Quaestiones in Aristotelis philosophiae naturalis libros

발행: 1489년

분량: 515페이지

출처: archive.org

분류: 철학

491쪽

mmmmii iu3 operatio tantastica in hormient eideo enter deterimnabit de scilinio et de diuuianoeque fit per somnu. Et primo aedetnialiteranouet tredecim questioes quarum qui* ptinst ad minisu et octo ad min tim, et diuinatone. Qua*quattuor lutinacis itaturales: etaiienim'Et q: notu est adsensu3 somnu essetaeo petitio querit Anstotcles quid sit minii' et vigilia. Secundo

vim sitit palliolies Ges antine et corpori. Esertio.ed quam pariem ale periineant.. Quarto pter qua causam insunt atalibus. Eruinto vim; iste passiones coueniant omnia milia luaut una illa*viri speci, antinalis et altera alteri. aut sint aliqua arili a quid ' neutra istam passioim conueniat et aliaquib'vim coueniat ethee sunt qsitiones quas intendit detenniarei bus in priina parte hin 'libri. Et in secuda videbit primo propter qua causa, dormientes lain mant et quid sit sciniam. Secudo uminidorinientib' accidat somniare etype quam causa3noscinpalpabis memoria de somnis

suis typici qua in tam aliq iinpellectereralutiet aliqui psecteret alia non recolut Eertio utrum per somniis c6ringat Didere su

tura et recte ominare de laturi s. Quarto

vidctitur qualiter hociatingat. Quinato vim talia lamma causata sint ab homi eri de diuinatione tutum g utru dabcat cainv quibusdadcinomb'. Sexto viruminama habeant detenninata causam a natura in ultimo vim fiant a casu vita fortunaetvi hoc patet intentio huius libri.

ciendu est secundo*animal

Finoe in eo est principiu motus ad somnu3 est subiectu in declib: o et est pars colenta sub subiecto totius philosophie naturalis. Tec obstat in iste liber intitulae de somno et vigilia *pter cani alias Mius dicta.

it igiturco lusio prima ad. q.

vi ia cst persolutione sensim somnus vera sit per sensuit iminobilitat i seu ligamearentiet peiuno sensus Gis dierum comen tatis: cisoninus est unlnobilitas seno cois respectu sensuum extarior v. que quidcinimo hi iratio Glingit.qra sensu comuni tan* a fonte denuant spus sensitiua ad liis creenotes permeatus penaru quiqdemus ima loco digesti otiis claridentili 'et obstruenti

lius exteriores et priuantur sensatanc. thecpamatio somnus oliatur.

Coclusio secunda. somnus et vi

giliaque sunt passio licsaialis alati insunt. mirand pton. Ibi obatur duplici rota Prima qr somniis et vigilia opponumrvi

privatio et dabit fi opposita habes ficii circa idcin. Metcsminorein Shat peris ductions. qt pistis et cecitas itaturaliter sui circa oculu. similiter turpe et pulcrii circa debitamyportione corporum etaneinbroo etiam ras et egritudo circa debita proportione humor u seu qualitatu et audae et surditus cir ca effam idem. igitur etc. Secuda ratio. iquacuiue parte cognoscimus animal vigilai q. sentietcognoscimus etiam ipm dorim reciper somnu depriinxqr non sentit. Uno viiii antem cognoscim 'vimet operaroe sesilau. ideo sentiente actu vigilare dictinus et

stilli .et no sentiente dicim 'do inre. ergo

somnu et vigilia habent fieri circa eandeinptem alatis.asiimal em v gilans dicit cum aliqis selisibiliurum morum apprehcia dis ideo vindicitur malai reos vigilare sentireo et in usus suid. ii quo infert phus cisomnus et vigilia sunt passiones totius co

uincti exala et corpore et no aie aut cor stis m. hrobaturiqe cur est potentia euis e ac tio. ergo a destructoeontis seno mctio eius non est potentia. goperatio sensus noci animem nec corporis tum g umus p ut patuit. 2. de aia. ergo minii' et vigilia q sui passiones piis sensinue et accidiitin oparue sensus sui passiones toti coiulicti. Et est

sciasus enmores.qr meac' per quos veni unt spus vitea sensu cola amisseneno:Tobitruutur Alvinetia inea 'st quos seni P eois influit sensibi' intentorta petia ligaturi Et primu modii cotingunt minitia. q. I tuca fanrasia ad sciisivit edem inittunt spes

icies reseruare precitanda subtile euastorasaloncm et tunc videtur hominici vigilado recipi area quorum ista sunt fantasmata et luci non placte dormit.Sedui secudo ino non

492쪽

de somno et vigilia

somniant et aliqn non et illud prisimpalit videbitur in secunda parte durus.

Dubitatur primo cu3 somnus

Dipriuatio vigilie quare prenotatur sonan 'in titulo libri. rundetur Taepter adrnirari inceperurpbi philosophari. et qr somnus causat maiore ad intrario ite*viilia. quia in somno alal videtur quasi in ornin3. ideophus primo voluit notificare somnu et de inde vi&liam.

Dubitae secundo quare habes

tes strictas Pelias cuius et forti' doriniunt

S at'. Eausa est ut tacilius est obstruere Imctiore via j magis lata tincuigis habesant venas strictas et aer gustas et mea rastri cros et minii causatur per oblincto Q nica

talia sequitur odi tales cito dormiui.

Ad rationes ante oppositum.

estque priuat fomia et operatione seu actuSet potentia. et alia est que priuat operatione ino forma seu actuetrio potentia. vel ali ter illud dicedo. aliqn habitu et no pricipia dabit et per hoc soluciurnario. Aa secus da dicitur priuati6is causa posititiast accidens et no 2 se et ideo illa caiisa somni de qua dictu est no estper se causa Minnus masgis per a locns q: ad ipm sequit somnus

ita hec deo trestione. .equitur in tenu. Cu aut deterininatu sit Ptius.

