Excerptum Polonicae litteraturae huius atque superioris aetatis. Auctore Io. Dan. Andr. Ianozki ... vol. 1. 4.

발행: 1766년

분량: 109페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

doles eniteti Quanta ille ausust Quam ma

gnifice Conata eXecutus, ad vindicandam re

stituendamque dignitatem Reipublicae lXCII. Blustris Societatis Iesu Mathematicus,

Stephanus Lushina, Solis Ecelipseos observationem

Astronomicam, Anno eurrente IT64, die prima Aprilis, in Regia Aree Variaviensi, praesentibus Regni huius optimatibus, exterorumque Monarcharum Legatis, Caelo quam

maxime favente Institutam, in lucem emisit. In

suburbano Collegio, quod Societatis Iesu Patres , nobilioribus erudiendis i enibus dedicavere, Thadaeus motius, filius Za-

crocimensis Praesecti, magna cum animi, tum etiam ingenii expectatione adolescens,

Selectas Ex Vniversa Philosophia Theses, viriliter defendit. Interfuit, cum principibus Viris, spes Polonicae Gentis, Stanislaus Pontato-vius, Magni Lituaniae Ducatus Dapiser. Quem Alocius, principio disputationis, in

hunc maxime modum est assatus:

Quid mihi, verae laudis aemulo, optabilius contingere potuit, VIR ILLUSTRIS SIΜE, quam tentaminis mei litterarii testem , T E habere; quem animo intueri non possum, quin in admirationem rapta quasi divinitus mens mea, in has erumpat cogitationes: veniet tandem aurea illa aetas vehementer desiderata, dimissis perturbationum tenebris, quibus consepulti vivimus: novusque reriim ordo elilcescet, qui TIBI gloriae, qui nobis felicitatis eumulus accedet. Viderelam mihi videor Imperium hoe nostrum firmioribus nixum fundamentis, meliori donatum forma, splendidiorem

22쪽

diorem adductum in ordipem, iucun/o seientiarum aratiumque lumine eollustratum. Iam ea felicitate, ea gloria, iis omne genus commodis, Getis tota potiri mihi videtur, quae desideria superabunt, quae exterorum admirationem parient, quae postertirum v t excitabunt. Quid vero amplain adeo nobis spem ne it . facit praestantia illa, v1R 1LLVs TR is sibi Ε, qua naturae dotes omnes ita eomplecteris, tit bd grandia. - ad Patriae deeus, ad gloriae Ditigium, Iaa lini TE praedicent omnes iusti re ni aestiniatores. Ad hane nos expectationem adducunt decora atque D a1nenta inis numera, quae summo ingenio TVo, tam miro selenistiarum, artium, & philosophiste tinioris usu ad stivi. stit ut ad restituendum, melioribusque sulciendum legibus, Imperium nutans, ac sitis prope ton viillum sedibus, . in. Τ si, tanquam columen praesidiumqtie sui im, Respublica eonvertat oculos. Haec nobis a p, promittit singularIs ille virtutum tot centus, quo nihil non sapienter moliris, nihil non strenue vineis, mihil non moderate su stines, nihil non laudabilitee praestas. Haee nobis pollicentur vota, quibus aegeives ζ amor I studium, quibus ΤΕ Regni optimates; laudes eximiae, quibus T E ipsae gentes exterae; gratia tandem S benevolentia, quibus TE Reges poten, tissimi prosequuntur. Sane mirum, si TI a1, ut patrono , ct Fautori scientia ruin studiosissmo, tentamen nostruin devoveri non gestiret. Nee sua illud tenuitas deterret. Suum enim Oceano tributum, non superba tantum flumina, sed ct humiles rivuli pensitant, quos eum non respuat; ita singularem illam benigni. atem TUAM, quae deest nemini, eonfidimus nobis non defuturam.

