장음표시 사용
51쪽
ufionis ad utraq: tum ab interiori ad exterius, tum rursus ab exteriori ad interiug. Duas enim Eesse motiones sibi mutuo contrarias toti ipsi trice ait aliquandoquide a nassulis ad ambientem uni: aerem,aliquando uero ab ipse aere ad nassulas latione facta . Quo nam itero pacto moti nes istae fiant,& quid causae sit,cur nunquam quamdiu corpus uiuit ,cessent, in sequentibus dicet.Verum in praesentia totum propositum sermonem in summam redigens motionein,qiis ad utraque fit,duplicem tum respirationem,tum distributionem mitrimenti,sacere ait. Ego sime totum id.quod ex inspiratione, & expiratione componitur, ἀνα-ήν. i. respirationem , antiquos ferE omnes medicos secutus, appellaui. Nam cum tres sint res, una quidem ipsa, quae introrsum fit, latio,secunda quae extrorsum,&tertia, quae ex ambabus composita est, eam quidem spiritus lationem, quae introrsam fit, ει- ν, i spirationem nominant: quae peru extrorsu in, ἰατ αι ,i.cxpirationem, quod autem ex ambobus componitur, respitationem appellant. Plato uero inspirationem ipsam, resiphationem nuncupauit: quam in arteriam, asperam scilicet,& uentrem fieri ait. Sed cum illa,quae extrorsim fit spiritus latio, eam, quae introrsum in ea regione,quae media inter nastulas, de magnam natam sita est, suscipiat, secari quidem asserit cibos& Aptus secundym eam,quae introrsum fitanotionem latiouodque totius tricae, simul uero in corpus asportati caliditate, dc spiritu constrat os . Hoc.sane est, quae a me- P. dicis ceritis it i.distributio, appellatur I nutrimento per uenas Npre arterias in omnes corporis particulas mi ante. Q id autem tuta sit, ut spiritus, α ditas ultro citroque ferantur, post lisc ipse declarat.
Sed rursis inspiciarnus, quibus causis respirationis asscetio in hunc modum, lux iis nunc est, facia fuerit, hoc sanes acto. Cum vacuum nullum sit, in quini quis'
piam ex sis , Quae seruntur . possit ingrcdi, spiritus autem e nobis extra seratur om
nibus iam posthac perspiciani est, eum non in vacuum ferri, sed proximum sibi P sua scdepellere: idque quod pellitur, proximum etiam sibi extrudele: Atque secundum
hanc neces litatem quicquid in cam Gem,unde spiritus mihi, circumtruditiar, illuc ingrediens ipsamque replens, stiri una comitari: totumque hoc instar rotς, quae cir Acumagatur,fieri,propterea,quod vacuum nullum est. Quare cum petriis pulmoque
extra spiritum emiserint,riirius replentuW ab aere corpus ambiente, qui intro per raras carnes mergitur,occi rcu intruditur, rursu vero aer reuertens, ac per corpus soras exiens, inuo respirationem per oris ac narium ci ansciam circumpellit.
Nee in hae oratione Plato primam respirationis causam attulit: quandoquidem, postquam hanc absoluit,aliam deinceps subsequentena inchoat,in hunc sinε modum. Causa uero principii horum haec statuenda est.&c. Quid igitur est id,quod in praesenti oratione dixit Ipsum profecto dogma circumpulsionis, quae graece ei-ie nominatur, per quam uult respiratione perspirationemque fieri. Ita autem nos appellamus, respirationem quidem,i. mmis, ut diximus, quod ex inspiratione,& expiratione componitur, quando per os ambo fiunt: perspirationem uero id est δι--αν quando per totum corpus. Haec autem utraque per circumpulsionem vult Hfieri, hoc pacto. Cum per os expiramus, accidere ait,ut qui ex nassulis extra sertur aer, cxtemum aurem percutim solam circumpellat:hic autem ad corporis prolandum Datur, locum aeris extra her expirationem migrantis replens . Cum uero rursus aer in externam lationem, quae per cutim fit, impetum facit, tunc accidere ait, ut a calore, & spiritu circumpulsus rursus externus aer, per os intra corpus feratur Quae sane res ut diximus inspiratio magis proprie, quam respiratio,a medicis appellatur. Hanc autem circumpulsionem fieri ait Plato ob uacui necessitatem, i.ne ullus locus uacuus euadat:ob idque, cum aliquid uacuatur, quod continuum est, sequitur,illius locum replens:quod Erasistratus τῶν πρὸς τὸ -ουι- - -,id est,consecutionem ad id,quod uabatur, nominare solet.
