Memoria Philippi Gabrielis Hensleri

21쪽

inseriturix scilicet quam holertiana, fidem et dextaritatem in medendo adhuc tam Praevire ostenderat, andem nun etiam in docendo imiliter ostendobat. Itaque ad hoc munus, uim ipsi videbamr, gerendum, medica officia parce tantum et nonnisi notis sibi iam prius, concedebat rarius exteris , de rebus ad artem per tineruium conantius, respondebat totum se ad amplissimas ratioines docendi componebat. Desiderabatur tum etiam fructuosa suo tempore opera Bergeri iam commodum advenit Noster, egregius collega ebori patris, haud uno nomine bene meriti vir Seholas habebat Misenter et perquam assidue saepe, valetudinis dimcultato quum mpediretur, congregari auditores ad lectulum ius,it, coronaque circumstante de lectulo docuit. Atqui hoc fecit, sermo

sexagmarius senex quem quid putabimus iacturum fuisse, si floremtibus inma ac vegeta vi corporis ad cathsdram accessisset Sed quascunque docebat plurimas partes scientiae tuae ), meditatus valde accurate, pleno et erutiliter tractabat omnes; quantum doctrina, quantum socia doctrinae experientia in medendo emi tur, hoc qui ab utraque esset instructissimus, demonstrare nemo Domit Anthropologiam Physiologiam Palliologiam Diaeteticen;

Therapiam generalem et specialem; Therapeuticen naturae s. naturae modera li rationem Politiam medicam et Medicinam legalem; Historiam artis medieae, et taleraturam tractavi denique doctrinam morborum chronicorum et impurorum. Commentarios, pra lectionibus suis diligentius scriptos, bene multos reisquit, quorum

aliquot ipse voluit in publicum edi atque ista edentur quidem suo

te ore.

22쪽

poterat persectius. Bonum medicum non ignosceia, Is qui γα--

ter vir bonus esset, at probitatem humanitaχΘmqus ad . tem ac scientiam adiungerer, eundism sensum communicare cum auditoribus impense studebat. Disciplinas, quas modico docto haud omittendas arbitrabatur, admodum studiosis commendabat ut Philosophiam,mathesin, hysicen Chomiam; et, a qui essent iuvenes laetioris ingenii atque apaces legantioris illus, hos etiam ad gustandas hinnandatis literas cognoscendamque divinam

Utiquitatem, euius ipse summus arnator erat, liberinter invitabat. Denique suum ducebat maximE, studia adissescentum , imprimis auditorum, quacunque posset ratione, tuor a susiantarct ut nem esset, quem, quum 'mulieretur, non saluberrimis consilii, promte instructum dimitteret, nec, si compellatus esset copiis

sui subsidiisque benignissime impertiret. Praeter haec alia scam ossicin asseisiat munus ordiuarium Prosessoris; neque, si quaedam insuper ipsi mandata essen raefuit vel assiduitas et diligentia perficiundi quippo nso dilato malus,

nec perfidus tergiversator, in quaque exsequenda re ut prudentis simus, si acerrimus actor semper extitit et in utraque parte nobile exemplian imitaturis . Magistratum academicum semel gemit tercollegii sui De natum quem quum postremum deponeret seneπ,

scripto Programmate De herpeste s. formica eterum Igor praestitit obodientiam legi, ex qua cedentestas provincia Decani Proposito scripto rerum inter munus Iactarum reddere rationem

23쪽

dsient quippe ristium non est , vix satis bina consuli literariis institutis hoc inerti silentio, quod ipsas liras Amyesa perdidissa

