De casuum usu syntactico [microform]

11쪽

nominatus opponitur ei, cui est nomen genitivi subiectivi. Fundamentum enim huius disputationis iecimus, genitivi id esse signissicare, unde quid exeat, cui iam omnino Oppugnare videtur, quod genitivus obiectivus, ut volunt grammatici, eius est naturae, ut aliquid in nomen liuius casus transire exprimat. Sed ut hac de causa apud nos constet, tritissimum illud exemplum amor patris accuratius considerem iis, quod in atriam linguam Versum, aut est Liube de Valers gen. tibi. aut Licho umVater gen obi. J. Quantum ero ad prius illud amor patris

quaerenti, Unde amor nascatur respondendum ex ipso patre vel ex animo eius, sed et sonte Omnium nec tuum. Ex alt- Pro amor atris , Sensus quidem evadit diversus passivus scilicet, pater amatur, genitivus ipse Vero a natura sua non recessit. Vis enim amoris est ea, ut nemo ametur nisi qui illum accendit. Itaque vel hoc vel altero modo intelligas, semper nobis genitivum patris is sontem ex quo amor manet, constituere licet. Sed fortasse dixerit aliquis, certe patri, quatenus sit genitivus subiectivus es' genitivum OSSessivum. Non repugno, Sed hoc uno exemplo, quoi nodo sit ille interpretandus, demonstratum esse spero. Iam vero quin et alterum genitivi genus eidem ordini attribuamus, mea quidem sententia nihil impedi- inur. Quae explicatio quam bene et ceteris huiuscemodi exemplis conveniat, ex eo, quod equitur, apparebit. Vocem enim ipsam amoris si extra enuntiationem consideramus, in ea nilii nisi deam et substantiam quae et verbo se amare propria Sit, contineri concedemus. Eandem si in enuntiatione substantivum patris regentem facimus, id signi licatur, hanc deam amandi patri tribuendam esse ut aliquid proprium eius. Sed illa dea ipsa in s habet nihil aut clivi aut passivi, et alterutrum sit intelligendum, nonnisi e totius Pr-monis elucet conexu. Non aliter et quaedam substantiva patriae linguae imprimis illa in ung tandem admittunt ambiguitatem in locutione die Bul ei digitii die se Mannes ite illud Beleidi gung ita viro cuidam attribuitur, ut cum iniuriam aut accepisse aut alii intulisse intelligere OSSimu S. S. 6. Quam multas subeat dissicultates easque non nisi vi quadam linguae illata tollendas, qui non e genuina genitivi disinitione orditur, mullis locis testis is modos redus ei mannus Sed unum tantum ex iis illustrasse satis habebo. Hermannus igitur, quia genitivi definitionum suam non continuo genitivo, qui triti Ssimus est, comparationis explicando applicari posse vidit, reducere eum tentat ad genitivum partitivum. Nam suo iure ille app. ad Vig. p. 879 siquod partem alicuius rei

constituit, pertu tamquam accidens eius commemoratur. Quod si probavit, genitivum comparativum ex genitivo partiti v quocunque Od ortum esse, hoc modo, ut ille delinitioni sua non repugnaret, essecit. Hoc Um ei ceSserit, ex ipsius argumentalion videamus. Placuit Graecis, inquit loc. cit, Genitivum omnibus adiecti

eum qui excellens, excellentior, excellentissimus est Quare forma loquendi, quum usu facta AES Set tritissima, adiici coeptus est omnino cin comparatione genitivus, etiam ubi non intelligeretur par rei, ut κρεισ- τυ, αλλου. Contra ianc argumentationem imprimis id mihi dicendum videtur, quod mens hominis ita est constituta, ut non nisi a duabus rebus comparationem Ordiatur in unius Vero rei cum compluribu comparatione illam cum unaquaque reliquarum comparet: quibu singulis comparationibus I actis, tum du-luum, quae inter uas ratio intercedat, iudicari potest uarulem ero mihi factum videtur quod Hermannus ad genitivi comparativi num. Sing explicationem adhibet genitivum jum. plui in via historica demonstrari possit, antiquis temporibus illos genitivos comparativos non ni Si in num. Plur inveniri, tum aliquid momenti illi argumentationi ex analogia ductae tribuerim. Resutandam igitur hanc explicationem SSe vidimus, ex qua una causa tota desinitio genitivi corruit. Imparem enim se praebuit usitatissimo genitivi generi sibi subiiciendo, quippe quum unica, quae ad illud ducere posset via, sesullerit.

