De sermonis tragici per Evripidem incrementis. [microform] : De vocabvlorvm thesavro,

111쪽

δορὶ πεσήντων resigora queas, rectius tamφn haec nunciationBrelativa solvuntur. Merum alia non tam interprΘt quam oritico egent: si qua leguntur Phoen. 174 σφάγια. γῆς φι- αιιωτοι ἡοα non interpretanda sunt, sed emendanda cum

Dionysii Mi verba quibus quaestionibus omnino illustrari possent, dixi p. 1. Has omnes redis apertum est ad unicam illam de inoremendia, quae sermo tragicus per Euripidem ceperit. Pro incrementis igitur recte habea omnia, in quibus ab Aeschyliinprimis a Sophoclis dictione recedit et tanquam propriis excellit sermo Euripidous. Peculiar autem Euripidis suisso oti tragoediis sodem fere modo quo antea Aeschyli inusitatum omnino dicondi genus, antestari licet Aristophanem subtilem harum rerum arbitrum uno Moo dixeris adeundum et hoc velut auctore quae tragico propria essent colligenda suisso. Sed ago, in quaenam sit invectus ille, Videamus. Missis iis parodiis, quae aut paradoxa risui exponerent aut eo consilio producerentur, ut quae in ulla inena audivisam in re goediis, Ormn sageta nonnisi in comoediis spolitione deleot rontur homines, duplicem quae restant sortem inciunt alterum genus avdociora sermonis figurati specimina impugnat,' alterum in exagitando nimio αντεθεσεων aliaremque rhetoricarum figurarum studio versatur ' in quibus vestigia rodicia insti-1 Velati χω- που gur fro. 43, Bacch. 889, αἰ ρ, Iκησις Am Do 491, quae ut παρακεκινδυνευμένα ridentur Aristoph. an. 100, 311 et Thesmoph. 272 nec vero δωματιον dixisse putandus est Euripides , ηδόνων μουσεων ro. 89 carpitur Ran. 93, κερκίδος αοιδου μελέται sint. 527 ab Aeschylo Aristophaneo an. 1316 perstringitur, J σιαδος ποροματα fro. 371 ab Aristoph. Thesm. 120, Ἐκατης αγαλυα int. 959, Aristoph. lam. 653 ne dubitandum quin Euripides lam. 65 τον ἱερον orρυν οἰνανθας γάνος dixerit ex coniectura probabili Berotiis Aristoph. Ran. 1320. Num νειρον revera

tragicus voca rit in δα προπολον ac μελαίνας Νυκως πα- Vix Rusim

dicere sed in cavillandum sermonis figurati tumorem tam illud quam similia composita esse planissimum est Rrat hoc quidem studium

112쪽

tutionis sermonisque urbani agnoscas. intra thesaurum bulorum, a quo quidem Torsus sum, irrision non exavit

Aristophanes sunt sano quaedam Euripidis inventa Mortis Aristophanis parodiis notata: sed omnino hic in ipso voe bulorum thesauro minime offendi ' inessoria malioni lovior videatur haec do thesauro vos,bidorum quaestior rosecto iniuria. Ab Aristophano enim ea vellicari Consentaneum erat, qua plane inusitata eaque sermonis tragici incrementa fiderunt,qnibus fieri non potuit, quin angustiores huius ipsius nos perrumperentur. Sed quod Aristophanes, cui obversarEntur Mματα illa ἱππόκροιιν Aeschylea, non respexit, in qua sine dubio inito insorior esso Aeschylo Euripides, verborum labricam, respexit autem ea, in quibus tanquam propria exsplendeam-ro huius ingonii vis, parum quidem ad nos, quoniam nostra non interest, ut insolita plasmata admiremur, sed ut qualia hae sint seu grandiora se Vulgurium inquiramus,' allatis alii quoque comici Iudaeeati simi, ut Eubulus adlusit ad moen. 1505