Queritur secundo utru soniti

et vigilia uisunt plantis. Arguitur sic. hinili ratione quaφbat Aristoteles in in aetanimalib'eur quibuscum inest operatio detenninata sua naturam necesse es quiescere ab illa operatione cu tenip ' exegerit in quo nata sunt operari Fin aliam operation . fplantis iii eli deterint ara operatio. quia ea runi est finita virtus. ergo operatio conferquens v irtuitan est filium. ergo cum ex me in tempus ut quo nate liliat operari necesse

est plantas desistere ab opcratone stamii inest aiat b ' cu dcsistunt ab operationet igitur inerit plantis. Secudo arguis. olsitis inest reciprocatio caloris naturalis ab exterioribus ad interiora coeo inest eis solairus tolerona. qesollan uentre et reci procatio et Cuer dictum est. An tecedes patet

q: in V remeet crimin et late denocte platetrahunt calore tuu ab intra. Ad opposituni est philosophus in t ictu.

sio pria.platis no inest i es'. g nec solim' nec vigilia. Di ona.qr talia sunt passioncs sensus.et passio nu* est cyprio subiecto. Aduertenda est in gi plantis inest aliqd

simit e sotiano:vt arguit an oppositu. q. ci Inest aliqn retractio caloris ad interiora siψcut in hyeme. na in tantu retrahitur calor et

ex plaqueti huimidii q= folia fiuiit et plate videnturanori:et tuc vident dor inire. Sed mestate dinoi calor reuer itiiret etiaet tuc rarefiut exteriora et apperiunt plate et yducut folia et fructus: et ruc vident vi Sta re. Sca ista differeter fui in alatib 'et planilqr ita plantis fiunt in dyeme propter frigus quod circudat humidii plante cum calido unito ad ultra ic tradetis. S3 in estate calidu circundat plantas et ideo calidii ethuimdu plantam mast ad circumrei main et similiter dicendu est de floribus se chrudin tibus de nocte in citate et die se aperieimb'oed in ala lib' illa retractio titypter euasporationem cibi et eleuationem laniora ad cerebri: et ita fit a princi pio intrinseco mo uente vapores suri v. qui sumu3 eleuari Propter stigiditate cerebri ingressant et obstruunt uicat 'Pcr quos mittuntur spus sensitivi a conse ad singula meo:a. rone cui ' ob structio in Sextianora priuantur Vmoi spiris libet et calore et luc sequii sortilius.

Coclusio secunda . nullire aiat

cui non pueniat qficue dorinire et quando vigilare orobatur conclusio. q. subiectu aliquod non potest perpetuo priuari yp ta

passione et opcratione erus si solium et Uigilia sunt pastioncs aminalis.ergo et suntem pala toties petitii sensitivi ut postea vide bitunet patiati selisitsuu paritopat quodli det antinal. quia ome animal itecessario dabet sensuin igitur necessario babet priuinius ensitatu.ideo dicit textus in omnia Quin alta somno comunicant: siue sint natabilia siue volatilia sine gressibilia. siue dabetia duros oculos: sine dabentia durain testam . liscet ista sint breuis somni. Et ideo non est ita mairifestu3 de istis sicut de aliis. et tame

necessario doririmi ta

ex predictis sequitur coiictu

493쪽

terna. nulluy animal scrupta vigilat patetrone teri qrcuilibet aiali est aliquod te pus octoninatu fini natura virib' illi' atalis .eu igitur extiterit telis p illud detennia tu per cas natu est operan necesse est tue qdlibet a sal quiescere ab opere suo.et sieno pi' poterit vigilare: g necessario oportet pium dornrire ut fiat remtutio reis pnning nulluanimal sonper vigilat.

Coclusio quarta Rullum alat

hnper dorinit. ,robatumqr quodlibet aniinal est sensitiuu.fi sensitiva est quod potest agere furactu i senti resin actum. si potenstia naturalis nun* cit frusim.ergo oportet necessario omne animal qniue Mitimet st cosequens vigilare et sic necesse omne minimexcitatem esse id igitur q) plainis non inest lamnus nec viselia.g cuilibet aiali inssunt. balet etiam vinultu aiat seinper vigilat nec seinperdor mi.

Eed dubitatur primo quarem

somno iudicamus nos qn 3 ascedere et qn deo su3 cadere. Causa M.qrin somno qnae cadunt fumi grossi a cerebro ad cor: ideo sensus eois hoc senties iudicat de sensu. Silandoae ena3 fumi crassi ascendunt a corde ad cerebraret tuc iudicam mos ascedere et hoc maxime accidit in egrotantib'u babaeit plures motus in capite.

Dubitatur secudq. quare mela

colici inin' dormiuimal a. et fimiratici masgi s. Causa est q: tam n causatur ex euapq ratisne nutrimenti m6 in in lacolicis e initior evaporatio adipe defectu caloris et abun alitia siccitatis sunt on frigidi etsicci O iis tura termes stematici sunt magis calidi cxat i ideo tu ipis fit maior evaporatio et plures filmsalicii dunt ad cerebra qui non crato dissoluuiunqr in eis no est calo: multu

riculus. ideo multu doantur.

