장음표시 사용
31쪽
dieit. Ea uberes ei cetera. Et sic competis capitali domino rectio ratione
inimio ei ratione custoditae. Et cum millii in competu i i remedium ordinarium quod loqui possit ili seisinu Hropria vel antecessoris, ili necessitate recurritur ut extraordinarium ad liniusmodi brevia formata. siem aliud ili eodem iuro* uli Qui com0etente. Et tun Si Q. Brore se intrusione. AD ostendendum quare intrusit se in tantum terram eicetera quam .esamat tenere de C. filio et herede D. qui quidem terram illam ' dedit ν edicto B in ligia potestate sua, de assensu et voluntate praedicti C. filii et heredis sui et similiter de assensu et voluntate praedictio capitalis domini illius terrae, ut dicit. Vel aliter:
Iten quare se intrusit. QUAR se intrusit in tantam terram et elera quam idem B. Clamat versus
p edictum A. per breve nostrum de recto in tali curia. Et unde idem A. seposuit in magnam assisam nostram, et perquisivit sibi breve nostrum de pace nostra habenda usque ad adventum iustitiariorum* in partes illas, et in quas nondum venerunt, ut idem A. dicit. Vel aliter: Item idem de eodem. QUAR se intrusit in tantam terram eicetera quae ad ipsum . reverti debuit post mortem talis mulieris quae terram illum tenuit in dotem de dono talis, ratione finis laeti inter praedictum B et talem antecessorem ipsius A. cuius heres ipse est ut dieit. Et huiusmodi forma brevis locum habet in omni casu ubi quis se intruserit in terram aliquam quam quis tenuerit ad vitam suam nomine dotis, vel per legem Angliae vel alioquΟCumque modo, et quae reverti deberet post mortem talium ad verum heredem, vel ' alios per finem factum vel alio quo umque modo. Si autem tales in vita sua donationes secerint, tunc locum habebit breve de ingressu sicut infra dicetur.
Item si quis post mortem aeoris suo se tenuerit in OSSe8Sione. ΙΤΕΜ poterit quis post mortem uxoris suae se tenere in eisina tamquam
per legem Angliae, licet liberos simul non habuerint. Et tunc fiat tale breve.
Quia possessio aliquando ius parit et pro possessione praesumitur de iure, ideo infra annum ad minus eiciat Verus heres intrusorem, Vel si 'versus eum perquirat per breve, quia de longiori tempore non respondebitur ad intrusionem. Ut de termino Sancti Michaelis anno regis Henrici non incipiente de imo comitatibus orsolciae et ussoleis de Simone de Cocheseid, quod post longum tempus agi non poterit de intrusione,
f. 161 scilicet post decem vel duode im annos, nee Per breve ne Sine brevi. Si autem intrusor recenter eiectus fuerit et antequam habuerit
3 do iure, A, C LA. competenti, B, A, B, M. ' Om. OB, A, B, C I. y iustitiariorum nostrorum, B, A, B, C I. ' vel ad V, G, C. δ' si
32쪽
longum tempus et pacificum, annale videlicet secundum quosdam, PeraSSiSam novae disseisinae non recuperabit, ut de itinere Martini de Pate-shilla in comitatibus Heresordis et igornis anno regis Henrici tertio, assis novae disseisinae, si Villelmus Camberlanus. Si autem fiat tale breve Praecipe A. quod iuste et sine dilatione reddat B tantam terram eicetera, et in quam non habet ingressum nisi per intrusionem quam fecit in eandem terram post mortem talis etcetera. Et tenens dicat quod nihil teneat nisi nomine alicuius qui fuerit infra aetatem et in custodia sua, et quod nihil inde lucrari possit neque perdere, cadit breve. Item si uterque nominetur in brevi tam custos quam minor, cadit breve pro custode, quia nihil inde tenet nisi nomine custodiae. Si autem ita dicatur:
Brere de attachia mento. PON per adium et salvos legio et elera ut supra, et ita quod actio omnino sit personalis, quamvis uterque in brevi nominetur non cadit breve, cum aliquantulum Sapiat naturam novae disseisinae, quia non