12쪽

C, enitivus in comparatione usurpatiis triplex explicandi genus admittere posse milii videtur ex quibus illud, quod asser Wiill nurus in libro de casibus et modis p. 45 fortasse maxime appr0batione dignum: Boi dein Comparati s Woli ais ei dem Superlati mus de Punkt odor egensiani an gegehen ei den, voti dem utraelitu de iiij here de hiiclis tu ,rad Stal findet. Bui dum Superlati v wenia P in seiner ah rei Bede utun steliens oli, mus derseibu immer in Gus ammthei oder illicit et n. Die ser Gegens tand nun ird ui Griochi schen bei dem Compa -

rative os durch dei Geniti Lege ichnei a B οὐ si 04ῆς γυκ sieta=0 d. h. on dem Zorne iis si nichis ungere cliter κρα- της συ : Asetis et zett 'Aλχt8 ά66υ etc. Itaque ii sit genitivus, ut ita di eam, desinitivus nominandus, cui quodam modo similis est illa, qua nos in comparatione ut in uir constructio particula P, dis 'cui is vices si nomini adiungitur, sine dubio non aliae Sunt, quanis ignificare, illud quod de alio nomine pronuntiatur, certo quodam si Au inteni gendum esse. exempli causa: Λl Feldher istHannibal uino de grossien Person lich ivlon dor ullgoschi clitu id est, si nil virtutus inua oratorias spectamus 'dem Si Sustem p ratis l Hannibal liber diuolpen gegangen ar, geri ullinaliun in ros se Lewogung in qua nuntiatione definitur Italion gerielit te. Qier: is Iannibal et In comparatione igitur So ratus si,ui se ais Alcibiades particula als maiore inquendam sapientiae gradum Socrati tribulum ad Alcibiadem

reserendum esse monemur.

Duae alia genitii comparativi explicationi f. ut natura riseri, illi primo loco positae magis minusve cognatae sunt. Si enim tenemus, illius casus sum tum esse, quum qualitatis cuiuscunque duabus rebus in comita rationum vocandis communis maior gradus alteri vindicatur, sequitur maiorem gradum ei nos tribui, nisi propter alterius rui eiusdem qualitatis gradum minorem hanc igitur causam esse, ex qua quid de priori dicatur, ludi.Τertia denique hac nititur consideratione, quod, quum si duarum rerum eiusmodi comparatio, ut qualitatis altior gradus alteri tribuatur, eo modo distinctionem fieri apparet, quatenus altera ab altera differat. alem vero distinctionem optime geniti V exprimi posse, in aperto est. Qualis igitur hac electa explicatione inter linguam Graecam et linguam Latinam intersit disserentia quantum ad constructionem in comparatione adhibilam, non disti cile est dictu . Haec enim dum in comparatione dativum, ablativum num plur adhibet, cui proprium St, respondere quaerenti ubi ' hoc modo ipsum actum comparationis in conspectu ponit, quippe quae non aliter sit quod ipsa vox comparationis docet nisi duabus rebus ita altera cum altera pompositis, ut quae ratio inter eas intersit, perspici possit, dum illa non tam actum comparationis, quam id, quod ex ea sequitur, respicit. Quamcunque vero ex his tribus praeserimus explicationem ex Unaquaque tales quoque nonnulli loci severis grammaticae legibus accommodari possunt, in quibus superlativus pro comparativo adhibitus videtur. Exempli causa in interpretando initio historiae hucydidis ελπισας μεὶα τε σεσθα καὶ

auctori obversata esse bella ante gesta, hoc, de quo agitur, incluso, sed licet superlativum sic quoque intelligere, ut in eo sensum praeter Solitum memorabile, perquam magni momenii inesse statuamus et proinde ita latine vertere: bellum quod niaxima sua claritate e bellis ante gestis emine etc. Sed hoc in medio relinquo. Operae pretium autem mihi esse videtur de nonnullis, quae in enuntiationibus comparativis occurrunt abuS aliquam partem abhorrentia disputare, si antea pauca de quibusdam particulis comparationis praemisero.

Quantum ad Graecam particulam i, non dubium esse potest, quin particula disiunctionis optime ad comparationem, in qua j quaeritur de duabus partibus, alterutra ad certam aliquam rationem superior sit, quadret. De Romanensium di de V de particula linguae recentioris Graecae απυ, quae proxime ad USU mgenitivi accedunt, supervacaneum est, longius dicere. Naturae

13쪽

omnino diversae est ea, quae nonnunquam in lingua Latina adhibetur particula atque , Ruddi mann 2 p. 10l cuius vis est indicare alteram rem simul cum altera positam esse vel existere Hand I p. 61 . Sed iam supra Ommemora imu apud Latinos certe in num plur comparandi rationem terre, ut duae res comparandae altera ad alteram positae cogitentur, ex quo patet, illius particulae usum ab ingeni linguae non alienum esse. De nostro sials ciam est dictum. Locum habet et in gradu positi v et in gradu comparativo: Dieser hurni is S hoeli aisjener cistiolier Isciener Nihil enim aliud vult, quam duas res pro certa aliqua ratione alteram ad alteram reserendas esse. Obsolevit iam sere in comparatione apud nos particula sidenn nec enim ea utuntur nisi sermonis quandam vetustatem aut assectantes aut imitantes. ReSpondet Ortasse non tam, ut vult Grassius, Sprachschat sub voce sedanne hGOthicae isthan , quam thande thandei), n et Min sese assimilantibus, et liter e eit signo particulae relativae in literam a antecedentem influente ita, ut existat denne . Est vero sine dubio particula causalis et profecto, prima comparationis pars cum sequente causalitatis nexu coniuncta est Sed haec hactenus. S. . Matthiaeus grammaticae p. 846 interdum infinitivo, enuntiationem cum adiectivo comparativi gradus sequenti, particulama deesse contendit, imo quamquam perraro, in antecedente parte pronomen demonstrativum τουτου ' omitti. Exempla: Tt αρου-

