장음표시 사용
201쪽
De nuptijs carnalibus ripiritualibus libri duo.
De vanitate mundi libri quatuor. De meditatione librilus. De Arcae mythicae descriptione. De Arca Noe libri quatuor. Sermones centum de varijs argumentis. Sermo de Assumptione B. Mariae.
Terti tomi haec sunt: Didascalici libri septem . quorum ultrinus de Trinitate disserit:
reliqui sex ad aries tib crates periment. De potestate, di voluntate cibi bellus. De quadruplici voluntate in Christo, libellus. De sapicntia animae Christi,libellus. De unione corporis spiritus,libellus. De Verbi Dei efficacia, libellus. Apologia de Verbo Incarnato. De Verbo Incat nato disputationes tr . De perpetua Virginitatem Mariae. Miscellantorum ecundi codicis, libri quinque. De filial phte tractatus. Speculum de mysterus Ecclesiae. De ceremoniis,Sacram ntis, ossiciis Ecclesiasticis lib. 3. De cani ne mystici libaminis, libellus. Dialogus de Sacramentis legis naturalis,d scriptae. Sunmia sententiarii septem tractatibus Oprchensa, quori est Primus de Fide Spe MCharitate,de Trinitate, Incarnatione.
Secundus de creatione.&statu angelicae naturae. itius de creatione, statu humanae naturae.
Quartus de Sacramentis in genere,&praeceptis diuinis. Qumtus de Sacramento Baptismi. Sextus de Sacramento Confirmationis, Eucharistiae, Poenitentiae,& Extremae unctionis.
Septimus de Sacramento coniugij. De Sacranaentis Christianae fidei libri duo. Obseruatio. Non pauca sunt in operibus Hugonis, quae non videntur germana
eiu Opeia . sed quoniam alictor editionis Venetae suis loci Sia cannota uit, iii hi non licuit per angustias temporis omnia excutere remitto lectores ad notas, quae in ipsis operibus extant. Hoc so Un addam,
202쪽
18 De Scriptoribus Eccles asticis
Archiepiscopum Hispalensem apostatam a fide , omo Ia ad annum
De Ricbardo defuncti Victore IIJO.
R Ichardus de sancto Victore natione Scotus Monachus ordinis
Canonicorum regularium, Hugonis tempore claruit, desin eodem monasterio sancti ustoris sanctissime vixit. Fuit quoque sancti Bernardi amicissimus, ut ex libris ad eum scriptis perspicuum est. Eius opera duobus tomis continentur..
Primi tomi opera: De extetminatione mali, promotione boni trach. De statu interioris hominis, Decruditione interioris hominis libri Beniamin minor,idest,de praeparatione ad contemplationem. Beniamin maior,idest,de gratia contemplationis libri 1 Allegoriae tabernaculi foederis, De linitate, 6 De tribus appropriatis personis in Trinitate , ad sanctum Bernardum, De Incarnatione Verbi, ad eundena, i De Emanuelembri a Exceptionum, Depotestate ligandi luendi tract. 1 De contemplatione plagarum in fine mundi, De Iudiciaria potestate in finalitudicio, i De spiritu blasphemiae, I De gradibus charitatis, De quatuor gradibus violentae charitatis, De gemino Paschate, IInd e Paschae sermo, IDeclaiatio difficultatum Scripturae Sanctae, ad sanctum Beria
Quomodo Spiritus anetus sit amor Patris,&Iiiij, De disterentia peccati mortalis, venialis, IDe superexcellenti Baptismo Christi, IDe missio ne Spiritus sancti sermo, I De comparatione Christi affli)rem, et M ad virgam, Quomodo Christus ponitur in signum populorum, IDC
203쪽
De differentia facti iaci Dauid & Abrahae, De differentia sacrifici Abrahae, i. Mariae.
