Memoria Philippi Gabrielis Hensleri

11쪽

inter quos pom plurimum inclaruerunt, I aeter Wagierum, prae

aliis a ibus , quomm consuorardine Hanalerus tum uteboue, parum attinet nomina expresso proserre, quum unum adsit lare instar omnium Smo eri clarum nomen. Neque ΝΟster, quum semes e et ininutus Issima ibus studiis, si plano mentem abdidenatri arte, quam profitebatur, ut nitio es ad literas, quod, multis saepe accidit, occalluisscti. mo vero, donec non nimis distin et eiur ossiciorum multitudinis ac varie ato, liber curis animus inamoenioribus studiis semper morabatur iucundε. Classico utriuωque linguae scriptores ad Gil- se Beanoardi nemissum diligent

versabat quibus addidit etiam Ooontior at eos, Anglothain maxinis et popularium deinde historiarum latiorem ognitionem. Neque poetices xpers fuitu carmen Hacticum, inseriptum raetio, praeceptori suo, extat editum a. 75 R. atq- alia scripta recitab- interdum in confossu societatis Germanicao, cuius Uae odali

arat. Sed quod coleret imprimis studis immanitatis, praeter naruvam Moralitatem ingens, siseria non solum Theolagia, quae vitam a vires scias studiis haurirs debet imo et fodit tunc pias medicis probata ra- studiorum, quibus nondum Monnius Matalter Hippocrates; quum adeo iure affirmari posset, quod post alioscomplures ammavit Gesuerus , asertores t Maton' elega In Praelectionibus ad Isat gen ML p.ris

12쪽

tioris uteratura intre medicos quam os osse. Scilicet hoc fuit,

credimus, illa aetate, quando etiam Mugerus tacitam effugeret inertia , qui primus omnium Per universam Prope Europam ausus est modicas disciplinas docer patrio ermonB: quippa Latine doeendi inorm medici vitiam diutius inquarum doctrinamini professoribus retinuexant.

Si quidem Henafriis tunc Gottinga iam antis, , qualis mox futurus essM , ostendit. Incidit in illa:tempora apparatus nobilissimae profectionis in Arabiam, Qui Balaiael septa consilia, iubenis Bego ridericos ac suadent Regis amico, B stomo, cum maximo Arvsbant. Qua iar:- quanta Michaesis Golia ensis auctoritas extitarit, ignotum memini. . Requirebatur intor retiquos itineris socios medicus et sed'de hvoquomam εero coeperat cogitari, Michaelis consuli non Potuit. Ille Bro, quem unum, i ad arbitrium suum re o isset, fuisset Ueriturita, suo quidem iudicio

omnium, quos noverat, long. dignisaimum, vitro deindo atqus amplissimis orbis in Publicum eaeatus est. Henuerus noster Isaraa, magno viro diu Carissimus, id amavi tantia ingenii tacientiae iam tum Gottinga valde insignis; in quo quid iudi πω rit soti vir et amis iudicii, arissimvs orientis interpres, cpnstato notissimo aestimonio, qu dominae candide prodidit D.

13쪽

Interea redire uoster in patriam cupiens, ad summos in arto honores consequendos se accingebat. Quae quidem res in multis vilissima, inmensiero paene mirabilis fuit, quum brevissimo spatio temporis latissimum spatium studiorum emensus, iam talem se et scribendo et de scriptis Roederer praeside respondendo praestaret,

ut nemo tum Gottinga esset idoneus existimator, quin, in quo tironem, quamvis strenue agentem, exspectasset, in eodem Veteranum se et legisso et audivisse lubentissime confiteretur. Nimirum agebant tunc Θdicorum quaestiones et contentiones de insitione Variolarum res nova, agitata, ut fit, diversis utrinque iudiciis,

prudentissimum vindicem habebat Nostrum; qui edita Tentaminum et obse rorationnm ct morbo mariolos Satur doctissimorum 'ensorum εuffragia maximo merito suo reportavit '). Fuit hic tamquam Prodromus praeclari operis epistolici, concilio procerima Galliae, quod Parisiis tunc erat, inscripti, quo tribus annis post idem argumentum. sed duobus Volumnibus multo copiosius, emtractavit, graviter simul refellens speciosas multas rationes adversariorum, imprimis De Maenii, medici Caesarvi longe arissimi; atque id quidem summa cum laude inter aequales Augenblich statim seyn vllade, Naniare sede damala in Gottingon

' Vido Vogelii Nov. Biblioth med. VOL I p. 6 sqq. et Recem.