narratur ' . Adscrillus in ariumviratum, ad quem post mortem Christiani, boni ac diluentis viri, delata est cura Bibliothecaa academicas, commodis Publicis, quantum ad semet ipsum e tineret, hoc quoquo in gen e Pruspexit Plerumque bene. Sed ultra septuagesimum annum aetatis proVOctus, mos novam in Cenam Prodiit, quae actorem integris viribus et Hanueriana dexteritato postulabat. Nam iussu Auguatias Regis anno demum r8o . onstitutum collegium tuendas anitati por ducatus Holsatia. ot Slosvici Collegium Sanitatis vocant. Huic moderando Noster praesectus, alacriter rem ggressus, in ea tanto tu studio stardore versatus est, ut iuVenis Vix Potuisset magis. Dico, cum ardoro. Erat enim in hoc vir singularis quaedam animi elatio et prope quiddam disinum, tanquam Vis ignea, laete Corvacans, .uotiescunque praeclarum aliquid τοPonebatur, ad quod peti ciendi consere aut consilia PoterR Rut ipse operam acconiano- dare. Et nuno quidem Patria ridebatur velut ultimum ossicivin repetere ab optimo cive, ipseque sere Postremum deber exsequi Regis iussa, sati sacere exspectationi principum in civitate virorum, Oxplere spem ac vota Populamm. Quid mirim Fecit Hensioriis,

quod linus omnium maxime Poterat, remque suo more, hoc est,' Res facta, nae abist in proverbium de tacituralitate intompestiva: vide ad Virgil Aen. X, 5 sq. et al.

24쪽

tam scienter quam vigilanter, admirustistis pae novem me es, sed impeditus, quo minus nutilis administrata et valetudinis iniquῶ. tale sic inquit, ut ad ipso probe incepta ac findata magnam semper apud Postm os gratiam habitura videaturi

Hac in munerum et laborum varietare distra-- ρο- λ

tisque etiam ossiciis humanitatis atque amicitia retentum, facile quisque existimet, non multum laborare potuisse de edendis libris.

Quanquam famam quaerer scriptoris, ne necessarium quidem Viroiuit, cuius monum-- ingenii scientiae. iam antea extabant satis vita et celebria n. Verum tamen inchoatum arissimviri

opus, quo historiam dissicillimam morbi Gallici, novo plane

instituto, tractare coeperat, mediam inter multitudinem occupationum nunquam prorsua dereliquit imo id sedula continuatum, testatur materia satis larga, absolvendo operi collecta assereataque in adversariis. Quo in opere pertexmido quid fuiMet praestaturus, si otium suppetisset, Prostat visciminis loco commentatio in Smbolis Sprevellanis , quam editor celaberiimus sic se ae stasEprofessus est, ut Communicata secum abienuero argumenta sua ipsius opera digereret et explicaret.

Cispiosum seriptorium indicem, paulis Mim augendmu, suppediatabit loco suo notus liber Κoedesii nostri.' Inseripta μώ- - --m incisem irae' i rutam eis aras in s. esui en miaa, in sylloge egregia Bertrage suri a itate dam Meditan τοn C. vrenges Vol a. lase. 3. Habes Pr fessionem editoris in Praefatione.

25쪽

sendos libroris apparatas nullo tempore 1se ' operii pino selateque impam; et quum iam pridem Moriae bibliothecia ina ere Iiberalibus sumtibus incepisset, hanc, quamdiu missvivebat, singulis annis lautis accessionis 'insign1tε am ficavit. NIS secit omnino, ut vere dici videlitur: Noscitur ε Bibliotheca homo. Nam, qui medicinam universari agendo non magis quam docendo complectebatur, copias librorum plenissimas ad singulas discipliuae partes comparaverat prudentis imo delectu Nec minns tamen alia omplura studia, philosophica. antiquaria historica assumebat, quo velut ad hospitium, ad exhilarandum se per lab ram intervalla deverteret Igitur his quoquo Mudiis aptam conqui

sivini inpelleotilam lareorum Addidit mapparitia orbis notitiis.