Ad rationes ante oppositulam

Ad p. ma de in porma vegetatia no cessat ab operatione sua qua diu viues vinita et io

cinatio a nutrit oee mors. v toris .a . dea

et sic bnes aliq6 temp' detenniaru3 opera tioimala vegetamcnotis lic deremiatu, est y post* plerient vel cessauerit possit item operari. ideo no est simile de potetia sen. iniu a et vegetat ua, Secuda ratio uenae bat Ui plantis mel somnus methaphoric'. Sequitur in textu. Quare necesse e

raueritur tertio: vim sonin ' si e

passio primi selisitim. Argiusq) no.qr somnus eiicius quod immobilitatus .fiprunus iensinuuno ni obilitatur.qrpuinu sensitius est in corde qd semper mouetur durante vira.ergo etc. Secili do arguitur somnus e passio illius a quo retrahit calor et spus.ga corde no retrahis calor et mus ergo etc. Tertio arguissonin ' est passio illi' q6 primo i mobilitat in somno.g sensus plictares peti no imobilitan .ergo hinn 'no est passio primi scii reui.maior pt3 q: priuatio Pprie operanois db attribui yprio subiecto illius operationis. Ad appositum est Antiootcles in tritu.

ci polici deiciamnatu est sustem somni laymnoto q6 est Orp' *ypinquo q6 est ala onrpso detiniat de subiecto ipi' lomiti pinquo et ori do qd sit illud phs tria sup ponit. ,.smo V, in somno necesse est omesse iisus ligari. i. nisi sic staret aiat vigilare dii do: uuret. Secudo suppolite ci no oeaiat oes sensus. Ela tio supponit* iii ter sen' praenares necesse e ponere sciis ii eo inunLIltaybanti tenus ictat.2. de aia.

Coclusio prima somnii' uo est

passio omnis ieis suu stricularia nec alicui psensus pricularis. probat. q: non est necesse omes sensus extenores simul agere crgo no est necesse ora exteriores simul imobilitarticu igit sonin ' sit imobilitatio sensuus aequitur si no et passio Oim leui uullticulari v. lecalicui ' sensus particularis.qr vii sensus particularis potest ligati altero noligato. modo anima in somno uniuersalit nihil sciuiti ergo somnus no est passio ali cuius sensus particularis.

Coclusio secuda et est responsi

ua ad quesitu. Somn' est passio primi scii sitiui. Probat:qr qii aliqua passio cδuenit aliqb' plurib' o3 tuc ci colicinatipis p ali, qua natura sibi cdein cui prius couenim sedi omn' Ouetiit omnib' sensib stricularib tiq: oes ligatur ut nota est. ergo oportet esse una natura cocin omnib' scilli ' uticularis

494쪽

de sonitio et vigilia

hus rus primo eoucillat sol laii'.g talis e sensus eois seu primu sensitiuu.ergo etc. sireminitus est passio illius quo uninobilitato eoinnem alios imobilitati Dio eco=tra.sse est de primo sensitivo.ergo To .

potentia sentiandi est Quin duplici signo. rvnv3 est.qet in de tonibamine aial redditurimporciis ac brae a

et tamen no dorinit ergo eto derectio ale vocas status vittavi in praticipio aut in fine vite. vcletia aliqua e ludo ut exta is

vrocii retiavel leta a. t m dcineria palso cautata v abudantia colere vel inciam lie in anteriori pie cerctui q ligat imaginatione ibi enite ius Amecia causat ex ab udatia sanguinis i inedia precelebri u ligar exstimatiua mihime. olerurgia causat ex a=budari asseumatio in pol mori precem iccntistet id ligat monovi Aliud signit ede dominib'qui iuganein vena colli. tale miro sentiutiqet obstramur ineat 'st quos deferimi mus selisitavi. g ta clusio P a.

Subitatur primo circa textum

Utrum in corde sit principiu mot' et prima sensitiuu. dubio sciendu in Ur fir casDein parte est principiu sensus in qua e principiu3 motus localis et illa particula miniindus est inter caput et intestina

Sit igitur conclusio prima. In

atalib' Vntid' sanguine cor est principatis pars a qua fluit inottiet in alii s esto Npor tionalis cordi orobataqr mus siue calore percipiu mot g in corde e principiti mus ergo maior pr3.qrmus equodda corp'subrile aporatumidiate calore subtili natu

rati. g ubi e fons caloris ibi e principiu mi rit in corde est fons caloris. sibi in principi u spus. Como: p3.qrubi icti ni respirame ad refrigeri u ibi e fons calori ubi ina

grer cor. qenm loes ille refrigeret statim alal suffocareta gin ipsimb' sanguiri corcprici PQ inor' et caloris.gm no Vnnb 'cor ut surilia q decisa viuiit. parsypomdalis cordi est pars in qua est mus prcinpiat 'Lino aut mas sit princimium o F.p3:qtat alno ouathiae vigore. glpus facit vigore in alalidusqr psis vatio et retentio spus facit rodun. et

illa retentio in habet ibi sanguine fit p aetehui indu attractu 2 inspiratone et in noai dyportio itale ordi a q u lucet iactoriuao hinεiai alia duduouent causat sonum ex acum me binoil PuS ad succinctoritet e succincto:ia qda

imula divides hindi atalia si mediu

Coclusio secunda In corde est

Plincipm Marsusabri qr animalia moueneracto aliquo sensu seu cognitione sensus. qemouetur alai st appetitu.et cognitio sensu puelut appetit undeo sensus at alio prevenirmotu. ergo Phi est principiu mot' ibi e principiti sensus.fi in cordeast principiti mo cetidi Ut principia sensus,

Subitatur secudo virum dor

miente pnt exercere opera vigilanti u. Dicitur sic. P3.qr otingit in i somno tantasia

sit soluta. et in homo sentastetur de at quo Peiu scias ato.ergo sene cois p quada sub Itile cvaporatae3 pol suscipere ipem reseruasta in fantasia ac si uiuitares a sensu exteriori cet facta ista imulatone erit executio operis lac si doriniens vigilaret,

Eubitae tertiae quare homies

in Quoeatis de somnis et no de acribus vigi filantiu quos exercent dorini edo. puta d momorachii vel locutione. causa est q: inenloria e rC uatio alaevi' mitati ab aliquo sensu est mori g fantastra q6 emprin cipiu3minni Peius fuit sensato a mim exteriori. gdClonino enim oria ficu donnitartes ex recta act ' vigilantia ora sensus exteriore sunt ligati et ita actus illi no primo sentinest seni uo eneriore et sie n bcferatur ad inemoria.ergo ui uicinoria noreseruane.