Opera tomi secundi: Explanatio dissictiliatum ex tabernacu lo scederis. De templo Salomonis ad literam. De concordia temporum in libros Regum. Explanatio variorum loco tum in Plaharis. Explanatio libri Cantici canticorum. De visione Ezechielis. De templo Ezechielis.
Decisio dubiorum in Apostolo. In Apocalypsim Ioannis libri septem.
Obseruatιo. Haec omnia opera, uno excepto, quod in si ribitur Exceptionum libri quatuor, videntur mihi docta , ita, dignissima ingenio acutissimo Riccardi, neques io de eis ab ullo esse dubitatum,an lint legitima Ric- cardi opera. De libris exceptionum nonnihil ambigo,an sint eiusdem auctoris, non quod non sint libri illi eruditione varia pleni, sed quod quaedam contineant, quae non videntur a Riccardo si tibi potuisse Libro primo cap. 2 . sic loquitur, Inventores Theologiae nerunt apud Graecos Linus, apud Latinos Varro δε nostris temporibus Ioannes Scotus.JAt cur Ioannes Scotus inuentor Theologiaeci cur non magis Moses, aut Athanasius, aut Augustinus, aut Ioannes Damascenus Deinde non in noti Ioannes Scoti nisi duo , unus trecentis annis ante Ric cardum,
alter centum amplius annis post Riccardum quis igitur ille est , de quo hic dicitur, Et nostris temporibus Ioannes Scotusὶ Eodem capite dicit hic auctor , inuentorem Rhetoricae filisse Dentosthenem. Id quod est manifeste falsum: Demosthenes enim insignis orator filii, sed ante illiam uel unt alis, ut Isocrates , Pericles in alij cum ipso claruit Eschines, eodem tempore sortiit Alistoteles, qui de Rhetorica egi egie scripsit in tertio libro cap. . scribit de Insillis , Scotiam
suam aulum nominat. Et cap. 8 describit ciuitates celebres totius mundi, S Lutetiam Parisiorum , ubi ipse degebat, ne nominat quidem, Vt neque Londinum, neque Cantuariam neque Edinabulgum , neque alias Britanniae, vel Scotia Ciuitates. In quarto libro numerat Pontifices Hebiaeorum, Momittit Aaron Eleazarum, Phinees, nonnullos alio Sinter praecipuos.
204쪽
184 De Scriptoribus Echsiasticis
VVillelmus, seu Gulielmus Monachus Anglus, dictus Bibliothecamis, 5 Malmes erientis, vixit eodem tempore, tuo praedicti quatuor scriptores Scripsi libros quinque de rebus gestis Regum Anglorum, usque ad Hent i cum primum. Item histoliae nouellae libros duos. De nique de rebus gestis Pontificum Anglorum libros quatuor.
HEnricus Vtidoniensis scripsit historiam Anglicanam libris octo viaque ad Stephani Regis obitum,id est, usque ad annum III 3. De Gratiano. II J. Ratianus Patria Clusinus, professione Monachus sancti Benedicti,
Iclaruit tempore Eugeni terti Pontificis, conradi terti, Imperatori si ad annum Do m. i 3. Scripsit Decretum, siue concordiam discordantium canonum opus valde laboriosum , in quo canones plurimos collegit ex scripturis , ex responsis Pontificum, ex Concilijs,& ex Patribus. Et quamuis multi ali viri docti in hoc genere scriptionis laborauerint ut Dionysius Exiguus, Isidorus, Cresconius, Burchardus, Iuo, si quiali sunt ipse tamen selus obtinuit , ut publice in gymnalijs praelegeretur multorum doctissimorum virorum Commentari, illu
Scripsit hoc opus Bononiae in monasterio sancti Felicis ex sententia Trithemi in secundo libro de viris Illustribus Ord sanisti Benedicti, anno Do m. II 27. Vel Vt ali volunt, anno Do m. Iis i. nisi forte Trithemius inchoationem, ali consummationem operis annotauerint. Porio hoc opus amendis purgatum in suae in regritati restitutum fuita viris quibusdam eruditissimis auctoritate Gregorij XIII. Pontifici San no salutis II 8 O. Obseruatio in Gratianum. Gratianus id unum habet, quod reprehendi posse videtur, quod non habuit delectum auectorum,ex quibus decreta collegit annotabo hic aliqua loca per modum exempli. Primo, distines ione xvj. can. Septuaginta, citatur epistola sancti Athanasii Episcopi Alexandrini de canonibus scaenis incendio consumptis, ad Marcum Papma.Sod Card. Baronius tomo 3. Annalium demonstrat, eo tempore Athanasium fuisse exulemi: Gallijs, incensionem illam canonum Nicaenorum contigisse diu post obitum Marci Papae, ipsum
205쪽
Marcum destin istum iam fuisse, quando scribitur respondisse ad episto.
