장음표시 사용
81쪽
pingue,medio quodam pacto inter Albanum & Falerniim: potatur post decimum annum Cati Eranum paucum, idque optimum, nec non ualidum & crassum, atque lyraenestino & Tiburtino maiorem pinguedinem habet.Marsicum austerum ualde,stomachoque accomodatum est. N scitur autem & circa Cymam campanis uocatum Vlbanum leue,& quinto anno potui apcum. Asconitanum leue nec malum.Picentinum quod ad acerbitatem Albano simile est,at potens &stomaclio utile. Veterum potu iocundum & stomacho accommodatum est, habet uc' hanc propriam conditionem, ut non uideatur purum. Etenim alterius quodammodo mixtionem refert. Calenum leucest, atque Falerno magis stomachum iuuat. Caecubum generosuin, mordax, ualidum,inueterascit post annos multos. Fundanum ualidum multi nutrimenti,caput& stomachum tentat, unde in conuiuiis non multum de eo bibitur. Omnibus hisce leuius est Sabinum a septimo uoue ad decimum quintum annum potui aptum. Si inum uero usque ad sex annos bonum, sed multo melius inueteratum. Numentanum cito in uigore consistit, di a quinto anno potatur, neque autem suaue admodum,neque tenue est. Spoletinum & potu gratum,colore aureo est. Capuanum in multis cum Surrentino similitudinem gerit. Barbinum ualde austerum, semperque se ipse melius euadit. Gaucinum quoque tenerosum,& Falerno simile est. Venestanum leue, de stomacho confert. Quod autem Trebellicum Neapoli oritur ui- Fribus temperatum, stomacho utile, atque ori fratum cst. tabulum a principio nigrum cum sit. haud multos post annos colorem album acquirit,at ualde leue, atque delectabile est assiliensebonum,ac paucum,crassum, corpulentum. Tarentinum,& quaecunque sub huiusmodi climatefiunt,omnia tenera, suauia, stomacho frata, non mordentia, neque ualida . Mamminum intra
Italiam ouidem nascitur, sed ςum in Sicilia gisnatur,inter IIalica nominatur, suave existit eueatque ualidum EX L I a R O I I I.
GAlenus, cum iam panes manibus capturi essemus, Minime, ait, caenabimus prius nobis audiueritis, quae Asclepiadis succrebres de panibus bellarijsde farinis perhibuerint. Diphilus Siphnius in libro de ijs quae aegrotantibus & sanis exhibentur, panes, inquit, istumen- tacet multo magis quam hordeacei nulliunt, melius diseruntur, ac ex toto meliores sunt, tum qui ex similagine, post quos aleuritae idest ex farina triticea facti sequuntur, deinde qui ex sarina non secreta a furfuribus opinini uocati fiunt. Hi enim plus nutrimenti praestare uidentur. GPhylistion uero Locrus panes ex similagine consectos iis qui ex chondro fiunt ad robur magis conferre tradit,post quos ex chondro confarctos statuit, tertium locum ex triticea sarina confiretis rribuit. Caeterum panes,qui ex polline fiunt, peiorem succum, atque minus nutrimenti h bent, sapore iucundiore stant,ac natum gignunt,& Dcile distribiliantur, atque si refrigerentur, saturitatem cito pariunt, & dissicil igeiruntur. Qui exacte inueterauerunt, & refriserati sunt, minus nutriunt,aluum sistunt,ac prauum succum gignunt. Panis subcineritius frauis est,& ob coetum inaequalitatem difficulter digeritur.Fumo autem de camino coetus panis non facile distribuitur.Qui uero perascula, aut in sartagine coquitur propter olei missionem facilius exce nitur,sed propter nidorem stomacho aduersatur. Clibanitis facultatibus alios excellit,etenim boni succi est, stomacho confert, facile coquitur, promptissimeque distribuitur. neque enim aluum sistit,neque intendit. Andreas medicus quosdam ait in Syria panes ex moris fieri, quos qui edunt capillorum defluuio tentantur Mnasitheus est,panem maeta facilius coqui, & factos ex tipha magis nutrire, nempe qui sine multo a re coquantur: Panem ex dia, si copiose edatur, grauem, coctuque dissicilem este, propterea quod eo pane ucsccnto mi Πnime sanos degere dicunt. ortet autem nos scire, omnes cibos,qui igne non bene cocti, m
