장음표시 사용
11쪽
tum,cum medicus cupit naturam vacare humorum coctioni. Minuitur, ubi studet ut vi res alimento conseruentum tu virium cura habet.vel fortasse minuitur ut materiae prospiciatur,ne scilicet natura sit circa nutramet multitudine impedita Interim tame semper curet sit id quod magis urget, ut quod pr*statius sit nepe vires ipsis,presertim si admo-dia imbecilles fuerint. Caeteri alimetum dupliciter minuitur,qualitate,aut qualitate,aut si liceat tertiu ex his duobus constituere modum,potes Interest autem inter quatitatem, requalitatemquoniam interdum alimetum est multum in quantitate, parum nutries ta memutiunt oleras fruci us multiplicare enim hecsest multiplicare quantitate alimenti,non eius qualitatem. Et quando alimentum est exiguum inquantitate,multu tamen quoad nutritionem: ut sunt oua,& testes putolorum gallinaceorum . Nos autem quandoque qualitatem minuere, quantitatem vero augere cogimur ut cum appetitus ad cibum vehemens fuerit, vin venis humores crudi fuerint, i nos huiusmodi appetentia reple do ventriculii sedare curamus,illuc humore EXUperantem a venis arcere, ut si quid est in
eis primo concoquat aliis 3 rationibus pra, ter has,id facimus. Nonunqua etia qualitate
12쪽
augere,quantitate vero minuere debemus:vicia vires roborare cupim',sed ipsa natura ve-triculi imbecillior redditur,ut ad cococtione pleniore se validam reddere nequeat Mino
rare aute vel auferre alimentia quaerimus, cumorbos acutos curam'. na etsi in diuturnioribus victu quoc minuamus,minus tamen qin acutis.quonia vires magis obseruamus in morbis diuturnis, culoria iudiciu ac vigore satis distare non ignoremus quod nisi fieret,
nequaq posset sic ad tempus iudici virtuscoseruari:nec durate diu tepore cococtionis, cocoquere quide posset. At acutoru morborum audiciu propinquum est, ita ut ante eorum vigore vires ad modii distatui no dubiotemus Vel si id timuerimus, non tamen usis adeo alimentum minuemus. Cuc aegritudo Dpinquior fuerit principio casusc mitiores fuerint,tuc gruilemus his,qus vires fouet. Sed quado aegritudo processerit in crescedo, casusc ipsi augescere ceperint, tuc alimentuminuemus, cuiuia in nostro praecedenti victu,iam intrepide confidimus,lum etia, ut tepore quo virtus certat,ea exoneremus In Vigore aut cosistendi vici iam in extremo atterinuare studebimus ouato morbus acutior,
eiusq; iudiciu Dpinquius fuerit stato victum magis attenuab 'misi aliquesuperueneranta iiij causae,
13쪽
causis, qu nos id agere impediant ut in particulari nostra comentatione id a nobis explicabitur Alimentum insuper ea ratione qua alit,duo ulla habet officia nepe vel quod cito penetrat, ut VinviVel tarde,Vt assata, tosta.ad haec,aut quod id quos sanguinis quod
ex eo generatur,est crassi ac tenacis substantiae,ut est alimetu carnis porcings vitulans: aut tenue facile aptu diublui,ut est id quod sicubus vinoq; constat. Alimeto igitur quod cito penetrat indigemus,cum vitalem virtutem deficientem subleuare, eamque excitare desideramus, ubi ventriculus aut virtus non perficiunt concoctionem cibi tardae conco ctionis cauebimus autem cibum concoctu facilem, ubi contingat praecessisse alimetum tardae concoctionis. Timendum enim est, ne illi admisceatur se ad illi modum iam prius nobis expositu res reuertatur in crasta vero abstinebimus ubi metus impendet de obstructionu aduentu. Alimentum tamen validissimae nutritionis, tardaeth cococtionis eligina', ubi quempia roborare, eum p Validis exercitationib' tradere cupimus.sed leue praeeligimus alimentum ei qui in meatuu obstructionem facile incurrit Vsus autem medicaminum tres continet regulas . Prima in eligenda qualitate ipsius medicaminis consistit: videlicet
14쪽
PRIM M. videlicet vel calidi, vel frigidi, vel thumidi, vel