Eid rationes ante oppositulit.

Adpetina Sin duplex est linobilitas ipius cordis et crus linuratio queda est locali et hoc in6 no immobilitas ut sbat ro. Secuda e respectu sensuri siticulami que est caretia influx' virtutis sensitive ad sensus hie riores et docino imobilitae. Ad secuda3 dicitur in calor sic retrahit c, no plus mittetur adsensus particulares. Adtema frae scias ' pticulares prius implacte inrobilitant in sensus Gis nS m psecre ligari r quo usu sens' reis sit ligat'.q: ad obstructacui meatuu per quos inliuit sinisus seqtur pri uatio nuxus sensus edis ad sensus pateticu

495쪽

Eiber

Sequitus textu. Quare aut horimetes.

Quentur quartovim dirinitio

so iurii sit sufficiens in qua dicit Zomii est miseritus et reciprocatio caloris naturalis ab ext moribus ad in tendra propter evaporanoci alaendente ad cerebrii ibid e infregi data in et iterum bescend 'lite et obstinietate ni eatus sensimosypter talute aiatm. Arem turg no.qrsi sic.sequeret cavusa et gnaliterealida non tant somnifera .pt 3 ona. qr unpedirent in frigidatione qrequirit in somno. cudo.multa alalia bor iniur per tota3hyeilae: ut docta experientia. et tamen in talithus no est puerat ' et reciprocatio caloris naturalis ab exterioribus ad interiora. g et

Tertio. Si distinitio est et sufficiis sequeretu, plantis inesset somnus q6 Prius impro

batu est. rpagona.q:mlpis ereciprocatio caloris naturalis ab egerioribus ad interis

Pro resposione sciendu est pris

inoq, post . p. oste ait quibus inest sonin et vigilia.et quid ' no. et quibus est passio. costquenter inqrit de causis istius somni. qbyinuestigans infert diffinitiocin hinni.

lis ipius sonini est salus aialtu. Ibrobatqrypter diuturni actione partes sensitiuefatigant.gmnan ' in quo est quies partis selisi titie recuperans et restauras dindita i selisa itione ordinarad salute aialtu sicut ad fines ex clusione sequitur in etiam vissilia est finis somni.*3.qrsalus antinalis est in vicilia se rem in selisitiuis est qd optiinu:sie intelligerem intellectitiis. ergo post quiete q d lilia somno melvius exercenturpissilie quemnisentire q) ante soninu.sequitur ergo civigilia est ena finis somni. est in finis minitiquaru ad bene esse animalis. et salus aialis quantii a d esse est finis.

Coclusio secunda cor et cerebrii

sunt ca efficies iptus somni. Ibrima et principalis pars pat=.qr corde mana rura est calit,u.et ectebrii naturaliter est fingi dii frigidi,tas aute cere ri deseruit ad tempera meruinealoris cordis.somnus aut est passio sensus coistut paruit supra.gsensatio incipit a coide S pei icitiar in medro. δ 'clusio vera. o. per taloie fuit in ca euapoiationis ascendetis ad cerebru. et cerebrii per Pigidistate sua est ca in ossitionis et de census duiusnodi vaporis et p pias obstructois meatuu. et illa duo dictitur facere somnu.

Coclusio tertia. C ausa somni q

uelitur caula efficiens est vapor grossus ob struens viam spirituu scis strino: pS.qeso inmis est impotentia sentiendi Rivatione

spintuli sensiliuiorum quid' priuant sensus pliculares facta obstructionem tuu et viarust quos dinuane mus selisitiui a sensu coi qmmiis scissualitatis in sensus enmo es.

Istud ena p3 a signo. r botes naturalii humidissit magni hinni sic sui pueri et neuna arietasillae rudire humide et calide 'fortat somnii. im labor causat somnu.qe per labore 'sumuniret e Siccant duo res agrian et mgromati et resoluuturin vapores q obstruxit meatus spirituus senseratose similiter numinentu humida et calidii e casonini ut vinuet sic de aleis io dicit. b. qi pueri et nutrices no debet potare vitru nisi in tu sit cu aqua hibit em differe pueris biber et nutricena

ut dicit Seneca virtus nummeriti inaiacti lacte lintricis. pueri em cu3 sint naturaliter

huinidiet calidi multu dormiui. et si biberetvrnu amplius doriturent et efficerentur episiciatici. Est aut epiletis morbus obstructas via respiratiois et inspiratiois in somno . sidariena vocale ypter ab udantia et iodotes patieres tale egritudine ui oriunt dorimendo si pennsitant dotinire fini eorum inclis natio em. hec ofa ybant q) vapor excessi uias obstrues via et meatus spirituu eli caussa materi artatimius. qua utit ca efficies. pt3etia coclusio alio signo qr dabetes piras venas et meatus angustas sunt magni somnia

et sint rites grassa capita et humida: sic sunt geri . S3 colerici Iur parui miniiuqr excestuus calor my statim otiumst hutnore et vapore obstruere via spirituu misit moh ideo etia tales sui iocudi licet sanguinei. qrcato: in ipis gnat spintre subtiles id sanguuiei et colen paru comeduis septa qr piauin nummetu receptui stomachiseoEstatim 'sumitst eccellete calore eorum. et i tam resoluitiet ita in ipis nutrimetun pol ad fundu llomac bidelcedere. EPelacolici ho et fleuinatici multu comedui.qr Ips debilitate calori cib' nδrarefit et ita stomach 'eo*n diles qu pleri cibis, nec cessat eorum appetitus nisi res