rint,ssatus, grauitat to mina, atque capitis dolorem indu
82쪽
R Alenus uero nihil quidem pronunciat, sed testatur in libro de demon- stratione, se nihil de anima a stirmasse, attamen quae dicit, declarant,
eum masis probare animam cilc temperamentum, ut pote cum m rum disterentia temperamentum sequatur. Quod ex ipeiis confirmare nititur. Verum si ita est, certδ eti: opinatur, non tamen omnem, sed eam tantum, o pers. nam de rationis participe addubitat his quidem uerbis η, uerum corporis temperamentum non posse esse animam, hinc patet,omne corpus S animatum & inani insi ex quatuor elementis temperatum est. horum enim temperatio corpora essicit. Si igitur corporis temperamentum est anima nihil erit inanimum, de concluditur latio sic.Si temperamε tum corporis anima est, omne porro corpus temperamentum habet, omne corpus aiam hisci. Si omne corpus animam habet, nullum est corpus inanimia, neq; lapis igitur,neque lignum,n coque seriaim, iamve aliud quippiam inanimum est.Si uero non uniuerso omnem tempcrationem corporis dixerit esse animam, sed certam quandam,quaerendum,qualis temperatio sit, qus animal essiciat,& in animς loco numeretur. Qinlecimque enim temperamentum dixerit, tale & in inanimis reperiemus. Cum enim nouem temperamenta sint, ut ipse in libris de temperamentis ostendit, octo quidem incommoda, unum commodum, eo quod commodum est dicit hominem esse temperatum, non omnem tamen, sed eum qui medio temperamento est. Reliquis incommodis temperamentis caetera animalia pro cuiusque specie alia nauis,alia minus elle concreta . Inueniuntur autem et in inanimis nouem haec temperamenta, ut ipse rursus in simplicibus ostendit. Praeterea si anima temperamentum est,temperamenta autem aetatibus,temporibus, uictuque mutantur,essicitur mutari animam. Si mutatur anima,non eandem habemus animain, scd pro temperamento aliquando leonis, aliquando ouis, aliquando alterius cuiusdam
animalis, quod absurdum cst. Deinde temperatio no aduersatur cupiditatibus corporis,sed a iuuat cas, ipsa enim est quae mouet,& incitat, anima autem aduersatur, non est ergo anima teli peratio. Praeterea,si anima temperamentum est,temperamentum autem qualitas,qualitas in sus & aduenit,& recedit, sic ut subiectum nihilo magis intereat: item anima quoq; sci: item anima quoq; separabitur, sic ut subiectum non intereat. Hoc autem uerum non est. Non ergo tem eramentum,aut qualitas anima. Non enim sane alterum contrariorum naturalitet adcile animali dicent, ut calo-
rem igni. Hic enim mutari non potcst, at tela ratio mutatur, immo hi ipsi fiant, qui medendi scientia temperationes mutant. Omnes insuper corporis qualitates sensia percipiuntur, anima uero non sub sensim, sed sub intelligentiam cadit, non erso corporis qualitas anima est. Praeterea sanguinis & spiritus , adiuncta carne, neruis, caeteris, bona temperatio, robur est, caloris, frigoris, siccitatis, & humoris sanitas: membrorum autem apta compositio, cum c loris suauitate, corporis pulchritudinem gignit . inare si harmonia suauitatis & roboris ,& pulchritudinis anima est, necesse est hominem, quoad uiuit, neque aegrotum csse, neque innimum, neque deformem: contingit aut saepe non unam tantum, sed omnes pariter has tres bonas temperationes perire, & hominem tamen uiuere . Accidit enim, ut idem simul de turpis sit,& infirmus,& aegrotus: non ogo corporis bona temperatio antina est. Sed,inquies, quomodo ergo naturales uirtutes, uitiaque naturalia hominem insequuntur Id uero ex corporis temperamento fit. Vt enim naturaliter ex temperamento salubri sunt, & insalu
83쪽