δυσξυνετον ξυνετο μέλος et Iph. T. 1092 ενξυνεπον ξυνετοῖσι μάν vidW. Bibbech. l. c. p. 314. Ceterum in his insunt α'.λογιω καὶ Dγι μοι καὶ στρον res, Ictus, ut ait Aristoph. an. 775, o ἀκροωMενοι υπερεμάνησαν, eodemque redeunt quae leguntur iurari seq.: νθεν δη

πολυν πόνον quae verba postmodum magis etiam ' explanabuntur. 1 Afferre licet τριπαρθενον ζευγος ur sint. 359, quod Aristophanes risit ludens τρίδουλον ζευγος Ut 566, παυσίπονος lah. T. 451 o de industria positum Ran. 1321; χάλινα στοματα Bacch. 386, sint. 495, quocum conferre licet ἀθυροστομος rest. 903, quae perstringuntur

sed opinor ob metonImiam, vide quae supra dixi de hoc vocabulo. ἀρκεσίγυιος οἰνος autem iniuria Euripidi tribuit ustathius vid. Nauta lam trag. p. 123, quum appareat ex Antiphania derisione com. m. p. 119 seq. a Philoxeno inventum esse. In ceteris Euripidis inventis Aristophania parodia notatis ipso Aristophania loeos adhibui. Roam etsi in uripidis inventis non offendit Aristophanes, hunc usum tamen esse illis hic illic et quidem sine ira et studio, quod dixi

p. 7, etiamnunc teneo quamquam nonnulla altius ab ambobus repetita esse recensu habito satis patet. 3 Sio inde ad illustranda Dionysii verba certe fructus redundet, dummodo teneamus ingenium poetae in inventis praesertim manifestari.

113쪽

10Nns vocabulis, nas sicut vel solus vel cum paucis assumsit ex si erior poesi, ita in Meniendis vocibus Exempliatum Iomposuit. Cetorum ho moneo, quae pro inventia habeamus, eorum quasdam fortasso nonnisi ab Euripido in tragoediam introdnota so increvit tamen iis quoque sermo tragicua. Nonnulla his

non motormittenda ridebantur etiam apertiora proferentur, quando prosae orationis Vestigia collegerimus. - Nunc autem quoniam consecto itiners de toto inventorum Vocabulorem in sauro iudicium poscitur, duo in aestimationem Veniant, tam numerus Vocabulorem quam pondus. Et illum quidem cito expedias nam si in optem tragoediis ac fragmentis non sano

amplis misso si centum procudit eschyle ingenii impetus, Euripidis autem in duodoviginti sabulis ac spatiosi sano fra montis circiter octingenta mitto enim ex Rheso progeniem et incertiora quaedam licet in catalogo exhibita , quanto hi ab illo distot non dubium ori Sed accedit vocabulorem

natura. Euripides quum ad tragoediam se converteret, invenithano artom non tantum praeoccupatam Sed consummatam, imprimis ero sermonem tragicum promtum ac paratum tran sumsit ideo, ut expositum est, praeter nonnulla altius repetenda x Aeschylo longe plurima, quaedam etiam ex Sophoclo quanquam haec minus certa Nec miram igitur, quod in fimgendorum Vocabulorum negotio, quod post Aeschyli conamina multo rarius obibat ac prout res posceret in Bacch. βάκχευσις, βακχmsta, βακχευσιμος, βακχιάcio Euripidis sunt , ad Αostani praesertim, fortasse etiam Sophoclis exemplar se componorati ars nescio an omnis Euripideorum inVentorem thesaurea apto in tres partes dispesci quea Aeschyleae naturae sunt potissimum o binis nominibus consociata volu attributivorume φρήν, γος, πληθος, στομα, μητις, si larga prosapia simul

tonondum est inprimi canticis reservari attributiva binominalitae composita, quorum nonnisi ariens legitur in iambis a trochasis lare dodrantem totius poesis Euripidea essicientibus. Porro obloctiva quoque nonnulla Aeschylo tanquam duce inventa sunt. Sophoclis autem vis, siquidem ullam is in Euripidem exercuisse censendus est, quum largiendum sit eicheroa c. p. 29 haeo