PLATO XVIII. Causi vero principii horum hiaec statuenda est mne animal omnino insiti ipsius sanguine venisque caliditatem, veluti in se ipse sentem quendam ignis existen- u
tem, habet: quod sane reti nassae assimilatum, per medium extensum, totum Gigne
52쪽
contextum est: reliqua uero , quaxunque exuinsecus sunt, ex aere Calidum sine seradum naturam insiti r Sion foras ad id, quod sibi comatui est, gine est fatendum. Cum uero duo sint exitus, alter per comus ex .alter per os ac narci, ouando in alteram partem impctum fecerit, id, quod in altera pa te est, circumpellit: quod uero circumpulsum est, in ignem incidens calefit: quod Pt, refingeratur. Cum uero mutatur calor,&quae ad alterum exitum sunt, calia moratiunt, rursus quod illud uagit, calidius multo reddirum, ad suam ipsius naturam migrans, id, quod in altera parte est, circumpellit: id autem eadem patiens eademque r buens semper, circulo ira huc illucque fluctuans, ab utrisque elis ratum, respirationis&expirationis genaationem pras l. '
inratibus sunt, simul ureo extri Mecum aerem secum trahere ait: schue usu uendiit id, quod circumpulsum est, in calidum, quem sane ignem appellauit, in dens, calesae quod uero exit, res ivrenaret tuncque rursus sequi, ut, quod calesactum est, ad sibi eo M tum per externam superficiem re traphoinue rursus con quaturis, qui in internis caestius est aer, quem mox sequaturu, qui usque ad est, quem rursus externus consevi rurati
exeunte circumpeus, propterea, quod nulla sit uacua regio, quaeid, quod a cor reextra fertur, fissicipiat: & in hunc modum rumusPulsus propinquus aer, ipse quoque russi continuum pellat, ac ille itidem eum, qui post ipsum est, quousque tande in harcircuinpulsione rursus in id, quod ex corpore uacuatur, aer ipsum replens aduenerit. Eiusmossiicitur motici non exquisitus sit circulus,qui ad eadem omnino circumfertur, sed, ut ipse dixit , a MiCidest hue,&iaue. In hocolle Platonis opinio ab Academicorum opinione, non quema dum Erasistratus dicebat, differt. Volunt enim Academici,ut per exquisitum circulum Demetuo aer ad eadem ac simili modo circumseratur: Plato uero non per circulum vin C duos,ut quispiam dica emicirculos,qui contrario inter se motu moveantur. δ' V
n etiam cause affectionum, quae ob cucurbitulas medicas sunt, atque etiam potiones, & eorum insuper, quae iaciuntur, siue emittantur sublimia,sive deseris tur humi, hoc utique modo tiactandae sunt: seni praeterea , quicunque ueloces, &taidi, acuti ες aues uidentur, alias dissent propter motionis , quae in nobis ab ipsi; sit, dissimilitudinem, , alias consentyropter similitudinem . Priorum enim usociorumque motiones cessantes, iamque ad simili progressas, tardiores ip Usi seni illis deinceps Ee offerentes,illasque mouentes, comprehendunt: comprehendent s uero , non aliam quidem morionem inisciendo perturbant, sed in dioris lationis initium secundum principium udocioris inducunt. Dum uero de sinentis motionis similitudinem accommodant, unam ex acuta, Grata asscistionem contemperant. Vnde insipientibus uoluDtatem, sapientibus gaudium, pimpter diuinat harmoniae imitationem in mortalibus lationibus factam tribuunt. Eatadem ratio est de omnibus aquarum fluentis, de fili minum casu, de admirabili illo electit attractu, herculeorumq;lapidum.Hor .n.omnium nulli sane attractio umquam est. Sed, cum vacuum nullum sit, huc sese mutuo circumpestant,concretaque & discreta in si in sedem singula transeuntia migrent,diligenti harum rerum inuestigatori ex mutuis assectionibus complicatis omnia admirabiliter fabricata eL se videbunturi
53쪽
ARGVMEN TvM LIBRI Pulmonem vacui conseouentia a thorace moueri .rragmentum sertasse eorum trium librorum, quorum meminit Octauo de Anat.
administr. capite secundo. Vod quidem thorax moueatur, manisestum nobis fit & tangentibit, inanibus,& oculis videntibus. diaeritur aulcm,an utioue motus aliquis sit pulmonis, vel non. Demonstratum igitur est nullum innatum habere morum,sed seniper indisere thorace ad motum. Si enim nullam est inuenire dispositionem,in qua thorace immobili manete moueatur pulmo, sed etiam in aliquibus thoracis motibus pereuntibus, simul pereat pulmonis motus, non tamen in illis, qui pulmonis, iste, qui thoracis,non utique inconuenienter aestimabit quis indigere puI Hmonem thorace,ipsumque esse principem motus. Ex eo vero,quod -- neque ligationem aliquam, neque aliam infallacem apprehensionem habet thorax,qua utens trahat pulmonem, quado dilatat ured absoluti sunt undecunq; inuiceradet enim pulmo apud inferiora thoracis, sicut Vas in te ' idonee continente ipsum, dissicili ta dissicile excogitabilis fit causa motus eius. Quale igitur nos,inquantum possumus, eius Oilias dicamus. Distato quidem thorace conditatatui omnino pulmo,a cons uentia quς ad id,quod euacuatur,attractus,sicut in fistulis,quq in aquam mittutur,est videre:si .n.mulseris ore aerem,attrahes aquam, per longam Valde multoties viam praeter naturam siursum allatam: tantatam enim habet vim consequentia,quq ad id,quod euacuatur.Et super quid aliud est idonea ad replendum, id,quod est in medio organorum: &,si immobilis maneat Dulmo, quod in magnis vulnerationibu accidit,apparet tamἴ euidenter ab extra aer ad vacua thoracis attrahi propter leuitatem potens: Quare eo anticipante comprchendere regionem dilatationis , rationabiliter Dulmo nuiescit. Qualiter autem moueretur,causa mouente ipsum pereunte erat autem ii La mkon perueniendοῦ si medio aliquid: sic enim est thorax pulmoni princeps motus.