Alc. 896. Deesse quidem his locis i vel τουτου γ quisque videt: sed omnino hic nihil desiderari, imo delicientibus iis particulis singularem vim orationi dari iisdem additis omnino anguescenti, Matthiaeus non vidisse videtur. Secunda enim pars sine ullo conexu grammaticali interrogationibus cillis rhetoricis, in forma absoluta infinitivi adiungitur alteramque efficit exclamationem. Quare ita et distinguendum et interpungendum est in exemplo ultimo loco citato Tt γὰρ θυορ κακου μεῖζου - ἄμαρτεῖ, et στῆς ἀλυχου Nec igitur hic cum Hermanno construeridum est 1iezo cum genitivo, ut sensus sit: quid enim tristius est ad amittendum, quam da uxor , nec approbandus Matthiaeus, qui loco citato: Doch is die Austassun des orberei tenden Pronο- mcns, line elches de Sat undeuilicher ird, seli har unddessitat is es telleichi riclitiger angunelimen, das bios achnach dem Sinno construiri sei De Fragesat is namlieli inem vernetnende gleichbedeuten ουῖl ἀυδρὶ κακι νιεῖζου unddies is Wieder inerte mit 1εγιστ0 κακυ ὰ Θρ etc Quibus omnibus ambagibus evitatis rectissime ego verto

in linguam patriam 'elch grosseres Ungllic sit den Mann die reue Gatti et vertierent Welch sussere Lichi vernia dem eibe u erscheinent die Thur dem Mann uissInent te 3 10. Ellipsin particula fi nullam esse neque enim quodcunquc

breve et concisum genus dicendi ellipsis est declarandum iam comprobasse mihi videor. Hoc iam aggredior, ut eiusdem particulae pleonasmum non minus salse a nonnullis constitutum resutem. Ellipses enim et pleonasmos multi grammatici odorant, ubicunque aliquid inusitatius iis occurrit. Hoc ver omnium maxime stolide mihi agere videntur, quod exempli causa pleonasmi vi-landi causa ad ellipsin confugiunt, quasi iam sermonem macula

liberarint. In hunc errorem incurrit vir doctus, qui in Vigeri libro de praecipuis Graecae dictionis idiotismis. Pag. 409 annot δ: Sunt, inquit qui putent particulam mi interdum post comparativum abundare. Sed falluntur. In loco enim Thucvd VlL 7

Atque in locis Xenophont. Histor Graec. II, , 6 1ακουτερο ηχειρος, IlI, 2, 14 πλεου η Ραδιου et IV, , 5 πλεου ' δώδεκα σταδιω, genitivus pendet ab intellecto nomine χρῆμα Seu μηχin c

14쪽

Seu οιασetημα. In loco Plat de Legg. . pag. 8 edit. Bi p., quem imprimis urget Abresch. Diluc. huc Auctar pag. 4l4υυσης ' UIM Tρῖτ8υτε γας η σωματυς geniti Vu σωματος regitur a praec structura genitivorum absolutorum etc

Haec omnia mira suis et veri sarrago est. Loci enim hucydidis et Platonis recte explicati sunt, quorum Structuram, qui intellexit, non tam laude dignus, quam is, qui non intellexit, summopere vituperandus est. Hermannum vero non quidema parte eius stare videmus qui pleonasmi loco ellipsin inculcat, pleonasmum tamen eum admittere apparet ex annotatione ad lotum supra citatum: At certis inquit exemplis firmatur hic usus et inter alios huius sententiae auctores assert. Oen ad Gregor Cor. Gregor igitur pag. 89 de dialectis: T , ' inquit, αρέλκε πολλο πιις παρα Amtκυῖς. et quae oenius aliique adiiciunt exempla sere eadem sunt ac illa iam e Vigero cognita, nisi quod Koenius adducit: Nec solorum Atticorum id suit. Τheocrit. XX. s. 27 Ερρεε 10 7 Ουα ἰλυκερ , τερα l 1ελιχ ρω, ad quem locunt Valekenarius mihi servandum videtur ri 1ελικήρυγ Post comparativum sexi πλεουα ει Stephanus iam Observavit atque ila heocritus scripsit XV-3 πλεου ἀργυρtio καθαρ 5 μυα η υ0. Sed priusquam quid de hoc pleonaSmo, ut volunt, tenendum sit, dicam, antea audiamus Matthiaeum gramm. 848. Ian. 2, qui quidem plurima exempla ab illis pleonasmi defensoribus citata non quadrare intellexit, in aliis vero quae tamen, si accuratius animum advertisset, non multum aliena esse ab iis,

quae omnino nihil habent abnorme, vidisset in aliis igitur se haerere Stendit, quae imprimis sunt duo. Alterum est illud quod apud Xenophontem legitur Heli. 2, I, 8 , Η ε κυρη retὶ

μακρυτ ρυ η χερρυς, Iterum illud heocriti Εἶρε 116 etc. At mirum, quam sibi inconstans fuerit vir clarissimus. Recte enim Matthiaeus de loco Plat. Legg. 6. p. 756 A. μ' ελαττου γ τριακο τα

vum non pendere dicit a comparativo, quamquam non minus recte etρ ακουτα aetis Sine Particula' ponatur est enim ille genitivus, qui

dicitur qualitatis, nec minus quantum ad locum Theocriti πλεο, αρIυριω καθαρῶ μυα, 8 ου hunc genitivum esse genitivum pretii intellexit. Eo magis est admirandum, quomodo eum offendere potuerit illud μακρυτερο ' χειρός, quippe qui genitivus est menSurae, Ortasse eo tantum inusitatior, quod substantivum χειρ0 eget appositione numerali. Etiam minus Matthiaa condonandum, quod haeserit in hoc loco 'Ερρε 1μ0t ωυ γλυκερυι- τερα lizλικήρω, ubi idem nobis occurrit genitivus qualitatis, qui quidem saepissime usurpatur imprimis a poetis, loco adiectivi. Exempla ipse assatim asser Matthiaeus gratiam. 623 s.