114쪽

modo cernitur, quae cum numeralibus, . prisati , praepositionibus iuncta sunt. Ipse autem Euripides remotis magis magisquo teminationibus obsoletis recentiore potius equentavit et tanquam introduxit in tragoediam etsi non sano multa indidem finxit ut M. σ-η, ις, quarum terminatio σις quam prosa orationi proprio conveniat, exemplum docet Thucydidis:

terminationem autem se ut inprimis habui in deliciis ), ita

peculiari quodam artificio adi persona transtulisso videtur. Praeterea autem quum pro ingenio suo minus id agoret, ut diserearum rerum insperata ac desultoria coniunction grandia et auditoribus paene insuperabilia Vocabula proponeret, quam ut singula quae diceret accurato limitaret et circumscriberet magis enim accedit oratorio genori Quintilian. X, 1, 68 et ut quale quidque esset quasi examinaret ' - sentias interdum argutias aucupantem rhetorem ut in t αματος πιχματος, γαμος δυσγαμος, -- composita ex . et δὴ cetoris ut idotur sors cupidius arripuit: abo enim in uniVersum ex δυς octoginta, ex δ centum ac triginta, ex quibus quae ad Euripidis labricam redirent supra recensui tum vero quod simplici verbo satis explanaretur, praefixa praepositione enucleatius, quod una clare, id adiuncta altera otiam clarius prope dixerim subtilius expressit. ἐκπροιημι, ἐκπροκρisco, επεκπινω. Quae LVE-stigia sunt sermonis a tumore eschyleo longe remoti, non pigebit paucis examinasso do quibus modo dixi, binominaliter composita moro Aeschyleo. Nimirum hae nonnisi ex minore parte Aeschyli ingenium spirant, ex maiora contra propterea codunt invontis oschyleis, quod quum eschylus ponderosa sua per se Vocabula substantivis cum audacia felicissima adpositis tanquam exaugeat 3 ιελαγχιτων pex' Vid. odi. p. 20, οἰόφρων πετρα, διχόφρων ποτμος p. 21 , Euripidis contra inventa non tam altarum inauditarumquo cogitationum sunt plasmata quam gitatarum scienter immutata. Et sic igitur Aeschylus et Euripides duplici modo disserunt, primum in voca-1 Nimium tamen dixerit quis, si in Aristophaneis quibusdam ut αἰθήρ, μιν βοσκημα an. 92, ἱστοτονα πηνίσματα 1315 c. huius studii irrisionem inesse statuat. 2 Ηο videtur persentiscere Dio Chrysostom. r. I p. 632 quum Euripidi vindicet λακριβὲς καὶ δριμυ.

115쪽

bulorum, qua sunt materia compositiorus, delectu multiplex et inexhaustum osculi ingenium undiquo at minima temerario collecta vocabula compegit, Euripides in paucioribus socontinuit, sed nonnunquam in uno eodemquo vario componondo tam sollers fisit, ut nihil sero subsequentibus .inveniendum relinqueret id auto grando compositorum cum καλός si πολυς agmen inprimis docet tum aequo in rerum condicionumque, quas exprimuntur, ambitu disserunt Aeschylus Onim non minus ea quae oculis cereuntur, quam quae percipiuntur mente igitur diversos status animi describit usus insuper magnificontissimis translationibus Euripidos autem, quom constat multum fuisse in describones sis qua sub adspectum cadunt, tum re interdum nuncupavit quales apparebant intuonti ita τυμπανον ei est βυρσοτονον κυκλωμα , tum adspectabilia permagno adiectivorum depingentium numero exoreavit qualium, adiectivorum quum poeticus color eo ero peculiaris illa tragoediae maiestas esset, haud exigua pars in lectorum, praeSertim poetarum libellos transit - Do adiectivorum ad substantiva appositionibus ubi coteris quaestionibus satisfactum erit, si minus benevolo amo liberius statuas. Ceterum Vel harum adpositionum maxima pars in canticis legitur.

1 Fuerunt qui recte hinus rei causam ex Opera repeterent, qu&m iuvenis aliquamdiu collocasset in pictura secundum biographi et Suidae testimonia.

118쪽

i .e