Naufl seio ouid Platoni villim fuerit, ut circumpulsionis opinionem l otius, iam attracticu
ri hoe Gl ab Hippocrate discret ans. Nam
De affectio appellanda sit,non per circumpulsonem fiat, Erasistratus Hestia i opipionem Icdar- uens osten l . Quod vero attractio inter naturales facultat niaxime p: aecipua sit,tu nimii a latione defactitatibus naturalibus in primo statim libro ostensum est, tum etiam quam longioribus verbis demonstretur, apparet. Siquis enim tibiam Derseratam in aquam demiticias,ore aercin attraxeritequa succedet, nulla aliata per attractionem fit,prscedente.Nostrum igitur est,quotiescunq; voluerim
gini circumiectis, Quod in ea continetur, ad nos met ipsos trahere. Quod si hoc nostrum opus non est,haudquaquam principium motionis ex nobis habebit.S & ipsum animali extractum suerit, motionem diutius tum in contractione, tum in dilatatione. Os icitur gemadmodum isitur in contractione cor id, quod in se ipso continctu , aperte exprimit,it oque in dilatatione, quod repleturum est id, quod eo eo vacuatum fuit, attrahit. O
54쪽
DISSECTIO Augustino Gadaldino medico Mutinensi interprete
ARGUMENTUM LIBRI Fragmentum hoc, ius etiam alibi Galenus meminit,causam,materiam, instrumenta, locum,dc modum uocis declaratica isuisse debet u qui ratione curare debet.
Vicunque ratione curaturus est, causas is tum actionum nostratum secundum naturam, tum affectionum praeter naturam, ut illas scruare, has E corpore eiicere possit, cognouisse debet: modos item,secundum quos actio fit: & locos,in quibus: & instrumentaler quae . Actionis enim modus cognituspromptiores ad opitulandum nos reddit, nimirum qui naturae opera imitemur. Iaicus localiter opitulari nos docet: ne ilicsis particulis, tanquam affectis frustra molestiam inseramus, affectisq; tanquam sanis non opitulemur.Instrumcnta denique propriam suam cuiusque ostendunt curationem:alio enim modo neruus assectus, alio chartilago: di alio carnosum genus curatur. Ad vocem generandam, qua artificis, q/- mater qua in umentio pra loci
QVoniam igitur necessarium esse uidetur, actiones ac rarum causas, instrumenta praeterea, locos ac modos cognouisse: oportet citam cognoscere,a quibus uox, quae nostri corporis est opus fiat: ut ipsam,dum adest,seruemus,roborem usi in; . Cum autem omnia in hac uita a tri, biis his fiant, artificibus, insistimentis, & materia: ut exempli causa faber aerarius, ipse quidem est artifex : instrumenta, malleus & incus:materia, ipsum aes: effectus seu apotelesima,est lebes uerbi gratia uel concha : eandem proportionem in operibus, quae in nobis fiunt, esse neccisarium est. Ac rationem quidem causae & artificis obtinent ipsae, quae in nobis sunt, facultates: quarum aliae naturales,aliae animales existunt: naturales citra nostram clectionem uniuersae a-giint: ex animalibus uero actionibus plurimae secundum nostram uoluntatem perficiuntur' ita ut siquid opus est animale, id non omnino secundum nostram uolunt alcm sit: si uero aliquid secundum nostram uoluntatem fiat,id omnino sine facultatis animalis fuerit . Quoniam igitur omnis uolutaria actio ab animali facultate prouenit,arbitratu uero nostro uoccin tum idimus, tum sistimus: suerit sane, quae in nobis uocem artificiose fabricat,ipsa animalis facultas . Cum uero uoluntariae ' actioncs per musculos ac neruos peificiantur,uoluntarium uero opus sit ipsa uox: patet instrumenta, per quae uox fit,inuenta csse. Materiam autem ipsa quoque communis uocis definitio nos docet,quq ait.Vox est aer percussus.Mani fi stum igitur est,acrem, qui in nobis ' genitus, spiritus uocatur, a ficultate animali per neruos & musicustos perci sitim, uoce fieri,inatcriaeq; rationem obtenturum. Quis nam uero sit laicus,in quo actio hcri creditur deuiceps
55쪽
eonsiderandum est. Ac Homerus quidem caput locum esse uocis pronunciauit, sic inquiens. Camorem emisit, quantum caput huic capiebat. ab tres enim nouit musculos, qui phatasiam, opinionemq; nobis afferunt ipsam uocem in thorace fieri. Ac nos quidem, an ex praedictis locis quispiain, an etiam praeter hos alius sit uocis officina,ab ijs,quae apparent, auspicati, consideremus, praedictam constitutione prs oculis habentes. Cum igitur spiritus sit,g in uocis generatione percutitur,quemadmodum sane tum ratio 'stendit,tum id, quod apparet,c6probat: neq; enim prosccto multum acrem attraheremus, ubi magnam uocem ederc uellemus inuestigare conuenit, quodnam ex spiritalibus instrumentis percutere,comprimereque spiritum possit bronchus,nares,os: ille quidem ut causa,hoc ut receptaculum,hς ut meatus. Ac thorax quidem& pulmo uocem non faciunt: eorum enim motiones diastole & systole,id est dilatatio & constrictio, lx sunt: quas motiones haec ipsa duo minabra,dum inter respirandiam mourtur,non uocem,effetulit. Rclinquitur ergo adhuc,ut quae tanquam spiritus meatus sunt uocem faciant. Ex his nares quidem ac maxino bronchi portio, cum musculis careant, uocem, Quae uoluntarium opus est, perficere haud pollunt. Simerest ergo ipsum os,&superior bronchi terminus rquem & bronchi caput appellant,noli nulli uero larynga idest guttur nominant:haec enim nausculos ac neruos habent: ac prs sertim ipsa lingua,quae ita a natura constituta est,ut aerem possipercutere. Quamobrem fama est Tereum,cum Philomelae uocem adimere uellet,uocis instrumentum, linguam inquam, abscidisse. Sed quoniam, qui ea affectione, quae aphonia, idest uocis amissio dicitur, linguam,ac respirationem sanas habent: patet non linguam,sed bronchi caput uocis esse instrumentum: magnam quippe ex constructione comprobationem assumes : nam , tum ex neruis,qui mouent: tum ex musculis,qui uoluntati obediunt: tum denique ex chartilaginibus,quae percutere spiritum,simulque re nare pomunt constitutum est. primari tirasendis tritus inpulmonem, o quaesecandari traris. CAP.