agitur specialiter de tenemento eum intrusione sed tantum de intrusione per se, et ubi culpabiles esse poterunt de intrusione tam illi qui ius habent
in re quam illi qui non habent. Cum autem intruso cum recenter eiectus fuerit habere non possit assisam, eadem ratione nec convictionem Si per assisam amiserit. Item si non aptionem, neque exceptionem si aliquemqspoliaverit, si ad ipsum nihil pertineat disseisina. Ut si dicat sorte quod disseisitus servus sit vel quod nihil iuris habuit in tenemento, vel quod
hastardus vel quod teneram seisinam quia nihil ad eum, et quia si petere vellet per actionem nulla ei competeret. Et si posset tenen Semper remanere in possessione licet nihil iuris haberet in re possessa, quia cum neuter ius habeat, melior est causa possidentis. Et ideo si ille qui ius non habeat talem eiciat, eiector contra eum XCeptionem non habebit, cum si peteret actionem non haberet. Item de infructione. ΙΤΕΜ agere poterit de intrusione quis ubi ratione alicuius cartae vel homagiis posuerit quis in seisinam dein aliquo tenemento de quo nullam habuit in vita donatoris. Item si se posuerit in eisinam sine brevi, procuratore
Item si duobus facta fuerit donatio, et de intrusione. ITEM styx cum duobus saeta fuerit donatio et alteri eorum traditio, unus
33쪽
l E CTIONIBUS CIVIl IDUS ITfieri poterit breve de intrusionemreviter et in tenerali forma sic ostensurus quare intrusit se in tantuin terrani et Cetera quam . qui nu Der hii tonui do Odomo ad vitam suam Mantum, et quae Post mortem eiusdom l. ad eundem . reverti debuit, ut idem . dicit. Et habeas
34쪽
Qualiter amissa possessio per vim iniurio3- per i83isam inofoedisseisinoe restituatur.
DICTUM est supra qualiter possessio adquiSita X URCumque CRUSRadquisitionis de voluntate possidentis ad alium transferatur. Nunc autem dioendum qualiter semel adquisita Contra voluntatem possessoris per vim iniustam auferatur et amittatur. Et qualiter et qua actione cum amissa fuerit spoliato restituatur, quia nemo debet sine iudicio disseisiris. 161b de libero tenemento suo, nec respondere sine praecepto domini regis nec sine brevi. Sed imprimis videndum eritδ' qualiter fit disseisina et quibus modis, postea vero quale competat remedium incontinenti vel ex post facto. Prius enim cognosci debet de transgressione vel iniuria et facti qualitate, ut postmodum facilius sciri possit quale sequatur remedium
et quae Poena. Et quae poena subsequatur. In hoc autem iudicio novae disseisinae quod ex maleficio oritur, persequitur quis ipsam rem et PerSequitur poenam, et est personalisin sicut vis bonorum raptorum, et ibi Poena tripleX, Una propter Pollationem Contra pacem, ubi infligenda est poena Corporalis, alia propter iniustam detentionem, ubi infligenda esti' Poena peCuniuria. Item PerSequitur quis damna sua quae sustinuit medio tempore spoliationis. sty etiam poena adiecta, quod disseisitor principalis, nil et non omnes, Cum Per RSSiSam Convicti suerint, dunt ' vicecomiti bovem y ex Consuetudine licet non de iure. Fit autem disseisina non Olum Cum qui PraeSenS, Vel procurator Vel familia qui nomine suo fuerint in seisina, violenter,' iniuste et sine iudicio de tenemento suo quali umque, eiecti fuerint, verum etiam fit disseisina cum quis ad nundinas vel peregre proseCtus fuerit, nemine in possessione reli to, alius possessionem ingrediatur et ipsum reVersum non admittat, Vel cum ingredi voluerit, per se vel assumptis viribus violenter repellat. Fit etiam βdisseisina non solum si quis verum dominum Praesentem, ProCUratorem vel familiam eiciat, vel reversum a nundinis Vel peregrinatione non admittat vel repellat, verum etiam disseisinam a Cit si ipsum vel procuratorem vel familiam in possessione existentem uti omnino non permittat, Vel
