장음표시 사용
61쪽
GALENO ASC RIPTVS GRAECE ADHUC NON
iinpressum, re eis sonasse libris supcisti vos ipse ad Empiricos
L ri: ui cibitu: . cciant conscripserat: cuius titillus est,
Augustino Gadaldino Mutinensi Medico inte rete .
seprimum adhuc inspicere desideras & octauum, ac omnino amplura deinceps. Quid igitur adhuc calumniaberis, & inconsistentem osseexperientiam animabis, & id,quod si me fit, interminatum ac suspectum pronunciabis Z Quibus insistet dicens.Haud inuenire potes,ut nos magis,quam teipsum deijcias: quin mihi uideris, ut teipsium magis.Nam, cum duo sint,alter,qui per solam obseruationem aliquid inueniri dicat, quod & ego sane uolo,ac uos, inuiti licet,consiremini tamen: alter, qui quomodo,quod equidem nee polubile M Qi t libile nec utile esse assero, tuum pro-GDcto reliquum esset munus,id inuenire. Et, quia dubium esse id in as, sophismate te ipsum dei jcies: nos uero nequaquam iniuria assicies. Non enim, quomodo unumquo ue artifici sum fiat, certamen nobis est, sed, quod fiat solummodo : quod sene euidenter concessum hab musau uero, qui causas curiose inquiris,debes & illud, quomodo,docere d contra, quam deceat, procedere uideris, nec secus facere, ac illi, qui, ,quo uideant,ignorant, nequaquam uidere fatentur:&, quia etiam, quo nam pacto generentur,quae geneiantur,& corrumpantur,quet corrumpuntur, & moueantur, quae mouentur, ignorant, iccirco nec generationem,nec corruptionem,nec motum relinquunt. At,quod maxima uniuerse rationis uituperatio sit, aduerius
euidentia pugnare, quis est,qui nesciat Nam, qui incipere non potest sine euidentiacliis fidelis sit cum aduersus id,a quo principia sumpsit,sit audax Hoc etiam cum uidine deiciis tu ipsa cogitis: quippe ea camnatis, quae rationem quidem nauent, ut nant, sed ut ratio vult, non fiunt. Mihi uero noc ipsum maxima rationis redargutio esse uidetur. Quis enim sanae mentis de robus obscuris illi credat,quq adeo praua est,ut euidentibus contraria statuat Multis certe adhuc indigent empirici,ut id,quod uolunt,assequantur,etiam si hoc ipsis concesserimus. Nisi enim, quae adhuc bupersunt absurda,memoratis paria ostendero,nullum etiam profecto istorum mihi commodum utilitatemve esse uolo. Tu igitur,certo scio, demiratus es non mehercle nostra, sidempiricorum fatuitatem Acum in tot rebus tot concessa assumpserint,nihil tame plus habent: sed alter error haud minor prioribus ipsos excipit, exquisita nimirum ignorantia, ac excellens qusdam impudentia,ac stupiditas,ipsam sere pecudum stoliditatem superans.Qui,cum neqquo incipiant, habeant, nec, si hoc ipsis detur,saepissime simili modo aliquid uidere possint, tot etiam myriadas, ipsas nimirum aegrotantium diuersitates uidere, uel recordari, uel serit Perans.Qui,cum nequea: possint, nec , uel scribere possint, Nam,quae bibliotheca tantam historiam capcret quae anima tot rerum memoriam exciperet λ ipsi tamen nec ita sentiunt, quod se ipsos deludendo haec concedunt, sed tanquam haec firma ac certa essent,adhuc de sequentibus contendunt. Ego igitur non ob illos, quippe superuacancum
62쪽
A periraeaneumo cum lapidibis dimperes d ut sermonem finiam,euidenter m8nstrabo. quod quamuis etiam saepissime sintili inodo ali tu conspici cocedatur,nullum tam ct x hoe theore
ma artificiosum costituent. Et cert' quaquana opinoris me Platonis ratione uti,quod sui iod nudium id est naturam materiae, circa quam uersatur, cognoscit, id sane ars est sit no cosnostit, ais, id est exercitatio quaedam est,& expcricnua:ars autem n uaquam.E .n. inquit ipse artem haud uoco,rem,ciuae sine ratione in.Hac nanque Platoim ratione non litori
