Castruccii Bonamici Commentariorum de bello Italico

31쪽

L1BE TERTIUs. 3 colloquium omne temporis causa, non dissentientibus Britannis, quibus unis Sardiniae ex confidere videbatur, institutum , neque veris1mile dicerent esse, ut iis Sardiniae Rex conditionibus stare voluerit , quae , dimisso Oneliens tractu, Philippi in Italia regno constituto, praecipuum illud suum terra marique amplificandi imperii consilium si non frangerent, re tardarent quidem certe. Sed sive ex animo factum, 1ve simulate illud fu rit in animis enim hominum, maximeque regum multae sunt latebrae, multi recesuis ad ejus certe coli quit, pacisque mentionem ita Galli obtorpuerant, ut indormire bello, atque hosti viderentur. Ille autem nunquam non vigilans, temporibus imminens Hastam subito Pompejam, ut superiore libro demonstravimus,

32쪽

DE BELLO ITALICO, caeperat, alienaque laetus discordia quae natutae dissimilitudine, de tacitis alta suspicionibus inter Hispanos, Gallosque serpebat in dies latius, non accepta solum incommoda sarcire, sed celeriter imajoribus utilitatibus sanare sperabat. At orbonii tecte primum inter se, deinde aperte graviterque dissid

re coeperant. Erant Hispani, repugnantibus vehementissime Gallis , oiolanum profecti , c contra quam erat in concilio de communi sentet tia constitutum , Mediolanensis arcis oppugnationem urgebant: quae res,

offensionem illis non mediocrem ad sectos afferebat, intempestivam de tegendo cupiditatem, nimium di strahendo vires, infirmiores reddebat

ad resistendum hostibus. Sed nihil

commovebantur Hispani. Onania omnibus

33쪽

L1sΕ TERTIUS . nibus viis ad oppugnandam arcem necessaria Mediolanum conserebantur: jamque, aggere acto, collocabantur tormenta; necfe ininus interea duces,

praefectique copiarum intra tecta Vrbis recepti scenis , ludisque oblectabantur, prorsus ut videre esset, cbelli apparatu, dc otii deliciis eandem emere Urbem, ac lascivire. Postea vero quam Camposiani colloquii certus increbuit rumor, Gallicarum e ad Hastam Pompriam cohortium deditio non sine obseuro quodam consilio, quasi praevaric tione, facta esse dicebatur, tum autem prodi se a Gallis is circumveniri Hispani existimatates Alexandrinae arcis

obsidionem repente dimiserant; eritique uno tempore sectorum, uti

quidem ipsis videbatur, infidelitatem, hostium adventum a Mediolanensis

item

34쪽

DE BELLO IΤATICO, item arcis oppugnatione tormenta deducta omnia, in navesque subi undique contractas imposita secundo flumine, caeteraque terrestri itinere in pedimenta Ticinum inmmiserant, eb-que Philippus ipse, QDux Mutinen sium, Gagiusque proficisci quamprimum cogitabant, in hisque omnibus rebus consilia , copiasque a Gallis sejungere velle videbantur. Atque hi deseri se ab Hispanis cum Viderent, ne superfluentibus Austriacorum copiis soli objicierentur, neu Genua, Galliaque Narbonensi intercluderentur, omni circa Tanarum, adum, Bormiamque amnes relicta regione, Novas sese versus raptim receperant. In Hispania autem propter invidiam Camposiani colloquii male Galli

audiebant, adeout ex ipse subita 1 citatus ira, in Reginae uxoris admonitu ,

35쪽

nitu, non satis animadvertens quantam rem , quamque alieno tempore

moveret, a Gallis discedere sectis tam ambiguis, novasque experiri amicitias constitueret, eaque de causa Hyero nimum rimaldum Genuensem in excogitandis, gerendisque rebus prudentem hominem, atque alacrem in Gemmaniam cum mandatis mitteret, quae