35쪽
saliena impedias quo minus continode uli ossit. Et quo casu licet eum omnino non expellat, tumen turi disseisinum cum commodum utendi ei omnino auserat, vel quo minus commode, quiete et in pace uti possit
impediat, possessio non in liti liindo et Derlutiundo. Item non solum fit
disseisinu secundum quod praedictum est, fit etiam si quis praepotens illi voluerit in sterius tenemento contra ipsius tenentis Voluntatemurando, Odiendo sulcando et asportando, Contendendo' tenementum esse suum quod OA ulterius. Si autem nihil clamaverit in tenemento aliud erit, quia tunc erit transgressio et ' non ' disseisina de libero tenemento δ' vel 3 pecora immittendo, 3 vel alio quocumque modo sic servitutem imponendo sundo qui prius liber erat Et unde quamvis omnino non XPellat vo impediat, si imponendo servitutem aufert libertatem quo minus possessor libere teneat. Item suci quis disseisinam ei qui possidet, ut cum ius habeat utendi fruendi in alieno uti voluerit alio modo, alio tempore, alio genere quam uti deberet, vel aliter quam servitus fuerit constituta. Item acit quis disseisinam non solum si fiat ut praedictum est, sed sit cum quis in seisina suerit ut de libero tenemento et ad vitam, vel ad terminum annorum, vel nomine custodiae, vel aliquo alio modo, alium seossaverit in praeiudicium veri domini et secerit alteri liberum tenementum, cum duo simul et semel de eodem tenemento et f. 162 in solidum esse non possint δε in seisina. Item sacere poterit quis disseisinam sub colore districtionis, ut si quis distringat pro servitio Cum nihil ei debeatur, veli cum ei solutum fuerit, vel cum modum districtionis excedat. Item si quis uti voluerit cum iuste possidente velit nolit, et styContra Silum Voluntatem opus fecerit manifestum. Item facit disseisinam qui iuste possidentem impedit quo minus in pace et quiete uti possit faciendo ei contentionem iniustam. Sed omnis contentio non erit iniusta, ut si verus dominus Contentionem moveat ei qui rem suam iniuste detinetne pacificam habeat possessionem sive seisinam, sed interruptam, ne Currat tempus per desidium. Item disseisiri poterit quis iniuste et sine iudicio de tenemento suo, licet tenementum non teneat libere sed ad terminum annorum, vel de dominico regis, vel huiusmodi talibus iniuriari poterit sicut aliis praedictis, Sed non succurritur eis per tale breve. De iolenta disseisina, id est de simplici violentia et sine armis. DICTUM est supra de qualitate disseisinae, et quae aliquando Potest esse violenta et aliquando simplex sine violenta, et violenta sine armis et
36쪽
violenta cum armis. Est enim vis simplex et vis armata, quia dicitur de vi et vi armata. δ' Et ideo de vi imprimis videndum quid sit vis. Et sciendum quod vis est maioris rei impetus cui resisti non potest. Dividitur autem sic, quod λ alia expulsiva omnino, et evulsiva cum armis Vel sine armis. Item alia clandestina et de nocte, alia palam et publica et de die. Item alia iusta, alia iniusta. Item alia per violentiam, alia sine violentia, sicut in rem vacuam. Item expulsiva locum habet in rebus corporalibus et immobilibus, sicut in terris et tenementis. Item loeum habet in rebus incorporalibus, sicut in iis quae in iure consistunt, Sed non ita omnino, Sed in parte et alio modo. Item vis alia perturbativa, scilicet ubiὲ quisse contenditin possidere cum ius non habeat, et alius dicat se esse in possessione eum ius habeat. Item alia vis inquietativa, ubi ' quis non permittitin alium quiete uti possessione et in pace. Est enim quies et non quies, quod idem est quod inquies Est etiam Vis ablativa, quae concurrit simul eum perturbativa, cum aliquis scilicet fodiaty in alieno vel falcet, et si perturbet ut auferat et asportet rem mobilem de re immobili. In yrebus autem mobilibus vel se moventibus locum non habet per se, ut in illis quae per Vim rapiuntur, auferuntur et asportantur. Item est vis Compulsiva quae aliquando metum inducit, ubi scilicet quis alium in carcerein et in δ' vinculis detinuerit, vel evaginato gladio compulerit ad aliquid dandum vel faciendum contra ipsius voluntatem. Et ex eptionem