lam Athanasii: tundique nutet fundamentum harum epistolatum , septuaginta canonum Nicaeni Concilij. Secundo, distinctione 63.can. Adrianus, can. in Synodo: ponuntur duo canones ex historia Ecclesiastica Sigeberti, quibus assii malitur inuestiturae Episcoporum concessae Imperatoribus ab Hadriano primo, a Leone octauo summis Pontificibus quos canones confictos filissea Sigeberto schismatico historico probat multis argumentis Card Batonius tomos. Annalium,ad annum tertium Hadriani primi Pontificis. tique obitat,quod iidem canones habentur etiam apud Iuonem in Pannomia lib. 8 cap. i 36. Wi36. tim tamen IuOSigebertum aetate praecesserit hoc ita quam 1 non obstat. quoniam Pannomia non dicitur Iuonis,quia sit ab Iuone composita, sed quia sit ex decreto Ilionis maxima ex parte decerpta. Quod autem auctor Pannomiae sit recentior Iuone, pei spicuum est ex libro octauo , ubi multa sunt decreta Innocent ij secundi Pontificis, qui fuit Ilione posterior. Tertio, causa 1 . quaest. I. can. Haec est fides: tribuitur iste canon sancto
Hieronymo in Symbolo ad Damasiam. Sed revera desumptus est ex libello fide Pelagi; haeresiarchae ad Innocentium primum Pontificem. Id satis constat ex sancto Augustino libro de gratia Christi cap. 3o. 3 i. 32.&33.ubi ponit ipsa verba huius Symboli,&dicit esse verba libelli,quem de fide sua Pelagius ad Innocentium misit.
Quarto, causa IO. quaest. I .can. Quia Sacerdotes. Iste canon sumitur ex
epistola sancti Hieronymi ad Damasum de oblationibus altaris. Sed ea epistola indigna est, quae sancto HierCnymo libuatur: nam inter sancti Spiritus organa numerat auctor huius epistota Eusebium Chrolimgraphum , quem sanctus Hieronymus Arianum haereticum passim appellat. Item scribens ad Damasum citat Chrysostomi Commentarium in
Matthaeum Dat o tempore , quo Chrysostomus sci ipsit in Matthaeum, Damasus iam ante lauillos annos obierat Obiit enim Damasiis anno septimo Theodosi Senioris Chrysostomus autem anno sequenti ordinatur Presbyter,di incipit Oricionari ad populum: inter quas homilias sunt etiam illae, quibus explicatur Euangelium sancti Matthaei. Omitto quod
stilus huius epistolae impolitus larbarus cum sit , nihil habet similaeum stilo sancti Hieronynii.
Quinto, causa 22.can. Nec artificioso. citatur sanctus Augustinus in libro de conflictu virtutum&vitiorum cap. I9. At is liber non potest esse S. Augustini, cum in fine eius libri commendetur Regula S. Benedicti, qui fuit plus centum annis Augustino posterior. Sexto, caula 27. can. Nubendi licentia: iterum citatur idem liber cap.
a . qui nullo modo Augustini esse potest. Adde quod plurimis in locis
206쪽
18 6 me Scriptoribus Ecclesiasticis
Gratianus citat Chrysostomum proauctore operis impersecti, Mie-roilymum pro Origene.