era non sit,insanirem ensin sillaec dicerem, sed quia empiricoriis uinuerecundia etiahoc admittit:nec sibi ipsis curae dicunt,si huius rei gratia suum ipsortim studium non artem,sed avd quid appellem'ae nam igitur erunt in rationes Primum ergo ab illis ipsis quoq: sumptiones sunt concessae. Si enim obseri ratio eorum,quae pissii simili modo uisa saere,ab ipsis
arbit Acin pirica, hoc es divertentia avn illatur como mira irim ultis sneularibus, in
arbitrorionstrica, hoc est perientia,apyestatur,co ' autem ex imultis sneulasvniautem sinsulare inartificiosum esse dicunt,suerit sine,qiiodsaepissimefinex mὰlcis inartifici compositum.Et ita oratio interrogabitur. Si singularc est inartificiosum id uero, fiod sepissime B,m multis singularibus est compositum i3ituri inquod *pissime fit,in inarticiosum
iraquilo mi id quo aepissim fit quotio nam si nobis dicere potestis uolum enim pus p orylis ratio ii , sisti & um jesi,sci .Vt igitur ne aberremus aensura eius, quod de quam conueniat,eMPn d ob mensurpagnorationem,iiόbili egemus,nobis mensurani ostendito
ipsi aliquid es obseritatione discamus. Ostulte inquit, iidens,non est in ipsis una omnium D nsura in unoquoque alia. Tu uero novsecus litterrogasti,ac siquis uester,ut sutor, quoivinam illud sit catapodium quo omnes calceat ' cerct. Neque eni in pedum una est mensium: in quales nanque sunt.Nec hic etiam sane uni fistum est mens ra: differentes enim sunt. Esto por responsionem lubens accipio , at oue approbo, maemque magis ei acquiesco, quain si unam csse ommum mensurani pi omisisset dicetc. timc enim quoque suspicarer, si, cuint multum ii ter te cinerant. unam iptis mensaram inducere pollicitaretur. Nunc autem, si in unaquaque repriwrium quid ac peculiare ostenderit, cum Veritatem ualdSalsecuturum speravemim Ouoci ea a simplicioribus incipiens interrogabo. si uidero aliquem, cui cerebri inuolucrum si Tuli sc ratum, quoties nam exquisite scire potero, amam ipse simpe aut plerunque,aut raro. aut ambigue moriturus sit λ At nullus ipsorum nec ore resi Undens nobi F, nec scriptis mandans, mensi ram 'diuit.Num ergo non habent aliquid in unoquoque terminatum Qupis igitur iam eorum res pessum eunt, omnibus cst compertum. Sed consequens deinceps fuerit, quemadmodum arrincipio cum ipsis disputauimus, quoque animo congressi fit imus, adhuc etiam nune sin utrutini nos considerare, utrum ab illis ignoretur mensura eius, quod saepissime sit, ipsi uero in rorum natura sit: an nequaquam constitui possit,ut aliqua sit mensiura in co, quod saepissime fit: an ipsa factura sit id nunc artificios in cne, cum prius minime inet artificiosum. Ego i iturispe
hoc consideraui, nec cene extempore. ., M M 41
63쪽
T vos, qui haec ex Arabum kriptis collecta Galeni librorum
non extantium fragmenta lecturi estis,aequo animo, de optima spe id agatis, duo praecipue docendi estis: unum est, e dem linguae latinae, qua Gipta in libris proprijs inueniuntur, impuritate hic a nobis posita esses , ne fides ex sermonis mutationeis uspiraria minuatur: etenim Galeni samo purus
