De Restutitionibus in Integrum

201쪽

riminutionem .

AU in integrum restitutionis caussa fuit

capitis deminutio , de qua ita praetor Odixit: Qui , ρι aeve , posteaquaim quid cum his actum , contractumque sit, ea te deminuti, deminutaeve in dicentur: in eos ea6e , perin .. quoi id factuis non se, is ieium dabo. L. is. 3. 1. D. de ea e. minut. Verum non propter quamlibet capitis deminutionem restitu'tio tribuebatur : nam maxima, bc media r stitutioni locum facere non potuit , quoni3m seu creditor , seu debitor servus, vel dπotiatione peregrinus fieret, actiones omnes ei εc in eum dabantur, ad quem bona servi . deportative veniebant L. T. q. a. D. eos. Arrogatius quoque restitutionem dare non p. tuit; nam creditoris adrogati iura, M actiones cum sortunis omnibus adrogatori adquia rebantur L. pen. 3. ute. D. de bon. misi. f. quis. νaAI. In debitorem vero adrogatum

perinde, az in quemlibet filiumamilias , iurire civili dabatur L. a. f. a. D. de υρ.

202쪽

minust. Et denique ei qui debitor em adro gaverat, actio non restituebatur in eum , ubi sui iuris Distus effer r L. 2. 4. Sob igitur emancipatio in integrum restitutionem praestitit. Etenim , quum olim nemo emancipari potuerit. nisi in servileri caussam redactus : servi vexo continuo obligatione eo sent liberati: quoniam servorum. nuda Obligatio, nulla cum iis aist io L, servi Iq. D. de obIQ. O acta hinc fiebat, ut qui emancipulantur, obligatioine sotyereatur , neque e

contractu , aliove negotio. ante . emancipatiornem gesto possent conveniri . Quod quum. iniquum visum esset praetori sine nostro facto. ius, ic actionem nobis perire, potissimam, quod

quae videbatur, non esset vera servit s ; i. emancipatos perinde , g asi emancipati no . essent, actiones restituit d. L. 2. L. Sed utrum, quemadmodum in emancipatos, ita etiam emancipatis actionum restitutio tribuebatur P Atqae ita videtur Duarenta ad tit. D. da cv. minut. quoniam. quemadm Odu cum servo agi ma potest , ita nec servus agere d L. servi I 4, D. de obi. O aa. qua

203쪽

L I a E R II. GA P v v XIII. rus iure civili conveniri nota potuit; ita nec.

- creditor emancipatus debitorem convenire .

Sed matri: praetor e m in emancipatos, not emancipatis pollicitus est actionem restitutini Tum d. L. a. i. sane nihil erax, quq emincipatis restitueretur , quum. nihil per te mamipatiomem amisissent: etenim. fillifamilia . nihil habebant proprii L nisi dic e velis , quid eis ex castrensis peculii ea sa deberetur obligationeni emansipationu lauti πremtam . Quumque . praetor edixisset in emancipatos perinde, quasi id factum non esset , se iudicium daturum, merito intulerunt veteres hanqin integrum restitutionem anno non finiri , sed perpetuam esse, atque Gredibus , dc imberedes dati d. L. a. g. 5- , Caeterum non omnes actionets oportuit mr praetorem. restites nam primo , quae ex dellexit d cendebant , restitutione no indigebant Remo enim. capitis. deminatione delictis, ex itur 4. L. a. 3. O L. I

I. eo .. Deinde, quae nat ratem stravstationem habebant per praetorem restitui non erat nec esse ἔ de Ruibus ita Caius in

L. 8. D. eod. Eabs obligationea , quae natur tem p aetasionem habere intelligunt r, dilatae

204쪽

4os . Dn RMTITU T. IN INTEGRurae e eapitis deminutisne non perire gria civilis ratio naturalia jura corrumpere non poe- est. Itaque de rit actio, quia in bonum , caeaequum eo cepta est , nihilominus i durat etiam pose' eapitis deminutionem . Sed quaenam obligationes sint , quae naturalem praestationem habent, non satis 'explicant interpretes . Duarenus ad h. t. D. putat eas e sse, quae ex con