Inservientium, plissim- eoueationem niam quidam, comparae itum a 4e thesaurum a mnos magisque locupletatum haud parum amabat; sed sumn aievim facilitate eoncedebat aliis ad usurpax, dum Itaque hi ollineat Hanaleria, ut publiea, patuit uinibus. iVix intis diei pol t, ripiamopere vel hoc in ridimino lato rum, studiis atque adeo Academiat Hosami liberalissimus vir Ad extremmas usque iis metari vix abiit dies, sui aut Iahoribus sesam ut dulco daborum interatisium 'aerens unam ineramquS horam inter pluisos consumeret abiis inreris p- latos ua os hierarem flores undique decerpere libros ex diversissimista trianaeae ieribus evolvere cla4ses disponere adseribere passim notata

de auctore, de editionibus alis lini modi, denique percontari

26쪽

no morbus dem no dolores ab hac bibliothecasti inae accur tione brariaeque supellectilis cultura eum poterant abstraberruri nos vidimus identidem, vidimus, et iuvabit meminisset quumvir annis gravis magisque etiam gravatus morbo . dum Parumper dolores amitterent, Bdebat, quasi reviviscens, in bibliothsca, modo hunc, modo illum librum, item apto signabat, quo inv niretur, voscens quem dum aegre tremula teneret manu, sievatio disserebat, ut, non enm, Me a Wo tautem , sed tuumnem,aad vigentem audis tibi videi eris. In fio us annis habitationis Κssensis duplax supervinitriades domestica Fecerat iam multo anis Seginomao iacturam optimae spei olae, ora quidem quadrimae, sod quam ineptam asti tum pomoarbe, - raro et aut aera astatia lanter Mureoom datus Iam autem gra ius vulnus et ictum minu parentis, quum ereptus viso alto filius, natu minor; qui in patris aere patrem aemulatus, et in aggre sus . tam, id in inpureum inuatis, sutimo, figetam aenno aetatio Min patui obilis bis inusi' aeallaino. uia deindo risitas i mutua, 'hortua uxore. Eea aerumnos morbi diu umitas, instantis mortis praenuntia, fecit: Iovi inso detriminuunc Muius gratam tamen meriditiam semper tenuit preter morum,Hobisa aut alas vero corporis Valetudinem, passiath pius allectam, imsravescentibus annis, valde iniquam tandem habere coepit. Causa

27쪽

muniis modici is Regia 'doniis, neque suis ipsius hequo iuge votis potuerit respondere Arthritido vineme iter infatus, sam semel in morbum haud Iovem inciderat. eessit postiliaemiolasti sima uestivi spintu lictbtilias, qua eoepit etiari retuli tu labraro. Is 'quu- iari antέa subinde phron inandis istudiri oredintegrasset, nunc hepli Iongioris prosectio in hon,iΚ- lagus

prima aestate seculi huius ineuntis est exsequutus. Placuit adiso Germaniae regiones montanas. implarequo P a1-- - tu te .

nu1oris agris Adiit saltus Hercyntis', alioMuoiaque Ioca stheni. Inde post quatuor vel qulaque mentium c--orati ohemeth patriani redux factus, cum ebes alieni cismentia tum salubri corporis a. tacone, quam Profectis attulerat, mirissc micromum se visaltima quo sensit Treeptu hospitis, quocunquo ven-t: benignis in reversister, voluptarem dilam ex lamiliaritate rit Mutili invito runt praeclarorum hominam preceperar non hisdiocrem. Atqui Nostes omnino is erat, quem coesinu quisque hinnanior, ' ut 'ederat priimum audiveratque, noti potἡrat non recipore in gratim ac sinoaxem homo affinitis, rhasinu, 'habita corpori et gestu cὀhehinus generosum quiddlim et ingenuum lacte, vultu, solio, prare se serens,, temperatum illud conutare ac suavitate, dehique oration monsolam promta ae fluenis, sed distincta exum novitato quadam itius verborum quique ario hostion medicis, quibus aliunde acisatis propter nominis clarita sm notus erar, quum prassentem id rent, sui mesorem etiam reverentiam iniiceret sed quo philoso-