quidem est, nec elegantiae inops, atqui ad Arabas delatus, ab his deinceps ire, Latinam linguam lairi dudum, transsatus habctur,ctuatania, ut erata praetcritorum secutoriam infelicitas, barbarie totus intactus conspicitur. Alterum Ethlibrorum situlos qui in hisce se mentis liguntur, notos partim, partim ignotos & forsan falsos esse. Notum est,m,ositiones Dido ci iarum,ventorum,aquarum,humorum, Timaei scp cnu meam in Ethee citates nil alitia signare quam commentari ab a Galeno conscripta in lib. q. Epidem. Hippociatis , in lib.de aere aquis &locis,in lib.de alimento,de humoribus, in Timaeum Platonis, quae aut non habentur,aut, si quae liabentur, incertum est, an Ggeni germana sint. Ignotum autem est, quis sit in his citatus liber consiliorum, similitei decimus apho rismorum, & septimus Timaei, cum constet in aphorismos seiuniinodo septem, in Timaeum quatuor tantum commentariorum libros Galenum talpsissὰ haud aliter raue ignoratur liber antidotari j tertius, de adiuto creatoris, de somno & vigilia, hinis mortis, & elusinodi complures alij,quorum similes etsi non constet a Gai no este editos, veruntamen haudquaque vero dissimile est, vel esse aliquarum libro tum Galeni partium titulos, qualiis mactatus de clysteribus, de colica, de medici ex mine , ves potius permutatam eo pacto fuisse multotum inscriptionem, quo vid mus in ijs, qui extanta, libris saepe ab interpretibus antiquis mutatum, filisse, vel in ipsis codicibus numerum, & verba aliqua deprauata legi: quorum nihil vos ab horum lectione deflecterta debet, cum itentiae inoquin&utiles ,& Galeno dignae
64쪽
D ticula sexta de ad utorio Creauris. Embra aliqua creduntur in corpore unum esse, quae in veritate sunt di duo, sicut cerebrum, lingua, maxilla, pulmo, rectus, & matrix,& alia his similia, quando in latere dextro cuiuslibet illorum num rus partium aequalis in numero earum, quae sunt in latcre sinistro, quae partes sunt aequales in quantitate, gri,ssitudine, subtilitato & c
lore.& tota natura earum nunquam permutatur, sicut generis uep
rum pulsatili ues,& non qui satilium,& nerui quicquid ex eis co iungitur uni lateri est simile ei, quod coniungitur latere reliquo. expositionesecunasi viae aecunq; ex animalibus & plantis crescunt uelociter, ita uelociter finiunt uitam suam. Ex expositione infecundum ypiae sapor sudorum sanorum est salsus,& similiter est in aegris,sed tamen parum permutatur eius salsugo,& declinat in saporem humoris dominantis, qui aegritudinem generauit. Ex expositione insecundum M. Imprime manum tuam super hypocondria tensa in principio aegritudinum suarum fle eo mos s per illud si in eis est apollenia calidum apostema durum, inflatio, fames, aut multum ste cusn aegritudine ipsa cognita incipe di luere ipsam. Ex expositione insecundum I id. Tussis diuturna cessat aliquando per apostema, quod generatur in testiculis colli nita, quae est inter instrumenta pectoris,dc instrumcnta generationis. Ex expositione inscundum via. Qiii habet hepar debile color eius est albus,candidus ex pauco sanguine, quem generat: dcti Oi splenem habet debilem,color eius est lentiginosus ex humore melancholico,qui sangui
prima expositone in secundum Epid. Decies uermium uentris sunt tres similes vermibtis,acuti generantur circa anum, & similes secuinibus cucui bitae in intestinis grossis, & similes serpentibus in intestinis subtilibus, & cum ipsi eicitantui ad stomachum, generant dolorem in eo, & generantur in uentre uerines ex humore malo ,& morditivo. Ex sexta expositione in secundum Uid. Ex materia humoris ascendentis ad partem superiorem corporis in capite ulcera generan-rur,si tunc oportet te purgare cx loco proximo cum uomitu,& non cum phlebotomia. Q. E Ex
65쪽
In squinantia, & omni aestitudine, quae generatur insantibus, sentit patiens eoarctation meum uult aliquid deglutire, ex quibus pernicior est, in qua non apparet in fauce apostoma, nec aliqua rubeso, di hoc apostema est in meri guttur aut ipsorum lacertis tantum, & ex humoribus frigidis,uiscosis,& crudis accidit squinantia. Ex sicunda Epiri exposione.