496쪽

dehisino et v lia.

plati cibis. - -

coclusio quarea: causa formi

lis somni est priuatio vigilie os ex dicibori Nin em insomn' est aselistb' moror et sensumi. ideo materia iii qua est mirinus est ille sensus cois in quo est priuatio Figia licIaec est atra hoc BGp est.&3gi e causam ita coinciduliambus ergo po quomo causat mullius ni Per. calore cordis cistoinachi numinetu umem vapores ad ceretrii ascet metes.

v bisprer inciditate erectu ingressant et descend ut per vias spuu3Mis uiuori poscendedo obstriiutipas vias .et oblimedovias priuat vigilia a sensim . Eausa goisi es e cor.sec fida e cerebru.tertia est vapor ingrauat' qui reii marmaliter vidietuet etia eyxima efficies causa somni. eausa vero inaterialis in qua est somn' est prinui3 scii sitiuua quo ptiliae vigilia seu mis cois Sed causa metitialis est prinatio vigilie como quo d3 causas formate. Et finatis causa est salus afalis autetia vigiliata

Coclusio responsilia ad qsiluin

Diffinitio somni est sufficies. BE qcerptiscat oes causas imissis inni. et Himo caulam so male. s. priuatione vigilie cude est Iucntra et reciprocatio caloris ad intra. na ex

hoc y calor ito dirivara corde in in ecte rior eo q quide calore cu spiritib' sensimus p uias vigilia et ollatio sesuu exterio p. Eliecaula satis exprim uturni diffinitone. in lic

Coclusio ultima.completae seu

rapicinelitu digestiolus est iraturalissa vigilie et dissolutiois lamin. bd qr colla pleta digestione dissoluutur vapores gro si qyprie causant somnii ut dictu est. Sed caula per accides vigilie et dis lutois sonio more vel trinitor cordis. qa turpetuosus moi' cordis causat impetuoiam multitudi ne spirituu qui aperiunt vias per evaporationes obstructas.et breuiteroinia s tacuit apertura meatuu selisitiuo, Aditaluut tanta vel induc ut vigilia.sicut magii' notus cor

his q facit evaporattas sedere. ppi regressa

spirituu ad uitiina cordis. Teria inagis motus ab extetio ippoueiticiis suesti moraiocatis siue motus alterationis. ut puta calaemonis siue in acuois

Dubitatur prinio utru3 vigilia

Precedat somnii. rundetur u hic Q. Pigislia est habitus et soniis' in priuatio.Igit et Pt3 tala aliude qr solimus vlairco ment tor est recessus virtutis scii sitiue ab teri ostrib 'ad intcriora. q quide recessi' fi r petu iratione influx' sensus cois adsensus Q rcflrioe .et illa virtus sensitiva causat vigilia modo nihil recedit ab aliquo loco nisi P. 'existat in eo antem receaar. cino et

Subitaesecundo quare queda

animalia domi iunt oculis apertio. Ulcen

diu in g, illud maxime contingit in animalibus timidis queipter timore detintait culos apertosue diu possunto aure in somno exteriora ingeret quia calor attraditur ad interio: a violem in palpebreta Imalafiliu ut in ruga coirer coriudune et co stringutui ligatis sensibus per miniis, et sic aeris

oculis domitian

Adratiora ante oppositi ini.

Ad prima dicendu3 est sicut est in maiori mucio ita est in alais.na per calore solis eleuae vapor ad inedia regione aeris:vbiaepe

frigiditate lotacduertit in aqua et o coelia in caditis ema in aialibus per calore coe distestoniati eleuant vapoees ad cere, uobi in grossantur et descendiit inodo iam dicto: et lic causant soninu inita calida et humida somnu causantiq. calida causant evaporatione et duida evaporabilia sunt. Ad cuda dicitur se illa antinalia plus recipiunt de nutrimero testate qa calor sit' posse digereretet ita g tota hyeme calor potest diger

reccitinue et digerere nutrimentu, illud. et cum Vadrant debile calo em per multu teni pus inanent mearus oditi ucu. Hatema paruit solutio supra.q: reciprocatio caloris non fitpropter eandem nationali in alatib 'et in plantis.et ideo Planteuon exoriiuuinis vid reineeur lupea cicra est. Sequitur in me . post dec queretidu aut cit.

Queritur quinto vim somnius

sit passio patetissensitauri Arguitur oe nocet stamina cotingunt mi in somno. qu a M. nus est ligario sensuv.ergo somnus n6 iis

497쪽

Ziber

ue In oppositu ephus intem.

Pro responsioine sciendum est

vmilia.obequeteragit de his que pnngurit in somno.Q3 de somnio et de diutinatioe la tumetu que fit perso limia.Et quia somnius plures, causas naturales *diuinatioio prius tractat die lamino * de ominatoe in primo inquini subiectu ei Vpostea qd sit

passio Sed omnis passio hab3co dici si

Eciendu est secundo* species

sensibiles mancnt in seri sibus abciuis ' sensibiiij et hoc inanitatu est in sensim' i ii imori L Et de e rectioribus pbar phus si que datis signa. I uinu est * cu visus aspicit excellens visibileet deinde cSuertit ad omiliora visibilia no poto vider et hoce:qa species prioris visibilis adhuc iniit mi visuque i inpedint visionem alterius visibilis.

