Illustrium & clarorum virorum Epistolae selectiores, superiore sæculo scriptæ vel à Belgis, vel ad Belgas. Tributæ in centurias 2. In quibus multa theologica, politica, ecclesiastica, historica, quædam etiam iuridica, & medica. Nomina autorum prodet

211쪽

magis integram denique repperire posset, diligenter conquisiuisse; ac tandem deprehendisse , nostram. smilacem esse. Idemque Matthisius, qui in Hispania Caroli V. Caesaris Medicus vixit, atq; diutissime Nea-

. poli, mihi comprobauit:aCse, aspe- .ra nostra sinitace, multorem penitus

in Campania curasse, quae Gallico fuerit infectissima. Smilacem enim Neapoli repperiri ac Romae vis-hrocius adfirmat. Sed Indicam longe praestare, fatentur ipso expe- rimento, tum quod constat herbas huiusinodi, vi quadam caesi, esse po- tentiores in India, quant Europa. Atque, ipsam etiam Indiam Orien- talem, quam Vocant; occidentali, nobiliora multo pharmaca progi -gnere, uti de Guaiaco quidam norant. Ac certum est, praestantiorem e .

esse parrillam Orientalem, Occidentali. nam, Historicus Hispanus

ille, locum nominat , ubi in India, Omnium praestantissima nascitur, es. seque maximam omninoi differen- Li tiam,

212쪽

tiam, quod ad eius vim attinet,quonam loci pro ducatur. Quare, mi- . nime mirum videri debet, si minus in quibusdam operetur,plus in alijs; cum huc ratio referri posse videa - tur. Nec enim valde parrillam eam. laudarem, quaecx insulis Hi spaniae . propinquis, Veluti ex Canaria, adfertur. In qua re, nos falli possit

mu i ac mercatorum fidem, caeci sequi cogimur. nisi tamen quispiam; Vnam ab altera, locorum, quod vix fieri, nisi per peritissimos, posse mi hi persitast, indiciis , internoscat.

Qualiscumque tandem ad nos mittitur, qu e recentior est, praefertur, dc hanc, succus ac iror monstrant. Sed raro recens ex interiori India Vehitur, ex propioribus Hispaniae fortassis insulis ea venit. Fere ergo, siccam cupimus. Cuius itaque capillamenta sicca, dum franguntur, plus medullae ostendunt, ac farinam albam ex ea medulla stirsum proiiciunt : ea, ceteris melior, ac recentior , & quae minus nigredinis, M: 1iccitatis,

213쪽

C E N ae V R. I. I siccitatis alioqui prae se fert. Minus enim, eam succi posse reddere, ex decocto liquet; quia siccior est. At, non inepte quaereretur , quaenam huius herbae partes,caeteris,ad Vsum medendi queant anteferri λ Et hactenus, Italiam capillamentis usam . Vistrocius respondit , quamquam existimat; una cum ultis Medicis,r dicem , potentiore vi praeditam esse oportere. Id quod,&gustii S Ca- .pillamentis amarior; tum quod succus in iis magis cotidensatus quam capillamentis sit, Si iis tutius, diutiusque, conseruari inno ius posita satis arguit. Itaque, radice sola,im- .mo ne quidem capillamentis admixta Italos numqtiam uti vidit, lassis, quod ad eos sola capillamen

ta,numquam vero radiX tanta comportetur, Vt ad usum satis suppetat. De qnni item parte, quae propinandae parrillae felicior sit, & loco, Conuenit; Ut eo anni tempore sumatur quod magis caleat: quamquam Vermagis calens,& autumnus,in primis

214쪽

Is EPIST. SELECT. spectentur, sed hoc dicerem , in Italia, & Hispania praecipue, laudandum:quia prouinciς,Germania,longe magis illae aestuent. Frigi dis ergo' locis, calidiora anni tempora deligi; CalidiS, temperatiora. Cubiculum in quo sumitur hoc decoctum, ad- . uersuS omnem iniuriam caeli muniri decet ;Vti Gnatico, ac ratio, Medicis omnibus est nota. Quo modo vero curet, si petis; non infitiabor, experimento multos didicisse, hoc

fieri occulta quadam vi, quod & de li

China referunt.' Sed, plus Guaia- 1 lcum, ac Chinam, siccare, quam par-

rillam; testantur ij,qui eius Vim per-. 'scrutati sunt. plusque nescio quid pinguioris sicci laxantis, Conti - '' nere. Hoc inde facile perspici; quod, ab oninibus omnis aetatiS ac, s*xus, omnibus in morbis, innoxiet . sumi constet. quod tamen,in alteris illis non liceat. Nos igitur facile animaduertere, quod per sudores l fere curet, in nonnullis hoc praesta-xe, per Urinam, aut potius, por trans . . l

215쪽

CENTUR.' LI I ssspirationem, in paucis', M per sudores, &per Urinam,&per transpirationem. Neque statim curat, sed ita paulatim corpus adficit,beneque constituit; ut id, pristinis viribus, robori, ac valetudini, restituat, Velutique iuuentuti, reddat. Immo

Vero, non modo Certum est: eam,

minoribus expensis & incommodo sumi, Guaiaco Chinaque : Verum etiam, multo potentius iis, ac citius Curare. Neque desunt Romae, qui, vel animi causa, eam propinent. Quibus morbis ea medeatur,Videamus. Et, de Gallico in conresso est, queru, Caeteris certius quidem pharmaCis, curat. Haec enim praecipua CiuS Vis est, expedimentis perquam multis notissima. Deinde,Valet maxime contra dolores articulorum.