ERgo per thoracis dilatationem spiritus in pulmonem attrahitur, primaria suidem ratione
ob caloris circa cor existentis refrigerationem,ac praeterea ob co ris respirationem,& ipsus animalis spiritus nutritionem: secundaria uero, ob vocem. Nam illius spiritus,qui in pulmone cosectus est, pars tenuior sincertorii; a corde attracta,prii nas illas utilitates prsbet: superflua cuem ac recrementitia, currendo excernitur.Neque enim quo pacto nuti imenti,eo quoquc sane ipsius etiam spiritus superstuitates ei jciuntur. Nam quae male olent, deformesq; sunt natura procul a sensibus retro lue ablegavit: quae autem in consectione nullam acquirunt iniucunditatem, eas per eandem uiam recurrere coegit. Ac sortassis etiam proprijs suisque materiarum propensionibus simul est usa: ponderoso quidem deorsumque vergenti alimento,excretionciri illic parans: leui uero spiritui, sursum serri permittcns. Hocque naturae consilium mediocriter sane est laudandum. At,quod sumissuum spiritum haud inutiliter ocioseq; e corpore expellat. sed ad uocis quoque generationem eo, dum transit,sit usa: nihil profecto,quo prouidcntiae laude superari posset,ab ipsa relictum est. Chainti mum lavetis dissectio.
CAP. Postquam igitur acultatem, instrumenta, materiam, & locum inuenimus e modus di intaxat nobis inuestigandus relinquitur . Sanc cum ipse citra apparentium inspectionem co- Ignosci non possit: necessarium iccirco nobis est, ut dum ad corum ostensionem accedimus,modum actionis consideremus: qua cum una quoque particularum usus innotescet. Vt autem , quae ostenduntur, facilius memoriae mandari possint: eorum naturam oratione prius dilucidemus . Igitur' larynx ex chartilaginibus, musculis, neruis, & ea membrana, quae intus ipsum sublinit, constituitur . Cum autem chartilagines ueluti Andamenta reliquorum sint corpo
rum : de ipsis prius clarior liquidem, quae de reliquis postea habebitur, oratio cita leto dicamus, hinc sumpto doctrinae initio . Prima sane ac maxima intcrlaryngis chartilagines ex internis partibus collocatur: cuius quidem c6uexa pars, extrorsum uersa est,concaua intro lim:
atque Lec ipsa chartilago dimidium totius capacitatis ivngis comprehendit. Hanc ipsam me sib- ς cuidani armorum protegentium generi r non conuexo,sed concavo, 'uod L e, id est scutum ' appellatur, assimilare posses: a quo sane anatomici Airmo, idest scuti formem, ipsam appella It . ubi Huc' autem basim , idest anuli figuram imitantem, ciliciens, restremae ipsius, arteriae chartilagini e literam imitanti incumbit. scutiformi uero in priori sui ipsius par-
r O te subiacet,llinc introrsum, stomachum uersus secedens,in sublime attollitur,ac excavatur ita,
' ut ecquid laryngis inaltilago scutiformis sine tesumcto reliqucrat, id proposita nuc in sem
56쪽
Ane chartilago in sublime cilecta repleat.Sed quoniam haud facile alicui eorum, qua in hoe mudo nomen sortita sunt, haec chartilago assimilari potuit,atque ita denominari: nominis desectu uocata est. Reliqua ab his chartilago,quae tum positione, tum magnitudine tertia est, in suprema in nominatae chartilaginis parte est sita gutturniis, infundibulisve, quas & arytsnas appellant, haud absimilis: unde hanc quoque chartilaginem arytaen Oudem nominant.