Regi maxime Sardiniae tricere, atque obstare dicebantur. Erat rimaldus, Aranquesiano confecto cedere, legatione functus Respublicae suae, cui cum inservire se posse cxistimaret, si quae Viennae agenda erant , quaeque ad Italiam, atque ad Rempublicam adia pertinere videbantur per se potius, quam per alios agerentur, suscepta egatione, statim, ut erat jus sus, profectus est. Sed ea quoque

legatio nimio ambitionis studio susce-

36쪽

s D BELLO ITALICO pta, ut multa alia Hispanorum, frustra fuit. Nam neque liberum erat Reginae Ungariae cum Hispanis adversus Sardiniae Regem consentire, in scientibus Britannis quos tamen a diniae Regis commodis acerrimos Videbat esse fautores neque facile Hispaniae Regi initam cum Gallis secietatem , multisque necessitudinis, atque utilitatis nominibus coagmentatam subito dissiluere. Illa etiam Reginae Ungarice insederat suspicio , 1-mulata legatione, haec ab Hispanis

mandata interponi, quo aut suos ad Italicum bellum impetus remorarentur, aut Gallorum animum Camposiano colloquio sepitum, alterius aemulatione colloquii repungerent , atque

excitarent Genuenses porro, cum nora quae'

dam citi Italia hisceri, ita concitari mala

37쪽

LIBER TERTIUS . 'mala viderent , diesque advenisset, quo die Principem Civitatis Ducem

appellant i fieri ab ipsis in biennium

per leges oportet , Franciscum Bri-gnolium-Sali una, quem missum fuisse ad exercitum summo cum imperio

demonstratum est, Ducem crearunt,

perspecta domi, orisque virtutis hominem, ut, si qua esset formidolol1 temporis tempestas oblata, haberet in singulari viro magnum Rei publica praesidium. Ita igitur omnia sunt subito mutata, Ut trepidare, ac fugere Borbonii inciperent, qui vincebant; in spem autem vi floriae venire aude rent Austriaci, qui fuga sese hactenus,

praesidiorum latebris Occultaverant. Maximis enim coactis copiis alacres, ac fiduciae pleni altera ex parte Lictestentus Viglebanensem agrum a rato, atque instruct exercitu tene'

38쪽

le Boiis , direptis iue nobilis dux

cum x hominum millibus, quos jam flumen Adduam transduxerat, expugnato in itinere Codoneo, quo in loco praesidium Hispani habebant; cI ovestentus Laude occupata Pompria, fusis P aliquot, dc fugatis ad Melignanum Hispanis , instabat tum Brounius, d Pallavicinus Mantua pro fessi in Parmensem agrum irrumpere conabantur , partemque hispaniensis exercitus, cui Castellarensis praeerat, a reliquis copiis interclusam distinebant. Quibus rebus perturbatus hi lippus tres mod menses ex mediolanens regno latus maturavit Me diolano discedere, Ticinumque On'

tendit , cum levis armaturae equites nonnulli Austriaci, Lambro amne su perato, extremum ejus, agmen male habe

39쪽

L1BER TERTIU . II haberent, carperent. Sed Ticinum cum esset Ventum, castra agius apud Chariusianos habere eo consilio instituit, ut ad Padum , placentiamque oppidum aditum haberet expeditum, utque simul Fulvii Forum respiceret, cui Sardiniae Rex expugnato Casali, propius iam imminebat. Magnopere etiam hortari per literas, nunciosque, de suadere Castellarensem non desistebat, denique imperabat, ad se quamprimum ut V niret, ne hostes, quorum in dies copiae augebantur , illius iter impedire, seque ab eo excludere possent idque valde ad communem salutem pertin re arbitrabatur, cum distractis viribus, neque Castellarensis satis firmus esset adversus hostes, neque partem exemcitus validam negligere ipse posset. At Castellarensis aut sua nimium vi Bo tute

40쪽

ii DE BELLO ITALICO, tute serox, aut ea fortassis gratia se tus, qua plurimum apud Reginam

Hispaniae valere dicebatur, vehementer Gagium contemnebat, dc parere homini recusabat, Omniaque ejus conliblia criminabatur, remorabatur', id quod erat bello, summaeque rerum adversarium maxime. Itaque a Gagio aperte

dissentiens a Parmensi, o Guardista lensi agro non discedere perseveraVit. Brounius intercludi Castellarensem a reliquo Hispanorum exercitu

posse sperans, Nadastium mittit, qui in inistra Padi ripa oberrans nullo certo itinere ludificet hostem , pontemque ad Casal majus simulet efficere. Quae dum Nadastius exequi Drat, Hispanorum stationes, ut omni

destra fluminis parte erant dispositae inopinantes ab Austriacis nonnullis levis armaturae, qui Padum silentio avtibus