inducit sive vis illata fuerit alicui vel filio vel nepoti in patre, vel patri in filio vel nepote. Item est vis ' iniuriosa et illicita et quaedam licita et non
iniuriosa, sive fuerit simplex vel k violenta, inermis vel armata. Est etiam δvis armata, armis deiectum dico qualiscumque ciuerit vis armata, non solum si quis venerit cum telis, Verum etiam omnes illos ' dicimus armatos βξ 162b qui habent quod nocere potest. Telorum autem appellatione omnia in quibus singuli homines nocere possunt accipiuntur. Sed si quis Venerit sine armis et in ipsa concertatione ligna sumpserit, fustes et lapides, talis dicetur vis armata Si quis autem Venerit cum armis, armis tamen ad deiciendum usus non fuerit, et deiecerit, vis armata dieitur esse saeta. Sufficit enim terror armorum ut videatur armis deiecisse. Si autem Cum dominus a peregrinatione vel nundinis reversus fuerit et armati qui possessionem invaserant ' eum prohibuerint ne ingrediatur, videri eum y armis
37쪽
l l ASSIS NO UE DISSEISINAE Ioiectum, et talis vis dictio tori reDulsiva. Item cum Drocurator generalis
verit sive ' ratum a Luserit. Et boc quidem ori dioendum in sum ilia cumsain ilia armata Venerit. ' Ego non videor venisse armatus sed familia, nisi iussi vel ratum habui. Et secundum prio edentia qualitas facti saeit Poenum graviorem vel minus gravem. Sed sive fuerit vis armata vel inermis, uir libet talis non erit iniuriosa, quia armorum quaedam sunt tuitionis, et quod quis ob tutelam sui corporis iecerit vel sui iuris iuste secisse videtur. Item sunt arma pacis et iustitiae et arma perturbationis pacis et iniuriae. Et etiam arma usurpationis rei alienae, et talis vis dici poterit ablativa. Unde et ei qui iuste in possidet licitum eritὴ cum armis
contra Pacem Venientem ut XPella Cum armi rePellere, ut Per arma
tuitionis et pacis, quae sunt iustitiae, repellat iniuriam et vim iniustam et arma iniuriae. Sed tamen cum tali discretionis moderamine quod iniuriam non committat. Non enim poterit sub tali praetextu hominem interficere, vulnerare vel male tractare, Si ali modo suam δ tueri possit possessionem. Ei 3 igitur qui viribus vult uti erit viribus viriliter resistendum cum armiS vel sine iuxta illud, Cum fortis armatus eicetera. Sed tamen quolibet tempore Sine Causa non erit Cum armis incedendum. Venit etiam δ quis ut iuste possidentem Cum viribus eiciat, sed eum possidens ei resistat quod opere adimplere non possit quod in animo habuit et in voluntate, in assisam non incidit, ne debet ei obesse conatus ubi iniuria nullum habuit δ' effectum. Sunt δ' etiam qui dicunt et putant vim solum esse Cum homines Vulnerentur, Sed regulariter Verum est quod vis est quotiens quis quod sibi deberi putat non per iudieem reposeit. δ' Haec autem de vi diei ad praesens sufficiant. Sed quia vis aliquando metum indueit, ideo videndum δ' quid sit metus. Et dicendum ut supra de donationibus ' plenius. De primo remedio post disseisinam, et ubi incontinenti licet reicere et
Si vero aliquo praedictorum modorum saeta fuerit disseisina, primum et Principale competit remedium tale, videlicet quod ille qui ita i disseisitus est, per se si posSit vel sumptis viribus vel resumptis, dum tamen ε sines. 163 aliquo intervallo flagrante disseisina et maleficio reiciat spoliantem vel si cum fuerit in possessione sive in seisina alius Cum eo uti voluerit, ipse nihilominus utatur, nisi omnino iniuste utentem tenere possit ab