pria basi prope eos, qui ueluti humeri sunt. Hae quidem sunt propriae laryngis chartilagines. Nam quae a radice jinguae exoritur,quam etiam cpi otii da,quasi superligulam dixeris, appellant, ipsius bronchi non est propria. Est uero aliquaulinguae subiectum, quod &lacile Beelip test: idq; etiam sane ostendemus.l Musi. Horum Dryngii disiectio. CAP. s. V X laiγngis uero musculis,quidam sibi ipsi sunt proprii, quidam aliis quoque particulis com L nunes existunt. De communibus igitur prius dicamus: quandoquidem prius, quam alii,sub Bal pectum cadunt. Duo quidem ab humilibus costis illius ossis , quod a similitudine Yliterae
hyotides appellatur, incipientes per totam scuti formis chartila sinis longitudinem extenduntur: ciusdemque extremitatibus in priori parte inseruntur. Alii item duo ab eiusdem scuti sormis locis incipientes,ac totam asperae arteriae longitudinem deorsum exporrecti in pectoralis ossis principium inseruntur. Duo item a lateribus scuti formis incipientes, stomacho sulε- Id ve circum nascuntur. in extremitate sibi mutuo coeuntes .Ex iis uero,qui proprii laryngis Liat, quatuor ab infernis scuti formis re ionibus initium sumentes bini a dextris,& bini a finisti is, magnitudine prorsus inter se aequales,exterior ab exterioribus, interior ab interioribus regionibus enati,alteri chartilagini in priori parte inseruntur. Alii autem ab in nominata chartilagine exorientes, sui sum medii extenduntur,ac tertiae ad nascuntur. Alii uero ab eadem cham tilagine incipientes, alter a dextris, a sinisi is alter, sursum ad eos ,qui ueluti humeri sunt, exporrecti, propter ipsas dearticulationes arytaeno idi adnascuntur. Rcliqua propriorum laryngis musculorum coniugatio ab extremis quidem,tum infernis, tum internis, ipsius scuti formis partibus exoritur: ae per laryngis capacitatem oblique sursum progressa, tertiae chartilagini inseritur. t sunt numero laryngis nausculi. Duo uero alii in arytaeno e comperiuntur liaud tac men in omnibus animalibus, praecipue lue in parua uoce praeditis, inter quae etiam simia numeratur. Porro,cum musculi quoque iam sint ollens, de chartilaginibus prius dicamus: quand quidem hoc etiam pacto ostensionem fecimus. Cur tirynx ex chartilaginibus o ei em tribiu con tutus uox fit, Acetur. CAP. 6.sAnh, uod satius fuerit ex tot ac talibus chartilaginibus caput bronchi constitui, patet. Na, si per hypothesin ipsas auferrcs, ac reliqua relinquercs, meatus certe concideret, ac transitus spiritus clauderetur: ut non solii in uoce, sed & respiratione quoque priuatum, idest mortuum, redderetur corpus. Musculi enim propria priuarentur actione: quippe qui nihil solidi, idest la-xyngis corpora, trahere contrahereq; suis ipsorum ansis postent. Si autem laryngis corpus ex
ossibus factum suillet, primum quidem sua duritie ac saeuitia sulam sibi proximam compressis.set, ac deglutitioni impedimento suisset: deinde pondereseolinguam, ac phaIngethron, idest
Dos hyodes,detraxistet,eorumque actiones ob laesisset: maioribus praeterea musculis, utpote grauius corpus moturis,indiguisset: ob idque multa ansus ita ac turpitudo in hac parte comi et idem Si uero ex ossibus tenuibus filisset constructum, facile ea fuissent confractat quippe quae frigialia rebusque omnibus extrinsccis exposita suissent. Alioqui etiam neque uocis instrumentum fieri oportebat duram saeuamque in aera percussionem faciens . Neque enim quod adeo molle est corpus,ut cedat ac conssentiat, uocem unquam secisset meque rursus,quod durum est,quodque prompte aerem secat,uel euertit: uerum,quod moderate cedit,blandeque spiritu in pulsat, vi id certe uocis causa efficitur.Hoc porro corpus, ueluti tibia quaedam fit,lingua, lingui ave persenans. dumque aer a chartilaginibus percutitur,mediocriter id cedcns mediae siquidem inter carnem & os naturae est: quippe caro a spiritu euerti potest: os, saeuam percussionem facere ex sua natura solet sonu aedit,uocisq; causa fit. Merito igitur,ut uocis instrumentu, ex chartilagitinibus factus cst bronchus: merito etiam talem,quo diis culter pateretur,sertitus est constitutionem. Quin potius sane omnium ceruicis corporum propugnaculum existit: Nam chartilaginum natura dissicilius,quam feliqua corpora, patitur: neque enim fiangitur, sicut os, quippe quae
57쪽
quae flectaturae cedat: nec diuidit tir, sicut caro: sed amborum prostero dissicultatem patiendi, Eimitatur:ossis,qua ipsum haud facile diuidi: carnis, sua ipsa haud fragi soleat.Ideoq; naturaviuque chartilaginta protendit corpora: eiusmodi sunt aures,palpebrae: quin & ungues talis naturae sunt. Quae certe coi mra ne minimum quidem perdurarent, nisi praeter duritiem perseu rantiam quoque nacta fuissent. Recte ergo bronchus ut uocis instrumentum, ex chartilagini bus, quor senaret,constitutus est: recte citam,quod ob spiritum non concidat: recte,quod gibba ipsius pars dissiculter patiatur. Ex una autem chartilagine non est conflatus,sicut auris sica ex tribus sane coeuntibus. Nam cum haec pars utilis esse debuerat tum ad uocem, tum ad spiritus cohibitionem,tuna denique ad exus pati omnia. n. quae sane satius suerat nostrae obtemperantia uoluntati moueri, necesse est, quae ita mouentur, ex pluribus ossibus uel chartilaginibus componi. Iureipitur merito etiam bronchus cx pluribus conflatus est chartilaginibus: quo, non ut meatus solum, scd ut instrumentum etiam uoluntarium inseruiat. Ex tribus autem & non pluribus chartilaginibus factus suit, ob eiusmodi causam. Cum enim duplices genere sint la-ryngis motiones, quibus tum dilatatur ac constringitur, tum clauditur ac aperitur, duabus i circo dearticulationibus sibi opus suit, quarum singulae sinatalis motibus inseruiunt. Duasus Prodearticulationes a tribus quod minimum cst) chaithaginibus coeuntibus fieri necessariu fuit: Ita ut dilatatio &constrictio ab ca dearticulatione, quae est primae chartilaginis ad secundam: clauso & apertio ab ea, quae est secundς ad tertiam, perficiatur. Multa sane etiam de magnitudinae quocue & figura & compositionis modo dicenda ibrent: quae tamen, ne longius sermonem protranamus, praetermittenuas: cum nos ex praedictorum consecutione , de ilialis quoque excogitare ualeamus.
