Illustrium & clarorum virorum Epistolae selectiores, superiore sæculo scriptæ vel à Belgis, vel ad Belgas. Tributæ in centurias 2. In quibus multa theologica, politica, ecclesiastica, historica, quædam etiam iuridica, & medica. Nomina autorum prodet

161쪽

E O s T. SELE c T. D dam, ad defendendum ΔΓ retinenis dum Papatum Romanum, . & Re-υ galia S. Petri, contra omnem homi D nem adiutoreis ero. Legatum Apo-Μ stolicae sedis ineundo & redeundo, Μ honorifice tractabo, SI in suis neces. M sitatibus adiuvabo. Iura. honoreS, Ma priuilegia, SI auctoritatem Roman ,, Ecclesiae, Zc domini nostri Papae, a C succe rum suorum conseruare,d D fendere,augere & promo ere cura bo, nec ero in conullo,secto,vel tra-D ctatu, In quibus contra ipsum domi- D num nostrum vel eandem Roma- , nam Ecclesiam aliqua sinistra vel in praeiudicialia personarum, iuriS,hΟ-M noris,status &potestatis eorum ma-υ chinentur. Et si talia a quibuscunq; D tractari vcl procurari nouero,impera diam hoc pro posse , quantotius δ' potero . Commode significabo eis dem domino nostro Papae, Malteri in per quem ad ipsius notitiam peruenire possit. Regulas sanctorum Pa-

D trum,decreta,ordinationes,senten-

γ tias, dispositiones reseruationes,

162쪽

prouisiones & mandata Apostolica . totis viribu&obseruabo,& faciam ab cia ijs obseruari. Haereticos,schisma ceticos & rebelles' domino nostro & re successotibus praedictis , pro posse cepersequar S impugnabo. Vocatus cc ad Synodum veniam misi prςpeditus cessierocanonica pr peditione. Apo- μstolorum limina,Romanam Curiam, cc. citra,singulis anni S, Ultra Vero mon- cctes singulis bienni j s visitabo, aut per tame,aut meum nuntium,nisi Aposto- ιι lica absoluar licentia. Possessiones revero ad mensam meam pertinenteS, cc non vendam, nec donabo, nec im- cc pignorabo, nec de nouo insevda- cebo, vel alio aliquo modo alienabo re etiam cum consensu Capituli Eccle- resiae meae, inconsulto Romano Pon- cetifice: Sic me Deus adiuuet, & haec ιι sancta Dei Euangelia.

XXIII. -

163쪽

oest, 'A Ccepi literas A . T . di quibus

adstipe- plenam iuramenti Ponti Ro riorem. mano praestandi formam transmit-De iura- tis,&vt diisgentius singulas ciHs par-meutib- tes expendam, ac deinde sententi νβ- tiaim meam transcribam, petis. Ego Vero re Considerata nihil inuenio, quod amplius dicam,quam superio- . ribus litoris exposui. Agnosco sane eam esse in me ingenii & iudicij tenuitatem , quae huic negotio expli. Cando par minime sit, Quare ipse alios eruditiores dc acutiores audire , quam temere inean ententiam proferre malim. Respodebo tamen paucis,literis A.T. Quod itaque ad diuinas literas attinet, quarum tu auctoritatem, ut par est , imprimis requiris, certe de hoc negotio in iis nihil speciatim traditur. Sufficere illud videtur, quod Euangelij professio politicos actus, quibus humana societaS

164쪽

C E N T V R. I. M societas Continetur, non prohibet, modo nihil diuinae SI naturali legi contrarium admittatur. Itaque ad hanc societatem tuendam quae

dam homini pacis studioso subeun- da sunt, per se iniquiora , id est,

duriora &grauiora, Vr maiora mala cui tentur, vel maiora bona ob

tineantur. Neque ob id Pauli regula violatur, Non suot facienda

mala, Vt eueniant bona, nam Ca regula de ij s malis intelligi debet, quae

Vere mala, id est, diuina & naturali lege prohibita sunt, quale adhuc nia hil simpliciter in hoc iuramento deprehendo. Quare mea quidem sententia, quam tamen non ut definitionem, sed ut consultationem haberi velle me dixi,non video cur hoc iuramentum, ut per se & simpliciter . impium reij ci 5 detrectari debeat, si modo, ut ante quoque CXposui, ex eo prcstito ingens aliqua expectetur Vtilitas, quae praetermissione iuramenti, aut impediatur , aut omnino tollatur: praesertim adhibitis his Id condi-

165쪽

υ . EPIs T. SELECT. conditionibus M interpretationibus,quas Vnanimis omnium piorum M prudentum hominum Consensus in huiusmodi iuramctis adhibendas esse tradit: non obligari videlicet quemquam iuramento, nisi ad honesta, licita, possibilia, moderata: item non amplius quam voluerit au t rationabiliter velle debuerit obligare ordinator iuramenti. Itaque existimo in hoc iuramento animo Contemplandum esse Pontificem Romanum virum bonum S pietatis studiosum, qui omnem hanc potestatem humanis constitutionibus, Consuetudine longa , & consensu diuturno sibi permis am ad utilitatem Ecclesiae referre studeat, & in iudicandis rebus religionis, regulam diuinarum literarum sibi proponat. Nam hic decreta,ordinationes, sententias, dispositiones, reseruationes, &c. ad aequi talem diuinae legis exiget, SI non alio quam ad Utilitatem Ecclesiae referet, haereticos&schisinaticos, hon aliter quam ex

