Ioannis de Bussieres è Societate Iesu Scanderbergus, poema

11쪽

Iam satis est, inquit, fuso iam sanguine campi

Plus satis exuinant , nimis heu patrare furori Permissum s nimis heu data longa licentia ferro. Nunc iustas patiere vices, nunc corpore centum vincla feres , Ibis tandem sub Tartara praeceps IH c ure , hic arde. Dixit. Trrasque benigne Alma fouet; surgat caedes, ct vulnera curat, Reddis agris Liam Cererem , dat costibus uuas, Recludit maria I fumos,commercia longe

Suscitat, ct placido bellanti in pestora lapsubrepens, Marte oppresso, dat germen amori. Sed non abyciens animum dominator Averni,

udquaquam rabiem ponit, parcitis maligis Consiliis, artes secum fraudesque reuoluit. Esto, inquit, Bellum frendens toto exul et orbe, Pax vigeat, latis opulentet frugibus Hrbes, d on ideo mea regna iacent, mihi foedera Pacis ipsa placent; sunt ct Paci qua damna reponam. Otia dein impura vocat, blandasque Voluptas ctuas alit illecebras, lites quas copia gignit, Inuidiaque odia , ct plenis conuiuia mensis; . e sex inimicitias, ct falsum arcessit Honorem. Hic ori laruam obtendit, conceptaque damna occulit, ct pacem grassans impune cruentat. Hunc acuit Damon: largat mala toxica testin, Wrbiliumque vrat mentes, subitisque duellis Implicet, atque animis pestem cessantibus asset. Caetera corripiant plebem , populosque quietos Inficiant vitiis, ct Pacis gaudia turbent. Trancorum in primis Regem , te pigra Moluptas Sollicitare iubet , sanstas corumpere curas,

12쪽

Deliciis iuuenem mollire, ct perdere luxu. Erumpum Erebo Dira ,fusequester agru, Terpιe Vrbes, animis fatalia pocula miscent.

PARS SECUNDA.

SPiritus aduertit, prem summo ex ordine lectum Veli 3 inter mentes, Deus arbiter Orbis ,

Liligero Regi apposuit studet ille saluti,

mrtutumque amplos rat subpectore cultum. Tunc migil intendit cinis, ct cardine fretus Romuleo, pugna inceptat depellere Diras. Se postquam cardo ereptus, Reg que Cola nanto ingens cecidit, postquam uno Principe rerum Summa flat, ct Iuveni pestes incumbere vidit Tartareas, unumque caput quot monstra lacessanti, Fertimet, ac subito raptus super astra volatu, Fraesidium implorans, rectorem appellat ob i. Luid pacem Deus alme dabas ' quid foedera redis

Saricitia ' impendent, mala que gramora minantur. Exultare Erebum video, gratique venenis Saevire, heu Iuuenem circunstant noxia Regem 'Et raptum est columen, Romana gloria gentis e Morte perit, qu i iactatam nauem anchora figet' Spiritus hac. Simul adiungunt pia vota precesque Fraugenum Reges, ct magno sancta Ne tinta oram supplex genitor promissa reposcis, Rue Deus infanti nuper tam laeta tuliset.

Tuu etiam magna verba intercedere Matris, Francica nam magna Magri deuota Corona est Et Patrem 2 natum Regi regnoque precari.

13쪽

-At Pater omnipotens vultu quo pacat Ob u , Sidetaque, 'um tranquillat mitιor orbem, Reificiens, pauca haec augusto effundit ab ore Fata manent ; nulli caseus promissa retexent; Spem firmate animis, stabunt immota, ferebam Puero: ct maiora paro, nam grandibus ausis Destino, ct immensum formo regnant:bus ιnstar.

Neu turbςut Orci pestes, aut cardine rupto Ne moles innixa ruat. Santitum ille rimorem Pellibus opponet, victassub Tartara mittet; Fulciet hic seu Rrgnum, mentemque capacem Substituens rapto, reget imperteratus aequor,

Trita que, ad crio nuper quas sinibus amplis.

Pa Deus. Deinde amoto miracula velo

Expandit, retegens semet, pandisque futura. Mirantur Reges, qua rerum adymi erιt ordo, Clua Lorii is promissa oracula fatM. Isse etenim, regni compos, moderatur habenas Par oneri ; tenera est atas , virtusque sienilis Cire: ant Pietas, nemis illibata, Tomorque Numinis, ct varios blectans Prudentia clus. Tamproles longaserie spectacula profert, LEM; Tres dabit, thalamis regalom apta Prasio, ct sponsio summae pars pars incista laudis. status adest Delphinm, prima Parentum Vota Mnplens, sique beans,is regia tecta. Nascere fortuprate Puer; imi pignora sento Pax re Amor nexu a terno sacra Ddera iunge , mi Matrem Patri annectis, sic Bancus Iberque

Sint unus,sisiungat amyr, qu 9s I furtius ardor Se parat, s coeant in iacia Otomannica Fratres.