Vsculorum porro actio communis atque una omnium existit. Omnes enim per suas ip-arisonim fibras a longitudine in crassitiem contracti partem, in quam inserti sunt, trahunt. iam extenso, non actio,sed affectus, ipsis est,oppositis nimirum musculis ipsos in contrarium trahentibus. Tale igitur quippiam cum in bronchi capite usuueniat, musculorum exortibus inspectis, eorum adtioncni consideremus. Quando cim musculi illi, qui ab osse hyotide exorti , in extremasque scutissimis paries extensi, inscrutatur, agunt, in priora sursumque hanc a primam chartila in attrahunt, ipsamquc assecunda reposcunt. Quando uero illi,qui a poetoras osse exoriuntur,agunt,ad infernas ipsam paries trahunt: interim uero superiores larynsis partes dilatantur. Hi ergo etiam artcriae a perae longitudinem erigunt ita, ut non cumetur pliceturve, praeserti in in animalibus longum collum habentibus. Adstringunt autem insiperioribus resionibus scutisorinem chartilaginem musculi illi , qui in supremsi ipsius parti
bus enati gulae in orbem adnascuntur: iidem praetcrea deglutitioni conducunt. Inferiores autem eiusdem chartilaginis paries a quatuor adsti inguntur musiculis, qui laryngis proprii sent, qui inquam ab extremis primae chartilaginis partibus exorientcs, in secundam inseruntur. Hi creo omnes musculi dilatationem constrictionem 4; laryngis ciliciunt: reliqui uero ipsum claudiuit & aperiunt. Ac claudunt quidem, qui in capitis bronchi capacitate sunt collati: qui sane ad extremis internisque primae chartilaginis partibus exoriuntur, atque in tertiam inseruntur. His porro ipsis conducunt musculi illi parui, qui in arytaeno e sent, non in omnibus profecto animantibus inuenti, a imo cin crumenis contractis, dum ipsam contrahunt sta milein reddentes. Contrario uero motu icrtiam chartilaginem illi musculi mouent,qui a spina innominatae charii laginis enati,sursum in eam ipsius partem,quae maxime media est,porri- Higuntur. Hi ergo in posteriora arytenoudem chartilaginem reflectunt: aperiunt autem, qui ab eiusdem chartilaginis humeris enascuntur. Qui uero intra larriagem collocantur, qui suae obliqui sunt,ualidam actionem sinit adepti: sicuti in spiritus cohibitionibus manifestum nobis fit. Intenti enim hi inusculi laryngis capacitatem claudunt, nec spiritum exire seras permittunt, omnibus thoracis musculis resistentes. Vt autem clarior nobis fiat oratio, altius repetantes, pauca de respiratione dicamus.
o Espiratio fit, dum thoracis musculi intenduntur, & costas in si blime attollunt, ae t
L tam intanam capacitatem latiorem maioremque reddunt. Intelim autem accidit, ut pulmo dilatatus thoracm dilatatum insequatur. Cum autem ea, quae in pulmone cst, capacitas maior reddita sit, ambiens er per as Tam arteriam & os di nares ad ipsam ab atu elione
58쪽
DE VOCAL. INSTR. DII SECTIONE ab
A mone vacuum consequente,queadmodum in fabrorum solles, attrahitur.Hoc ergo modo insipiratio fit, plurimis thoracis musculis intentis.Spiritus vero latio,quae eximi si ni sit quam expiratione vocant,hoc pacto fit. Musiculi,qui conario motu thoracem mouere creduntur,costas una eum septo transuersio,qui & ipse latus musculus est,trahi int, thoracemque coarctant: qui compri iis pulmonem constringit: atque in ille compressus recurrentem spirituin per bronchum de
cPiritus igitur cohibitio tribus temporibus fiet, vel quando,dum spiramus, in agendo adhuc peri illiint musculi thoracem dilatantes: vel cluando rursus,dum expiramus, inagendo perstallunt musculi thoracem constringentes, ita, it alia pars spiritus reflecti,alia adhuc manere videatur.Fieri etiam potest in expirationis inspirationis confinio κ--οίιώσιν id est, per repleti nem vocatam, quando musculi, qui inspirationem faciunt, stant:incipiunt autem,qui expira tionem praebent.Omnibus his temporibus modisq; spiritus cohibitio tu: in quibus praedicti musculi laryngis intrinseci quietem agunt. Alius autem modus cohibendi spiritus hocpacto fit.MuB lculis thoracem dilatantibus quamplurimum agimus, mulioq; spiritu pulmonem replemus: deinde internu laryngis musculos intendimus,spiritusq; transiitum claudimus: tuncq; ad inspirationis successionem,actionem ducimus, thoracem j, enixe constringimus, ac pulmone haud anualide conistimimus. Interim tamen musculi thoracem constringentes ab illis duobus, qui spiritus transitui resistunt, incuntur. Hanc spiritus cohibitionem, qui versus ilia fit Me λαγωνα eo gymnastici appellat. Priores igitur spiritus cohibitione fiunt