Secundu est. quia si aliquis debite aspiciat sole et ocinde claudat oculos appare bit sibi et adhuc lumen excellens videbit. rpostea mutabit in puniceu colore deinde iii rubra et postmodum nigruqn total ter deficiet lumen reseruata. Aluid signa.quia

maliquis aspiciat hiumn velociter mutari et se reuertar ad alias videbunt sibi mo ueri, Aliud signu esto aliqypt magnos sonos efficiniis surduet Ipter excellentcs o dores no Pnt alios odorare qr preenitates insensu remanet. Supponit ulterius ne antedicnscim dormiente iniit multi vapq res et spes qui discurrui per vias spirituum sensitivoru no solu in meare salsus cois adsensuB eneriores.ymo elia in natatus ad se sus extenores.et cu in sensu maneat Omes

abeuntibus sensibilibus: ille species inla:

inabunt limoi vaporcs,

idis prinissae sit conclusiorespo

liua. Soniues passios Deois fingi fansitasticus est. Probatur prima pars. qt ex quo somniu no e sine minito.kqtur ae eiusdem piis sunt somn' et sommu.ergo et Ire somniii est cognitio sensinua.qr per semia in cognoscimus sensu3 ut hic et nuc qisi onditiones cognitionis senisue et nointellecti ue in somno tamen aliquando ba

demus operatione intellari ': aut rationisque noti hebet vocari somniu. . cud, pars patet.* sensus cois est fons toti ' sen ualitatis.ergo ab eo Scedit unus inaratus versus sensus exterior oe.et alius versus sesus intenores. quo: organa sunt in cellula cerebri .fi somniu nS est primi sensitivi sed in prima habitreine sc3 ad sensus exteriores.

quia Fin illam dabituditiem sensus cois tigatus est in somno et obstructus ab euapo ratione numinenti. ergo oportet ae somniusit passio primi scias liui i habitud ne ad statas interiores.qui omnes comuni nomine

dictitur fantasia. licet ab ea distinguaturivi patebit in Z.deaia.ergo coclusio vera. Aduertere est oi nihil phibet via que est a senata comuni ad sensus extenores esse totaliter obstructam per vaporemet tamen via3 q esta sensu comuni ad intenores sensus non esse obstructam:s aliqualiter aperta.quia pq test repleri subtili vapo:e no totalit obstruere huiusmodi viarum Ex quo patet* lami nia cotingui per desinationem et redundaotiam fantasmatu3 reseruatorust in fantasia in sensum comune ipm ac malido.paterqrsensus non iudicat nisi sit inforinatus peripecies sensibiles. g in somno sensus minusnis non potest informari per species accespias a sensibilibus exterioribus cu sens' exteriores sunt ligati ergo in somnio iudiciusci' venit ex recludantia fantasmatu de fanitasia in ipm sensum coem. Et potest probatiri in exemplo quo flamma candele descedita supenon candela in infenore extincta ipsa illuminando.3ta pansor inirer idenuantur fantasmata a fantasia psubtiles evapora tiees in lansivi coem et qr sensus cois terminatur actione sensuu parricii lariu3. ideo iudicat in somnio quemadmodu3 iudicat invigilia.et de fantasmatesibi presentato vi dicat c, sit res cuius est fantasin a. et animali videtur ci vigileti

conclusio secunda. Similitio

somnii est sufficies in qua dicit Ur C appa

rino tantastica in simpliciter do:miet 'Gqrdoino simpliciter dormit qn ligati sunt

ire'exteriores: fisomniuei apparitio facta ligans sensib 'exterioridi ergo somnifie apparitio fantastica in simpliciter dormiente. Gerulanae alicii Gungit sensum cSem gari *tum ad viam sensuum meno*:et i contingunt laismis.

498쪽

de somno et vi ilia.

Ex quo pat3'clusio tem a. I in

pncipio somni no causantisollinia sic t fine soni Ur in pncipio soni vapores sinit Fossi inulti et indigesti.et io claudiit via sentitumi fine hinni vapores sui subtiles et hi elli. et sic no obstrusit via ad senstis itenores. , magis info: mant sciamin coena modo pdicto patet ulteri 'quare in principio noctis et Mimn lamilia magis deseria et ditiformia apparent C in fine. Quia in princi

pio vapores sunt inrti et fortit moti io raro deferunt fantasmata v mmciniter sicut vide inus in aqua inota ante meculii non placter iitat forma rei. in eo de principio cotin

tit in domies passionati stram difforinia et

orrenda habet fantasinata et etia somnia.qr timor et infirinitas: et dinoinrouen apores: qmoti historinia fantasmata reptitanta Aduertendu est in textus piar aliam distini rione somnii subiungit que talis est. Sonas timest fantasma quod est in istorii semula crou. in dormiendo fit et in eo co donnit.

ber hoc emini: tantasma q8 est in motu

simulacrou remouet somniii ab apparitonibus intellcct' qui quando exercens id oriniendo. Et perdoc Srcu in dormiendo fit rei nouae ab apparitionib' que fiunt invigilandoppletanotu et turbatione humora et vapora qui causa ne ab egritudine. Et phoc g, 8r in eo q8 dormit remouet ab actibi' violantiu quin qncue exercentur in somnio,

Subitatur praevini aiat semp

inemores somniorum suo Respondero, uti quado incinoraret aliqti no fuit' causa est. qr qn 'tingit via enitente inter fantasia

et memoria essetotaliter obstructa. et inq esta fantasia ad sensum coem in aperta et rucatalpothinniare et noni cordari Alsqnvero via q cita fantasia adnicinoria no est omnino obstructa.et lucalal memorari p6t suoru somniorum et crim recordatub imperfecte et quanaocue magis placita et qncue etia ordia

re recordatur

Dubitatur secindo quare puerit

putant se terribilia videre pluries: pcipue ipricipio noctis. Dicitur * doc est propter motum simulacrorum siue fantasinatu. na3 pueri in dicant sic esse si cur simulacra repressentant quia in eis no est iudiciu rem scorriget s.uam pueri pum ratione utuntur . et

ista de causa pueri et mulieres et viri remidie

et mam febricitantes et athi infirmi solitane stentes dicimi se vidisse mortuos ad oculos suos et alia multa terribilia que cis apparent ex motu simul actorum tDec tamen eis turgunt propter timorem. na ensientes intimore aut alia Dassioe faciliter decipiumr