corpore in alii naturaliter amara bile abundantes, ad iracundiaialii ad timorem,alii ad ue- Enerem propensi sent. Verum aliqui coercent,& superant . Dubium auid non est quin temperamentum coerceant: atq; aliud est quod coercet,aliud quod coercetur,aliud ergo temperameatum,aliud anima. Cum enim corpus animae sit instrumentulia,si idonee cssectum suerit, a diuuat animam, ipsumit; se commode habet: sin non idonee, impedit anilia am,ac tuni satis negotii habet anima, dum cum ineptia sui instrumenti luctatur: ac nisi admodum sit sobria, etiam cum eopcruertitur: quomodo musicum lyrs perueisio in errorem inducit,nisi eam primum rccte composuerit. Quamobrem animae adhibenda citra est, ut corpus accommodatum sibi instruinei rum reddat, quod per rationem & mores assequetur, ut in harmonia, ita hic alia laxans,alia intcndens,quo ipsum sibi aptum efficiat,eoq; ut commodo instrumento utatur,nisi&ipsa cum eo peruersa fuerit, quandoctiam hoc aliquando usu uenit. Oc enim est quod in aegritudine morsum sentit, ut Galenus in tertio de d monstrati ait ad hunc sero modum, Flis qui in aegritudine aliqua uersantur, multum flauae bilis defluit in uentrem, quod morsum ipsis praebet, neque prius aegri esse, aut morderi desinunt, quam bilem euomuerint. Nam morsus iis accidit infra chartilaginem, quς cit in medio pectore, quod quia speciem ensis praebet μγ, ut nominatur. Cor autem multo superius locatum est. Nam iepto transuerso uenter inferior est, cor superius. Veteres tamen etia os uentris,cor usurpant, ut Hippocrates & Thucidides, ubi pesti
Vod igitur tempus sine motu non sit, perspicuum est sine motu antem non eo modo accipiendum est, quo Galenus censet, quod motu agitari tempus intelligimus c enim putat Aristotelem dicere. Sed quod motus intellectioni,temporis intelligentia consequituriquid ergo frustra certat studens contradicere Nam & quae immobilia sunt,inquit,moti intelli simus, ut mundi polos, & terrae centrum,& tamen haec sine motu sunt .atqui & Aristotelem perspicue dicentem audire opus erat. Nam una cum motu & tempus sentimus.Plurimum autem interest, aut ideo motus aliquid tempus existimare,
quod ad motus intelligentiam consequatur,autideo quod nos moti illud intelligimus. Verum hic in pluribus huiusmodi est.
lentiam quae Athenis erat,describit,sic dicens,Et cum in corde dolor firmaretur, inuertebatis sum,& purgationes bilis quotquot a medicis nominat s sunt inuadebant.Nam quod inuertitur, Gos uentris est, dum uomere cogitur,non ca pars uiscerum,quae cor est.
84쪽
A Ex eodem in ratam Paraphrasi . Charcia in Alino. GAleno autem assentiendum non est, qui tempus per seipsum putat determinari. Cum enim plures prioris, ac posterioris significationes enumerauerit: caetrias negat dei initioni accommodari, praeter illam solum, qua tempus signiscatur, ut tempus sit mo tionis numerus secundum tempus. Ex interprete Graeco in obro de Insomni . IV. autem propterquam haec accidunt, hoc est, quod appareant, & non decipiamur, aut quod & appareant, & decipiamur. In utrisque enim Iermo conuenit, quod non ab eandem facultate,& mens,& phantasia iudicat. Sed quando aspectus quidem, aut phantasia m uetur, & languet, mens autem sana est, & sane de his multa, atque ea pulchra a Galeno dictitsunt. in his enim Aristotelem sequitur. J statuamus inquit Galenus, Nullum aliud conssuere corpus, quando ex vase educta sit aqua. Manet igitur, quod interposit uni est superficiei vosis separatum interuallum. atqui absurda haec positio est, quod enim in controuersia est, illud statuit. Cum enim illod inquiramus, an pos. sit seiunctum aliquod esse interuallum, ille cum non ostendat esse, sed sibi ipsi confingat,ac comminiscatur, statuit seiunctum esse interuallum.
Ex eodem in quartum eiu em operis . comm. Io3.
