장음표시 사용
31쪽
Hippocratem variis in locis ; sed praecipue es Epid. par. . t. s. θ ter illud memorabile,quod habetur s. t ph. 1αὶ Inter reliqua sut id
obiter atquc extra proprium curationis aut medicamentorum i cum animaduertam ; AC ut si forte fortuna rursus incidat malum,
Medicus,qui aderit, praenoscens aliquid, non possit omnino im rare adsistendum sanguinem duo visa sunt,tum hoc tempore,tum alias, Egrς pene diuersia expertς plurimum contulisse. Vnum sponte accedens: Alterum consilio; imo rae ipsius suasione,etii spe ancipiti,adhibitum. Primum fuit nis distblutio insequens per se,nedum ad nimiam sanguinis effusionem; atqui etiam ad a. ιιυ. i. timorem prae effusione conceptum,
qui facilis sic promptus huic foeminae propria natura infracti animi, despondenti salutis spem, consternationique pronae: Nam hi affe-inis assidui comites sint Melancholiae. Secundum, cui praefidit Mulier, remediiun,& quod anchoram suae spei dicit, exstitit μαύ-
μαπς ρος ο . i. semimenti contorso, linamenti, inquam, aspersi insi per puluere stercoris asinini ex prςcepto Scribonii Largi. Hoc enim medicametu etsi in consimili sanguinis effusione haud satis tutum videatur, quod huius usu&administratione sanguis e venis effusus sistatur intra capacitatem uteri, de grumescendi spestifera labest opportunitas ipsi detur ; nec admodum utile,quia linamenti cor torsio, seu penarium pertingere mini: me queat ad loca, ubi sunt ora hystericariam vcnarum adaperta,quae tangi,claudi,&adstringi expostillant; nihilominus dempta prius de effusa sanguinis copia,inque cura veluti coacti non damnosum aut inutile censetur,vel obseruatur descendere aut descendisse ad hoc ipsum medicamentum. Ratio autem tum usus,tum laeti euentus est, quod ad sanguianis grumescentiam,congelationem,ad illam, dico, ex pessario su
corum intra uterum cohibitioncm clauduntur una,&obstruuntur
consecutione quadam Ac secundario oscula venarum sanguinem deferentium ad ipsum uterum ; hinc lenta effugia eideminet sanguini praebentur. Adhaec dici vitro etiam posset, vaporem stercoris asinini penetrare usque ad fundum uteri; venas adapcrtas attingere , atquc sic immedia;o contactia premere cruorem de opus se ummoliri. Vti quoque notum naturae peritis,supprimi omnem sanguinis fluxum animi deliquio,tum de ve ernis su anxiis,quod exa-
32쪽
nimatione scilicet,& delatione in semnum colligatur adfatim reliquum sanguinis versus cor, atque ob id reuellatur introrsum a parte,ex quailuit. Quinimo in tantum efficax huius praesidii vis atque ratio habita,ut non desint,qui per artem & studium, pathemate quodam vehementi accersito, qualis est dolor,& timor,quaeranteuocare, & concire animi deliquium sponte non accedens S ex ptatum,tanquam unicum urgentis mali suifiigium. Patiente enim sic corde, SI angente homine, sanguis consertim,ut dicebamus, ad interiora se recipit,ex quo aegri piuidi fiunt, refrigerantiari. Vnde summa cum ratione cruor uniuersiis hoc pacto&pathematis ratione ad alias partes conuersus, ut robur sistit,ita quoque non amplius locum affectum de apertum petere valet: Atque ita opulchram rem in mortis imago vel rudimentum saepe mortis eiusdem fuga est S propulsatio,quod fit naturae; imo Dei prouidentia, miscente malis rcmedia, aut utraque simul nectente; ut trahatur vita, de prouiuat homo. Cauendum tamen, ne proferatur vel excrescat nimis dissolutio animique deliquium; neu iungatur conuulsioni; quia sic esset malum, ut animaduertit Hippocrat. F. P. FCa me dicta esse puta, non tam,ut remedia inspersa, de intellecta r censeam snam haec proprium locum exoptant quam ut morbi progressum,cursum,& exitum commodius sic attingerem dc memorarem. inquam pares exitus a paribus caussis coniungere, δί cxcursibus quandoque sic uti,non alienum a munere Historico; imo