Cum apostema squinantilum magnum est, non sit homo contentus tantum medicinis, quae interius fiunt ed fiant etiam emptaura exteriti effusiones aquae calidae,& balnea. Et hari non operanda sunt,nisi in declinatione morbi,& cibi dominorum huius aegritudinis sint satinae medicinales,ut cum transeunt per loca dolentia sint eis loco emplastri. Ex Epid. expositione. '
oportet in aegritudinibus stomachi sbecialiter, quod quantitas ciborum sit temperata qua
titate determinata,ut non grauet cum,& oportet in aegritudinibus hepatis fieri, illud idem. secunda Epiri expositione. Angustiae,quae generantur ex humoribus,qui sunt minoris malitiae, quam qui generant syncopina,& oscitationi, quae generatur ex lentitudine lacerti maxillam mouentis ad resolutionesiuinositatum confert uinum cum aqua temperatum,quia adaptat humores malos,calefacit stomachum,adiuuat digestionem,& resoluit frigidas fumositates, & potus uini confert horripilationi prouenienti ex humiditatibus pungitivis, & non ei, quae ex febre, uel apostemate calido
Exsem a expastione Usecundum Epid. Ex humore acuto & adurenti, sui sebrem generat, impossibile est apostema in auribus gen rari, & ex humore ipso valde frigido grosso,as is lemata in inferioribus corporis generantur, ex humore ipse inter statum utrumque medio sub auribus apostemata generantur. GFrsecunda expositis,e insci indum Epid. In hora dissicilis partiis ex sanguine retento,& ex multo, & sorti conamine mulieris parturientis membra partus mulieris ipsius multotiens apost emantur. Ex expitione insecundo F d. Coadunatio sanguinis in mammillis significat maniam suturam. Ex expositione insecundum Epid. Sanguis aerugineus est sanguis subtilis aquosus,cuius uirtus est uenenosa, mala,acuta,& sanguis aqueus csi sanguis calidus,stabilis,& quietus. Ex tertia expositione in secundum Epid. Vrina pinguis cum colore inaequali de genere cholerae significat calorem sebrilem liquefacere pinguiarnem.Et urina pinguis cum colore,& substratia similis colori olei significat calorem Hsebrilem liquefacere carnemis haec significat destructionem, qilia caliditas liquefaciens carne fortior est caliditate,quae pinguedinem liquesacit. Ex expositione tertiam feci indum fi id. Aegrotans cum desiderat attractionem eris trigidi propter accensionem sortem, quam sentit in interioribus membris, εἰ requirit multa opcrimenta propter striam, quod in exterioribus sentit, significat hoc aegritudinem aec mortalem, moime cum in principio accessionum hondit illud.
Ex tertia expositione in cundum Thiaei Melancholia cum in corpore dominatur,eius purgatio melior est continuis uicibus, &continuis diebus per inserius tempore sanitatis,& temporcinfirmitat, '. parracula ra quartae e position Hundum Epid.
Sanguis est quaedam massa humorum omnium per dis a sitionem naturalem in hepategeneratam
66쪽
A emeratam,& denominatur a sanguine propter suam abundantiam sanguinis, & eius dominia super aliquos humores,& est id,quod euacuatur per phlebotomiam;& Laetificationem.Et cum dicimus quod in coRore sunt humores quatuor,scilicet sanguis, phlegma, cholera citrina, gecholera nafra, non intelligimus tunc per sanguinem ipsim massam humorum quatuor, sed i telligimus illum . qui comprehenditur per imaginationem, & humoribus aliis non repe
mistus. Ex quam expositione inserara ἱψω Puc
Phlebotomia & si non conserat quandoque domino tremoris, domino hydropisis, & his similibus, & conserat eis quandoque,utilis tamen est illi,cui specialiter incipit arbitudo ex conclusione sanguinis menstrui aliqua ratione,ob cuius multitudinem dubitatur, ne calor naturalis extinguatur.