Ex his, quae hoc loco dicta sunt, uir admirabilis Galenus in octauo suorum librorum de demonstratione existimat, Aristotelem dicere, idcirco tempus sine motu non esse, quod nos D illum motu agitati intelligimus . atque inseri rationi absurdum, quod alioquin ,&quae omni motione carent cum motu esse necesse sit, quando & ea non siise motu nostro ipsorum intrigimus . Non enim nos immobili intelligentia apprehendere. Sic autem diceret aliqui , quod di quae omni spatio, atque dimensione caren pactum & dimensionem habent quando cum dimensione & nos intelligimus. Ex eodem in eundem lisrum comm .ET quoniam contra aliqua eorum, quae hoc in loco dicta sunt, institit Galenus uir multae eruditionis, dicent tempus per se ipnim patefieri. age di hanc eius afferamus obiectionem. Cum enim multas prioris, ac posterioris si ificationes enumerarit, caeteras definitioni negat accommodari, praeter illam, qua secundum tempus significatur: ut tempus sit motionis num rus secundum tempus.
85쪽
ARISTOTELIS PRIMO. CAP. 8.T ex hoc planum quod figura quarta, de qua meminit Calenus non est F syllogisinus super quem cadat naturaliter cogitatio, & hoc, quoniam si suaeramus an C, sit in A & dicamus C. cst in A quoniam B. est in A, & C. in B. sumus inter duo, aut ut admittamus quod sequitur ex illa con Dositionc, & rcij ciamus, hoc quaesitum penitus, quod est C. esse in A, seu hoc est diuersum ab co quod quaerebamus, aut ut simul cum eo quod ex hac compositione deducitur remaneat etiam quaesitum secundum cogitationem nostram, quemadmodum de eo quaestionem seceramus,idest ut sit lectum in eo sit subiecti ni de praedicatum, praedicatum, & hoc quoniam in omni subiccto uno subiectum est subicctum secundum naturam praedicatum, praedicatum secundum naturam, dcculti tentanet apud nos subiectum, quaesiti subiectum, di praedicatum praedicatum, & hoc in secundum cogitationem nostram in hac dispositione qua semper quaesitum maneat quaesitum, adducitur deinco' terminus medius qui praedicetur de praedicato quaesiti,&subijciatur subiecto quaesiti secundum quod existimauit Gal. hanc figuram quartam est E secundum quod rose tur ad sinissitum , si uero non erit hic figura quarta, sed potius prima figura,vel de quaesito, uel de conuersis ipsius, Verum ponamus,u t hic sit figura quarta nimirum serinabitur in hunc mo- G dum,idest in relatione ad quaesitum determinatum, ut subiectum in eo subiectum sit secuduin . Naturam,& praedicatum praedicatum secundum naturam,quonia non Grinabitur figura qua ta nili secundum modos istos, si igitur qucramus inuentionem alicuius in aliquo,& accipiamus terminum medium, praedicemusq; eum scinct de praedicato quaesiti, & semes de ipse piadic mus subiectum quaesiti, sequitur ex hoc ut aliquid unum per sie sit tanquam de seipsi, praedic tum,quoniam ex parte quam praedicat de praedicato quaesiti,& subijcitur subiecto eius id praedicatur quodammodo de ipso quod est absurdissimum,& ista est causa ob quam non componit ipsum cogitatio secundum naturam super quaesito determinato, ita ut sit hic sillogismus cor cludens quaesitum determinatum per duas conuersiones secundum quod existimauit Galenus de figura quarta.
QVod si exponatur secundum participatione, concludet aliud a quaesito, puta conuersum suum, & hoc secundum modum qui numeratur complicatio figurae quartae quam posuit Galenus. H eodemtibro Pintsicorum Aristor. . Comment. 97. Non sicut existimauit Gal. Calenus enim credidit quod Aristoteles intendebat,quod nos non comprehendini us tempus nisi cum movemur, idest quando per imaginationcm comprehcndimus motum, & quod hoc est signum quod tempus non est extra motum, & cum G Ientis,existimauerit hoc,contradixit Aristot.de dixit quod multoties c6prehendimus res scentes & movemur, cum omnis imaginatio sit motus,ut quando c6prchendimus polos rdi & centrum. Ex eodem ib. Nisicorum A P. . Text. I. U quidam dicunt quod ista demonstratio, quam induxit in hoc tractatu non est uera,adeo quod Galenus fecit in hoc tractatum, quo nititur declarare corruptionem istius demo strationi S. Ex redemii Amsi coris Ari . . Tex.
ET 'uia Galenus opinatus est, quod in talibus motoribus sequitur, ut quiescant insimul