Bacch. 388. Restat igitur genitivus qualitatis in comparatione, qui quum idem sit quantum ad formam ac genitivus comparativus grammaticalem illam de pleonasmo superstitionem movit. Nostram vero interpretationem ab omni parte esse veram, Latinae cuiusdam constructionis comparati evincet uinus vero hic dubio locus est, quia Graecorum quidem genitivo qualitatis respondet idem casus Latinus eorundem vero genitivus comparativus respondet ablativo Latino. Ceterum illius comparationis materiam sere debeo sagacissimo advigio App. ad gram m. p. 8I-863.

g. l.

Pro accusativo, qui adiungitur adicetivis longus,' altus, sinatus' exempli causa fossa res pedes alta, alia quoque constructio adhiberi potest. Nam ut recte loculi stat: fossa trium pedum,' sic apud scriptorc nonnullos recentiores quidem Plinium scilicet maiorem, Columellam, Vitru ium, occurrit haec dictionis forma: fossa pedum quinquaginta lata, genu sermoni commixtum ex duabus constructionibus ante conamemoratis, cui comparari potest, ut mihi videtur, aptissime Gallicum uia osssi longde inquante teds uia homine age de qua rante an et ex lingua patria medii aevi da diu alit drier iure are ang, Rud IL 3,drier age eiden lang, n. I9, inger breit, Tit. 40, 3 derjare unmage ait, roi l 2, 24 etcSin illis adiectivis vis comparativa additur, ut, quid supra aut infra certam aliquam mensuram sit, dicatur, variae conStruc-

15쪽

tiones patent pro ut aut solius, quae in adiectivis inest signifieationis mensurae, aut solius comparationis aut utriusque ratio habetur. Quamquam vero hic non omnia exemplis sunt illustranda, tamen ex iis, quae exstant, quid linguae ingeni conveniat, quid non facile est ad videndum. Auetis igitur adiectivis silongus altus ' natus adverbiis amplius plus etc. aut dicere licet umbra non amplius quattuor pedes longa Plin. hist. nat. VI, 34, natus plus novem annos Corn. Nep. Hann. 2. Nixnlinus quattuor pedes alta iacuit. Liv. XXI, 6 in quibus locutionibus tota phrasis minus quattuor pedes etc. quasi Unius accusativi instar adiectivis adiungitur, aut fossa non amplius quattuor pedibus longa quod etsi non invenitur, tamen pro lege linguae recte dictum esse, probatur sequentibus exemplis Plus triginta natus annis sum, Plaut. Menaechm. III l,l: Minus quinque et viginti milibus longe ab Utica eius copias abesse Caes. Beli. iv. II. 37, ubi sola respicitur vis comparationis, aut denique nihil obstat, quin fossa non amplius quani quattuor pedes longa, homo plus quam triginta annos natus oro natura linguae Latinae recte dici posse putemus, quamquam exempla hoc temporis momento mihi non sunt in promptu. Occurrit vero Maior quam triginta annos natus Liv. XLV, 32Gell. I, 2. Iam in alterum constructionis genus si vis comparativa insertur, scilicet in enuntiationem fossa longa trium pedum, quomodo lingua egerit, consideremus. Quemadmodum Ver antea tres, sic hic duae ad ingrediendum patent viae. Nam aut solus genitivus qualitatis vim habet at una comparati spectatur. -Fossa latior pedum quinquaginta non exstat. Cognatum Ver est genus dicendi, quod legitur apud Lentulum in Ciceronis epistolis ad sana XII, 5, 2 sequorum nulla erat in iduum milium amphorum et apud Vitruvium: Τurris ne minus alla cubitorum sexaginta, X, 19. Locutioni vir viginti annorum respondet in constructione comparativa Minores Octonum denum annorum, Biores quinum quadragenum Liv. XXXVIlI, 8,

Varr. R. R II. 7 l. Minus vero abnormes sunt illi loci, ubi adiecto natu genitivo qualitatis antecedit particula comparativa quam apud Ulpianum et Iulianum. Quare phrasin ferreae latinitatis siminor quam viginti quinque annorum ' proxime appropin

eadem sorma etiam respondere potest, quamquam id demonstrari non potest), formae Latinae: maior quinquaginta anno

rum natUS.