Dies critici per quaternarium numerum computantur usque ad vigesimum,& sunt quartus, septimus,undecimus,decimusquartus,decimusquinrus,& uisesimus,& post vigesimum per septenarium usque ad AO, & post o. computantur per uisenarium usque ad centum uiginti, &post centum uiginti computantur bis per circuitus messium secundum, quod computauisti per circuitus dierum,& post menses per circuitus annorum. Erasim expositisne insecundum. M. tum sanguinem malum, qui coadunatus est in diebus conceptionis in muliere, purgare partus tempore te oportet, de potior curatio eius est purgatio sanguinis eiusdem per adminia strationem cibi letiis,ut sanguis cito prouocetur,& illud in quo coadunatur cibatio, & lenitas
est far hordei in quo etiam est incisio,& subtilitas modica, & ista adiuuant ad prouocationem sanguinis grota sexta eustione insecundum UALC A eoncipiente cum lae exit, foetus est debilis ,& propter siti debilitat m non potest trahere
ad se sanguinem qui ascendens ad mammillas fit ex eo lac,& cum mammissis est superstestas absconsa,scelus est sortis. Exstata expositione insecundum Viritae cibat dcfectorum corpora,& sebleuat ea etiam , corrigit humores malos,& adaptat ipsos humores,& lenit uentrem,& castus residet in meatibus hepatis, & oppilat illos,& ob hane causam domino hydropi sis ualde nocet. De et psilone is tum Epid. Non oportet cito perforari uentrem hydropicum, sed hoc debet fieri cum est augmentata hii miditas in tantum,quod uirtutem aggravat,& deserit: dc oportet cito cauteritari pectus p
tiens ulcus pulmonis,antequam ulcus putrefiat.
sexu Diae in octava expositione. Causae aegrae primitiuae cum repriunt corpora a superfluitatibus munda, quod corporibusaeeidit ex ipsarum malitia est modicum,& eius djscessus a corpore est uelox, & cum reperiunt corpus habere multos uel malos humores,earum actio est in eos sicut actio flammae ignis in ligna pinorum pinguium, uel sicut actio licinii accensi ia sulphur.
Exprimo expositionis lisei ciboram.
In stomacho sortassis colligitur chimus phtesmaticus, uel cholericus,&phlegma est modis pluribus,est enim aliud acidum, aliud salsium,aliud dulce, & aliud insipidum, & est etiam aliud molle si ibtile, & aliud grossum uisic'sum,& illud aptum ad ditaturionem,& diuisionem. Et eodem modo est de cholera rubra,& citrina,quae crescit & dccrescit in rubedine, & citrinitate,&similiter est de speciebus cholere,quae in corporibus aegrotantium generantur.
Chimus humor grossus quemadmodum est ille, qui apparet in urina Q, licitantis ex multa indigestione & qiii descendit in urina alicuius sani nimis laborantis, & comediatis cibaria dura dissicilis digectionis , assimi hitur sanici, de inter eos differentia, quia ille humor grossius E a non
67쪽
sum latet, nec est uiscolas,sed ei est in substantia,&colore similis. Emptima ciborum expositire. Cuiuslibet sortis membri uirtus transmittitur ad membrum sibi proximum de membris debilibus,&sic fit in membro debili uirtus quaedam composita ex propria sua uinute,&uirtute transmisa. expinone in cibis. De matricis conuenit filio,quia substantia eius est substantia faminis, ex quo creatus est, cum corruptum est lac matricis, eligatur lac aliud quod conueniat sibi. Ex exposisimis insecundo ciborum. Curatio eum cibis, quibus insunt uirtutes medicinales, est mestor euratione cum medicinis quibus insunt uirtutes cibales,& euita medicinas iacere puras. Si uero aliquae ex causis te con- Ftingat facere illam,noli commiscere sibi ad eiusadaptationem nisi, quod ei conueniat, in quo sit uirtus cibalis.
nrtia expositione Morum. Aegritudines accidentes ex melancholia,sunt cancer, elephatia, usio, excoriatio cutis,is bris quartana, melancholia,& grossities splenis. Ex expositione tertia Morum. Corpora rara sunt debiliora,& magis durantia sana,& cum fgrotantur iacile conualestunt, corpora uero densi contrarium. Murtia ea possisnec rum.