diuini

166쪽

CENTUR. L Iis diuini verbi regula iudicabit,nequCalios sibi rebelles ducet, quam qui

recte dc pie monenti obtemperare recusent, neque alio modo persequi COS & oppugnare Volet, quam armi Sspiritualibus ad hoc a Christo concessis. Quis tali Pontifici huiusmodi iuris1utandi sacramentum p r stare detrectetξ At dicat aliquis, da mihi talem Pontificem, &ego incunctanter ei tale iuramentum praestabo: Audio, verum iam stipra diximus, omnes pios & prudentes viros in eo conuenire, ut in ossicio, quod

sine peccato fieri potest silerioribus exhibendo , non tam spectare debeamus. quales sint, sed quales ex ossicio esse debeant, & mentem iurisiurandi non ex voluntate quacunque & intentione eius, qui vel instituit, Vel exigit iuramentum, sed ea tantum voluntate & intentione,quq rationi & aequitati atque adeo diuinae Voluntati consentiat: id est, ut Vulgari more loqvmmur, non tam

spectandum esse quid velit, quam

H a quid

167쪽

iis EPIST. SELECT ' quid rationabiliter velle debuerit. Itaque si eo modo res se habeat,ut ex pr sta tione eius iuramenti magnum; i .-. bonum, exprςzermissione ingens a- liquod malum expectetur, causam . . . Don Video, Cur necessario vitari de

beat, modo huiusmodi quam dixi

intentionem afferas, eamque protestatione facta declares,&ad eam eXequendam animo Comparatus Aconfirmatus sis. Habebit enim speciem quamdam iuramenti coacti:id , est, metu extorti, eo inquam metu , qui in constantem Virum cadat, quem non absurde definiunt, dum quis metu maioris mali fugiendi eligit minus malum. Si autem ex hu-L ' iusmodi iuramento quod tot CXCC- ptionum, interpretationum,&prΟ-

testationum subsidijs opus habet, non expectetur insignis Vtilitas, quin contra potius metuendum sit, ne eo praestito magis illaqueeris, M intriceris, ab exequendo officio, quod Deo &Ecoelesiae debeas magis . retarderis & abstraharis tu sane nullo modo

168쪽

Io modo tam periculosum negotium suscipiendum esse putem, ne Dominum Deum tentare videaris,dum te incaute, periculo, quod euitare pos sis, subij cias. Erit enim iuramentum incautum & manifeste periculosum: At qui, ut sapientis sententia dici solet, amat periculum, peribit in illo. Tunc autem vel maxime abstinendum erit, si conscientia tali iuramento aduersetur, & mens sibi ipsa non fatisfaciat. Qui enim aliquid facit,quod dubitet, aequum ne sit an iniquum, damnandus est. Nam id

cum fide seu fiducia. fieri nequit. Porro quod cum fide , seu fiducia

non fit, peccatum esse Apostolus testificatur. Haec habui Ampliss. Domine , quae ad hasce tuas literas responderem, tu pro tua humanitate studium & voluntatem nostram boni consules. Quod ad alterum illud scriptum pertinet,in eo conficiendo quantum possum, laboro, sed successum quem optarim nonnulla remorantur, perpetuuS languor, Cre-

169쪽

ogryrs T. SELECT brae infirmitates, quae inpenium Mmemoriam non parum offuscant, Manimi promptitudinem, dc alacrita- tem retundunt, & contra animi deiectionem M pusillanimitatem adducunt. Ad haec, scriptor minuS C pedi tus est,ut qui aetatis imperitia,ω multorum negociorum nam eo solo in rebus domesticis obeundis V timur) impedimentis retardatur. Priorem tamen partem quae dogmatum explicationem continet, spero ante multum temporis absolui possisse: quo facto alteram aggrediemur, ρος ritus,constitutione S,& consue-

tudines Eccle asticas spectat, sed ea ob causas quas dixi plusculum adhuc temporis requiret. Deus A. T. incolumen conscruet. E Colonia

Agrippinensi,pridie Epiphaniae.

T. A. addicti si

170쪽

XXIV. Doctissimo ut se pio viro, D. Geomgio Casandro,amico singulari. Sepius apud meos conquestus sium fue labusum Minarum Papistic rum rit de Hinc puto futurum, Ut paucis ab Missa. hinc diebus certi adhoc deputati ad me vcnturi sint, sciscitaturi, quae ea se sint, quae in Missa damne, & quo pacto meo iudicio ea rite esset institu enda. Vt igitur habeam quod Commode respondeam,Cupio Vt summatim Sc breuibus,tudicium tuum hac de re per pr sentem meum Quaestorem cum res moram non patiatur ad me transinittere,velis. Quod si id minus commodefieri possit,fac ut ea quae in meam gratiam de Missa con scripsisti, siue perfecta, siue imperfecta,in mundum descripta,mox habeam, ut ex illis mentem tuam Colligere liceat. His paucis Vale. Saluta meo nomine socium atq; communem amicum D. Cornelium.Raptim, us, 6.Nouembr. An. ISSI. GVILIEL M. HA XXV. v