Constat igitur in lingua Graeca genitivum qualitatis non tolli in comparatione. Disserentiam vero, quae sit exempli causa inter illud Homeri:

Theocriti

si quaerimus in priore, orationis dulcedo continuo cum mellis dulcedine comparatur, in altero vero cum orationis quasi e melles acta dulcedine. S. 2. Hac occasione data de ver linguarum Romanensium Ieonasmo, scilicet particulae de A in infinitivo frequentissimo, quaedam promere liceat. In infinitivo Romanensi vis inest proxima substantivo, quare et nonnunquam articulus, saepissime vero praepositiones ei antecedunt. Subiecti vero vicibus si ungitur, severa lege grammaticae uni omnino praepositione carere debere, quisque videt velut in Vivre ave economi est tres-utile . Potest tamen ea sententia sic in aliam formam inverti isti est tres- utile de iureave economie. um vero quantum ad illud de iure etc. non, ut ait Dierius granim. 3 p. 20l infinitivum, ut praedicatum, partem magis de purulentem intelligere debemus, nec infinitivus, quae est quidem opinio latissime patens, subiectum

efficit, sed, ni fallor, illud utile vim habet substantivi, quod addito de iure ita desinitur, ut unde illa utilitas effluat, dicatur Dum igitur alterum respondet locutioni Latinae: Parce

16쪽

vivere utilissimum est, s alterum propius accedit ad , Magna utilitas est parce vivendi. Ceterum multae aliae constructiones huic similes ex una illa diiudicandae sunt. Τranseo iam ad infinitivos verba sequentes, de qua re Die-Zius grana 3 p. 232 Selbst enia de Infiniti die Bedeuiungdus Nominati oder Accusati fiat, an ilim, i Wir besondersim Frangosischen emerkt haben dies Parti ke vorantretenund war line irgeuid ei nun Sinn ausχudrucken: alter si in clerselben de in anderen Mundarten ost ebenso oh wegblei-ben Lann. Exempla sunt mi iace di acontarvi una cosa, i permetto di leggere. O constructionis genu in compurationem cum lingua Latina vocare placet Latine ergo sine ulla sensus disserentia dixerim Pudet me ignominiose vivere et pudet me ignominiosae vitae. In priore igitur ut ea sententia: ignominiose vivere subiectum est Schand liches Luben etχ mich in cham Non te haec pudent, er. Ad V, 5, 36 in altero vero ignominiosae vitae est genitivus causalis respondetque Gallicae dictioni: I me sis it honte de iure ignomini euSement. Iam, spero, unde origo talium inlinitivorum ducenda sit, liquet. Τum quoque, ubi exempla causa, in huiuscemodi nuntiatione: Τ permetto di luggere questo libro, inlinitivus accusativi loco positus esse ideoque omnino particulam di respuere videtur, Latini sermonis comparatio aliquid auxilii mihi serre videtur. Est enim particula de di post talia verba usus idem atque in lingua Latina coniunctionis ut quippe quae id ad quod pertinent, terminant. Itaque Verba Persicio, cunSequor, adipiScor, impetro, Vinco, Suadeo, commove etc. et quae iis in linguis Romanensibus respondent, illa coniunctionem ut ' haec particulam de exigunt. Alia contra verba, et in his permitto etiam inlinitivus, qui tum pro obiecto est, sequitur. Quare illud isti permulto leggere ' etc. Latine dictum est permitto tibi legere, alteri vero permetto di Ieggere uespondet permitto tibi ut legas. Omnia singula illustrare longius fuerit Latissime vero et, ut antea vidimus, non illigitime illius particulae usu patente, tandem factum esse puto, ut di , de re vera pleonastice adiicerentur, quod idem in nostro gu evenit.

S. 3. Satis jam aberravi a consilio meo disputandi de quibusdam constructionibus comparativis, in quam disputationem me induxit usus genitivi comparativi apud Graecos Ad propositum mihi revertenti primo loco dicendum est de constructibne

-Speciosissima, quamquam ipsa quoque salsa ellipsis est adverbii μαλλου ut βουλομ' r o etc. Nam addit μαλλου manet dissicultas ut quae non in omissione huius adverbii sed in significatu particulae a sit. Haec quum natura sua nihil nisi an sorte A significaret, proprie talia sic intelligebantur: Olo Opulum saluum esse an perire volo Hoc igitur mihi argutius explicatum videtur, quum potius in ipso vocabulo 'υυλομαt vis comparativa mea sententia ponenda sit. Voluntas enim versatur in eligendi ocultate, quae non nisi eo inclinat, quo melius aliquid eam permovet Adiuvat hanc explicationem etymologia: δουλεσθα enim est Latinum velle Germanicum ollen, aliten id est: leber haben Cognatum est quoddam Latinum genus dicendi certa verba velle cupere ' studere circumplectens. Exempli causa erentii illud: Si quisquam est, qui se placere studeat bonis, quam plurimis. Sed non solum, si quid volo, cupio, si studeo, ut aliquid assequar etc. haec res non fieri potest, quin alia ut minus bona minusque mihi apta reiiciam, sed etiam quodcunque de re facio iudicium positum est in distinguendi ideoque praeserendi facultate. Quam si de duabus agitur qualitatibus, utra rei cuidam sit attribuenda, Iaccedat necesse est comparatio. Qua facta si alteram de ea re pro nuntio, me in comparando hanc ut magis ei convenientem invenisse e in conspectu ponitur, quod altera minus ei propriam sequitur interposita particula quam muc pertinet locus aciti ann. 4-61: Fine anni excessere insignes viri Asinius Agrippa claris maioribus, quam Vetustis etc. Sensus vero huius loci reddi quoque potest in hac forma Iaciti usu non aliena

17쪽

-Non vetustis quam claris maioribus et in talibus locutionibus sine dubio comparationem inesse docebit versio Gallica: Descendu aieu pas anciens, ais celebres. Vox maiS niui respondens Latinae sed ' exorta est e magis M.

f. 4.