illis pene diuinus putatus est Thucydides. Sanguinis fluore sui institutum perficiamὶ huic ipsi aegrae partim sic naturae, partim rem
diorum ope tandem cohibito , recollectisque parumper viribus, quarum redintegratio cita,dum amissio efffectus est fugacium caus iarum; coepit Mulier,&mente redeunte, &spe insuper Ipsametalleuata tum solatia admittere, tum oblata in cibum de potum tib xe; opportuna auxilia in arctis tunc viribus: Haud pridem i. amen quod transitu quodam in aliorum mentione pariter notandum sumpserat,consilio nostro,scrupulos dii Mithridati consecti. nis,quae non modo recreare,attollereque effoetas, & iacentes vir solet; sed auram omnem venenosam cor petentem Minsestantem, sita vi arcana obtundere&ins ingere identidem consileuit. Paulo autem post, somno etiam iuste inito,aut saltem non tam, ut prius
33쪽
anxio, sciit maius robur adepta est,&in spem firmior facta,ita quo-q ue 5 ob labores ante proxime praeteritos, S ob vigilias,& quia esse set cacochyma incaluit citra rigorem tamen; nam hostilis fuisset rigor in tali,ac tanta virium imiacillitate,calorisque natiui ruina&clade velut Cannens incaluit, inquam, ut sebrim palam agnosceretur, tritaeophyaeque febris, seu duarum tertianarum notharunt
Romae incolis Dequentium) speciem& ideam porro febris, haud
latus calore de paribus tum malignitatis succorum, tum sebrilis c loris consectariis symptomatibus,proyressu retulit; licetinter initia, de mor ambigua πλα/άδης η ω - πGinexplicatave obstruseretur Eratque continua, &intermissionis vere experspersit bin-
gressum,ut loquuntur, paroxysmorum: nihilominus uti quotidie, trans licto, quod erat profluith, &impotentiae, periculo, ingruebadfiigore potius seu horrore,quam rigore,& mox sensim accendebatur de in calore succrescebat,sic manifeste tandem remittebatur,ta . languesccbat supina. Doloris capitis tame cruciatus perpetes,&as silui increscentes insuper ad finem status cuiusq; paroxysint,ac insetcscenta febris accessione, quo tempore vapores de humores selenim inae caput petere, aderant, qui cruciatus mox sebsistebant,aQpalam remiticliantur de ipsi, faciei,ceruicis, sed praecipue eiusdem mei capitis sudatiuncula quadam calida dc vaporosa crumpent iqiue adeo saepe exicndebatur,ut futurum sitbsequentemque paro' xysinum veluti attingeret. Dolore urgente illacrymabat Mulier ta,
cita a moesta,tris le&sinistre interpretando: Et mirum apud Ipsam do dolore silentium; imo interrogata illum occultabatdissimulatione, in paulo post SI cogitationes suas aperiens; Quod melanch licum fuisse, plane colligere licet ex Galeno quo loco es ,σσαμ, ipsemet Galenus agnouit in illa mulier Nam ideo sunt taciturni huius odi homines, quia animo multum abiecti,quia morem gerunt anim pertinaci;& sponte sira sandi sunt negligente non impotentes Eodem tempore pariter almensem Manciate febre per uterum. quod praetereundum mini me cli t quam quid nos instruen lislerantia &commodo raro
tantis expurgabantur Naristichor tvmnis generi S promiscue, mucores,atque etiam'pusi 'di Q loris, quoa sine ubi rar porti
34쪽
tunc petasmo in pus conuerit, ob eamque causam meabilis, tum excrementorum victi propriorum, atque communium merito vesimmerito eo tanquam ad corporis quandam lacunam vel cloacam