14쪽

Iam in patriam redux meditanam factstar coepit Preegae Inde ad obeundum munus Physici, quem vocant, egebergam translatus I 763 , primum complures per annos, itum esset os ciis obrutus, duriore sortum et ingrata victu quaerendi molestia conssiciatus est quandoquidem ipsi, ut late per pagum eius opera poscebatur, non dabat Galenus opes. Duxerat huc Prem uxor'ni, Christinum Luciam ramoriam, cum silio, Christiano Gotthiu, nunc superstite Collega coniunctissimo, Theologia ordinario Professore crescobantque domesticae cura aucta domo tribus dei ceps natis liberis, altero filio, Hieronymo riderio Philippo, ac duabus filiabus. Quibus euris sortite resilatebat animus, statu unquam deiectus, ac potens usque sui, quod aderat, prudenter

Compotituriis. Quin adeo literis vacara, atque ex ipsis studiis ducere levamina curarum pergebat hilaritis. Accedebat ad animi recreationem suavis horti amoenitas, quem industrie et cum voluptate colendo otiosae horaε fructima lubenter captabat. Reficiebat se quoque, sed Parce, consuetudino Maicorum, Ahiemaum imprimis, ecclesiae Pra

Positi, atque terati, istoriampore scholae Segebero e Rectoris, postea Prosessoris Gliensis. icque venit in notitiam illustrissimi Comitis de Bernstorff, quum is Regi socius electus in itinere per Bolsatiam, Segebergae commoraretur. Factum deinde, ut, quum medicus circumspiceretur, qui posset comes adiungi Regi ad exteros Peregre profecturo, inter duo unus rogareturvietisterus. Sed Pra latus est alter Struemeeus; quem evectum inde ad ingentes hon re. Posteaque praeespiti casu oppressum tristis Ioquitur historia.

15쪽

I equuta anteni 1ox alia fortunae conversio, qua Noster et Segeberga, et ab amicis Ma horto suo Vocatus, Concessit Minnam r769 , demandata ei Physici ampliore provincia, tum inhao

urbe, tum in Pinnabergio Principatu et comitatu anzaviensi. Iam ex hoc tempore constitutus Velut in maiore theatro, tanto magis nomen ac famam poterat extendere. Ahona tunc habebat L . Zerum attamenis iam aliquanto ante medendi ossiciis abdicatsse meditatus orat. Huic Henslerus nunc quodammodo succedebat; et quum a multis magis magisquo postularetur. indies crescebatisma fides Et auctoritas Confirmabatur; vocabatur saepe a vicinis, interdum ab Hamburgentibus Allonam adibant exteri, qui Hensi rum consulerent nomen et Celebritas undique sparsa Neque id mirmn profector etenim sive ingenium in medico Pectes, 4ivo

doctrinam, seu malis humanitatem, comitatem, modestiam, nemo

erat, quem ant erre Nostro licuisset, Perpauci, quo comparare: ut, si quis fingere persectam medici imaginem Vellet, is esset satis habisurus, mensterum descripsisse. Tenax ossicii religiosissimo, quaecunque moliretur, huic tribuit omnia ad hoc, quidquid agmret, retulit; mihi ad ambitionem, Variriam, Vel ostentationem: qua Iongo refugiens animus nunquam patuit cupiditatibus vulgi. Comitas et humanitas summa erat: ut qui medendi artificem

expeterent aegroti exspectarentque, Simul si amicum et auctorem, non solum remediorum, sed solatii etiam nanciscerentur, atque amorem pariter a reverentiam perPetuo Ierumque Servarent.