Viam iam munivimus ad intelligendam constructionem, in qua gradum positivum adiectivi pro comparativo adhibitum invenimus ut apud Pseudo-Phocylidem Sergin p. 365, 8l-82

i, Othica positivus retentus est: ot' 'us is galei tan in libain hallanima, 'a tuans solun habandin gaVairpan in galainnan. In locutione igitur καλυ aret . . . t . . . particula ri significatur inter duas res distinctionem fieri, utramque quidem non Optimam et pulcherrimam, quarum altera tamen, si ad alterius conditionem spectas, ex hac comparatinne tibi bona vel pulchra videbitur SSE.verius Cic. Mil. 29. Romani bella sortius semper, quam felicius gesserunt Liv. 5-43. Unc comparativi usum Hermannus apud Graecos genuinum esse contendit, apud Latinos vero e Graecorum imitatione natum. Ad explicationem enim versus 36υλομ. εὶ b λαό etc. de qua supro dictum, haec adiungit: Hinc factum, ut Graeci recte dicant προθυμος μαλλο ῖ συ* ἄτερυς i. e. studiosior an sapientior Quod imitati sunt Latini, studiosior, quam sapientior dicentes, quod illi, si recte loqui vellent, quo niam particula utuntur comparandi vim habente, dicere deberent, studiosior quam sapiens. In explicatione usu Graecae linguae proprii aliquid esse veri, concedo sin rem omnino perceptam habere et ad sontem illius dictionis penetrare simulque linguam Latinam a Gracorum immitatione vindicare volumus de imitationibus enim non satis caute agendum), non tam in particulari, quam in ipsa comparationis natura, origo quaerenda est. Comparatio enim reciproca est. Nam si exempli causa quaeritur, utrum in homine quodam ingenium an diligentia praeponderet, haec quaestio duas involvit, alteram: Estne ille homo diligentior quam ingesiosus alteram Estne ille homo ingenioso quam diligens tam si alterum pronuntiatur, tamen duplicis illius quaestioni signum remanet.

Hoc igitur explicandi genus et ad linguam Graecam et ad linguam Latinam aeque Valet. g. 5. Comparativus pro positivo id est ex nostra linguae ingenio ponitur in inguis Graeca et Latina secundum hanc legem

grammaticae: Si duo adiectiva eo modo comparantUr, Ut, utrius qualitatis allior gradus rei cuidam insit, dicatur, utrumque adiectivum vi comparativa augetur. Exempla Matthiaeus assert

Non timeo, ne libentius iae in illum evomere videar quam 3 16. Nonnumquam gradum comparativum adiectivi scriptores Graeci Surpant, ubi, quum comparatio inter complures partes

cap. XVIII-5. Nec aliter Marcus 4-3 sinapin inter omnes plantas μικροτερα nominat ubi tamen Ullilae versio seminuistallaige statve Sed hoc ita consideres, ut in complurium

rerum comparatione, unam ex iis ceteris ut unum corpus es si-

cientibus opponi cogites. Et profecto facile quaecunque itin

18쪽

gua superlativi forma supersedere potuerit, ad quam sententiam firmandam imprimis nostri temporis lingua Graeca nec non linguae Romanenses usui sunt. In illa quidem eadem ac in antiqua lingua valet adiectivorum gradatio, attamen comparativisorma praeposito articulo superlativi quoque muneribus iungi potest. In linguis Romanensibus vero pleraeque gradationis formae in ipsis indiectivis excusare perierunt et comparativus quidem adiectivo cum praecedente adverbio sepius' optu suppletur nec a fornax superlativi, nisi articulo Im etc. distinguitur Quum vero unum illud distinctionis signum sormae quoque comparativae saepe adiiciatur, quamquam comparatio non nisi inter duas partes versatur, saepe Vero abiiciatur neceSSesit in complurium comparatione, multis locis nullam distinctionem Sse apparet Porro, quum in omni sorma superlativi comparativus lateat, nihil obstat, quin illam particula seque', alias quidem comparativo propria sequatur. Exempli causa, in Montaigni mihi occurrit II 86 A Iadventure, eus On laici iniustice de me deplacer de mon reng, our avol esterae plus our et plumbe, te plus long et desgouste en In Iecon, non eulement que ouis me stere etc. 3 m. Restat, ut nonnulla dicamus de genitivo nomini su anteposito aut postpOSilo. In enuntatione: Hannibal Hamilicaris filius fuit, cur genitivo Iocus sit, disputare non est opus, quum ille unde annibal filius sit contineat nec non in altera enuntiatione: Ha- milica Hannibalis pater fuit, in genitivo Hannibalis causa inest cur Hamilcar pater nominetur. Hamilcar igitur Hannibalem lium, anibal Hamilcarem patrem fecit. Iam ad Structuram grammaticalem spectantes genitivum Hamilicaris ab adiecto nomine filius ' pendere dicimus, sin conexus Iogici rationem habemus, potius quae de Hannibali attribuitur scilicet, silii ' ex genitivo Hamilcaris uendere con eedendum est et simili Modo etiam ui altera inuntiatione

res se habet.