Subitatur tertio quare honites

somniantinagis in sinectute gi in mutate, Gula el:q: in iuuentute calor fortis est et ideo facit magnam evaporatio G que suffiscit obstruere meatus sus cois ad extersores et interiores sensus. fi in senectute calor tepescst re obtud tur.et ideo n fit ita magna evaporatio nec ita sepe obstruitur mea sensus cola ad interiores sensus. Et ista de cama otinentes sepe somniant.

Ad rationes ante oppositulli.

Ad pinna Se re bene probat in somni uinno est passio senuis cois pr rei se: f in ordine ad fantasia: id ictu es . nam et si sensus somnin no sic piat et se somniare Fin se et absolui tapempstur tamen eiusactio in potetia superiori. et ideo Dbat regiis ci somnium non: est passio intelloetus: ne sensus coin musnis absolute: g fini in fantasticus est: sule Fin immutatur a specie reseruata in fantasiaetc. Sequit intextu. Pediuinarioeqoq

insomnis. etc.

Queritur sextovisam diuinatio

futuro* effectuu que fit per som nia sit doinini possibilis.et,virum lit aliqua talis. Ar

operiuntur rationabile est eueniremam cis comunis Dina famat non omnino depdit. secudo et, sco*.fi aliqui videntur facere aliquam significationem futuro et hindi. g. Semido.per causam possumus ocileni. resia cognitione effectum. g queda Minnia sui cause futurorum effectuu ergo per ipa posssumus cognosceremtum . minor pad per experientia de quodam domine qui vestem tuam perdiderat he die nec eam poteratruenire.et qui in somno recordac est loci in quo eam dimiserat. Q Perginicius iust ad locus et eam inuenit. Ad oppositu arguitur sic.qr somniii non habet rationabilem causampci quain presagi uni sit alicuius furui s. crecommuniter coringui somnia fatuis et raro

prudentib' qui deo amantissimilam oria.

499쪽

responsione ad quesitum

scienda est primo ae poll*pbs determina

uit de somnio.'imagir de ominatioe futu rerumque accidit ita somnis et a Minniis. et in somnis propter diuinationes que fiunt ivigilia per artes magicas. et dia somniis epter divinatiocsquepossitiit fieri a viris lactis Dpter mi clariolies diuinas eis factas

Agit ergo ptis de diuinatone que iam somnis ci a somni g.

Sciendu est secudoipstoici dee

rimi illa soliuria et prelagia futurorum a deo ee immissa. Ucrutamen licet hoc fieri aliqua ido contingat no tamenornaturaliter veriusiri nature cursuitiatam deus virtualiter a git in remotum per cam media3.ideo ii agit in alain illo inodomisi medialite corpore ce

orio iacinex parte corporis vel ala siue Hlli enatur quedam vero no capvit ori Q ex parte natures aliunde habet principia.

it igitur coclusio prima. sonia

que habent a nobis origi non aliquasi sui soluugnaturum aliquasi vero cause futuro prima pars p; nam aliquando somnia eueniunt coniunilia corpori siue copte Rom.etneumatici semper somniat de aquis et de aquaticis sicut eo; corp' est aqualicu. colem vero de igne. Sanguinei de aer lx tu volant vel aliquid agunt. melancolici vero somniant terrestna.et io exsomniis

diequentibus homo potest sua in coplviori

cognoscere.Enniliter aliqn ex parreate contingit ut somnia assimilens dispositioni aiesciit studiosus b3 sonia studiosa.primo emi

prauus 3 somitia deprauata.et quilibet somniat ex parte alafin dispositione alavi quiliberalis est somniat dare. et auarus Minniat inuentones thesauri .ralia igis somnia sunt signa certa dispositionis aleorcorporis. Aliquando vero hinoi somnia sunt cause futurorum queadmodu mot' diurni sui

cause ipsorum inotuu nocturirorum. Verbigfa.utque de nocte somnianimn dic cogitam' et sepefacimus. irecitat Halien' de quoda, infinito qui sonuitas ut in si minueretur inter duos digitos sanaretistiirent et fecit minui et curatusest na colter dotes intenderes fi

non aliquem sim scinnis rideant aliquod medium ad illum fines comuniter in bie ad

vocitat aduntiet aliquando contigit in tale mediu perficituriet sic per accides somniues ea intimactus. Pro securia oclusione sciendu eli vi Stoici credideriit somnia nouebis immim a deo. Sincena quo indidiem immiteretur a datore latina*q6 videtureria pcedere Averrois dices * ista cognitio nobilissima largitura substitia iminat masti. Sed has opiniones reprobat.p. nam hec donentibi et fatuis immitiumr qi est signuc, ab aliqua intelligen ria agente hac ratioenon insunt et io Aristoteles rem ttania quorum principin no est in nobis ad influentia coepis talestis vel ad cotinens.puta ad aes rem calidu vel ingidum.