confluentium, quorum in his casibus puriformis&alba solet este idea. Nullus tamen dolor circa cpigastinum vel hypogastrium,seu lumbos per id tempus seu ante, seupost fluxum, seu in ipso fluxu senimaduersus, uti contingere solet in ipse abortu, inque inflammatione omni systrophica ipsius uteri. Vrime statim a fluxu,ac per initia febris fuerunt valde crassae, turbidae; albae potius, quam color tar,deponent tamen multumque mucoris&picilitae secum des
ientes. Aluus immediate post tanguinis fluxum vel ob seu lia ratione humidior visa,paul ost pigra adstrictaque euast. Reliqua porro febris consectaria accidentia nihil noui, admirabilis,ves
commemoratione digni in sesic habuere, cum modum retinu rint ; M ideo omittenda. Transacto mense, circa vigesimam quana nimirum, cessarunt primum febres, tandem etiam expurgationes illae copioset uterinae:Et quoniam,mitescente praecipitiq; iam febrili morbo, humores residui visccrum & venarum a natura egressi Minutiles,nondum alias pharmaco educti, coctionem πιατ ατρον variis indiciis prae se serebant,ideo Mulier praesumptis prius,cx iamre, variis alterantibus S praeparantibus, blande purgata est, die ctiam quietiori & tutiori Electa, quod vim rei usui addere solet. Idque
tactum sy. de Polypodio Sibi similiati & proficito: promi icuam
uippe humorii cacochymiam respicientc. Et probe cessit, secun- ante humore,& facile serente Ilara: Interim codem purgationis die,&s uenti,pricipue confestim ab assumpto pharmaco, nonduatuo fluente, Faemina quod ante minime Ipsi pei hunc morbum
contigit acriter vexatam adestillatione, quae a capite iam te repleto,& cruciatibus doloris selitis,licet tunc,inclinante morbo,initi ribus obsesib ad pectus licentcr desabens, pulmonesve opplens,irritans,& grauans indu bat id, quod memorat Hipp.ί La.περὶ νάσων, α familiare est Foeminae; tussim nimirum,orthopnoeam,a asthina, quae mctu etsi fugac eo momento, suffocationis attulerunt, spiratione crina atq; steriore premcntib.Vnde toto hoc bidui tempore, praesertim mox ab haustu medicanacti purgatis inges pituitae copia variae ideae, partim visi a&tenax, partim etiam tenuis S aquosa
35쪽
primum consertim,demum lente, extussiendo, excreando, & sputando, c cerebro quidem derivata, atqui immediate ex ore, faucibus, palato,gimure, pulmonibus maxime atque thorace emanans, varia vi S conatu,educta est. Q inqua minime dubitandum,quin
portio illius excreti, is ατ i λου sputi fuerit humor, quo natat tapc aluus, prorepitque in assumptione, & nausea illa pharmaci ad os per
continuitatem interioris tunicae,quae aluo, palato, ac toti ori communis est. Simile quid huic matron ς contingere pariter assislci protinus ab assumptione Oxymelitis, ves paris rei,quae adfatim hauri tur; vel lambatur, seu sensim deglutiatur,abominatione quadam, nausea,& proritatione ventriculi; os enim copiose simili occasione Et dimuit saliua, citra ullam etiam tunc partium spirabilium , ad thoracemque spectantium offensam vel per
ctis ut ad alia eamus)totque recrementis exonerata natura, M
lier melius habuit,in pradumque reposita, etsi nondum illum prisscum ; atque in consimili probo statu ereba & alleuata permansi
ad hoc tempus autumnale; aestatisque calores transegit citra accessum vel assultum alterius discriminis seu morbi sensibus patentis. Apparet tamen sub ροι minus colorata, in pallorem scilicet albidior etiam solito existit,tum penuria &paupertate ut opinor spirituum, vivisci nectaris, quod a corde tanquam uberrimo sonte procedit, unde partes omnes colorem genuinum, atque decorem tuentur, vel amissum recipiunt,tum S defcctu ευχυμ-ςci. bonisatusucci. Est enim consentancum,ut qualis humor,non rcfluus,in parte vel partibus stabulatur, talis & color cluccati Vcnter πιγάς ριον,al