Quaestionum Statianarum particula IV [microform]

21쪽

bus eum loquitur Statius aut septenum numerum auit velut , I, 6 4, 3, 26 aut Latio'ntitur epistola est. I, 2, 1 Latii montes . I, 6, 10 'nionis Latii'. 3, 4 47 Jam Latii montes' quod adiectivum hoc quoque loco desideratur. Id quodammodo offert se ipsum ex praecedente voce laetitia'. Haec enim vox cum easdem fere exhibeat iteras atque Latias', probabile tam quam quod maxime est, oculorum errore literas Lati praecedente laetitia'

voce absorptas ess ae residui nihil fuisse nisi usque vel quod in codd. legitur eo plum

noseque'. Eiusmodi literarum similitudine saepe in codd. totas Voces absorberi, non solum qui ad artem criticam se applicarunt Verum etiam si qui accuratius poetarum libros inspexerunt, perceptum habent ei. v. fast. I, 287, ubi pro 'pacisque ministros', quod sensu caret, 'pacisque sequestrum legi oportere in sque literis duabus syllabis amissis, recte probaviιΗeinsiu . Manil 5, 18 exhibetur formidine mortis', quod eo logo absurdum est id mutandum esse in formidine pinnas', ostendit Marklandus. Verg. A. 10, 702 de Mimante, ubi Benueius pro Parim creat elegantissime restituit 'Ρarim Paris'. Apud Martialem 12, 1 pro victima grata sensu efflagitante scribendum esse victima magna animadvertit Maalandus, etenim prior syllaba 'ma' praecedente victima lectionis extrema syllaba intercidit. Similite hoe, de quo disputamus, Ioeo vox laetitia' Latius lectionis literas sero easdem absorpsisse mihi videtur. Numerus singularis Latiusque ex ordine collis eodem modo adhibitus ut in siIv. 1, 1, 64 septem per eulmina montis'. Collis quisque deinceps confremat, inquit poeta. Persolvi librum Ι, venio ad secundum. In extrema fero carminisa parte V. 13 corruptela reperitur, quae mirum quantum Virorum doctorum divinandi studia vexavit. Antecedentibus e sibus, cum iam laudibus summis Prosecutus esset Statius Lucani memoriam addidissetque Lucani statuam ad emgiem ipsius expressam, non falsa dei alicuius figura indutam solatia quaedam afferre extremum carmen claudit sic: 'Procul hine abite mortas', Hae vitae genitalis est origo D quo emendando cum sit inter doctissimo summa dissensio, Singula quaeque, si placet, consideremus. Ac primum quidem vitae genitalis Iectioni hic locum dari non posse veniali legendum esse, quod sensus magitet, iam veteres medii quod dicitus aevi viderunt interpretes, ut sensus sit Hic vitae beatae est fons. Quam ob rem eum probabilitato haud parva in eam sententiam abibis in Versu, de quo quaeritur, desiderari Vocem, quae significet id, ex quo apta esse vita beata debeat. Proinde noli dubitare, cum Stoicorum id temporis longe lateque flueret disciplina, quorum sectam atque instituta secutum esse Lucanum constat, quam in animi perturbationum Vacatione vitam ponebant beatam eam restituere voco 'motus'. nimi enim constantis est non perturbari in rebus asperis nec tumultuantem de gradu deici, ut dicitur. Procul hinc abite animi perturbationes, inquit Statius, quod est fundamentum vitae beatae cedat igitur atrox Iuctas dolori miti festoquo Baehrensius moer 'Vocem inculcavit, quae a lingua Latina tota est aliena. Alii alia tentaverunt sensus parum habita ratione veluti Helasius, qui carae .... inertes conieciti

22쪽

Aeelagamus nos tam ad libri III cI. I. emendandam. Codicem rati premeetaris sint

persunt summa ossa auctoritatis vitisque Ioela vestigia quidem indicar i quibus insistens rem ossis indagara, ni exemplorum omprobatur multitudino ita interpretum plurimorum eonfirmatur consensu. Quamquam Baehrensius adeo non rationem habuit Variarum odicia praestantis Iectionum, ut na adnotandum quidem existimaret, cum discrepantia mira subesset. Quam ob rem haud raro novissima Baehrensi editione spreta ad Passovi illam eod. orat. nationem diligentissime comparatam confugiendum videbatur. Inde a v. 2 legitur sic:

Tempus erat, caeli eum torrentissimus axis 63. Ineumbit terris citusque Hyperione multo Acer anheIantes incendit Sirius agros'. Versum ne verbo quidem monet Baehrensius cod. Vrat pro 'incumbit exhibere gracubit'. Atqui cum ceteris plus ponderis habeat multis locis cod. Vrat. cuius auctoritas si non lectiones genuinas Miserte quidem genuinarem lectionum Vestigia nonnunquam servaverit, ne hoe quidem loco neglegenda esse mihi videtur. Quod idem in hunc quoque locum cadere suspieor. Sine dubio in gracubit' procumbit tecto latet verbum , quod Statianum puto. Sio enim et eod orat cor tela origo aperitur et codd. interpolRlorum ratio, in quibus sensus non Ιiterae respiciantur, ostenditur. Summa earitato Statium poetam et Claudiam uxorem iunctos fuisse ostendit l. III. ecl. 5. ecloga exhortatur Statius uxorem, ut secum Neapolim secedat. Indo a v. 62 praedicat

poeta privignam ob corporis animique bona spemque imbibit certam fore ut haud magno temporis spatio nuptias conciliet contrahatque Deinde pergit:

'Sed venient, plenis venient connubia taedis. Si certo formaeque bonis animique meretur; 84. Sive chelyn complexa petit seu Voce paterea

Discendum musis sonat . . .

Petit corruptelam in v. 64 sibi visus est summovere Natalandus serit coniectura. At collato silv. 2,2 114 seu nostram quatit ille chelyn etiam hoc loco chelyn quatit Si tium scripsisse probabile est, praesertim si literarum similitudinem spectes. Sequitur ni do libro IV silvarum dicendum esse videatur. Ac primum quidem daecloga I. Videamus, quae est data ad Domitianum. Erat istis temporibus caecum aliquod ad servitutem humanum genus, cum lumina reipublicae clarissima iam essent exstincta. In inelum tollitur Domitianus, quod insigne odium omnium hominum tanquam specimen innocentiae et animi altitudicis, quod habuerit orbis terrarum, Statius celebrat Fingit poeta Janum deum ipsum Domitiano gratulantem, quod denuo ipsius Jani mense consulatum inierit pree turque ut eodem honore in perpetuum Romanos dignetur Deinde . 23 pergit sic: Aspicis ut templis alius nitor, altior aris Ignis, et ipsa meae tepeant tibi sidera brumae. 25. Moribus atque tuis gaudent turmaequo tribusque Purpureique patres luctanque a consulo ducit

23쪽

V. 25 vidam , seqvid hi laeus dubii ostendat. Lectionem mori s at quo sensum praebere nullum cum ipsa sententia tum virorum doctorum una de re certum reddit mirus

consensus. Neque enim aut cum praecedente sententia ullus intercedit connexus aut de vitas moribus Domitiani hie agitur Ago probabilia coniectura sequamur. Cum hoc loco nisi de consulatu non agatur, desiderari ornamentorum consularium notionem necesse est. Hoc in Domitiani summis laudibus fert poeta, quod consulatu illius omnes exsultent et plebs et sena tus in te eonsule, inquit, maior etiam ceteris magistratibus affunditur splendor, quo quidem caruit pro dolor annus proximus. Qua sententiae condicione adducimur, ut pro 'Moribus' restituamus 'Lauribus scit laseibus aureatis. Imperatorum asces aureatos fuisse cum multa docent exempla tum elucet ex Mart. 10, o Cassiod II 2. VI, 1. Claudian in Eutrop. II 520 sqq. f. Paulyane. R. III 425. 'Laurus substantivum apud Statium frequens, quartam quae dicitur semper fere sequitur declinationem velut 4 3, 110. II 8 4 4 47 alia. Quibus apertis cetera patebunt omnia quaeque inVenitur in eodem versu altera corruptela, eam Iudibundus conficies. Pro atque', cui locus hic dari non potest, 'aeque scribere cogit sensus. Consulatu tuo, inquit poeta, aeque gaudet misera plebecula atque senatus. Quo erat ingenii acumino Marklandus, sensit ille quidem unus post homines natos doctissimus, quid desideraretur, tamen non absolvit. Etenim quod proposuit fascibus ecce id sensui quidem respondet,

codd. vestigiis non respondet.