tractibus iuris gentium , non civilis proficiscuntur. Huberus eas, quae in bonum , Maequum dantur ; quaeque eamdem praestatio nem civi, bc peregrino praecipiunt Potius dixerim eas obligationes naturalem praestationem habere quae ex re proficiscuntur , quaeque veluti continenter nasci videntur ; qualis est obligatio restituendae dotis , quae non excoritractu' ante emancipationem Inito P sed ex ipst re , h. e. ex eo, quod maritiss testi uxoriani' teneat , Vescelidit Quare de dote adlodi 'actionem rei uxoriae, non actionem ex stipulatu dedore Zenotar . Eodemque exemplo diYerim rei vindicationem, bc ae ione in ad exhibendum' non oportisisse restitui, kuta naturalem praestationem 'haherent , iacontihelter oriri viderentur . 'sed quum hodie emancipatio veteri ritu

205쪽

oti peragatur, per eam actiones miniitie ps imuritur ;- ideoque haec restitutio plane extriosum test . se in

De hi ineberum restitatione ob avena ionem 'judicii, mutandi eausu factam. '.

D ostrema qrdinariae in integrum restitutionis caussa est alienatio 'iudicii mutandi caussa facta de qua pristor cavit,/s quia

alienando rem alium nobis asiersarium in loca substituerit : idque data opera in Iraudein no stram fecerit; ranti nobis in factum actuno i neatur , quanti nosra Inse sit alium asiora rium nos non habui e ' L. i. pr D. de alien. Jud. mut. eaus. Dct. Ad hoc igitur edictum pertinet alienatio iudicii mutandi caussἰ dolo malo facta , hoc est , data opera' suturi judicii metu . Futuri, inquam, iudicii: nam si iudicium coeptum est, res litigiosa fit , ' atqta alienatio irrita est L . 1. O a. auth IN ligiosa C. da lilla. Quare , si quis rem alienavit , vel ejus possessionem in alium transtulit dolo malo, ut nobis duriorem judicii exi. C c a tum

206쪽

iam reddat alio adversario . substituto . vii vel nos sit vexaturus, vel potenti'r sit, cui pares esse non possimus, vel alterius provi Ciae , quem sine incommodo , & sumtu non

liceat conveiure; ex hoc edicto tenetur L. I. f. I. L. a. O L. 3. pr. D. eod. Similiter , si fundam, in quo opus feceras , quo nomiae quod vi, aut clam. aut aquae pluviae arcendae tenebaris, alienaveris, hoc edicto teneris: quoniam deterior iudicii caussa facta est : nam actio in te er i , ut tuis sumtibus tolleres la novum possessorem , ut tolli patiatur d. L. S. D a. Eademque ratione , si tibi novum opus nunclavi, tuque fundum alienasti . de

emtor opus fecit, ex edicto teneris : quoniamo nunciatione neque tu , qui opus non secisti , neque emtor , cui nunciatum non est potast conveniri ae L. s. g. a. Quinimmo edi qctus i etiam ad eum pertinet, qui rem alienavit , quam non possidebat: nam, si posse sones, quas tuas esse dicebas, militi donasti, ut is , cum possestare experiatur ; poterit miles ex hoc edicto exceptione repelli L. ma.

Huic edicto tamen locus non est quum fine futuri judicii metu, aut sine dolo malo

207쪽

alienatio facta est. Nam , qui nullo suturi iudicii metu rem alienadi suo jure utitur :& qui dolo caret, in edictum non incidit ;veluti qui heredem instituit, qui legat, qui

rem venditori redhibet, qui ex obligatione sol-Vir L. 8. f. s. O 5. L. 9. O L. I S. D. daalim. Di mri. eavsi. Dct. Item , qui alienat sui commodi caussa potius, quam,ut adversario incommodet, ex ediisto non tenetur ; veluti qui alienat ob aetatem , valetudinem, aut ne cessarias occupationes L. item I 4. f. s. D. eod. Immo &, qui lites exsecratus alienat, dolo facere non videtur: haec enim verecunda cogitatio eius , qui lites exsecratur , non est vituperanda d. L. q. f. I. Porro ex hoc edicto actio in factum adversus

eum datur, qui judicii mutandi caussa alienavit, ut nisi pristinam iudicii caussam nobis restituat, quanti nostra interest, damnetur ἔidcirco, si paratus sit utile iudicium pati perinde, quasi possideret, in dicitur denegamdam adversus eum ex edicto actionem L. s.f. vlt. D. d. tit. Eadem de caussa si nilsi actoris interest rem non fuisse alienatam . ces.sat edictum ; veluti . si eius non suis , . axit sine cψpa periit, nisi si quid adsut praete.' . C s a ma