Inde etiam factum est, ut ipsum inter et collegas nulla linquam

16쪽

aimultas esset, hisque maxima semper cum reliquis modicis, alto-nanis et Hamburgensibus, obtineret concordia. Deniqua, ut bravi omnia complectamur, medicorum, quotquot Allona unquam habui nemo Henuero magis dilectus fuit, nemo felicior Enimvero hos intra fines, quanivis os satis ampIos, non comtinere sese potuit neque voluntas viri, neque ingenium. Sed quanta ille contentione ac religione medicis ossiciis onini ex parte satisfecit, tanto studio simul publice, pro Eo quod gerebat, muners, sanistatis Curam ac valetudinis, utcunque poterat, adiuvit. Quin etiam Pro patria, cuius maximus in ipso amor erat, quibus modis licebat, studiosissime laborabat. Sic quum nosocomeum Minnao Institue dum instruendumqua esset, hic ingens Nostra et fides eluxit 'tauctoritas Coepta erat parari nova Pharmaco Ea Danica assumtus Henslerus in laboris societatem; cuius rei ipsa operis praelauo testis est. Tum alia quaestio de mutatida ac novis consiliis accbmmodanda r monetaria patria variis tentabatur Habuit γε res

plurimas dissicultates a dubitationes sat gravos quibus Noster allectus, rationibus acute et prudenter subductis, scriptum edidit, frugis optimae plenum, in qu , quid convenientissimum videretur, magna cum laude peritorum, etiam dissentientium, exposuit Maeoposthac aliter quidem plaeuerunt: at vero integra stat Nostro gratia, publicis commodis , etiam in aliena re bene considere Cupienti. Neque, ubi aliquis bonus civis exfiterit, eventu magis, quam vol-tate, censeri debet et saepe optima sunt, quae facillime frustrantur.

17쪽

Sod his atqu aliis nam omnes enumerare parum a tinet distractus curis et occupatus, ta um abfuit, ut literarum studia intermitteret, ut, quidquid otii vacuum negotiis relinqueretur, tum libris legendis ac scribendis impenderet, tum consumeret assidue communicando cum uis in diversis generibus scientiae elaris. Erat ipsi cum plerisque sua aetate excellentibus medicis vel parcius et frequentius commercium epistolarum erat cum Baldingero, Bergero Nilniensi, Grunero, Wichmanno immermanno, aliis Permultis; fueratque iam prius cum celeberrimis viris inter Anglos, Gallos et

BataVOS , cum I. Η-hamR, Contaminio P Campero, aliis. Amicitias, consuetudines, vicinitates, aliorum etiam diversis nomia nibus clarorum Virorum, qui tum Allonam maxim et Hamburgum,

atque vicina loca ili trabant, vel hodiequ illustrant superstites, amanter C lebat, cum iisque mutuo M. Lamiliaritatis varie iungebatur. Longum es nomin recmser multorum, quos et ipso

amabat, et a quibus amatus ViCissim est Habuit inter amicos praecipue Ablemannum, Venerabilem Virum; quo mortuo pergravs

Nostro desiderium carissimi amici relictum este habuit Albertum, B schium, Claudium , Duschium , Ebelmium, Mopsto um,

Brimarum, ossium, uno a 5b Et otiantem; nec minus Schonbornum et Sturetium, utrumque aliquamdiu I amburgi commorantem Basedovium quoque et L singium quorum pro se quisque, quantum debebant, Henolero tribuerunt. tquo is omnino talis fuit, quem quilibet, ut erat iPse prudentior, sic magis put bat plurimi faciendum. Ν

18쪽

Famiuatitas accedebat nobilium, hominumqua non virtusius

minus, quam natalium splendore conspicuorum, qui collata in He terum benevolentia, hunc insigniorem etiam reddere voluerunt. Allonae uno vivebat generosa Staebergiorum mater, de stirpe ἀ- stellia huic valde carus Henslerus, mox et filiorum illustrium et totius domus Stolbergiae favorem amicitiamque . donec viveret, retinuit integram Nec minus utrumque Bernstoinium cepit hum nitate et doctrina alterum, avunculum, quum, pulsus honoribus, IIania decedens, privatus degeret Hamburgi; alterum . illius ex Batre nepotem, a unculo parem laudibus ac meritia; quem olim, quum Gottinga studiorum Causa esset, primum cognoverat; in