sicci. Secunda in qualitate deligeda:quae quidem bifariam diuiditur nempe vel in mesuram ponderis eius, vel in metienda eius qualitatem, hoc est gradum caloras aut frigoris eius, aut alterius id genus Tertia autem co- sideratio est ipse ordo temporis eius Mirigit itaque nos, ad qualitatem medicaminis simpliciter eligendam,cognitio generis morbi quonia cognita aegritudinis qualitate,eligendum est medicamentum illi sua qualitate
contrarium:cum morbus suo claretur Otrario,sanitas vero suo simili seruetur. At mensura quantitatis eius iuxta illos duos modos simul cognoscitur, coniectura artificiosa ex membri natura, magnitudineque morbi, ex his quae sua conuenientia, seu similitudine id significant,quae quidem sunt maris ac foeminae differentia , aetates, cons etUdo, tempus anni, legio Vars, roburs habitus
corporis, atque color . Ad cognitionem autem naturae membri quatuor sunt cognosce-da nempe membri temperatura,eiusque formatio positus Varesque puUS .cognita in naturalis inebri temperatura simul cum morbosae temperaturae magnitudine coniectura prorsus cognoscetur quantum ouis recedata suo naturali temperameto, Vt sciatur qUO-
15쪽
nam indigeat ut sibi restituatur.ut gratia exempli si salubre temperamentia alicuius frigidum fuerit, morbus vero calidus,tuc is a sua temperatura magno distat recessu, magnas indigebit refrigeratione.quod si utrunc cali-du fuerit,exigua refrigeratio satis erit. C sterum quod ad formationem ipsius particulae attinet, iam nobis dimina est quot res in se
includat: quare recurratur ad eum locu . Hoc tame te scire licet,aliquod esse membria quod ex sui formatione habet tam intra se extra faciles meatus,vnde tenui ac mediocri medicamine excrementia expellitur taliquod vero aliud non ita se habet:quo fit ut valentius exigat medicame . Este aliud fungosit,aliud vero densum .Raru autem,tenue medicamendesiderat: lesum vero,validiori indiget. Me bra pr*terea,quae validius medicamen postulant,sunt,qui evneutra parte cauitatem aut intercapedinem habent:minus autem,qus in altera tantum parte. Praeterea minus,quae in utrac parte conceptaculia obtinent, sed sunt densae astrictaec substantiae, ut renes. Minus iterum quod utrinq; habet concauitate, est rarae substantis,ut pulmo Per situm vero hi nosti intelligimus,vel locu vel cosensum. Notitia igitur comunicationis membri lucquidem maxime tibi conducit, cum aliquod
16쪽
medicamen ad aliquam parte trahere,aut re ducere decreueris:veluti causa exepli,ubi materia in gibbosa parte iecinoris consederit, ea Vrana, ubi vero in caua, aluo euacuabimus: quoniam gibbosa epatis pars cia membris vrinae,3 eius concaua cum intestinis communicationem habent. Notitia vero loci tripliciter opem fert primo quidem vicinitate vel distantia ipsius nisi propinquus fuerit locus, ut stomachus,modica medicameta ad eu peruenient,in eundemc agent sed si remotus,ut pulmo,Vis profecto medicameloru mediocriuremittetur anteq ad eum pertingent . idcirco multo valetiora pro eo requirutur presidia . At si vicina fuerit particula,qua medicame tum pertigerit, tunc lata debet esse vis illius medicameli,quata morbo sit opposita Sed si situs logius absit, ita ut si id medicamentia eo penetrare debeax,magna vim penetratillare quirat,tuc plus equo vim medicamet augere oportebit,ut in emplastro coxendicis,&csteris alijs id genus fieri solet Secundo vero, notitia eoru quq admisceri debent medicametis,ut cito ad membrum perueniat veluti in medicamentis membroru urinae,admisceturtiuae urina cient in cordialibus VeroicrocUS. Tertio denique ut sciatur quomodo ipsi me-bro admouendum sit medicamen, ut gratia exempli
17쪽
exemplusi ulcus in inferiorib intestinis insidere scierimus, tum illud clysteri pertingimus et quod si in supremis id esse coniecerimus, tunc per ea quae bibuntur.