38쪽
suam, alius vero utendo iniuste in alieno nihil sibi per usum iniustum adquirit. Si autem ipsum nullo modo Xpellere Possit ad superioris auxilium erit recurrendum, ut ei pacifice uti liceat et quiete. Si autem omnino quis uti impediverit vel minus commode incontinenti repellatur si fieri possit, alioquin ad superiorem recurratur ut supra Incontinenti autem quid sit videndum et infra quod tempus. Incontinenti vim vi repellere est quam Cito sciri possit vim esse illatam, priusquam ille cui illata suerit ad actum contrarium divertat Tempus autem non definitur, sed praesumitur quod tantum tempus habere deberet quantum haberet si esset super proprietate implacitatus, Selli et quindecim dierum quo tamen iure ad praesens non utitur. Videndum est tamen utrum disseisitus praesens fuerit vel absens tempore disseisinae, et utrum ipse personaliter eiciatur Vel eius procurator vel familia, vel dum absens fuerit alius ingrediatur in
Suam VRCuum OSSeSSionem. Vacuam dico corpore, ii et non animo. Si
autem praesens fuerit tempore disseisinae, tunc statim et eodem die si poterit reiciat disseisitorem, nisi hoc elegerit propter desperationem quod sibi velit perquirere, et electa via illa et facta impetratione, ad reiectionem
redire non poterit, nee seisinam suam propria uetoritate resumere in
praeiudieium superioris ad quem iam devoluta est cognitio. Si autem talem Viam non elegerit, fiat in crastino, tertio die vel quarto, vel ulterius eum debita continuatione, quod fieri debuit primo die. Quia si primo die reicere
non potuit, potest tamen in Crastino, et in CraStino ire resumere, arma congerere et auxilium amicorum invocare, quod si per longum tempus eX-pectaverit, videbitur perio iniuriam dissimulasse et per hoc illam penitus aboleri. Di tum est autem si possessor, procurator vel familia praesens eiciatur, et nune ieendum erit si reversus ingredi prohibeatur vel repellatur, vel credat se posse repelli. Si autem absens fuerit ex quacumque Causane essaria negotiationis vel peregrinationis, vel alia oportebit distinguere loeorum distantiam et tempora et diligentiam vel negligentiam disseisiti, secundum quod fuerit in eodem comitatu prope vel in alio comitatu longe vel alibi, dum tamen infra regnum. Longe vel longius distinguatur quotemPore scire potuit disseisinam esse factam, et non tempus quo scivit. Et quo Casu in Veniendo Computandae sunt rationabiles dietae, ut sic allocatis ei dilationibus rationabilibus infra quartum diem ut praedi tum est vel ulterius ex Causi deiciat disseisitorem, quod satis erit incontinenti, cum non currat tempus y nisi a tempore seientiae, et ex quo post scientiam Venire potuit commode. Si autem extra regnum in peregrinatione simplici apud Sanctum Ia obum vel in servitio domini regis sorte in Vasconia dilationem
39쪽
liubebit quadraginti dierum iuraui una log et unius ebbe, 'quia ili 'diras. si uel, mure, tu similiter spatium quindecim dierum 'ostquam venerit in
regnum, tu etiam quatuor dierum ut se edictum os ut vires resumat et Olera Si autem extra regnum in simplici peregrinatione in Terra Sancta,
tunc dabitur, dilatio unius anni extra regnum, et tu indecim dierum et
quin tuo infra ut praedictum est. Si autem in generali passario ad Terram Sanctam, dabitur ei dilatio trium annorum et quindecim dierum et quatuor ut praedictum est. Et si aliquis infra tempus illud se in iis suerit a dissol sit Ore, Si Verus dominus reversus eum incontinenti eiciat, non recu Perabit De assisam, quin tem Dus tale licet longum non est computandum absenti.