Altera eiusdem libri eloga gratias agit Statius Domitiano, qui se cenae honore in imperatoris palatio dignatus sit. Domitiani imperatoris epulis honoratum vix sui se compotem fuisse dicit Statius. Saliarem in modum epulantem nisi in sacratissimum os imperatoris se oculos defixos non tenuisse, qui imperii statum sanctitate sua saepe serVasset. V. 20 stupore abripitur poetae animus domus aureae et ambitu et altitudine. Versus sunt hi: 'Stupet hoc vicina Tonantis Regia, teque pari laetantur sede locatum

Numina, ne magnum propere eScendere caelum,

Tanta patet moles, effusaeque impetus aulae 24. Liberior campi' multumque amplexus aperti Aetheros et tantum domino min0r'. Pro impetus 'ambitus esse legendum collato Theb. 6 68 ambitus aulae iam ante Grasbergerem, quem id conicere memini, animadverteram. Pro 'campi in v. 24 sine ulla dubitatione restituendum campo'. Comparat poeta ingentem aulae regiae ambitum cum eampi spatio dicitque etiam in liberioren maioremque magnitudinem campo aulam pone tam fuisse. Quo defendi possit, notus ille Graecismus 'liberior campi' nullum possit alium exhibere sensum quam liberi0 quod attinet campum'. Ex immensitate spatii potissimum aulam a poeta praedicari ut aphrtum est ita comparatio cum spatio campi aethereque aptissima. Quam ob

rem Marklandus ruere nobis videtur, qui ut genitivi vices servaret spatii coniecit. Quid opus est plura Ne longus sim in re aperta, et comparatio necessaria est et abistitos casus. I, II Priscissa ad genua Domitiani imp. provoluta gratias git, quod coniugi Abascanto cura ab epistulis, qua numerosior erat nulla V. 85 erat tradita. Verbaam haec:

24쪽

' 100. lessu gausa Grais .' Ipsius effuso tam pectore prona saeratos Ante pedes avide domini tam magna merentis

Volveris. Pro merentis', quod verbum eorruptolae speciem prae se seri, cum ensum non Praebeat, sine dubio est legendum prementis'. Dominus tam magna premens secundum Stati num dicendi morem nihil aliud significat quam Dominus tantus imperator. remendi verbi notio, quamquam exempla sunt aliquam multa, optime elucebit ex III 3, 4 sqq. ubi Iegitur: 'Vice cuncta reguntur Alteraisque premunt; propinis sub regibus omnis erra premit felix regum diademata Roma Hanc ducibus frenare datum mox crescit in illos Imperium superis'. Ac ne illud quidem, quod paene praeterii, relinquendum videtur, quod Verbo transigi potest in v. 56 sqq. lectionem 'proaVi seu mutandam esse in proavis xy, Versum dico:

'Laudantur proavis ex pulchrae munere formaestusto morum caruere bonis'.

' Qua coniectura et vocis ad literam immutatae commendatur similitudine et sensus condicione. Quod Heinsius et Politianus coniecerunt aut vel 'et', id est verba infercire, ut rimae expleantur, praeter quam quod ne sensu quidem omni ex parto sufficiunt. V 1, 186cod. Vrat summae fidei atque auctoritatis Vestigia nobis indicare videtur, quibus insistens, rectam genuinamque poetae lectionem, quoad eius fieri potest, restituere possis. Ut causam quasi per transennam strictim agamus, Verba sunt haec: 'Non in te satis, non iam caelestibus ullis Arbitrium, mecum ista fero cum limite coepto Tende libens sacrumque latus geniumque potentem

Inrequietus mR . Consolatur riseilla moritura coniugem dolore paene exanimatum exhortaturque, ut

quam curam diligentiamque adhue praestiterit D0mitiano imperatori, eandem beneficiis obligatus ut servet in posterum.

Cum aetate, inquit, multo sim proVectior, par est me decedere priorem. Nondum tibi impondebunt fata, nae me abripinnt. Quam debes imperatori gratiam, eam libenter repende Cod. Vrat quoniam exhibet lectionem 'cum', codd. interpolati 'tu', quae videtur coniectura oria esse lectio, e cod. Vrat lectione tradita, cui maior est habenda fides, salus coreuptelae est quaerenda. Sine dubio poeta pro 'cum' scripsit 'quin', idque cum coniectura probabit est tum etiam dicendi consuetudine commendatur etenim vox 'quiu proprie in cohortando ponitur ut ab aliis ita a Cicerone veluti pro Milone 29 quin si attendito iudicesi Pompon. p. 0n. p. 154, 25 quin bono animo es'. Qua de re os lex. lora. Sed haec iactenus, ne videar περὶ μικρὰ σπονδάζειν.