28쪽

Mnemque retulis eis i Viae do gma vi m et interdum Miseis, ex ast ind' eo 're mansit tamen utcunque tolerabit is, doneo annua inν-hat, ante otatum Post mua, grave ex longo norbo cruciatus, deindφque vi e .um, multis arae, damav 'dducens scilicet,

nota incongru' i Pristinum 1 3t in cut .v-mo ex tarat indoinaximi exorti dolo a quibus Porserendis maceratura sentia corpus propa impar ω, im Pedet tum minauatae vix sussiciebant. Rara aegrotationis intervalla, rara inter pedo molestim attamen intem reque ino' πιε si mas nonus et inguit. Iam euntihus in consilium collegis, Viris probatissima et doctrina et experiem tias, reditum est ad prius remedium peregrinationis, captumquaoonsilium repetendi uinem in tarras mitioris φ. . , acepta ipsa prosectio sui, invium aestatis at spes irrata facta vix AItonam advenerat, quum de o morbi vehementia correptus PIoah με inis retur, moxque abluantumdeIMus coge inurae' u. . Sociam pro-

29쪽

as ,

Letionis hahuismi inrum, instar filias dilectam, a qua patris in

loco oolabatur vi fissim. Hanc, dum vidua esset, amisso marito. quom supra commemoravimus,me lori filio altero, secum habuit domi per tredecim amios, seminam probam, prudentem, umma constantia. Interim spem renovandi itinoris scdum abiecta quin id rursus coepit moliri, sed dilatum in proximum autumnum. Quas dum agebantur, ubi per intervalla ramittere vim dolorum sentiebat, saepe arcessiri ad se iussit omnium ordinum collegas, et eos quidem, quibi cum ager familiarius solebat. Hic multum mirati sumus inguIarem vim et magnitudinem animi, in summa corporis ἱnfirmitate gravissimique mali pertinacia plane invictam quum homo senio ac morbo consectus, et ps plures menses sellae velut in us intentum ad quemlibet sermonem teneret aninium ac SReps ipso excipiens vetera et nova pari alacritate disputaret. Diuidebat nupera atquct ea inaudita calamitas Germaniae x recentissimo bello minantes sed stra Gallis magni exercitus intra paucos, non menses, sed dies circumventi, fusi ac deleti arx Austriaci imporii capta reliqua quis nescit Inter haec Noster, rebus omniabus curioso intentus, ct iis, et quae gerebantur et quae melius gerenda essent, crebro atque sagaciter disserebat: sic ut conditio rerum publica, ad desperationem adducta, tanquam latentes vitactigniculos ex anima moribundi elicuisse videretur Venerat,iliam novus Ille cranioscopus Vindobonensis publica acroases pro more

30쪽

si potuisset auditionibus interesse. At vero ex iis, qui antersareant, quid novi singulis horis audiissent, sedulo exquirere; rem mirim, nequo certam, sed altior indagatione admodum dignari, curas habero varie de variis rebus, illuc pertinentibus, sententiam ad amicos eas ponere. , Similiter quidquid novi praeterea sive in literis sive alibi ex eo genere, quod maxime ad se pertinere arbitrabatur, acciderit, hoc respicere, huc dirigere cogitationes, etsi veheminter aegrotus ac vexatus molestia, nunquam desiit. Tanta tamque vivida vis ingenii, tantus animi visor relictus in sene, in aegroto fuit lNeque minor tamen virtus fuit magnique animi testis patientia. Singulas nunc intermittentis nunc magis ingravescentis mali vicissutudines ac mutationes in se ipse diliginter animadvertens, nunquam ad querelas aut lamenta delapsus est, atque sortis incredibilem in modum, quae corrigi haud licebat, toleravit aequo animo. Inter haec summam piae mentis fiduciam ponebat in Deo, in conscientia integritatis, in certissima P melioris vita Post mortem futurae. Victus tandem naturae imbecillitate, obiit diem supremum trigesimo Primo Decembris anni praeteriti, hora matutina Corpus exanime elatum modica pompa funeris , comitantibus illustribus amicis, Reuentlowiis fratribus, et Oollegis Ierisque. ora omnibus tristis annuntiata, ut mos est, de loco publico, brevi, quam dolor expre serat, significatione ' Cognita est Post mortem extrema volum

' Fominia ita oncepta n Prometor es Senatus ossicio perfungi iam debemus, heu Minis, tristitiae, luctus pleno, scilicet, quod