Jani Richardi de Brueys Oratio pro jurisprudentia Romana, etiam post pereuntia ceterarum artium ac doctrinarum studia, pristinum decus diu tuente ...

21쪽

literarum interitum earum florem repente voepisse. Licet enim vera esse videatis oti, servatio, populos eodem aevo, quo ad labsignem culturae gradum pervenerunt, sere semper a veteri simplicitate ac probitate jam destivisP, non minus tamen vos mecum Ophnaturos existimo, ipsam morum coumptionem, quaeque inde fluunt vitia , hones

tas artes ac disciplinas pessumdare haec igitur ipsa morum corruptio , quum inaediussi celeritate omnes civium classes Romae invasi rit, eadem illa labe omnes disciplinae assici debuerunt. - Quae cum ita sint, majorem nobis admirationem movere debet, selam Jurisprudentiam eterem dignitatem tam .

Conservisse, et communem cladem evasis

Causae vero, quae id effecerint, quarundique diligentiorem contemplationem jam a me ex clatis M. ita comparatae videntur ,

22쪽

ut partim in iurisprudentia universe spectata positae allat, partim in ipsis Romanorum, ribus ac dis Utriusque diris uir cipuas propones conabolo TAQuicumque civilis societatis naturam h tueatura mile mecum fatebitu risi tam .ium ipsius imperii, sed et tangulorum revium licitatem maxima pro parte proficiscl bonis legibus. Quid enimn populi s. mvat gloria atque potentia, nisi ipsius civitatis tranquillitas legibus i sit confirmata PQuid singulis corporis in rata . quid

.industria. quid divitiae promptu piati omnia sint sub legum tutela 2 quum igitur, bonum publicum non tantum postulet , ut in quacumque bene in stituta civitate 'adsit legum civilium Codex verum ut i ei, Iae lages sint certae ac stabilis, o misi Π vissimas ob causas mutentur Nies,ut JCti uerbis utar , ut nihil hori cinstituatur , cujus a nota

23쪽

non evidens sit uti as, ut recedatur ab e Iin

re, quod diu aequum vis sint. Hinc etiam inqueturis disciplim ructurnaee piatae atque

sanctione sui munita, nec Mersi, ac sue

antibus singulorum hominummim sp ria 'filo Ha hyem an ita isη et esse debum, jam porro uiscum colligetis ΑΛ. durisprudentiam longe sitatori niti tundamem

Q , quam artes illas ac discipimis quae milia iiunctiori publica confirmatae G a sensti et vagis hominum opinionibus unice pendent: has enim . Primum, mastis illa conam ζοι Id struptussi . lae cives giastiam apulcri lassiumriisti ea in ista corruptela tantaminari necesse est, quum iuris disciplinam nemo comvellare valeat, fissi qui eodem matu ipsius ciet: istandamenta eventa Haec igitur, quam memoravi , caussa Iurisprudentiam ab injuriis temporum tueri solet. Ea vero ratio, quamvisu omnium populorum I sprudentiam . Possit

24쪽

sit aptari, vel maximam tamen vim adbibvilem mi emiam inter Romanos tuendam prineae dubio havit, Nulli nisus lata ivgis erae persuasio , in legum P civilium viae bilitate atque cultu validissimos imperii ner vos o jublica silicitatus prae uri, esse

positum. Ipse Dii Navir post imi inhibiles pranda in incre victoria atque tisumphos , nihil tamen Ciceroni m egisse videbatur . nista Rempulsicam, tua . - liis suis atque institutis stabilivisset. De indoenon minus ad tuendam popularum Iur. dentiam, et om novitatisti suiuus in marcendum profuis semperi videtur stamina quaedam vetustatis reverent- , Qua cum dimnes ritus , t ac eum cinis riti sit xvi tm: opinion Um tueri liulat s et G i IIuius rei veri em a qui pariter ac re scentioris aevi historiai Mn sermo, mr-4

' a iri pro Marcella Cap. m

25쪽

Quotquot enim simi vel fuere populi, hos omnes opinionum ac rituum receptorum adeo videmus tenaces , ut ipsi tyranni, i cet α' pitibus et ortunis honunum impune illudam. jus tamen civile, quod ex vetustis moribus , Vel etiam erroribus, atque damnosis superstiationibus originem habuit, mutare et tollere non valeant. Non adeo dissido vestrae rerum humanarum scientiae A. ut hac om nia exemplis confirmare , huc ipsum illud amvum, quod vivunus, ea, quae ipsi vidimus, quorumque etiam pars stamus, in memoriam vestram revocare necesse abeam. Si vero quis superiorum temporum exempla animo velit recolere cogitationem conserat in pugnas illas judiciarias, sue duella, quibus omnes caussae tam civiles, quam eriminum , mniebantur, neglectis probationibus justis et culta Iurisprudentia dignis. Attamen barbara ista instituta, cum ridiculoquiin