Saltus accidit ex humoribus acutis Aorditi uis mordicantibus membrorum, & est motus sumilis motui qui accidit ex motu digitorum in subasellis,& similibus sibi. Ex quam expositione in cibis. Separatio ossis nasi sanatur,& consolidatur diebus decem,maxillae,surcolae pectoris, & ossis frontis diebus uiginti,& humeri diebus triginta,pedis uero,& brachii diebus quadraginta,c aeae uero diebus quinquaginta.
Tempus formationis situs est dierum'. o. vel 4s,dc motionis eius tempus est duplum tempore sermationis,& tempus exitus eius est triplum temporis motionis. Ex quarta expositione Moram. Assiim corroborat corpora magis illo,quod est coquinatum,& post illum elixatum,& elix tum corroborat magis,quam aliae species omnes coquinationis. Ex ex stione prima uentorum.
Superfluitates ' oris in hyeme sunt paucae, quia stigus congelat eas, & in aestate multae piquia calor liquefacit eas,& pauci inueniuntur comedentes, non surimum, & plurimum non
bibentes. . Ea primo sensorum.
Signum geminorum cum ascendit inchoat aestas,& cum destendit inchoat hyems, signum, uero piscis cum ascendit inchoatur,& cum descendi inchoat autumnus. Ex expositione in primo uentoram,cta rum. Aegritudines di ciuiles sunt , quae habitatoribus alicuius telis multotiens aecidunt aliquo tempore, ueIinstanti ex terra,aer aqua, ues cibi quibus habitatores ipsi utuntur. Ex eadem partieuti. Aegritudines polentiales sunt, quae generaliter accidunt annorum aliquo hominibus alicuius terrae ex mutatione aeris ipsius, aquarum, uel ciborum, aut ex mutatione omnium ii x nutum.
68쪽
A Ex eivssitione eius in secundo uentorum.. phlegmate inter alios humores non generatur cholera nigra,etiam si sibi caloris se tis,ta adurentis dominium misceatur. E cando de uentis. Euacuati onis e poris cum grossitio splenis causae sunt duae,prima est hepar quod non e plei dig ionein cibi necessarii ad cibandum membra, in quo est cum membris simul modi 3 siffunda, splen, quae maiorem partem turbulenti sanguinis ad cibandum membra n cearij ad se trahit, & corpus attenuatur neces lario, cum membra ipsius prohibita fiant am expositionesecunda aquarum. omnibus aquis peior est, quae est ex niue uel glacie resoluta , quia subtile in aqua pluuiae est coagulatum est grossum malum eius, & ad bonitatem aquae pluuiae nunquam
Ex ea pomone infecunda uentorum
omnis aqua spissa,&grossa est ualde frigida,& ipsius digestio, & descensus rari sunt, & tam di, & omnis aqua turbida sortificat appetitum cibi, &est causa corruptionis humorum,&punci urae stoiuachi, in aestate,& in hycme est noctua humoribus sui frigiditate, & os stomachi Pungit.