musculis thoracis propriam sui ipsorum actionem sine pugna ac contentionc perficientibus.Quae uero nuper memorata est, mutua inter musculos thoracem constrinῆentes,& eos, qui laryngis capacitatem claudunt, coce tatio est:dum illi extrudere spiritum,hi vero intus ipsum retinere volunt.Iam ergo manifestunt nobis factum est id, quod a principio diximus, quod scilicet ualidissimam musculi hi actionem nacti sint: quippe qui omnibus thoracem constringentibuς musculis resistant. Sane musculi hi illis,qui ad urinariana deiectionum 4; cxitus collocati sunt,proportione respondent.Sicuti enim illi, dum agunt, nutrimenti excrementa, ita hi spiritum recludunt. Quando igitur respirantes quam plurimum tum hos laryngis muscultas, tu eos,qui thoracem costringunt intendimus,lensio illa,quae εκ λαγῶme, idest versus ilia,fit,essicitur. Quando vero respirantes maxime obnixe, C laongis musculos relinquim , vehementius autem musculis thoracem constringentibus agi
FACULTATUM NATURALIV ΜFRAGMENTUM
Bartholomaeo Sylvanio Salonensi interpret .
Satis esse ad probabilitatem usque prouehi in problematis, s neque ad sanitatem,
neque ad morales virtutes necessariam cognitionem habent.
Ac quisquam soletasse eorum haud leuem dissensionem putabit,qui animalia calida, plantas sti-gidas esse assirmat : minus sane intelligens,ubi subtilius edisserat quis, cum uniuersum id,quod quaesito consequens est, ad scientiam usque extremam I decernere: l ubi autem in re quapiam alia intendens obiter de his pr unciet, contentum esse, si, quod obuio sensu percipitur, calidum,ves frigidum dicat Plat' igitur ipse animalia semper animata appellat: lapides vero,& herbes liana, atque in uniuersum loquar stipes omnes de inanimatorum corporum num ro ine ait. At,cuin in Timaeo naturalem contemplationem paucissimis Iaperiensi auditoribus, qua scientiarios sermones percipere, intellectu i; assequi valent, posthabita vulgi sententia, in mundum
59쪽
mindan totum extentam ipsius asserit animam, sibi ipsi virum non constare,ae pvseantiadice Ere nequaquam putandum est: uti neque Aristotclem,aut Theophrasti im,qui multitudini alia,nmiliaribus vero ac sedalibus auscultationes conscripsere. Nam,ubi quodpiam sensum omnem refugiens dUma , ac verborum copiam in demonstrationem exirens intempestiue recitatur , audientes ostendit. Non prius igitur de eiusmodi rebus pronunciare conuenit, quam paulatim per longam demonstiationem adrationis totius conclusionem fuerit peruentum : neque mundi imam per lapides, & testas, & arenam, & flagrantia,putrescentia'; animalium permeare cadauera. am,si simpliciter adeo,ut vulgus patenter capit,qudquam id genus Plato dixisset,utiaque omnes eum patrocinantes condemnarenti Ego litur,quibus ille adductus in hanc opini nem deuenerit,alijs commentarijs aperui, nihil sane ipsi consentiens,aut repugnans.Neq; enim
ille ipse ita pronunciat, suae ad naturalem peninent meditationem, sed usque ad probabile ac veritimile eam progredi inquit. Sand plantas principium in se motus habere & propriorum sensum,atque alienorum,verum esse arbitror. terum importune de rebus eiusnodi uerba facere
magis illo ipse caveo.Verum,si me quis roget,quid superius animalia stirpibus habeant,res an deo,& sensum,& appetitionis motum, di uires modo expositas, nempe attractrice, de expultricem,&detentricem, &alteratricem: as non animarias, sed naturales uoco: nimirum,cum ex Fhoc neque medicae arti, ncque morali philosophiae quidquam accedere incommodi uideam. At,ubi cenaturali moralis philosephiae parte qualem ducit Plato, dicere mihi fuerit necesse, n5 nulla quidem plane approbo,ae uiro suffragor: in quibusdam uero ad probabile usque accedo: quemadmodum in aliquibus prorsus addubito,cum in dissonantibus ad alterum eorum, ut qd
probabilius sit,nequaquam inclinet animus.Quemadmodum nos animς compotes cile omnes homines norunt, quippe qui tum ea palam uidcnt, quae Pcr corpus geruntur,cum ambulamus, currimus, luctamur,ac uarijs modis sentimus: tum uero ex quodam nobis omnibus natura probato axiomate, quo nihil sine causa fieri aestimamus, causam horum subest ealiquam os et imconcipiunt animo.sed, cum, quae nam ea sit,haud intelligatur, imposito inde nomine, quod focere ea possit, quae facit,potestatem esse rerum,quae fiunt,singularum effectricem.Sic igitur omnes & scamoniam alui purgandae, ut mespilum supprimendae facultatem obtinere aiunt.At, qui naturalem ut uocant contemplationem elaborauere,cum alijs sibi aliter ipsi persuaserint,pa tim incorporeas quasdam habitare in sensilibus substantijs secultates dixerunt,partim substa tias ipsas pro sua quamque natura agere: siue ex quatuor elementorum constet temperatura, taue ex certa primorum corporum compositione, quae aliqui atoma,hoc est indiuidua, alij autem G