His exemplis illustratis de loco genitivi sine multo labore

iudicari potest. Nam quum genitivus nomenque eiuS causalitatis nexu inter se cohaereant, causa vero essectu prior sit, iure genitivum ante nomen suum locum occupare videmus id quod

sacillime intelligi potest in genitivis partiti vis et genitivis materiae. Haec positio in patria lingua linguisque Romanensibus nonnisi in stilo poetico usurpatur, dum in linguis Graeca et Latina

est usitatissima. At quod pro causalitatis conexu est prius habendum, non ea de causa et prius in cogitationem nostram cadit. Quod contra si res quaecunque animo nostro Se proponit, tum quaeritur, unde sit exorta qualisque eius sit cum aliis rebus cohaerentia. Quare alteri quoque positioni suum ius esse

elucet.

I. 18. Dativi usus in universum est ad significandum punctum ubi quid est vel agitur, ad quam definitionem multi singulares usus facillime possunt referri. In hac vero de dativo disputatione imprimis de amnitate syntactica, quae inter hunc aliosque casus intersit, erit dicendum. Erant vero et in his illi nerus, qui quum dativum et ablativum multis locis confines esse viderent, ne sormas quidem horum casuum nomine omnino diversa significantium in num sing. disserre contenderent. Sed itera sid salso nominatum paragogicum, quod et in lingua Sanscrita et in antiquissimis linguae Latinae monumenti OccΗrrit, convincit, ut vel in secundae declinationis num sing. illud o dativi alio modo ac illud o ablativi exortum cogitemus. Quamquam si dicit oppius gram comp. Vol. I, p. 350, in lingua anserit ablativi munus genuinum versari in exprimenda ratione locali unde , in formis huiuscemodi latinis in alto marid iam illius significatus intellectum evanuisse apparet. Sed adhuc linguae Sanscritae scientia destitutus, qua deliciente non satis quisquam ab

erroribus caverit, ab hac parte recedo.

19쪽

22 23

Verto me iam ad difficultatem quandam in eo, ut videtur, positam, quod in nominibus num plur ablativi propriam formam non excusam scimus, illam vero formam dativo et ablativo communem et iis, ubi quid est, et iis, unde quid exit, locis significandis adhibitam videmus. Quare qui contendunt, nam Uandam vim principalem unicuique casui ineSSe, Periculum est, ne rediculi evadant, si exempli causa in enuntatione: Miltiades Athenis natus est Athenis respondet quaerenti ubi , in altera vero: Miltiades Athenis Chersonesum prosectus est

quaerenti Unde .

geseleti. - De Punkt Wir bios ii sicli genaniit, is obei die Bewegun hegitant, dania ersi die eWegun angeschaut. Exempla an erte vernacula: da egellen, hier Ortreisen etc. Redit ad eandem causam p. 96 ubi de praepositionibus ab de ex Latinis et illis aus, on Germanicis cum dativo et ablativo constructis agit, neque tamen nova assert, nisi tymologiam particulae sona quippe, quam Grimmius ex ast et ana compositam docet. Nec non rimmius granim. 4 782 illud

sona in comparationem vocat cum Italic seda exorio ex de et ad . Non possum vero, quin annotationem quandam, quam

Grinimius ad locum illum adiunxit, ipsius Verbis reseram, quum mihi optime in rem nostram quadrare videatur. Pag. 782 infra ode Wil man da aus de undis ab abieiten Da- gegen streitet, inmal, das das Dative a Ossenbar aus ad ent-springi, dani das late inis che, in Italien es chri e bene

Urkunde so gar losses ad line de fur dei Ablati ver en de g. B. Fumagalli a 72l petitus ad Astrada, accepi ad Sigirad und ost. si in de alten Flexion Dative und Ablative meisi usammensallen, Ia es alie, auctisu die Umschreibun beide dies elben Prapositionen 2 ge brauchen.' Sed quum tota illa illineri explicatio eo redeat, ut exempli causa in Miltiades Athenis Chersonesum prosectus

est' u ut coniuncta cogitentur, quorum altero Athenis Miltiadem in urbe Athenarum fuisse significatur, alter vero seprosectus , eum urbem reliquisse, uberiora et argumenta et exempla vellem attulisset, ex quibus illarum tinstructionum vis in conspectu ponatur. Sin primum Iogicae rationem habemus, facile nullam rem ex alia procedere posse, ubi antea non fuit intelligimus. Ex hac causa apparet rationem Io calem ubi Omnium esse latissime patentem ideoque ceteris supplendis maxime idoneam. Iam in Iocis supra ex Griminio allatis sola ratio ubi , in enuntiatione 4ja recu de monuere Sola ratio unde respicitur. Utrumque vero et ubi et unde' una exprimitur in locutionibus huiuscemodi: Horeceuut d allo adre. - Pota uia sor legie proulit nous ar-ractions ouis es our leur propres en sanis Dentre es bras etc. Montaigne II-88. Il ont ne tierce dessaicle ou nous chasser 'aupres de uix uont III-233. II est bien raysemblabie, que et extrum e ravagc 'eau y laici des changement estrangur aux habitations de a terre, comme o tient,

que a me a retranchora Sicile 'avec ques Itali Chypredavecques a Surie. Ex hoc exemplo ultimo Ioco posito elucet, primum quidem Siciliam et Italiam, Syriam et Cyprum ut coniunctas cogitari, particula de A vero disiunctionem actam indicari. f. 20.