Cocinio secunda. somnia citro

rum influentia celestis est principiti vel etiapti, iens sunt signa futurogabaret clusio.qr corpus nostria 3 immutatur ab influentia cclesiis corporis. corpore aute immutato linmutasymaginatio dorinientis. et sic alique fantasie apparcii ldo'nientibus consimiles celestibus dispositioibus et en a piscines. Vt

si in b oc anno senisi somniam' ardore hoc e vim doliisnii martis dabinitis virtuteFsufi caloretale igit minii tu signis est futurica oris.illud igit solliniun6 e ea futuri.g est signit causea lilius laturi. qr vero fatuita dementes et in Molsci diu latitas a vacua. ideo factivis recipint ista tantasmata in domines sapientes et docti eo naioroe mot' impedi ut minores .et hac de causa hec fatas

mala contingui de nocte et no dedieripdi

sunt exta naturali intrinseca vel ennnseca tuin porci virtus talis cause se extendere non est illicita diuinatio. Meruntamen e valiquando est spmmalis causa vi cniue quedam somnia sunt a deo ministerio angelo et lusici minit univiris sanctis et in illis somiaris reuelane aliqua fumi a. Et hoc mo rethomo eis licite uti ad pcognosce du stitus a. Duddocue vero opatione dcinoirualid fantase apparet dor in inb' ex qui, alim rutura eis reuelat et cir eis biit facta illicita. et ratibus solliniis dolas libomunt uti licite deiuriam pcognoscedo qni talis diuinario supcificiosa citet illicita. Somnia ergo quo*est spiritualis causa diuersa sunt,crgo et

500쪽

d e logi tud te et breui. vite.

Est aduertendum note diuinatiois intellis tui quecla pilucrario defuturis. Futuras ut duplici ita possinat cognosci. Alio mo in suis causis.alio mo in stipis . use aut maturo*rripliciter se habetquedatin ii ecessa rio .pducunt suos effectuo et dinoi effectus possunt cognosci a nobis per cerutuduiem et etia piros can. sicut astrologi cognoscunt eclipses futuras. Queda vero cause producti iit suos effect rio ex necessitate et t. fi ut iplurib' et pia has cas possunt cognosci effectus fit turino per certitudine:g pci quada 3piectura.sicut per concussu; stellarum astrologi piit indicare de pluuiis et fingorib'. et ine

dici de sanitate vel moriebois. Sueda masunt causeq indifferenter se biit ad aeducendu suos effect et si tales cas no possunt ' cognostere esse crus futuros.iaeu etia si effeci' meniat ut in paucio b 'possum' apos cogi cere: g cogstim 'ipos i seipiscu pntes lutasicut co glani'sorte currere ori currit. Sycogscere tales effectra an* han priuestptime cauta Si ergo quis talia fit rura petam clare quoi nodolib3 psumpserit nisi forte deo reuelante manifeste ususTat sibi quod e dei propriu Sicut e ono Or diuinatio si qspuim ciet eaque ricccssario euemuta vel vitia pluisiud 'qinec si quis futura contingeria pnuciet deo reuelate Sy alique dinia rei in diuitatio

sonat in malu qn sibi idebite usurpat id qSmi ideo ouenit penuciariotan nimi oraeuentu u. Et sic p3 rnsio ad qstra Rato es ante oppositu sunt solum. Et bec de q ore. et pons de toto libro Aristotelis de somno et pigilia. Sequitur liber de longitudine et breuita

te viro

Se eo aut qd est hoc quide3

esse longevite aialiii. hoc autem

breuis vir etc.

I litium Isbri

de longitudine et breuitate vibicino uetur talis qstio 'inruae dumida et calidum sint causa loce vite in viventibus et coeuptibilidus, t arguit in no . qe calida et bumictu nota causa vite ergo non sunt ca longe vite.

ctiqnis. iii magis fit putrefactio thecalido et burdo:* ipe frigido et sicco. Et c6firmae ratio.qrcalidii et hinnidii sitiit causa cornipphonis. qe calidu osumit hirinidu.et hiridue tringula calidu.rgit et c. Secundo. si calidst esset ca longitudinis vite vel esset igneu

vel acreu.no igneu. qr eli desiccat suum.nec aereu.qa est ininus debile. et sic tio est dige stiuum seis rarguitur de duido.q: vres retaqueu vel aereum. no a queu.qe extingueret calidu et emet faciliter cogetabile. lire acrinyqresset cito desiccabile In opposituita est pse sint tu.

Pro respolisio ite sciendu e prs

ino et post ea q deteriniata sunt in libris p cedentib'phs in hoc libro determiat s eati

sis lonaitudinis et breuitatis vitta et docinuniuersali or determitare de imis in specias liptinet ad librii de aialib' et plantis : et ad inedicti et astrologum. ad bos em tinet deteriniarem particulari de causis logi tudis et breuitatis dii inane vite. et *uis vita et inors sint colora sinisti. qr insuntoiuentibus et generati D'. in libci de sensu et sensato. henicinoria et re innisteria.de somno et vigiliapeiaut hunc libru. et etia lib u de morte etvita ppter coue mentia qua diri cu libro S aia.

Scieiiduest secudo Q corruptio

est color*inoe qrcorruptio couenit om'gnabilio'. mors aut proprie coiicit vinetib' ideo.p. primo agit de causis corruptois. ondendo que sunt per se corruptibilia et q no tam in substarii s * in accidentib'. in quia alias de ipsis determinata est in libro de generanoe.iogitavcnd repetentur eata

assignet v cras causas et v ses longitudinis et brevitatio vite in onibuAvinentibus per prius moucr quasdam cas que no sunt umβuersales seloi igitudinis et breuitatis vite. Dicitetia pruno esse magne intitatis re est per se causa sufficiens longe vite equus inuior est j oie.et tamen homo est longioris vire S imi liter duricies no cst ca summen longe vite. nam plante non sunt uniuersaliter longioris viteaminalibus. licet queodam plante sint longioris vite quibusdainatalibus. Similiter habere sanguine no est causa sufficiens longe vite. Tyam apes qui

sunt exangues diutius pluur quibusda ha

SEARCH

MENU NAVIGATION