Doctissimus atque comtissimus ille Eques

Gallus, 'rrhys a Varillaeo Leitres Histori.

ques Et Politi ques, Sur Les Interregnes De Pologne,

divulgavit.

23쪽

Poloniae Principis, Saxoniaeque Electoris Historiographus, Kioviensis Praesulis, Iosephi Andreae Zalascii, Musarum Gratiarumque ductoris fausto auspicio, IOANNIA

DE CURIIS DANTISCI, EPISC. Οὐ MVARΜIENS. PΟΕΜΑΤΑ , multifariam

antea dispersa, nunc vero in unum Corpus egregie redacta, in conspectum politiorum hominum produXiti Pulcerrimum iis prooemium, ad amplissimum Civitatis Dantis nae Magistratum, de magnis Dantisci viri tibus rebusque praeclare gestis praemi fit. Cui iucundam admodum intexuit mentionem, de hodierno Varmiae atque Sambiae Antistite, Principe Adamo Stanislao Gra-

hoisscio. Quem pietatis, sapientiae, eruditionisque fulgentissimum specimen, summo iure ac merito

appellat. Noster ille Nagurtaeinscius,

Cieeronis adversus Catilinam orationes, in Ρolonicum

sermonem, summo cultu ac nitore transtulit.

Magno Lituaniae Notario, Iosepho Sinnowscio, caelesti in dicendo homini, dedicavit. rufinicius, homo inprimis acutus &subtilis, optimisque Latinorum litteris excultus, & linguae vernaculae elegantia instrusetissimus, Taetii Annales Polonice reddit.

XCIV.

Diuiti sic f

24쪽

XCIV. sub HENRICI Electionem, in publi

co Senatus consessu, adstantibus tunc Nobulitatis nunciis, auditae fiant Legationes Externorum Principum, ripae videlicet, &Caosaris, Galliaeque & Sueciae Regum.

Vide duulovium , in Commentario Rerum Polonicaa

Summi Pontiscis oratorem, Ioannem Franciscum Cardimalem Commendomum, deduxere domo, missi a Senatu tres Epit copi, ac totidem alterius Ordinis Senatores, mirutique praeterea privati ossicii causa principes Nobilitatis. Senatus in castris ultra Vistulam, quam sublicio ponte iunxeranti, habebatur : tenso ad id, in media planitie, in

genti tabernaculo, 'regali magniscentia O nato. Commendonum e curru, quo Vechus erat, descendentem ante tentorium, Poloniae atque Lituaniae Mareschalci accepere Ii, quod osticium uni Regi praestare Con-1ueverunt, cum scipionibus Commendonum antecedentes, turbam ei summoverunt. Cui intranti tabernaculum, 'Consurgens universus Senatus obviam est factus. 1pse ad primcipem sedendi locum deductus, claudentibus latera hinc Gnesinensi Archipraesule, hinc Cracoviensi Antistite, consedit. Idem Senatus fecit, circumfusa Nobilium multitudine , quantam capere locus poterat. Si-K a lentio

25쪽

lentio facto, Commendonus litteras Pontificis Maximi Senatui reddidit. Quibus recitatis , ipse orationem est eXOrsus. In qua non solum de Rege, Catholicae sidei culto. re, creando disseruit; sed etiam de 4nita ab

heterodoxis, adversus eam fidem, societate verba fecit: quantum ea a Christiani animi sensu, ac religione abhorreret, Ostendens. Cum autem haec Commendonus perorasset, Senatus Principes in medium tentorium coivere, & pauca luter se collocuti, ad suum quisque locum rediere. I um consurgens Archiopiscopus Gnesinensis, Senatus nomune, Pontifici MaXimo, & Commendono gratias egit, quod Poloniae salutis tantam curam gererent. Daturumque Operam Senatum dixit, ut a consiliis, monitisque eius, paternae bene lentiae atque ossicii plenis, ne discederet. Post haec Commendonus di cessit, prosequente usque ad currum unive so Senatu, praeter Palatinum Sandomiriensem, & alios paucos heterodoxos. Vide Gratiani Vitam Ioannis Francisci Commendoni

Cardinalis. Cap. VIII. ct IX. p. 367 - 369.

insequonti die auditi Caesaris Legati, a duobus Senatoribus, videlicet Palatino Lublinensi, &Castellano Gedanens, deducti.

