Aloysii L. B. a Locella Tria tentamina ad illustrandas leges 12. tabularum

31쪽

HISTORIA XII. TABULA RVM. Is

Consulares Viri, partim ex patriis institutis, partim ex Graecorum jure ab

legatis allato, decem tabulas Compilaverant. Ea in re, quum Decemvirum plerique Graeci sermonis essenteXperteS, Hermodoro exule Ephesino interprete sunt usi. Is adeo Vir praeclarissimus, Conscribendarum legum auctor fuerat. Tabulae autemniam et unicus e Decemvirum numero, Decemvir olim dici consueverit. Equidem eadem fere ratione, infra not. 8)Auctoris cuiusdam locum explicabimus. - Ita DION. HALICARNASSEUS X, 56.

er κειν. Hi Decem ri, leges conscriptas, tum ex Graecorum lesebus, tum ex suis moribus non serjtis , in decem tabulis cuilibet cognoscendas ProPofuerunt. s Uid. POMPONIUS in L. a. 3. 4. D. de Orig. iur. Unde ei statuam publice positam fuisse perhibent DIOG. LAeRTIUS

32쪽

tem decem, quibus leges insculptae, stibinde advocata concione, populo cognoscendae sunt propositae. q) Posti ubi rumoribus hominum de

in vita Heracliti. CICERO Tusc. Quae s. V, IO5. Pag. I 89. Edit. Riuris in ulum Delph. 1699. PLINI Us Hyl. Nat. XXXIU, II. Pag. 97. Ed t. Hurduini in 4to Puris. 168s. Quinet aliquas Romanorum Leges Hermodorum condidiste docet STRABO Rer. Geo phic. XIV. P . 95o. Edit. Anslel. IIo . Quo pertinet omen illud HERACLITI, qui ad Hermodorum scribens, speciem sibi ait oblatam in somniis orbis uniVersi venerabundi, et ad illius leges, Ρersarum more, compositis ad oscultam labiis, procumbentis.

pateat, quantam plebs in latarum legum approbatione auctoritatem habuerit nequeo silentio praeterire. Sic vero habet: LM 'nti hominum expectatione Propositis decem tabulis, populum ad concionem adi caνerunt,

33쪽

HISTORIA XLI. TABULARUM. II

unoquoque legum capite editis, satis correctae Viderentur, centuriatis comitiis, Ceu tum m OS erat, perla

de Decemviris loquitur et quod faustum 1elixque , Reipublicae, visis, liberisque eorum esset, ire, et legere leges Prop. s i sere.

se, quantum decem homimis ingeniis proνideri potuerit, omnibus summis infimisque iura aequuse; Plus pollere multorum ingenia con D. liaque. Vessarent in animis secum unamquamque rem; agitarent deinde I Iermonibus: atque in medium, quid in quaque re Plus mir ve 6set, Proferrent. Eas leges habiturum POPulum Romanum, quas congensus omnium non

iustisse latas magis, quam tulisse Uderi posset. lib. HI, 3 q. mg- 3a37 LIVIUS M, 3 4. Pag. 323. Cuius autem materiae iuerint tabulae, in quibus leges Decemvirales propositae sunt, incertum. POMPONIUS in L. a. 3. 4. D. de Orig. iur. eboreas suisse scribit, quod mihi quidem adeo non displicet; etsi IAC. GO

existiment tabulas suisse et roboreas, et

34쪽

I 8 HISTORIA XII. TABULARUM.

I. V. VI minus his peractis, quum

eν an/vir , aliquid etiam deesse videretur,

Tita adnitentibus nonnullis ex Patribus , ut ea ratione Tribunitia potestas

abrogaretur 9 Conlensu , enatus et plebis, rursum, DecemViri creantur qui,

oboreas, et postremum aeneas. Nam Pomponio accedit v ET Us Theophili sCHOLI-ΑsTEs, qui ad tit. Ins. de legitima tui. Uembo : λολωάλλ ος Commentatus, inquit: μαν

autem in decem tabulis eboreis scriytae. ΗΟ de eo tempore, quo postquam centuriatis Comitiis perlatae sunt, ceu diximus etiam publice,ad omnium notitiam expositae suere. Equidem si de eo tempore, quo populo Cognoscendae sunt traditae, sermo sit, per me licet suerint roboreaQ. Restaret ut,

quem hic DION. HALICARNASSEUS strupulum movere potest, eximeremuS DO-

stramque de eius testimonio ait enim decem tabulas suisse in aes incisas Coniecturam exponeremus. Sed id commodius alibi fiet. Vid. not. D ad 3. V.

35쪽

HIs TORIA III. TABULARUM.

qui, quod deesse decem tabuliS Ui-ιωιρeri deretur, supplerent, legumque latarum obserUantiam a Volentibus no

lentibus exigerent. Singulari per id tempus artificio, auram popula

rem consecutus AP. CLAUDIUS, iterum in hoc Magistratu retentus est. Cum eo autem creati sunt, o Pa-triCiis: Q. FABIUS VIBULANUS , Μ. CORNELIUS MALUGINENSIS, M. SER-vILIUS , ' b L. ΜINUCIUS , T. .ANTO NIUS MERENDA, MANIUS RABULE

36쪽

llo HISTORIA XII. TABULARUM.