V. 205 dicit poeta Abascantum manum sibi illaturam suissa, nisi imperatori tam fideli3

esse Quae sententia a poeta profertur sic

25쪽

sob. IIIo etiam Mocto lupisset tempor Vitae, Ne tu tartareum chaos incomitata subires,

Sed prohibet mona fida dueis mirandaque sacris Imperiis et maior honor

Pro erecte Vel 'erepto quod Ita conieci eoeptae', id quamquam substantivo vitae' eonvenire videtur, men non omni ex parte sufficit, id quod libere profiteor etenim post riores cogitationes, ut aiunt, solent sapientiores esse Mihi quidem nunc iterum hos versus citius perlustranti, statim pro corruptela erecte succurrit reliquae se. Vitae, quae vox mihi legenti ultro oblata videtur aptissima. In reliquis res est controversa et plena dissensionis inter doctissimos Corruptelae miranda', quae in v. 207 reperitur nisi sollemni Sintianae dicendi consuetudine adhibita subveniri non poterit, quae vox sollemnis est haerenda'. Cfra, 3, 66, de Claudio trusco, qui erat a rationibus 'semperque gradus Iirope numina, semper Caesareum coluisse latus sacrisque deorum Arcanis haerere datum'. Lectio 'dueis Est genuina firmaturque et arsis pondere et Resurae. Genetivus e patricus asus, ut Varronis Verbo utar, pendens a Voce sidus' comprobatur exemplo ex Verg. Aen. l. XII 659 petito. do qua re disputavit advigius in Gr. Lat Brunsvigae 18574 289 b. In v. 117 eiusdem eclogae lectio hie fieri non potest, quin dubitationem iniciat, Versum dico Nec tamen hic mutata quies'. Sensus efflagitat hinc se ex eo tempore, quo cura si epistulis Abascanto erat mandata. Sed ns reduviam curare videamur, convertamus nos ad V 2. Quo carmine laudibus prosequitur poeta

Vettium Crispinum Vettii Bolani filium. Qui cum eam laudis viam esse rectissimam duceret quam maiores sibi tritam reliquissent, tribunus legionis indulgentia Domitiani laetus v. 177 ,

cum aetas ipsius vix octonos bis solis amfractus reditusque conVertisset, a poeta monetur, ut patris exempla, qualia nemo sit quin praestare possit, cuius res gestae atque virtutes eisdem quibus solis cursus regionibus ac terminis contineantur, sequatur. Qui si Caledonios intret campos, fore ut Iongaevus terra incola de Vettii patre, Bolano praedicet haee: 'Hic suetus dare iura parens, hoc cespite turmas

Assari vit Me speculas castellaque longe pleis ille dedit cinxitque haec moenia fossa'. Quae in v. 145 corruptela reperitur vitae', eandem nondum coniecturis arviandi 'vigiles' aut Halasii vide has', quae vix fidem facient videlicet, sublatam esse in promptu est, cum a codd. lectione tradita nimis recedanti Nisi omnia me fallunt, in corrnptela ista ipsum Vettii, ad quem haec ecloga data est, latere videtur nomen Scribendumque: 'Vetti speculas castellaque longe spicis γ' Longaevum istum Caledoniae incolam Vettii Bolani rerum gestarum memorem, ipsum filium Vettii nomine nominare quam maxime probabile est. Ceterum falso in editionibus Vectium nominari et patrem et filium certum redditi. J. L. Vettius si toto pectore et omnibus ungulis, ut dicitur incumbat in Caesaris mandata, in spem v8nit poeta fore ut ad patris gloriam et honorem aspirare possit. Ad consulis laudes a puero iam specta, inquit poeta De eodem Vettio Crispino auguratur poeta V. 166 qq.:

26쪽

'Sed venies melior, uatum non irrita eluetuit I 65. Omina, quinu aquilas tibi nune et astra recludit - -em omnes velferro gradus cingique superbis Fascibus et patrias dabit insedisse curulea'. Do lectionis perferre gradus corruptela, eum sensu cassa sit, omnes uno ore oonsemiiunt. Neque vero quod Heinsius perque ire gradus aut quod Baehrensius superare suspicati sunt, artis eriti a Verisimilitudine commendatur. Ut sensus perspicuus, ita lenissima emendatione aperiendus. Sine ulla dubitatione restituendum 'Idem omnes proferre gradus sed dabit. Velificabitur, inquit poeta, Domitianus honoribus tuis, qui ad omnia summa natus sis. Cuius iudicio si discesseris probatus, dabit tibi, ut omnes, qui ad honores serunt. gradus proferas et ita ad omnes provehare honores, quos amplexus est pater. De gradus proferendi elocutione, cum propria sit ac fere sollemnis dicendi ratio, non est cur exempla

congeram.

28쪽

ENDO F