arma,idest incompactilia,no nulli impertia,quidam similaria inquiunt esse. Etenim nostram loque ipsam animam, sunt, qui incor ream quandam stabstantiam, sunt, qui spiritum, sunt j, qui ne subsistentiam quidem eius peculiarem ullam esse arbitrentur, sed corporis substantiet proprietatem dici eorum,quae saccre nata est acultates habere: cum non illarum sint ullae propria natura praeditae, sed stabsiadtia per se asem,opera sua& a se facultates ad ea,quae fiunt,dicatur eorum,quae natura essicere apta estobtinere.Itaque ego medio quodam inter hos ordine
meipsum statui. Nam, cum de caeteris dogmatis absolute pronunci ,hartim quod ueritatem in ipsis norim,partim quod eius nihil nouerim, in ijs, quae modo recensui,usque ad probabilitatem provehor, satius quidem esse existimans de ijs, perinde atque in alijs, uti senserim, profari: haud quaquam uero mihi ipse, id quod alij faciunt, persuadens ea certa notitia tenere,quorum certam demonstrationem minime sum consecutus.1abet igitur & de id genus uniuersiis disserere, quae cognitionem quidem ad corporis sanitatem, aut morales animi uirtutes necestariam non habent: caeterum decus afferrent,si ita certo cognita forent,quam ea, quae nacta sunt abs
tutionem in medicina ac morali philosephia: quam ego sane utilem esse assimo, & omnibus operam nauare uolentibus comparabilem. Ac scripti mihi de hoc sunt duo libri. Nune quod Hsum pollicitus,praestabo, utique hinc initio desumpto. Corpora quidem, quae apud nos sunt,eκ
quatuor elementorum temperatura conflari uniuersa certo me scire aio: quae praeterea & per se contemperentur tota, non, ut putabat Empedocles, exi Suis comminuta partibus misceantur.
Num autem se totas peruadentibus corporeis inuicem substat ijs, an selis qualitatibus, nequei ulla quoque perse animae essentia sit, constanter nosse haudquaquam prohIllud tamen mihi liquido constat, licet in corpora desbris immisret, ancillari tamen eorum naturis, quae ex certa,ut dixi,elementorum temperat ne proueniunt. Atque hac in re nihil sane medicam artem inde offensum iri puto, quod in animae immigratione, & demigratione exploranda Graeci uocat hallucinemur. Nanque & animam recepturum
corpus idoneum esse opol tet:& eo in temperatura admodum alterato animam protinus digredi, tum uehementer algescente in euacuationibus sanguinis, ac res igerantium medicaminum
Potionibus, cumque vinbiens aer stigidus impendio tutat: tum immodice quoque per sebres
60쪽
ἶx que si naturalis in corpore aeditabilis, ori, δε- Rit oratio nar in corpore.
rnam esse mihi intelligere uide Proinde eius esseni iam sei u G Σ '',ςψxδtion , neque ad sanitatis tutelam neeesse est ui; h Thy 0ςqης dii morborumque, ac ciuilem:eam enim quiuiis ut hil, nil ph losophiam activam hi dς his in alijs commentariis scriptum est Cum tib Amst i lius mi Ostenderimus, quaestio qurgin bes eram itur, redicamus si num autem secernere.Siu tabile
te pro rium ac familiare sit quin i,'
nimirum cum audientes, quandam eis agnoscendorum Moprio ureriti l l se existiment: horum enim tantum ipsis ignotio est, quae in id uolunta finiri B si iam,aut aliquos similes his, ptoportionere conueniens M P
rudicium obtinet,sed eorum Cantum,quae alere, uel non alere sium Nam oue se ipsa tr it, detinet, concoquit, atque ad nutriendae substant: seniale aperimm seri quae in ta alimoniae sunt, ninuaquam admittit.Itaque recte lacte missi pes sensu es priditas,cognatorum uidelicet,atque alienorum: eatenuso animi l A; 'congrue p'tuisse,cum id quoque accedat, ut nec inturno priuatae sint motu MA enm modi cognitio ad medicinalem philosophiam necessialia sit, contentus o
rae ad uerisimile usque progred ens Platonem commendare Phq nia, la nuncupantem,& unius participes domesticorum atqueati m Is in ian Andebitur Non enim alia ulla de causa germanum eas attrahere, uel f Iiosi sit milare, quam ob stultionem, di ingenitam cis uoluptatem, dicere nosti ium . In sim hoc duntaxat, ut dixi, ad medicinam satis es de e
pe aut anci e propritim, quo etiam aluntur, alienum autem excernere. Caeterum magis adhuc ad moralem phil sophiam inutilis eiust nodi rerum exquisita : .rpta cognitio est. apropter n . . ., que eius meminit