Terrae orientales sunt quae sent petitae in siimmitatibus motium, supra quos sol lucet die,ite ciuitates orientales sunt quas perfiat uentus oricia talis,& ipsarum pars occidentalis est coone ea,& orientalis discooperta,& terrae occidentales sunt contrariae istis. Ex expositionesecunda uentorum,o aquarum. Non oportet te apponere ignem alicui membrorum corporis nisi manibus, pedibus, &c lumbis. Ex tertia expositione uentorum. Spermatis, & sanguinis complexio quia in aestate, & hyeme non est una sed diuersa, scelus in his temporibus diuersantur, caliditas enim aestatis sperma calcfacit, & desiccat,& frigiditas hyemis ipsum inlligidat,& liumectat. Ex opsi ne de GDribus muturum. Phlegmatis generatio est calore corporis,quia cum stomachus propter sortitudinem caloris non potest digerere cibos quos continet,phlegma in stomacho augmentatur. Ex expositione in Auribus mulierum. Qui est ex uomentibus facile ad munditicationem corporis sui, a superfluitatibus cibi exerceat tomitum ante cibum,& qui in ex uomentibus dissiculter ad mundissicationem corporis sui a phlegmate post cibum debet uomitum exercere. Ex expositione in Guribus mulierum. Malitia quae est a constrictione sanguinis non manis statur in primo mense, sed in secundo manifestatur manifestatione absconsa,& in tertio mense postea crescit pestis, quia sensuinem qui primo mense descendit,cVit matrix,& cum illo repletur,quod descendit, nec est sibi locus ubi possit morari,ascendit sursum,e illud causa est pessis magnae. Ex expositione in doloribus mulierum. Sali iis retinetur debilitate uirtutis trahentis uenarum matricis oppilatione, uel constrictione siri. expositione indotiribus mulierum. Superstuitates coadunatas in corporibus mulierum ex otio, et uacatione exercitii quibus sunt,natura expellit ac uenas cum matrice coniunctas, ibique aggregantur, et matrix uirtute sua etiam attrahitcas.
69쪽
Qiircunqtie mulier habet menstrua, sed rara & debile exercitium operatur,non appetit coitum , quia mundificatur a superduitatibus corpus eius , & superfluitates sunt , quae matricem mouent, & eam suctuant ad coitum appetendum. Ex dolori s mulierum.
Lacerto & ossibus spinae dolores accedunt, cum ex fluxu sanguinis multo desiccantur, & tenduntur, & matrici spasinus accidit cum ex multo exitu sanguinis deliccatur, di suffocatio matricis accidit cum sursiam ascendit & tenditur, di ad tensionem ipsius tenduntur diaphra adcuenter. Ex doloribus mulierum.
Suffocatio matricis accidit cum matrix, & uenae quae sunt erga ipsam ex sanguine retento replentur,&ligamina matricis tenduntur ex illo,& matrix salit sursum,& impellit diaphragii aaaeo quod constringitur spiritus, & impellit etiam stomachum, & fortiter laedit ipsum, causa huius fgritudinis est retentio spermatis theminini,& corruptio eius ibi,& in demostratione a in F sius se inultum dilatauit.
dolosius mulierum. Per incrementum uelocem corporu mulierum significatur qui in eorum corporibus est calor dominans cum humiditate iunctus,& istud cognoscitur per exeuntia a corporibus earum mense quolibet exsanguin quoniam sanguinis multitudinem sequitur calor multus. Ex doloribus mulierum.
Nutricis lac cum retinetur uel est modicum, significat aegritudinem, & cum lac est multum significat quod mammillarum natura cst temperata & sortis in operationibus suis. Exprima expositione humorum. GInclinatur aliquis medicorum,& putat sanδuinem superabundare in eo ore,& non super bundat, & hoc accidit ex caliditate aeris, aut ira, aut febre, quemadmodum accidit in mari dilatato, k ipnim putat essedini in ut uni,& non diminutus est, & hoc accidit ex frigiditate ipsum ad interiora corporis impellente, sicut mari accidit fiuctuanti. Ex expositione humorum. Color albus, uiridjs,significat hepar aposthematum esse, & color uiridis niger significat splenem aposthematum esse,& color albus plustichus significat apostliematum pustmonem,& colores hi sunt cum ipsa aposthemata minime sunt accensa . primo humorum. Humorum crudorum modi duo sunt, unus sebtilis & aquosius,& alius promus de uiscosus in membri 4 collocatus: subtilem autem &aquosum oportet te euacuarc cito antequam calefiata calore febris, & pungens reddatur, & rosiuum,& grossum,& uiscosum antequam suat,dige
Ex primo humorum. Humores ad interius cum declinant oportet te attrahere ad exterius, & e conuerso cum d clinant ad posterius oportet te attrahere interius , dc e conuerse cum declinant ad unum late- .rum,ad aliud attrahere te oportet. Ex primo humorum.