Non iniuria advigius app. ad granam p. 6 ad comprobandam suam sententiam, Latinos ipsos sibi conscios suisse, ablativum suum in dativo Graeco contineri phrasin adhibet commixtam ex ablativo Latino et dativo Graeco exempli causa senullo OStro Συηνιερ νιατι. Nostrum erit hoc loco eviter perstringere, ubi Romanorum ablativus sine praepositione adhibilus aliarum linguarum aut nudo dativo aut nudo genitivo

20쪽

respondeat nec praetermittimus hoc loco in memoriam revocare, quod iam Priscianus animadvertit: Sciendum tamen, inquit, quod hic casus ablativus est, quando pro genitivo est quando pro dativo accipitur Graeco -80. Apud Graecos quidem in quaestione ubi ' plerumque usurpatur dativus cum praepositione coniunctus: sed nudi quoque dativi apud momerum exstandi frequentissimi eiusque vestigia restiterunt in nominibus tribuum Atticarum Μαραθῶut, Μελιτη etc. In inguis Romanensibus larvae quidem, Sed non contemnendae dativi localix occurrunt reliquiae; quarum exiguitas sexionum exiguitati est tribuenda. Valet igitur ea lex

in lingua Gallica, ut verba qua es dicuntur, , idendi, animadvertendi , etc. cum nudo dativo construantur pronominum ad significandam personam . in qua quid animadvertatur etc. silelui trouve bon visage Patria lingua, quantum scio dativi localis in substantivis nostro quidem tempore unum tantum Xemplum praebet, scilicet 'hei me quare non recte illi nerus p.79. In Deutschen cist de Dati v au Angabe de Ortes, o et ascist de Wird, inuli genu aber oti ni Ohne raposition In quaestione quando munera ablativi, genitivus et dativus Graecuc inter se diviserunt, ita, ut ablativo quoque, qui dicitur absolutus, respondeant in lingua Graeca dativus et genitivus absolutus ille quidem rarior uatthiae. Il09- syntax). Contra et genitivi absoluti Graecorum et ablativi absoluti Romanorum, illi in versione Gothica, hi in versionibus patriae linguae ix antiquitate exstantibus, semper sere nud dativo aedduntur. Genitivi temporales exstant sides 'ags' sedes nachis A et in lingua Gallica duoemps au tempsi. Dativus comparativus in patrii lingua antiquitus adhibitus respondet et genitivo Graec et ablativo Latino. At ablativi loco comparativi apud recentiores scriptores Latinos genitivus quoque usurpatur Ruddim. II. p. I 05), quem msimi in Sermone ulgari fortasses frequentiorem locum dedisse monstructioni inguarum Romanensium septus gran de etc. non alienum est coniicere. mo ablativo, dativo, genitivo, qui dicuntur instru

mentales, causales non est cur dicam.

in singulis quoque linguis imprimis in lingua Latina genitivi et ablativi alternant. Documento sunt genitivi et ablativi

qualitatis nec non illi pendentes a verbis damnandi eic Si iam animum advertimus ad usum praepositionum in patria lingua scilicet v an aus , 'lae magis acci dunt ad rationem unde et in init iantem quarum vis posita est in exprimenda ratione ubi ' quam saepe in locu in illorum hae Succedere poSSint, quisque videt sau Muthwillen, in ulli illen, mi Muth illen, et alia huiuscemodi l. 20. Dieri u gramin. 3-li4 .an manchen Verbindvngen, inquit widerstre ite ad dem rap0sitionalbegris ent schi edon uia istat uri mittet bare Aus druc des alten alius u nuhmpia, te in frango si scheo et range a ne chos nacti dem late inis chen alienus alicui rei.' At mea quidem sententia in locutione et range a ne hos e illud a ' non magis significatui praepositionali repugnat quam in locutione Latina alienus alicui rei dativus ei, quae ipsi inest vis principalis. Sed haec missa faciamus. De nonnullis vero constructionibus in quarum historia Diserius paulum erravi et quarum originem in ipsis formis Latinis praemonstratam pervestigare praetermisit, hoc capite paulo uberius sum disputaturus. Dierius igitur gramin. 3-ll in antiquis Galliae dialectis, cuicunque substantivo aut pronomini personali antecedente quolibet verbo signum dativi deesse posse docet. Primum monendum, idem et in nominibus propriis patriae linguae Occurrere et in oeibus omnium tritissimis Valer, ruder etc, quae antiquitus plerumque omnem exionem negligebant. Hic vero quem ob Servamus apud nos usus his sinibus est circumscribendus, primum ut illa nomina sint num sing, tum Verout iis praeter certa substantiva ad munus, dignitatum, ast initatem pertinentia, pronomina aut adiectiva non debeant esse praeposita. duo vero dixi de numero singulari, hoc ad ea quoque, quas supra commemoravi dialectos Romanenses pertinere veri simile