Vido Gratianum, Cap. IX. p. 37O.

Legati Caesaris magnopere Contende rant, ut Hispaviae quique Regis Orator,

26쪽

una cum iis, Senatum introduceretur, s- quidem una venisset, & eadem mandata a ferret, nec in ea re, separatim quicquam a Caesare, Hispaniae ReX esset acturus. Sed impetrare nequiverunt, contra tendentibus

Galliae Regis Legatis, qui se loco praestare, & Hispaniae Oratori praeserri debere, aiebanti ita Hispanus, ne concessisse Gallis videri posset, Senatu non convento, d mum discessit. Et, post Caesaris Legatos, Galli introducti sunti Aliae deinceps Leg

tiones, Ordine auditae. Vide Gratianum, Cap. IX. p. 3 o. & Suillo Uium, l. e. p. g. itemquΘAndreae Maximiliani Fredro, Gesta Populi Po-

Ioni, sub Henrico L. p. 6O.

XCV. In STEPHANI Electione, misso nuti

lo Pontificio Oratore, ante alios Caesareus Legatus, Martinus Geolmannus, Episcopus Uratistavientis, introductus est. Vides

Heidensteinii Rerum Poloniearum Librum II. p. q. n.

Caesareum autem Legatum, Archiducis Ferdinandi, ut eiusdem domus Principis orator, mox subsecutus. Vide Helini Dinium,

I. e. p. 74. b.

Suecicus deinde Legatus est auditus. Videmidensteinium, l. e. Postridie orator Ducis Ferrariensis, Legationem suam, scripto comprehensam, red-

K a didit.

27쪽

didit 'Ea publice lecta. ' Vide Diden semium,

l. e. p. 7s. R. .

Expectati suere, Stephani ipsius, ra sylvaniae tunc Palatini nomine, Martinus Berzevictus, & Georgius Blandrata. Ille, in itinere, morbo detentus est Hic, demandatae sibi Legationis capita, in Senatum misit. Vide Helamyleinium, l. e. p. s. b.

In Comitiis Hectionis SIGIS M U M

. DI III, qua ordine Legati audirentur, propter Moseum maxime, & Suecum, quorUm neutrum alteri concessiarum satis constabat, Controversiae aliquid fuit. Commodissimum tandem Visum, ut prumo die Summi Pontificis, & Caesaris, Hispaniaeque Regis, oratores admitterentur. Quorum dignitati ultro cedens Moscus, post eos, eodem die auditus est. Eoque tempore, ob Regis Stephani memoriam, Transylvanicis Legatis, adeundi Ordines facultas concessa. Ad extremum, eo die, Ducis Prusiae Oratores admissi. Cum Caesaris oratoribus, Hispaniae Regis & Austriacorum Archiducum Legati, tanquam in communi causa, & a coniunctis Principibus missi, una in Senatum Venere. Fecitque Verba, omnium nomine, Epulcopus

28쪽

ra se riti scopus olomucensis, dux Caesareas L gationis. Postridis Legatis Suecicis locus primceps datus est. Qui prius, quam ad Senatum accederent, protestatione sibi, Regisque sui dignitati, cavere; aegre admodum serentes, quod Mosci die superiore fuerint admissi. Secundum Suecos Electorum 1mperii oratores coniunctim sunt auditi. Vibdo Heidenseisii Rerum Poloniearum Librum VIII.