Nonnunquam adhuc obseruare locun consensum simul summopere coducet, veluti cumateria iam perfecte nuxerit ad membrum, quid na agere nos couenit ubi vero materia adhuc fluit,quid iteria nos agere deceat nam si adhuc fluat,ea a suo auertemus loco, quatuor tame coditionibus prius consideratis. Prima est ad partem opposita aversio, quam
αντ crimeto ii Graeci dicunt, ut cum ex dextra
ad quam reuellimus partem, sursumque ab his quae infra sunt, contra . Secundo, si consensum seruaueris, ut mensibus confertim erumpentibus, eos quidem sistes,si magnas cucurbitas sub mammis defixeris laquam ad affinem locum reuocanS. Tertio,pars e regione sita inspicienda est, ut cum in iecinoris flectibus vena brachi dextri internam quam basilicam appellant)incidimus in lienis vero sinistram uarto,distantia animaduertenda est,ne ad locu nimis vicinum reuocemus. Atiu materia iam fluxerit,utrii glorii conducit nem pe quia ab ipso membro eam excipimus, aut ad vicinam sociams particulam reuocamus,
18쪽
Mab illa eam extrahimus veluti in aflecti bus uteri venam malleoli saphenam vocat)incidimus.eam vero que: sub lingua est in assectibus utriusque tonsillae, seu giadulae gutturis, quas duas amigdalas vocant. At cum ad contrarium locum reuellere desideras, primo quidem dolorem illius particulae, a qua retrahitur mitiga,animaduerteque ne transitus fiat per membrum nobile. Notitia praeterea vinum membri tripliciter confert. Primo quidem inspicere oportet,an nobile sic princeps na in his non debemus uti quoad fieri potest fortibus medicaminibus, quoniam hiuersum lederemus corpus. Nec quod ex cerebro aut pate Uac lare Oportet haudquaqua semel euacuabimus, ncs vehementer omnino infrigidabimus. Porro cum medicamina dissoluentia epati emplastris superimponere velimus,nequaquam talia apponamus nisi admixtis secum adstringentibus odoratis,ut virtus custodiatur . itidem agendum est in his quae potu ad ad da mus Cor vero inter caetera membra maxime obseruandum . quod ad hoc attinet mox cerebrum, deinde epar. Secundo, membrum quod habet commune
officium animaduersione dignia est, rei non sit principale,ut entriculus rumpulmo adcir
19쪽
O ventriculo existenti imbecilli in feb vere non licet aquam valde frigidam potu dare. Nec te latere velim,quod apponere super me bra principalia, quae eis vicina sunt, medicamina exquisite mollieti magnum periculum viis afferat.Tertio sensus acumen eius hebetudo haud quaquam negligeda est nam apponere medicamenta vitios qualitatis, mordicati atq; nocua,ut elaterias id genus alia,super membra neruea,quae sensu acumeliabent, cauendusam Tria adhuc sunt genera medicamentorum a quibus abstinendum est, nempe vel iis dissoluut,vel us extreme in- frigidant, vel quae oppositas habent qualitates,ut erugo aeris,8 cerula,mplumbum, aes ustum, his similia Haec inquam est distinctio medicamenti assumpti ex natura inebri. Ad magnitudinem autem morbi reuertendum est huiciaque igitur gratia exempli calorem morbosum sui corporis habuerit, extingui quidem debet frigidiori medieamento. Si vero frigiditas accidentalis eius valida fuerit, calidiori medicamelo calefacere oportebit . quod si neutrii eorum validum fuerit, sussicit nobis medicamentum minus validis . Id vero quod ad tempus morbi attinet scire licet,in quonam temporum morbus sit.Vt exempli causa, si abscestus fuerit in suo principio
20쪽
PRIM M sl o admouenda sunt quae repellant tantum:
d si vi ore suo constiterit,quae tantum di soluat in medio autem istorum temporum, permiscenda haec sunt uod si morbus acutus inter initia fuerit, tunc modice regimen attenuabimus. In consistentia Vero, eX- treme victus attenuandus est . At si morbus diuturnior fuerit, tum tenui victu initio non Vtemur . Apud statum vero, modico victu uti licet. si complures morbi diuturni prρ- ter febres,vici u tenui soluantur Itidem cum materia aegritudinis multa fuerit, eius gla-liditas multa,tunc in principio euacuare conuenit,nec cococtionem expectabimus . quod
si mediocris fuerit, concoquere ac Vac lare convenae . Indicia autem a rerum conueni
entia seu similitudine sumpta facile poteris cognoscere ex quarum genere est aer, qui quidem maxime considerandus est, curationi ne an morbo vim afferat . Porro aegritudines periculosae in quibus si debita tamur mora, ac minoratione seu alleuatione,
nec adhuc simus in tuto de virtutis deliquio, tunc primo a forti curatione incipere consentaneum esse dicimus. O uod si nullum est in eis periculum, tunc sensim ad fortiorem procedendum est , si leuior non suffecerit. Cave praeterea ne ab eo quod conuenit age