P EtrusLombardus, Episcopus Parisiensis,eodem tempore floruit,quo
Gratianus,& sicut iste collegit Canones, MCanon istarum quasim gister fuit sic ille collegit sententias sacrorum Theologorum, magi ster sententiarum Theologorum Scholasticorum dici meruit. Ferunt Giatianum, Petrum Lombardum,& Petrum Comestorem,germanos fratres fuisse: effundamento caret ea opinio Certe in patria non conueniunt: Gratianus enim Ethruscus fuit exclusio Ciuitate Magister Petrus, Lombardus ex Nouaria Petrus Comestor Gallus ex Trecis. Quae
scripserit Petrus Lombardus,ex epitaphio sepulchri eius,quod est in E cleli S. Marcelli Parisiis cognosci potest. sic enim ibi legitur, Hic iacet Magister Petrus Lombardus Episi opus Parisiensis,qui composuit librum Sententi artim Glosias Psalmorum,&Epistolarum. Porro libri Sententiatum , quod est praecipuum opus Magistri Petri,
Primus continet sententias Patrum de Trinitate,&Vnitate Dei. Secundus, de creatione Mundi ac praecipuὰ Angelorum , hominum,& de gratia Dei. Tertius,de Incarnatione Ucrbi,deque virtutibus,& vitiis. Quartus,de Sacramentis, nouissimis, id est, Resurrectione, Iudicio,
Obseruat Quauis Petrus Lombardus Magister appelletur, tamen discipuli eius,
Scholastici doctores, viri acuti, docti, non omnia probant,quae Magister docuit notantur enim articuli viginti sex,in quibus Magister rehcitur,in additione ad Magistium excusatypis Nec tum opiniones eius aliquando refelluntur sed etiam non defuerunt, qui eum ad Alexandrum tertium Pontificem detulerint, haeresis nomine, quod docuisset, Christurn,ut hominem, non esse aliquid. Quam eius sententiam damnatam fuisse in Concilio quodam Parisiensi, iubente Alexandro Pontifice, testatur Matthaeus Paris in historia Anglicana , in Henrico secundo pag. I 32. quae damnati contigit annis nouemdecim post obitum eiusdem Petri. Non diu postea accusatus fuit a Ioachim Abbate, quod docuisset, unam summam reia esse Patrem in Filium, Spiritum sanctum. Sed Concilium Lateranense sub Innocentio tertio Petri Lombardi sententiam approbauit,& contrariam Ioachimi Abbatis reprobauit. De
207쪽
O Tto Frisingensis Episcopus, insignis nobilitate, picta te,& doctrina,
fuit Henrici quarti Imperatoris nepos, Henrici quinti brorui , CG- radi Regis frater uterinus, Friderici primi patruus initio Monachus fuit Cisterciensis, ac paulo post Abbas Mori mundensis, deinde Episcopus Frisiingensis tandem in ipso eodem monasterio pie Deo animam reddidit anno Dom i Issi.& quoniam Gilbertum Porretanum aliquando valde laudauerat,in morte reuocauit, si quid in eius laudem dixisset, quod fidei Christianae contrarium videri posset. Siquidem aliqui articuli in Concilio Episcoporum ab Eugenio tertio Pontifice damnati fuerant sub nomine Gilberti. Vide haec omnia apud Radeuicum lib. r. de gestis Friderici Imperatoris p .II. . Scripsit Otto Frisingensis libros septem Chronicorum ab orbe condito usque ad armum Do m. ii G.quibus addidit librum oci auum de fine mundi, Antichristi persecutione, Resiirrectione mortuorum, iudicitis, nasi, gloria beatorum, ac suppliciis damnatorum.