Ab his novis Decemviris, duae aliae tabulae prioribus adiectae. Τ ) At , quum eo processisset Decemvirum

testantur LIUIus ΙΙΙ 37. Pag. 327. et DION. HALICARNAssEUS X,6o. Pag. 65a. Certe, comitiis conturiatis perlatae non sunt, teste L IvIo ioc. cit. Nondum enim persectae erant; id indicante DIOD. SICULO XII. Pag. 87. Huius quidem testimonium in Praesens omittimus, atque in aliud tempus differimus; vide not. sed et LIVIUS in Decemvirum secundi anni impotentiam invectus: Iam et processerat maior Pars anni, inquit) et duae itibulae I glum ad prioris anni decem tabulas adiectae nec quidquam iam supererat, s hae quoque leges centuriatis comitiis perlatae essem, cur eo Magisratu Resullicae opus ubet. lo . cit. Eni ut auctor latetur, nihil superfuisse cur Reipublicac Decemviris iam opus foret, Praeterquam, ut duas adiectas legum tabulas eo perducerent, ut comitiis centuriatis, iam omni ex parte persectae, id enim necessario requirebatur perferri postent: quod tamen a Decemviris non est factum.

37쪽

' HISTORIA XII. TABULA RVΜ. a I

audacia, ut traditos fasces, regio qumdam furore retinerent; jamque decem

Regmn species esset, occasionem Praebente A P. CLAUDII crimine, si babrogatoque Decemviratu, anno dein mum V. C. CCCVI. L. VALERIO et M. HORATIO COSS. puhlice sunt pro

positae; yb seneisque tabulis, una

si De hoc vide DION. HALICARNAS-1BUM XI, a S. Pag. 673. LIvIum III, 44. Pag. 337. et FLORUM Rer. Roman. itom. I, 24. Pag. ψή. Edit. in usum Daph. μου. r644.7 Ita Livius III, 57. Pag. 36I. cuius verba sunt: Priusquam urbem egrederentur, Consules leges Decemνiratis, qαbus dia decim tabulis est nomen, in aes incisas in Pin. blico Proposuerunt. Sed iam Vide sis quaeso Erudite lector, quae ad hunc Livii locum monet STRUUIus in Hylor. iuri Rom. LIO. Pag. 3 r. in notis. Ait scilicet: Haec nempe Livii verba male intialigens DIODORU 1 SICULUS XII. pag. 37. A loquitur: Eκ' ἄρο

38쪽

aa HISTORIA XII. TABULARUM. .

cum prioribus deCem , insculptae. q. VI.

Tum, hanc translationem subiicit: --chonte porro Athenis DFLB, Romae Comsules creantur: M. HoratAtis , et L. Valerius Potitus. Hi leges seditione interPeliatas tandem pertulerunt. Duodecim enim tabularum, uti cant, decem solummodo perfectae erantilitas igitur reliquas Consules sapPler ere. Doleo equidem vitiosissima translatione Lauri Rhodomunm, quae habetur in Elt. IVecheL citi usum suisse Struvium. Talem enim fieri translationem oportebat, qualem, etsi nobis quidem prior merito suspecta sit visa; quoniam tamen tantUm nobis in Graeca lingua, hoc loco, haut fidimus, a Viro Graece Latineque doctissmo , κατα κοα Consectam, & nobiscum gratiose communicatam, heic subiectam exhibemus. Archonte autem Athenis Diphilo,

39쪽

HISTORIA XII. TABULARUM. 23

9. VI. ATque haec origo est legum XII.

Romani constituerunt GD ules M. Horatium, et L. Valerium Potitum. Sub his autem in urbe Roma, quum propter seditionem latio legum imprefccta manisset, Comules eam Perfecerunt. Nam de duodecim' appellatis ta-busis , decem quidem abolutae sunt; sed relictas duas perscripserunt L consules.' In Graeco textu Edis. Meehel. pag. 87. Iegitur quiadem κάγκον; sed mendose. ' Legitur porro τωπινον έ sed et hoc emendandum ex Livio et Dionysio. '.' Ρrofecto hoc solum isthie denotare potest verbum αναγ ,αφιω; nullo pacto solere. vid. MENR.

Stabilita in hunc modum Germana tranStatione , quid quaeso laudato Livii loco con-λrmius, quam haec Diodori verba Τ Quid autem quando ita loqui fas est) iniquius, quam Struvii animadversio' At nunc Candidus Lector iudex esto, seratque sententiam: UTER HORUΜ MALE INTELLE-NIssE VIDEATUR 7 Εquidem ut fatear quod res est iucundum accidit, oblata

40쪽

24 HIs TORIA XII. TABULARUM.

' .aιώiarum ptoribus , VaritS quoque nominibus nominatas legimus. Et ab CICERO-

- . NE occasione, non Uulgarem sane Scriptorem Diodorum ab errore Vindicare.

MORUS SICULUS loc. cit. Jam vero, quam

scholio ad 3. V. fidem interposuimus, liberare nos oportet. Res in eo est, ut quum DION. H ALIC ARNASSEUS X, 57. Irag. 649. decem tabularum leges, Columnis aereis, insculptas suisse memoret; alii vero scriptores, id demum de duodecim tabulis perhibeant, discordes horum Auctorum textus concilientur. Id autem secus fieri non posse censemus, quam si Dionysium eo plane modo, quo Pomponium Scholio ad 3. IV. scilicet per prolepsin, locutum suisse dicamus : quum Verum sit, decem tabularum leges, una cum: reliquis duabus, licet serius multo post-θuam conditae fuerant, in aes incisas suisse. Certe, si decem tabularum leges, simul atque Conditae suerant, aereis tabulis inscriptas fuisse credamus, ceu id indicare videtur Dionysius; cur igitur LIUIUS L .cit. inquit: leges Decemxit eses, quibus duo