fomen scilicet quo continentur,seu potius circumscribuntur ilia,umbiliscus, hypochondria, de hypogastrium alioquin natura, vinaltem multos ante annos iam prominens & magnum praeteritis diebus tumidius etiam solito videbatur,plus roniicias,& in parte dolore affectum: Dolor tamm erat leuis & altrinsecus,qu ppe qui manuum attrectatione,& contrectatione circa lienem excitabatur. Nunc Vcro,seu quia initi escentia esset uterina quemadmodum crebro solent esse in hoc sexu repentinae ventris intumescentiae seu m. agis quod a leui, & si atulenta caussa aliorum viscerum, de a cruditatibus congestis malum proficisceretur; quod denotabat tunc creber
36쪽
imi origorad pristinum statum ut fert Egra,& ut caeteris etiam asspicientibus & ut sic dicam) inspicientibus videtur idem abdomer actum apparet: Idque fictum beneficio & ope profiasioris alui,
necnon dissipatione atque excretione ultro flatuum etiam per urinam. Vnde hypochona ia ab oppressione illa in lita plene luta
α leuata sunt ; ac rursus quaedam relaxatio totius abdominis cospicitur; adeo ut iamnunc lus ille tumor sciretiosis, & abdominis
i. comis,seu mis si hoc Icum Haudiatae vitis comparata in
gnitudo S indecora vastitas una supersint. Quin & codem tempore, primisque conualestentiae&alleuationis diebus oedematos nonillil pariter fiebant pedes licet interdiu silum , stanteq; mae M trona: Cuius vitii duplex, meo iudicio,erat caussa. Altera, quod pituitossem sanguinem in illo caloris natiui languore, M r centi ac imbecilli conualescentiae statu primi ipsinet pedes excipiebant, impotentes ultro M inualidi ad eundem crudum melius mitificandum. Altera quod laborent ijdeminet omni tempore ex paupertate spiritus & caloris vivifici in languida vivacitate propter longinquitatem partium calidarum, sanguineque abundantium,& propinquitatem ipsius cruditatis, quae est
Una matrix τω. Huiusnodi tamen accidens ad extremum cessauit de ipsum, amissis silo fotu,euancsccnt que abdominis enarrato recenti,& in lito tumore; necnon er Ao ac refocillato, pro parte, totius corporis natiuo calore, qui in
dies cualet; siquidem ab illa scaturigine , ab egestu nimirum caloris& a. ventris tumore inflatio pedum distula plane
Quandoq; etiam ut cuncta narrentur & explicentur conqueritur Egra de leui quodam ventriculi dolore, maxime mane, dum
c lecto descendit,& antequam corpus liquido moueatu Ventremque exoneret; qui tamen dolor statim evanescit,vel mitigatur ii tuum excursu, murmure, emissione; cructatione edita. Verum ci- si ex tot,tantisq; morbis, ac morborum difficultatibus Mulier iamnunc emersa ut, naturaque ipsa in parte quin etiam alleuata Sc er ela videatur; nihilominus habitus totius, compago uniuersa par tium singularum extimarum primitus sub aspectum cadcns, 5 tractabilis,necnon principia,seu viscera,maxime iecur& propter A ta
37쪽
tem progressam& inclinantemseu subsistentem potius, quis, co-
sistentem;&propter uteri crebram gestationena; frequentespa tus;& tandem propter immoderatos illos sanguinis fluores non nihil refrigerata sunt; calorq; nativus ruinam quandam,euersionem, detrimentu pasJus est. Calor tamen, qui in visceribus vasis sanguine hodie in hac penuri vel languore siperest, acrior quodam modo videtur, a veraque temperie ad igneam naturam desciuit,acis, hi ς. i. h s factus, unde impar gignedo spiritui,& optimo sanguini, cuius loco abundant ichores parum animat--- , ibcenturq; vagi, qui ideo praebent ideam sanguinis a pituita & utraq;bilc corrupti. Et haec pariter est ratio, ob quam menses impuri,atq; vitiati substantia SI colore in dies magis apparent; sanguificatio senim haud reche votis naturae respondet; sed serescit ipse sanguis, quod est Aristoteli se pisost,ubi agit de sudore cruentos. de Historia Non est tamen dubitandum, quin soddentur&corrumpantur insuper ijdem menses a fluxu & permixtione aquosi &mucosi ptilegmatis, excrementorum,inquam,tum vcntriculi, tum capitis eo c