14쪽

Delphinum insequitur soboles numerosa, futur Principibus germen , fulcimentumque Coronae. Hos Reges sibi sceptra vocant; haec Regibus nor Certatim expetitur , sobolem paritura triumphis. Exin connituit pa em Lodoicus, ct Artes Fromouet ; optatam populis dant iura quietem,

Copia frugiferis regnat felicior agris ,

Nec timet exacta Cereris, Bromiive tributa, Sese ultro impendens. Pietas menti insidet alte

Regnantis, factis pie praest e Lamena 'gatur

Cara duellorum, rabiemque reportat ad or Em,

Pleιtit blas hemas sancta inelementia voces, Haresis oppresso luget perterrita fassu, NExarumque timet sibi coricia, iάmque vocata

Ad poenas , longa plectit periuria f audis.

Anni intcrcurrunt ,signante lapillo. Post seram diatem, diutumque otia pacis, Et iterum bellam. Fremit omnis Francia bello, Et Tai te ara fremit ardens litore miles,

Sed iunctis signis anim*que rhinc lilia milia

Turribus, ct Flores inter pacata leonum . Ira sedet, Toracum Luna pia signa minamur,

Et Bisantinos terrent noua classica muros.

Arte sua exultat Lodoicus , oe agmina ducens Acri velfus equo, desiderioque feroci Pralia per ferra umque ruens, dat Turcica letho Corpora, ct Ismarios insternit tragibus agros.

Templis Luna perit, Crucibus fastigia lucent.

15쪽

PARS TERTIA.

H Fc ct plura vident Reges, grate iste rependunt

Ingentes, saultoque ardent vehementius igne. Tunc Deus infundit, suprema e mente helitum, Spiritui Raaeum, Regis quo dirigat actio . In Radio fulgent, diistis Prudentia maior, iactumque animi siobur, Pietasquc, Them seque Sandii iuris amans , ct Ma. satis imago. Nec mora; praesens est Regi, totumque gubernat 'iritus, ct Raditim mentem diffundut in amplam

Par ille intendit regno, fraenosique pessit impera , ct rerum molι sese igneus infert. Non aliter, postquam Alcides succollat Atlantis Orbem stili eram, Diuosque sidera ceruix

Portat ouans, Arariat unmenso nec pondere Coelum , Nec variiss turba: t agitati motibus orbes.

O spes Franciadum i generosae o gloria Gentis lo seges aterna laudis, veru que Propheum Historia, omere claris celebrande Poetis; Perge gradu cc sto, vigiles impendere curas Neu pigeat varios Sceptrorum agnosecere casis Et Jalcire tuum. Tu prudentissimus , us xubus intersis; Tu mens ammisque probandis Consiliis, Tu cuncta simul, cuacis que verendus;

ex merito , tantiam ante alios virtute vehendus,

g uantum siupra alios Reris te gloria tol lit. Intende, iniugila, diuina oracula comple; Paci da studium , veniet cupidissima votis Illa dies, qua Tu bellum bestique rimnas Itam tu Scythaeum vertes, Toratasque triumphos Pari

16쪽

Parisios referens, spoliis opulentus opimis.

O si me illa dies vescentem cerneret aura. therea i quanto celebrarem presia cantu, Parinasίque iugis resonantia canni ferrem. Interea validas immitte per aequora classes, Praedonemque doma volat ille e moenibus audax Algeri, pontum impatiens misicere rapinis. yentiat inuitus manium, durssque reuinctus Pompedibus, captiuus agat, remoque miristret.

Πerra satis laudum Franco parit; Amphitrite Ambit amans gentem, 2 victricia rostra reposcit.

17쪽

MD LECTOREM.

Ora te in soribus remorabor diutius, paucis compellatum introducam in atrium duo sunt in Poemare, quae forsitan viderentur abnormia a verosimili, nisi assingenti iussi agaretur Historia. Nempe Castriolum aduersus duo millia equitum depugnasse, & euasisse in- Columem ; Amuratem Christianos captiuos bis mille ammolasse Manibus Maho metis: quae ego ab Historicis mutuatus inserui potius , quam e finxi. Nam quod Turcae Virginis pictam effigiem repraesentant, videar in gentis mores peccasse ignis Amantium ignorat priuilegia,& Amoris audaciam rebellantis in te ges 3 Scenderex aliquoties pro SCANDER BEGO apposui , quo nomine a ChalcondIta nuncupatur, ad varietatem &vsum Carminis. Libros singulos distinxi in plures numeros,& argumenta adnotaui,ad leuandum legentium taedium; quibus plerumque continuata lectio moloemam creat, eamque ob causam in librorum synopsibus plura congessi, ut versus obscurior hac veluti face illuminaretur. Caeterum ad dignitatem Poematis Epici,censeo adscribendum, quod legebam nuper in Bacone, Angliae Cancellario , vironi fallor eruditissimo & ingeniosissimo. Haec eius verba sunt in opere de Augmento Scientiarum, lib. 2.

cap. 1 3.