208쪽

4o6. DE RETI mT. IN INTEGRUM mea intersit. L. q. g. 5. D. eod. . Datur vero et, . in cuius fraudem res alienata est, atque ejus heredi adversus eum , qui alienavit, non ejus heredem I atque olim intra annum utilem d. L. q. f. ult. L... 5.ε. O L. 7. D. eod. hodie intra quadriennium continuum L. trit. C. de temp. in inrep. res.

Quoniam haec actio in integrum restitutio est; idque intelligimus non modo ex eo , quod in pandectis, codice inter in integrum restitutiones de ea tractetur et sed etiam quod

Caues in L. a. q. 4. D. d. t. aperte doceat ex hac caussa praetorem in integrum restituere : quum per eam amissum jus praetoris auxilio nobis restituatur . i. At enim quid opus - hac actioae , quum is, qui deso malo judicii mutandi caussa rem alienat, actione de dolo possit conveniri φ Aloi noni facile eum posse de dolo eonveniri equoniam actio de dola non aliter datur , quam si alia actio non sit, quam quis adhuc

adversuta. alium experiatur L. s. q. 5. O 6-D. de δοι mal. ideoque praetorem promtius ,& plenius auxilium hoc edicto proposuisse . At , qui, in alienam istudem iudicii: mutandi

caussa alienatoaeso desinit possidere: qui ve

209쪽

Liax RII. CAP υτ XIV. 4orto dolo Osinit possidere, pro possessore habetur L. qui dolo is i. O L. parem I 5O. D. de reg. Dr. quid igitur opus actione ex edicto 'Rectissime Duarenus ad h. L. D. monet; hoc edictum fuisse propositum , antequam uti lis ad io in eum dari coepisset, qui dolo desierat possidere. Etenim senatusconsulto sub Hadriano cautum , ut in petitione hereditatis dolus praeteritus veniret, atque is,

qui hereditatem invasisset, bc dolo possidere desiisset perinde teneretur , quasi possideret

L. item veniunt 2O. 6. D. de hered. ρet. tum

interpretatione prudentum id productum ad rei vindicationem , atque ad caeteras in rem actiones , ut scribit Paulus in L. in απιε map. g. s. D. de rei Dind. His addo plenius esse . praetorium auxilium , quam utilem actionem ex senatusconsulto: quoniam non omnis,

qui iudicii mutandi caussa alienat , utili in

rem actione 'ex senatusconsulto potest conveniri : ut scribit Ulpianus I. D. de alie/r. Iud. mut. cavs quid enim si quis, alienat sundum , in quo vi, aut clam opus sec rat aut cui novum opus fuerat nunciatum 2 quid i si quis alienat militi potaessiones , quuab alio. erat petiturus λ

210쪽

Caeterum hoc edictum ad rei , non ad. actionis alienationem pertinet L. I. pr. D. Leit. Huberus ad h. e. Quod si quis actionem in potentiorem adversarii Nexandi caussa trasn- tulerit, crediti iactura multatur L. I. O a. c. ne lita poterin patroc. Praeae. O CAPUT XU. ET ULT.

Se hi integrum restὶtutione, extra ordinem Praestatur .a ron modo superior es inertas, atque ordi narias in integrum restitutiones praetor edicto proposuit ,: sed etiam extra ordinem squaecunque iusta caussa esset, pollicitus est iaintegrum restitutionem his verbis : Iram si qua alia mihi justa eausia esse vidabitur , in integrum restituam, Dod eius per leges, ple discita senatusconsulta , edicta , decreta prim

Quibus verbis praetor generatim pollicetur in integrum restitutionem iis qui ius suum omisere , si sine sua culpa id evenit, . & iusta caussa sit, cur. restituantur ; modo , id legea non vetent, hoc est, modo legibus nomin tim cautum non si, eos jure sua excidere . - Ad