XCVII. Ante, quam V LADIS LAUS IR

eligeretur, Vtriusque ordinis consessus, audiendis Ρrincipum diversorum Legatis, v cavit. Senatoribus, & Nobilitatis Nunciis, insimul congregatis. Ductoque vastiori ci culo sub dio, ubi Equestris ordo solus eousque substiterat. Primo venere, a Regio Poloniae Himcipe , Maristio, Regni Sueciae Herede, germani fratres eius, Principes, Ioannes C mirus, & Ioannes Alberius, Carolas quoque Hrdinandus, & Alexander Cassimi. rus unaque Legati, Henricus Firi , Ur missiensis Episcopus, & Georgius Ossolis..hi, Regni aerarii minor Ρraesectus, itemque Sigismundus Razamowsti, secretioris tunc apud Principem Maristium cubiculi

29쪽

Mugister . Quos Vladistaviensis Antistes, Matthias Lubiensli, Senatus nomine, &Omnium Procerum turmae militares, hon

ris atque ossicii causa, ab Arce, ad Comulium deduxerunt. AppropinquantibuS aD surrexit Archiepiscopus Gnetheniis, cum Senatu universo. Acceptosque, ad portam Comitii, Principes, Vladis lai Patres, ad sellas, in capite Coronae Senatoriae, pone laevam sellao Primatialis suae, praeparatas conduxit. Legati vero, qui cum iis venerant, inter supremos Regni Poloniae & M gni Ducatus Lituaniae Mareschalcos, in comiueto Legatorum quorumcunque lOCO, conmsedere. Silentio tunc facto, Princeps Ioannes Coimirus, statrem ilium, V lassislaum, Poloniae Regem eligi, ab utroque ordine modestissime petiit. Cuius sermonem incipiens, Episicopus Premistientis, merita Madialai Principis, multo uberius atque disertiuS e , posuit. Senatus homine, ad utramque perorationem, Goelinensis Archiepiscopus responsum dedit. Deinde Equestris Ordinis Mareschalcus, nomine Nunciorum, seorsum respondit. Omnes demum, ad reducendos Principes, consurrexerunti Vide Pauli

Pia cri, Chronica Gestorum Iu Europa singularium,

8 Postridie ad ordines, eodem modo simul confidentes. accessit Honoratus Vicecomes,

30쪽

S. Sedis Apostolicae Nuncius. Etiam, ad laevam Archiepiscopi Gnesinensis, locum occupavit. Legationem, ab Vrbano VIII, Pontifice Maximo demandatam, copiosa oratione exposuit. Laudibus Polonicae Gentis recensitis, hortatus est Ordines, ad placatiora in robus Ecclesiasticis consilia, ut

que eligerent sibi Regem , Principem VIGristium. T ulit responsum ab Archiepiscopo

Gnelnensy, aeeeptissimam esse omnibus, Summi Pontifi eis paternam de Regno hoc sollicitudinem, monitiunemqu

salutarem. Deliberationes vero publicas, eamque praeei. Pue, quae Regis nominationem concernit, in hae Republi-' ea non, nisi exploratis singulorum voluntatibus, expediri solere. Curaturos tamen ordines, ut Regem eligant, qui

Apostolicae Sedi placeat, ct Catholicam Religionem defendat; quem etiam Christiani populi hostis timeat, Orbisque

eultior admiretur. Eodemque Verborum sensu, i

Marsschalcus ordinis Equestris respondit. Vide Pisfecium, P. As ' Audisndi deinde suere, Germanorum Caesaris, Suecorumque Regis, Legati. Advenere prius Suecici. Verum Caesareus tardius superveniens, tiam primum audientiam petiit, cum iam proriimus dies audiendis Suscidis Legatis decretus suisset. Grave indo dubium occurrit, quomodo prior Caesareus Legatus, uti decebat, admittemdus esset 3 cum Sueoici ad audientiam iam invitati, citra illorum iniuriam, in diemalium haud rejici, neque etiam utraeque Le-

SEARCH

MENU NAVIGATION