Et ideo taliter eos tu sibi imputare poterit, nisi rius medio tempore
sibi per breve de arantia prospexerit. Omnes autem qui moram se erint longiorem quoad restitutionem incontinenti seisinam suam dedisse videntur oblivioni Provideant igitur sibi illi qui voluerint reicere incontinenti flagrante disseisina, quod iniuriam disseisinae per patientiam, dissimulationem, negligentiam, impotentiam, desperationem vel negligentem
impetrationem non tepescat, Per quod amittat tramque OSSeSSionem,
naturalem videlicet et civilem, et disseisitor utramque y habere incipiat ita quod sine iudicio eici non possit quasi incontinenti. Qualiter autem quis eici debeat incontinenti videndum erit per exemplum, et cui Competitassis et Cui non quia incontinenti. Ut ecce eicio te de libero tenemento tuo viribus et non iudicio, competit tibi remedium per assisam ut infra. Item eicio te et tu me incontinenti flagrante disseisina, non reCuperabo per assisam quia passus sum id quod feci. Item et io te et tu me incontinenti et ego te postea incontinenti iterum, adhuc competit tibi assis contra me ad seisinam recuperandam, et ita erit in infinitum, quod verus possessor eicere poterit incontinenti, et non competit contra ipsum assisa, et si ipse iterum aspoliatore incontinenti eiciatur poterit spoliatorem rei ere, et non competit spoliatori assis quia quod fecit passus est. Si autem Verus POSSeSSor negligens fuerit post disseisinam et negligens impetrator, patiens et dissimulans iniuriam, impotens omnino vel de potentia desperans, ut praediC- tum est, ita quod utramque amiserit possessionem, naturalem videlicet et civilem, non Succurritur ei nisi per assisam. Et si forte assisam Contemnat et possessionem suam, Viribus utens non iudieio, Sibi usurpare praesumat, Competit spoliatori propter usurpationem assisa, non quia iniuste disseisitus sit, sed quia sine iudicio, et quia per negligentiam veri domini utramque incepit habere possessionem, naturalem videlicet et civilem. Et si verus dominus habere velit regressum, vix aut in numquam audietur nisi tantum Super proprietate. Si autem Velit ad assisam recurrere quae primo ei Com- Petebat, non poterit, quia assisam demeruit et gratiam iuris, et quia frustra
40쪽
legis auxilium invocat qui in legem committit Lex enim se ei gratis obtulit, quam quidem eousans usus est Viribus et non lege. Et ideo ei non subveniet, quia cum potuit noluit, et cum velit non poterit. Eodem modo respondebit ei minister iuris cuius iurisdictionem minus licite sibi usurpas. 164 vit. Item est quod disseisitor eum disseisinam fecerit, statim et eodem die vel in crastino rem spoliatam ad alium transtulerit ex quaeumque causa, poterit ille ad quem res translata est incontinenti eici a vero domino disseisito, sicut ipse primus et rinei palis disseisitor, quia Verus dominus semper sibi retinuit Civilem possessionem quamvis naturalem amitteret. Eodem modo si per assisam novae dissei Sime velit agere versus utrumque repuperabit, quia uterque fecit ei disseisinam principaliter, scilicet primus disseisitor abstulit ei naturalem possessionem et secundUS civilem, et uterque coniunetus Cum alio simul abstulit ei utramque, civilem Cilicet et naturalem. Et unde neuter eorum Sine alio respondebit. Sed unus, scilicet primus, tenetur ex diSseisina tantum ad poenam et non ad restitutionem, quia non habet quod restituat. Secundus vero tenetur ad utrumque, tum ad poenam quam ad restitutionem. Ad poenam quia abstulit civilem possessionem, et ad restitutionem quia habet rem quae debet restitui. Secus autem est si res post disseisinam per longum intervallum transferatur ante brevis impetrationem, et ubi primus et principalis disseisitor tantum tenetur ad poenam propter iniuriam, et ille ad quem res per intervallum translata fuerit tantum ad restitutionem se undum Virtutem assisse, ut infra dicetur. Item est quod primus disseisitor post disseisinam statim fuerit ab alio disseisitus, poterit verus dominus si voluerit ultimum disseisitorem incontinenti eicere, sed non post intervallum supra dicta ratione. Et eodem modo si per assisam velit agere poterit VerSus utrumque et VerSUS utrumque reCuperare. Si autem ad tempus dissimulaverit, poterit ille primus disseisitor versus suum disseisitorem reCuperare Si agere velit per assisam Posset etiam eum ab initio incontinenti reicere, ut infra de translationibus ubi plus de hac materia, sine regressu aliquo quem ille secundus disseisitor habere poterit. Item quaeritur de recenti reiectione an vicecomes debeat intromittere. Videtur quod si quamvis quidam dicunt' contrarium, Sed ad certum tempus et non imperpetuum, nec debet se gerere e officio Suo nisi hoc postulet disseisitus, quia si fecerit cadit in assisam. Item Videre debet vice omes Cum fuerit requisitus utrum violentia pro qua requiritur iusta sit vel iniuriosa. Si autem iniuriosa, se non intromittat ad alicuius instantiam ne incidat in assisam, ut si aliquis alium disseisiverit iniuste, et disseisitus ad hoc nitatur ut disseisitorem suum incontinenti reiciat si vicecomes vim disseisit quae iusta est amoveat, et
in Om. MA, B, Μ et alio, B si LA, C transactionibus OC, G: transgressionibus, dicant, B, B, M.