fluentium cum sanguine. nimo illa diuturnio primo aspectu spernenda ingrata S timenda alborum &pituitosorum uterina CX- purgatio, cum facilem aut placidum cxitum habeat, cumperagatur το α ei tautaris plane cs corpusq; Mulieris seruat quodammodo integrum,ac vindicat ab excrementis,quq si retinerentur,essent aegrotandi causa. Id tetigit initio o. u quo loco verba faciens de menstruis aquosarum mulierum, probe dixit νδεμ Πα No1 ἐ-Aci. i. cum autem nonret iso S abundanter addetu) exeunt, intumescunt. Par vetus illud verbum. Me lupasi dis mustera , H
turna. Dicti caloris substantia pauci, de qualitate acrioris splendor α lumen, tum & ichorum acrium & bilio rum, &subinde disiectoriimS inquietorum copia & ubertas elucent una quoque &se ostentant in cruptione &prouentu quarumdam macularum seruia darum tam latarum, quam tuberosa tum Sc prurientium, quae crebro cutim corporis, iam per haec tempora,foedant, & velut bullitam faciunt. Huiusmodi maculae a Graecis consueuere latiori vocabulo dici is, canostris ita lamina: Plinius appellauit papulas sudorum: Longe dissident tamen nostrae maculae ab illis i drois, quae commemorantur ab Hipp. 3. A ai. quandoquidem Hippocratis hidro
38쪽
hidro teste Galenoeota fiunt a sudore biliose acri & mordaci,
propterea ulcerosa sunt; nostrae vero maculae ortum ducunt ex collectione quidem consimilis generis ichorum; at initium,& tenuiorum , quotiestunque scilicet natura conatur percutim depellere sudores, S dictos eis uescentesichores; sed a cutis densitate ita impeditur,ut materia inibi coercita detenta vel solam colorati nem circumscriptam edat, vel si crassior circumtensionem etiam S: bullas. Nostra maculae proximae sunt illis,quas Arabes
velfire nuncupant. Omncs maculae, in aegra nost m,ut repente
apparent,sic statim etiam cuanescunt, disparent, ac i. Haria tantum sunt; siquidem ichorum subtilis materia, peneq; vaporosa illico resiluitur & dissipatur. Non ita euentat circa labra & regione cauter si,quaichores eluctantur; etenim pars illa continenter fere
pruriginosa existit & pustulis paruis,vel ulcusculis turpiter obsta, ὀ quibus liquor&s mira quaedam crebro,&minutim stillat. Sitis huic aegrae, diebus elapsis post fluxum S febrem, erat merito in-gcns,ut vicerit &supergressa sit temperantiam Mesieris, quae coacta, extra tempus & citra modum,quandoque potum auebat,& siimebat; hodie tamen moderata existit, ut solum inter edendum bibat, potumque concupiscat. Ciborum appetitus non indecens; concoctio tamen ventriculi tarda, nec satis sui superius anima uersum prospera; labefactata enim caloris natiui symmetria, in mediate facultates naturales maxime coctrices iacent afflictae; hinc flatuum etiam infesta generatio se boles crimditatis tum ventriculi, tum intestinorum, quam cruditatem quin foveat& adaugeat pariter catarrhi in altri prolapsus, accide Romae incolis familiare,minime dubitandum. Et id est,quod dicebatiscus Hippocrates: nimirum ventriculum mari adsimilem esse, prim is, quasi Mipse toti corpori mala communicet, ab eodemq; recipiat: Vt propterea mirum no sit, si in huiusmodi affectuum corporis veluuii diluuio ille quoq; male habeat, ac vexetur. Solet tandem nob. Mulier pervices Minterualla,abque ordine&periodo, noctu p