Cum aegi itudo declinat ad pectus & stomachum, constrictio manuum & pedum humorent nocivum atttrahit ad diuersem. Et similiter superfluitas cum declinat ad caput uel uentrem, ad diuersum attrahunt medicinae morditiuae manibus & pedibus applicatae.
Somus est res noctua ei, qui habet humores frigidos multos, & ideo nocet inri incipio accessionis febris & uentri aposthemato,quia calor interiora corporis si ibintrat,& subintrat cum eo sanguis, & ei cuius humores sint crudi paulum cum uirtute debili, somnus consata
70쪽
A . . Ex mima humorum. Ira te tristitia sunt aegritudines antinae, sed in ira ea lor naturalis intenditur& dilatatur, &cnolera generatur,& in tristitia constrinsitur calor naturalis,& humores frigidi & phlegmatici
generantur,quare indigeo ad humores frigidos, & phlegmaticos calorem naturalem pusillum non lotum motibus corporis,sed motu animae excitare,adiiciendo motibus corporis, iram, ut calor naturalis dilatetur,& humores ad exterius currant. Exprima humorum. Materiam fluentem ad oris summitatem,ad palatum uel ad utraque vitulam,ad nares attrahere procura per medicinas morditiuas appositas naribus, &similiter procura attrahere ad os materiam fluentem ad oculos per gargarismum cum medicinis morditiuis.
B Mucillaginem narium aquosam, & indigestam prohibemus cum rebus quae odoratu trahuntur,& cum rebus quae distillantur in aures.
Coritae dominis omnibus in sui principio stemutatio nocet, quia tune humores sunt crudi, di indigesti,&similiter coitus,ex forti namq; motu augmentatur repletio capitis, & tunc memDra capitis, & pectoris indigent quiete & octo, & caliditate temperata ad digestiui motum a smentatur repletio capitis, & tunc membra capitis & pectoris indigent arte & octo, & caliditate temperata ad digestionem humorum crudorum,& cum sistit fiuxus , resoluuntur per ste nutationem ipsi humores iam digesti, di euacuantur . Ex primo humorum. Coruscationes,quas uidit aliquis oculis, sunt ex humoribus quorum substatia, ct color sunt contraria humiditati albugineae intra chi istallinum & corneam collectis.c in primo humorum. Dolores capitis alleuiantur perstrictionem capitis, cum humores qui iaciunt dolores, in
gent caliditate temperata. Ex primo humorum .
. Sternutationes sum utiles humoribus aquosis,& inutiles humoribus cholericis mouentes& augentes eos. Exprima humorem. Verbum est specialis motus instrumentorum spiritus,& ideo non oportet illum a cuius merilatauinis exitu fit uel pulmone,uel pectore, uel canna pulmonis clamare inspirare, uel expira- Ietortiter: motus uero manuum non est inutilis, utilior est tamen ei motus pedum motu te perato ut per motum ipsis ni spiritus constrictio nullatenus adducatur. Ex prima humorum expositione.
D Hydropisis carnosa cum adhaeret,oportet te primo adhibere,quae expellunt phlegma per se- cellitim,& postea quae expellunt illud per uomitum,deinde per gargarismum, quia garParismus purgat caput aphlegmate,& Fum phlegma est distussim per totum corpus purgamus ipsum uniuersali puigatione,& dantur in huiusmodi aegritudine medicinae incisiuae, decale uae ad pur .gationem corporis per resolutiones cum urinae cinis Itone. Ex prima humorum expositione. Oportet nos pumare corpora patientium iisteritiam omni modo,quo possumus, adeoq; purgamus ea per superius & inserius,& per palatum, urinam & nares.
Apponatur sicya in occipitio, ut attrahatur materia existens ad partem posteriorem, quae ad oculos descendit,& phlebotometur uena frontis, ut attrahatur materia existens in posteriore parte cerebri ad partem anteriorem . prama humorum.
Facimus clystere cum aqua salis ei in cuius intestinis sunt uulnera putrefacta', ut abluat