Scripsit praeterea de gestis Friderici primi Imp. libros duos quibus duos illos addidi, de uicus ita nonicusFrisingensis.
pore floruit dedicauit enim opus suum vitelmo Archiepiscopo Se non ensi, cui Alexander tertius Papa commisit, Vt sententiam quandam Petri Lombardi damnaret,ut supra diximus.Scripsit historiam sacramus. libris qui sunt libri sacri historiales,videlicet Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri, Iosue, Iudices, Ruth,priirius Regum, secundus Regum, tertius Regum, quartus Regum,Tobias, Ezechiel, Daniel, Iudith,Esther, Mach baeorum, Historia Euangelica,& historia Actuum Apostolorum. Scripsit autem inserens verbis sacris multa ex Glossis,& ex prophanis auctoribus non raro admiscens incertas historias.
THeorianus quidam Graecus vir doctus, missus filii a Manuele Impe
ratore ad Armenos , ut eos ab erroribus circa fidem Christianam reuocaret: quod ille egregie praestitit anno Dom. II7o. Extat dialogus Theorian Orthodoxi cum generali Armenorum , in tomo quarto Bibliothecae sanctorum Patrum edit secundae , estque dialogus lectu dignus. quamuis Genebrardus lib. . Chronologiae conetur excusare Aa Arme
208쪽
188 De Scriptoribus Ecclesiasticis
Armenos ab errore Petri Gnaphei, tamen iudicent lectores, an rectὸ ex
Hugo Etherianus natione Thusicus, vir doctus Graece latine, Cois stantinopoli degens scripsit valde erudite librum de processione
Spiritus sancti,aduersus errores Graecorum quem librum ad Alexandrutertium Pontificem misit anno III .leste Card. Baronio tomo I 2. Anna lium,ubi Mepistolam eiusdem Alexandri ponit, qua gratias agit Hugoni. Scripsit etiam de regressu animarum ab inseris Vtrunque opus extat intomos. Bibliothecae SS.Patrum,edit. 2.
ARnoldus Carnotensis, Abbas bonae Vallis, vir admodum pius,&doctus,& sanisti Bernardi discipulus , amicus in primis,ad quem etiam scripsit epistolam 3 vo .de obitu suo iam imminete. Scripti insigne opusculum de septem verbis nouissimis a Christo in Cruce prolatis. Scripsit item de laudibus Virginis Matia Matris Dei: quae duo opera extant in Bibliotheca sanctorum Patrum tomo primo edit secundae. Scripsit quoque secundum librum vitae ancti Bernardi, qui habetur ad finem operum sancti Bernardi.
Oannes Saresberiensis, Episcopus Carnotensis, vixit tempore Alexan- dri tertij.Scripsit multa, in iis vitam S. Thomae Cantuatiensis, Opus poenitentiale,obiurgationem Cleri,Polycraticum libris octo, De nugis curialium,Epistolas ad diuersos.Extant impressa anno ISI 3.
Etrus Blesensis, Archidiaconus Bathoniensis,uixit tempore Alexan- rari iij.Pontificis,&Henrici secundi Regis Anglorum, cui diu familiaris&administer fuit. Scripsit multa sapienter&eloquenter quae nunc extant opera Ioanis Busaei edita fiant Moguntiae anno 16oo videlicet epistolae I 8Ο. Traetatus de transfiguratione Domini. Tractatus de Conuersione sancti Pauli. Compendium in Iob.
Tractatus de Hierosolymitana peregrinatione. Instru-
209쪽
Instructio fidei ad Soldanum Iconij.
Liber de confessione Sacramentali. Liber de satisfactione a Sacerdote iniungenda. Canon Episcopalis, siue de institutione Episcopi. Invectiva contra deprauatorem. Tractatus de amicitia Christiana. Ad haec meminit ipse in Invectiva aliorum operum suorum quae non videntur extare. Inueniuntur multa huius Petri epistolae in tomo r. Annalium Card. Batoni : instructio fidei ad Soldanum , inuenitur etiam apud Matthaeum Parisiensem ad annum Do m. II 69 sub nomine Alexandri III. Pontificis. Pontifex enim eam direxit nomine suo, quamuis a Petro Ble sensi conscriptam.