Sed, in viriuersium plurimi credunt omnibus morbis, quibus Guaiacum dc China conducit, prodesse . nec enim, ab his, dissimilis generis videtur. Certe Viserocius adseuerat, eius decocto , fuisse se liberatum L et octen-

216쪽

166 Est Is T. LECT. octennali chitagra callosaque duritie, secundum axillam , malaque totius Corporis aliquot annorum habitadine. Tum Gisbertus Leodiensis Medicus, ea Curasse confirma tum scirrhum , ex Gallico morbo

contractum: Becchanumque, qui peritus Mariae Pannoniorum Regi nar Medicus fuit, in Hispania inum tabidum , tum hydrope laborat tem,ea seruaste. Huius, ab hinc sex plus minus praesertim annis, usus ita Romae inualuit , ut frequentissime

nunc, ad omnes propemodum mor boS., cum obesse nequeat, iuuare autem.ponit, propinetur. Super-qst, ostendamus sumendi rationem;

hoc est , decocti descriptionem.

Carca, . minute inciditur: deinde, Contunditu in mortario: contusa, in vitreatum sue plumbatum Vas, Conijcitur : in quo, aqua fontana

munda, si haberi potest, ebulliat. Aquae quantitas, librae duodecim :ςarVae parrillae vero,Vnciae quattuor, utares. At Vero, vas, diligenter obtura-

217쪽

. CENT V R. I. I 67 obturatur, nequid expiret. Sic in fusa , calente loco siue foco, perintegras koras vi ginti quisluor, adser-' uatur: ita, Vt ad lentum ignem tam- . diu coquatur, donec tertiae aquae partes duae absumantur. Cocta, dein mum colatur, SI ad usum recondi tur , paraturque nouum decoctum,

singulis quibusque duobus diebus.

Nam, eius vires, Citius, quam Gua- iaci, aut etiam Chinae, exsoluuntur, 'ac pereunt. Mane,ex hoc decocto,

pro strupo bibitur; pondere septem

aut octo unciarum. Haec est, priodiis decocti ratio. Postea, faeces huius parrillae sic coctae capiuntur: dciis, librae duodecim aquae fontanae mundae,siperinfunduntur,co uuΠ-turque, quamdiu aquae pars tertia, vel media pars, si potentiorem Velis, deCreuerit. Hoc secundo decocto aeger utitur: in prandio,ac coena,pro potu, loco Vini, vel ceruisiae. Est au- rem, priore minus potens. Sed, quoniam aqua hieme stomacho no

218쪽

i68 E P I s T. S E L E C T. pore, senibus, Videtur potius tum,&iis, in vino coqui debere, quam a qua . Terminus exhibitionis huius decocti, prae cribitur: ad viginti et 'viginti quatuor dies. Propinatur equidem, effectu mirabili , quem admodum silpra docuimus. Haec est vetuS stimendi ratio. Sed, quid si

duo prioris decocti syrupi, singulis

diebus propinarentur, Ut in exhibitione ligni fit: unus mane , alter, a prandio tiAc, post eorum sumptionem, dormire ciendo sudori plana

conduceret. Nec alienum a ratione fuerit: pluribus viginti quatuor diebus, pro morbi disticultate, ac

furationi' modo: nempe triginta,

vel quadraginta quoque diebus, id

exhiberi. Enimuero: minime praetermittendum est , necessarium omnino fore: ut,antequam Ghibeatur: corpus , pro Valetudinis ac morbi

modo,ex Medici praescripto, purge' tur , ω corpus, ad curationis Viam, ita praeparetur. Et quoniam hoc decoctum, dum tamdiu bibitur,liu

. mores

219쪽

. C E N T V R. I. Is mores in corpore colligit, a Codci-. tat, etiam praecipitur, singulis octo vel decem ad summum diehus,saar- macum sumi commodum: quo quidem, ij ,ex corpore,toti deij ciantur. Finita quoque totius decocti sumptione, Corpus item purgari debet:

nequid noxiorum humorum, in eo,

relinquatur, qui parrillae mums, quod sensim ea exequitur, impediant. At Vero, quia eam in Vase cΟ-

qui simplici monuimus, sciendum

est, id vas, Iutari,quod aiunt,Vel terra, Vel alia eὲ materia, posse: inque vasis superiore cooperculo,quod Va sis os operit, foramen paruum re linqui,siue orificium,unde evaporet. fumus, quod foramen, obtegitur, dum funius exeat: nam, nisi alicun-

de fumus eruperit , vas stangi necesse fuerit. Signum autem ebullitio nis, is fumus est: per quod foramen, immittitur bacillus, qui, quantum decreuerit, ostendat. Qui experti sunt, aquae libram, in sic lutato vase decrescere ferunt horis singulis.

220쪽

usus, sed aliter obturato. Minus qui dein duplici, quod adpellant, Vase, in quo, si parrilla coquatur; non de Crescet,vel Viginti quatuor horis deis

Coctum, Una libra, neque vas etiam

nullo relicto orificio, quam diligentissime lutatum, rumpetur. Quae huiusmodi vase coquuntur, maioris esse vis ac potentiae, dicuntur. Sed

in parrilla, felicior est in simplici vade coctio:quantum referunt,qui eius rei experimentum fecerunt. Haec, licet minima , oportub admoneri.

Illud autem minime prςtereundum est: quod Casanatus Sequantis Medicus , Valde probat: nimirum, Ut Ο-mnes aegroti cibi, in secundi cocti squa, coquantur: id quod', de China Cardanus primum praecepit. Sic enim fiet, ut& ipse cibus medicatus sit: praeterea, ut primus in prandio ac coena decocti haustus, qui ante esum quoque sumendus est, saccharo condiatur, sacchari quantitas.sit cochlear: nam eo conditu potu, aluum