Atque de Poesi Narrauua, seae eam Heroicam appellare

18쪽

ellare placet, modo hoc intelligas de materia, non deersu ; ea a fundamento prorsus nobili excitata videar , quod ad dignitatem humanae naturae in primis Iectat. Cum enim Mundus Sensibilis sit anima ra-onali digitate inserior, videtur Poesis haec humanaraturae largiri, quae Historia denegat, atque animombris rerum utcunque satisfacere , cum solida ha eri non possint. Si quis enim rem acutius introspitat, firmum ex Poesi sumitur argumentum , magni-idinem rerum magis illustrem, ordinem magis perctum, & varietatem magis pulchram, animae huma-ae complacere, quam in natura ipsa , post lapsum, perire ullo modo possit. Quapropter, cum res ge-ae &euentus , qui verae Historiae subiiciuntur , nonat eius amplitudinis, in qua anima humana sibi sa-sfaciat, praesto est Podsis , quae facta magis Heroica

an fingat: cum Historia vera successus rerum, minite pro meritis Virtutum & siccierum narret ; corrigit im Poesis, & exitus & fortunas secundum merita, Mi lege Nemeseos exhibet: Cana Historia vera, ob a rerum satietate & similisudine , animae humanaestidio sit; reficit eam Poesis, inexpectata,& Varia, dccissitudinum plena canens. Adeo ut Poesis ista nonium ad delectationem, sed etiam ad animi magni-dinem,& ad mores conserat. Quare & meri id etiam uinitatis cuiuspiam particeps videri possit ; quia anium erigit, dc in sublime rapit, rerum simulacra adiimi desideria accommodando, non animum rebus

bmittendo, quod ratio facit & Historia. Atque his

iidem illecebris dc congruitate, quo animum huma un demulcet, addito etiam consoluo Musices, unde sua

19쪽

suauius insinuari possit, aditum sibi patefecit, ut honori suerit etiam seculis plane rudibus, & apud nationes barbaras, cum aliae doctrinae prorsus exclusae essent. Hactenus Baco. Quae cum ita sint ,.est omnino quod seculo nostro gratulemur,in quo ab ingeniosissimis viris scripta sunt non pauca, summi huius generis, & laudatissimi, clara Poemata I atque excitata laus prope inter mortua; sanem Gallia, delibata dumtaxat, non ante impleta. Nam ut omittam Gratiani Granatam, & Neapolim

Principis Borgiae s quippe ea laurea visa Principi digna, quam ambiret in rerum omnium abundantia quorum primum varietate rerum mirificum est ; alterum grauitate, maiestate, acumine sensuum,& descriptionum pulchritudine , est in paucis spectabile ; est

praeterea in Gallia , quod exteris gentibus non inuideamus. Nam praeter eos, qui in eam operam cum se contulerint, adhuc dignissimos immortalitate scelus elaborant, habemus iam persectum in eo genere, quo cum Hispanis& Italis contendamus. Etenim in Clo- douaeo, quanta rerum &eventuum copia i quam perite Poesis accommodata Historiari quam magnifice illustrata nascentis Regni cunabulat Alaricus, praeter natalium praerogatiuam, primus omnium in lucem editus, facilitate carminis, descriptionum pictula, argumenti maiestate 3c amplitudine, occupauit laudem, quam ad posteros deseret. De Virgine Aurelianensi quid dicam,quae propediem prodibit auctior atque augustior; & grauitate carminis iuxta ac facinoribus clara, Poetam nacta est dignum sua pietate, sortitudine, castitate, caeterisque virtutibus. Constantinus suauitate

20쪽

ate de elegantia carminis, mirifico fabulae contextu, e scriptionum ubertate & felicitate, acuratissima inngulis diligentia, comparandus veteribus,ab Marone, uantum mortali fas, non abscedit. Iam Ludovicusanctior, quos lepores, quam vim, quam rerum, senisium, & affectuum copiam miscet, quam varietatemifundit in Epis odia, quam maiestatem attollit in caris ine luno verbo,quam Poetam in omnibus lapit lQuid

lustrius, quid splendidius, quid copiosius, donauitnquam Graecorum Parnassus ZEt forsitan S C A N D E R-ΕGus tot inter Heroes ausit assurgere, quanquam: nui carmine,& conscripta arctioribus terminis fabui, tamen aliqua specie varietatis, & puritate versus, dcitie fabulae,non reiicienduS.

Nec 1criptorum praeclarissa morum deterenda laus st, quod in eorum Poematibus Critici homines repre-endant haud paucar Nam praeterquam quod suus unquam Homero defuit Aristarchus ; eaque est ho-ainum ratio, ut nihil uni sic placeat, quin displicendi ausas alij suggerat ; Epici praeterea Poematis genus

ensorum acerbitati tum maxime patet, estque obno-ium criminationibus accusantium,& oppugnantium etitionibus. Sive id contingat, ob amplitudinem ar- umenti, nam naeuos plures in Gigante quam in pu illione deprehendas, siue ob eorum qui legunt igno- ntiam, qui natura Poematis non percepta, toti sunti spectando carmine, contextum Operis non ait nant, & haerentes in cortice , vim abditam seminis, &tentem Vitam non animaduertunt; siue ob sentiendiuersitatem, clim Poetae quod placuit, Lectorem OL

ndat; N in foetu ingenij, qui totus est parientis, mirum