quo admissus deinde ad intpriorem necessitudinem, huic in multis robus fidem et consilia egregie approbavit. Quare est factum, ut, quando graviores suorum moriri incitum Bemator in hahisent, ter propter hoc expetitus Mesam Noster prosectus sit quartum denique multo post, quum ipse magnus Vir et immortalis tremo morbo vehementer affligeretur I797 . Ex quo ille non assuixerit: adstititque uenflerus morienti Fuit stiam Allonae, quum notitiam nancisceretur illustrissimorum Comitum de eventium: quorum natu maiorem, Caium, posthao dignissimum Amicum Regis atque civilis aegiminis ministrum latri vidit; alterum, inridericum, antea inlli muneribus praecipua cum claude functum, patrialiterarum Universitas nunc Curatorem habet. mi quidem nobilissimi fratres, Henstero quid obhervantiae, quid auctoritatis tribuendum esset, sic usque ad 4- tribuerunt, ut dubitari

19쪽

queam, magisne gloriosum Eristimetur Hensiero, ineventlowsia

eariun fuisse, an ReventioWiis, ensierum amavisse. Interea eius animus totus erat in caritate suorum, duorum Batrum, triumque sororum; quibus mirum quantum devinctus concordia et comitate, in utraque mansit ad ultimum diem. Fr

trum alterum Petrum Wilhelmum, haud ignobilem poetam, dilexitP ecipue, eiusque Carminum editionem post mortem Curavit. Vacabat etiam iuvenibus, quos iuvare, quibusque Prodesse, quum semes dignos cura sua cognovisset, quomodocunque Poterat, annutebatur. atthisono, clarissimo poetae, tunc in historicis studiis occupato; ultero, non contemnendo philologo , Platonici Ionia editori, et qui meliora etiam Pollicebatur, si minus matur et si diis ot Gymnasio Attonano ereptus esset, cum insigniter lavit, tum profuit plurimum , ut adeo, quorum ingeniis a studiorum pro-yessu deictolabatur, eorum in gratiam, quos libros sibi necessarios desiderarent, his protinus augeret copias bibliothecae suae. pse,

quod preetam, quod philologum amprimis amplectebatur, hoc satis prodidit, quam liberalis studiorum aestimator esset. Regis et procerum benevolentia signiscationem atque adeo meritorum praemium aliquod nactus erat, utpote impertitus Regii Histri honors 177s . Deinde, quum iam latius nominis iusta extasmatio dimanasset, invitatus Gottingam ad suscipiendam professiohem artis etsi res satis hos orifica eos derat, a vatae tamen,

20쪽

quam instituerat, utilitate variaque iucunditat consuetudinis non est passus se divelli Interim autem annis vergentibus in senectutem, quum bonae Valetudinis fructus varias ob causas, praesertim perpetuitato laboris, crebraeque, nocturnae interdum, Potectionis molestiis accipere detrimentum coepisset orta inde insidimitas corporis diversas paulatim rationes afforebat. Quamobrevi multis post annis evenit, ut oblatum sibi professorium munus iri nostra hac Academia noluerit recusare. Nimirum, maximuS, quo semper et Patriam et Suo complectebatur, amor eum Gliam traxit potissime. io inde ab a I 84. Optimus filius, Chrisfianus Gotthiis, sacras literas privatus docebat, mox Theologiae rosessor praeter ordinem creatus. Nunc flenslerus uterque, pater et patro dignissimus filius, simul uno eodemqu et anno et dio, ordini,

Modicorum ille, hic Theologorum, sunt adscripti I 8M. Quod

facile intelligi potest, non fortuito accidisse, sed virorum, pene quos erat tum cura Academiae, prospicientia et humanitate; quae quam pulcra hic apparuerit, paternam gloriam cum filii meritis atque iusta maiorum etiam meritorum spe sic conlinigendo , moneronihil opus est. Iam vero alius cursus ingrediendus, alia vivendi ratio Henalero infunda fuit Ut adhuc versatus in luce erat atque in vitae occupatissimae varietate, ita nunc quasi in umbramraecessit literatia tranquillitatis Verum in utroque genere talem se gessit, ut dissiciis sit iudicare, ueritne arti docendae magis an iactitandae viri natum