timinum,dum vigiliae infestant, & spectra illa tristia, Melancholiae agitata dc assita, currunt, supercapi de improvise, motu quodam in lito cordis,assine palpitationi vel assectui illi a Galeno
nuncusato, quemnaminia, in hoc Sc paribus casibus
39쪽
effici pro comperto habeo, tum ob corporis moti contractam iam pridem imbecillitatem, tum maxime ob aliquam motricem causitam,quae nulla alia esto potest, quam spiritus & flatus; hos namque solos intestino quodam motu cieri,ipsa experientia docet. Et sicuti ratum perspectumq;, cordis imbecillitatem esse sobolem frigidae eiusdem visceris intemperiei innatae de ultro diariae vitio productae; sic facile constare potest,flatus huiusmodi vario viscerum naturalium vitio quotidie intra ventriculum, intestina, S paria loca abundanter gigni, qui flatus seu vapores liberi &soluti dum una cum sanguine per venas copia&impetu in coriaruntur,molestiam praebentes,m veluti mordicantes atque exitum interclus nimis licenter &disiecti quaeritantes,tantisper illud ipsum vel concutiunt, vesabsque ordine S modo moueri cogunt, donec vel inde vapores ijdeminet pellantur,vel co motu & visceris seruore absumantur, , dissipentur,quod cum fiat cito & ob pugnae magnitudinem, S ob paratam flatuum interitui,ac dissipationi natura, mirum haud est,si malum temporarium & fugax, observeturii desinat, inquam, illico
vel occultetur. Quo tempore anxia Mulier moeret S plorat una,notam formidine repentis assectionis deterrita, quam mala vaporis illius tetri cor occupantis & obsidentis qualitate; siquidem vaporis illius appulsu S commercio,cum temperamentum cordis immutetur, inrauetur,a statu abducatur; cum spiritus vitalis & animalis vi crinefiat & obscuretur, necesse est, ut angatur Foemina&vilescat, terriculamenta S vitae discrimen, aliaq; id genus sibi imagis natione proponens; e que validius, si noctu interi innum,uigiliarum confusionem, tun ras & trepidationem malum alluitet; vel alia ratione valetudo amicta sit 5 nutet; aegraque ipsa saluti, ac propriis viribus dissidat. Sed de Morbis satis: Nunc ad Remediorum Enarrationem SI Examen, intc cisa tamen continuatione, satranseundum. γ
40쪽
THERAPEVTICA. Remediorum Recensionem, Vpum, o Game pectans. Nonnulti quoque de Praesagio obiter siubiun-- guntur. Cautiones quadam curatoria coniecta
VM enarratio haec nostra in eum praecipue scopum perscribatur, ut praeluceat Medicis absentibus te αυης tus corporis valetudinisque ignaris, SI actoruin vel medicationis institutae pariter insciis, & AEgrae tamen consulturis ; ope pretium cst quoque,ut remedia hucusque usurpata plene S ex ordine recenicantur;quip- .pe quae remediorum recensio ducat lectorem ad cognitione mor- 'Di,tum & naturae priuatae AEgrotantis. Nam a iuuantibus & laedentibus instruisti Medici, alienisque experimentis eruditi formant se,& commode sitos scopos statuunt, ac curatorias indicationes hauriunt; propter quod iure exstat illud Hippocraticum axioma. γυ- mseris,se ostendit morbum,darigilli consultorem: Enimuero non minus caeteris praenarratis ipsaCurationis institutae S tentatae notitia instruet Letiorem de Consultorem: Quis carpet Z ego fulcrum hoc aut fulmentum Instructionis&Informationis scio; quod recensio talis cuncta illustret,signet, A exprimat,Consultoremque ipsum notitia impleat.Sic olim AntoniusMusa Medicus ex relatu M. cognitione institutae curationis sibi parauit viam dcaditum ad morbi Caesaris Augusti cum intelligentiam, tum curationem iuste in undam. Nam cum intellexistet, calida remedia ab aliis Medicis v-surpata nihil contulisse, ipse ad contraria, ratione non ancipiti Vt