CVlielmus Archiepiscopus Tyri vivebat anno Do m. II 8 O. quo anno Manuel Imperator Graecorum obiit, ut ipse testatur librora .historiae suae cap. . f. Scripsit historiam de bello sacro libris viginti tribus, sed liber vices-mus tertius ab ipso inchoatus,non absolutus fuit. Incipit ab anno Do m. io 91.&perduxit historiam usque ad annum ii 8 o. sed continuauit Ioannes Heroldus additis libris sex ad annum Do m. iJ2Ι.
HElmoldus Canonicus tit seniensis eodem tempore scripsit historiam Henetorum, siue S clauorum a Carolo Magno usque ad an
Othefridus Viterbiensis Notarius Conradi III. Triderici primi
Imperatorum , scripsit Chronicum uniuersale , quod apoellauit Pantheon, fortasse, qu bd contineat res gestas omnium Princisu. tum Ecclesiasticorum, tum temporalium Principes enim Di appellantur inscrte turis. Scripsit autem partim prosa partim ear 'ne in diuisit opus suum in partes viginti, in dedicauit illud Urbano III summo Pontifici, ad cuius Pontificatum historiam suam perduxit, id est,ab initio mundi us que ad annum Do m. II 86. Porro hoc ipso anno nupsit Constantia filia Rogeri Regis Siciliae, Henrico sexto filio Friderici primi indolescenti annorum viginti Unius,adhuc vivente parente eius Friderico primo,ut idem Gothefridus testatur parte decima septima extrema. Aa Ex
210쪽
I 'O De Scriptoribin Ecclesiasticis
Ex quibus refellitur fabula de Constantia filia Rogerii sanct imoniali,& vetula, per dispensationem Caelestini III nubente Henrico sexto. Caelestinus enim tertius sedere coepit anno DOm. Ity I.
De Gulielmo Neubrigensi. Is 'O.
GVlielmus Neubrigensis eodem tempore scripsit historiam Angli
canam libris quinque, lib. . cap. is deplorat infelicem exitum Friderici primi ob iniusta persecutionem factam legitimo Pontifici Alexandro III. cepit historiam suam ab anno Dom Ioc ,. breuisl1- me pertransiit usque ad annum II 3 s. qi1o annos natum fuisse testatur, ab hoc anno fuse scribit historiam gentis suae usque ad annum II97.
Ogerius de Houeden insignis historicus scripsit libros duos Annalium Anglicanorum valde diligenter,in peruenit usque ad Ioan
nem Regem, qui regnare coepit anno DOm. II99.
THeodorus Balia mon patriarcha Antiochenus vixit tempore iphilini Patriarchae Constantinopolitani , cui dedicauit suum opus. Georgius autem iphilinus anno ityi sedere coepit, teste Baronio Card.tomo I 2. Annalium, ad annum ii 9 I. Scripsit Balsamon duos libros Commentariorum , num in Nomo canonem Photi, alterum in Canones variorum Conciliorum , ε S. Patrum. Fuit autem Balsamon schismaticus, Romanae Ecclesiae infensus, non minus quam Photius. Vide Baronium loco citato.
Ioachimus Abbas Florensis Monasteri vivebat anno ii 91. Scripsit in
Isaiam,&Hieremiam,& Apocalypsim, Concordiam testamenti v terisin noui: quae omnia extant. Circunseruntur quaedam vaticinia sub eius nomine de futuris Pontificibus Romanis,quae quam fidem mereantur,aliorum fit iudicium illud mirum est, quod cum ea vaticinia ad Q-los quindecim Pontifices pertineant tamen curiositas hominum ad nostra usque tempora extendere illa conatur. Seculum