26쪽

quippe illo quod Graecis Romahisque ii,

cognitum barbarum ipsum barbaro nomine appellare liceat puncto honoris, gentibus orbgine Germanis altissime infixo, conjuncta. tam firmas gerant radices, ut acerbae vel Ludovici N. Galliarum regis, vel aliorum principum leges ea vincere non valuerint; atque adeo in hodiernum usque diem, inter mediam etiam sanioris' milosophiae lucem, horrida allae consuetudo neutiquam potuerit deleri. Neminem porro latet tantum a suisse , ut inquisitiones in artis Magicae docitores vel discipulos iis adhaerentes , in daemoniacos similesque , postquam elicioris philosophiae lumen Europae populos illustrasset, depulsis veterum superstitionum tenebris, , tim cessarint, ut in ipsa nostra patria, quae procul dubio melioris culturae initia ante mliquos Europae populos recepit, sub finemst si XVI. propter ficta ejusmodi crimina ho- --

27쪽

mnes ultimo supplicis adsectos missi memoriae proditum inveniamus c . Nonne hodie na Iurisprudentia et nostra et aliarum gentium ita, ut dixi, vetustatis observantissima mam sit, ut in omnibus tribunalibus et lagitimis actibus usus linguae , tuum atque formae, rum , quae caeteroquin ex usu communi hominum jam diu recesserunt, adhuc supersit 'Nonne hinc repetendum est, quod qua tu, rimae serventur leges, tum aliae, tum Nam sertim de criminibus latae, quae nostris temporibus non admodum convenire videantur, quas tamen per laxiorem interpretationem vel etiam dispensationem ad hoc, quod vivimus aevum accommodare latius visum fuit, quam per leges novas abrogare Quamnam vero AA. hujus rei caussam esse putatis, nisi ipsam illam, neque, ut existimo, inutilem eorum, quae

28쪽

Majoribus sunt constituit, reverentiam2 Haec autem omnia si ad Drisprudentiam Romanam

rebit cur illa quoque per multa secula statum suum tueri potuerit. Ita erim Iuris disciplina Romae erat composita, ut omnia, quae vel in foro, vel taua judicium agerentur certis sormulis , a quarum accurata observat, e litium strie penderent, essent compretierua huc pertinem stipulationes judiciorum Rrmulae, legis actiones, similiaque. Ipse igitur haec superstitiosa formularum observantia juris disciplinam, a majoribus acceptam, sedi re debuit inter cives, ritus suos civiles et verborum conceptiones, tanquam incla carmina, venerari doctos. Haec adeo vera sim AA., ut ipse sermo latinus verericum bonis permisceat, nova eodem loco habeat, quo mala et publice damnola. Deinde vero quum ad Romanorum mores

29쪽

animum convertamus haecce consideratio alias uasque gravissimas nobis suppeditabit caussas. cur Iurisprudentia prae caeteris disciplim tam diu intacta floruerit. Primo enita prudentismimum illud Romuli institutum Patronatus, cinius origo atque vis argutissimam sapit politicam ,

effecit, ut non nisi nobiles ac patricii Iuris- prudentiae operam darent, atque deinde pientissima Numae Pompilii, qui inter summos antiquitatis viros merito locum tuetur, instituta justitiae cultum, inter gentem adhuc sem

barbaram, quam maxime excitarunt et comfirmarunt effecerunt nimirum, ut principes ac nobilissimi Romanorum viri juris peritiam non tantum, tanquam boni civis ornamentum sed ut necessariam artem excolerent, ita ut

Romae turpe esset viro patricio ac nobilicius civitatis, in qua versaretur, ignorare. Quas ob caussas fieri vix potuit, ut immortalis ille peritissimorum optimorumque JCtorum ordo

30쪽

quam deficeret. Neque necesse habeo praedicare magna merita Scaevolarum, Rusorum Papiniani, non tantum si morum JCtorum, sed et civium optimorum, quos jam diu aliorum praeconia immortalitati consecrarunt. Illud unum in eorum laudem hic dixissessissiciat, suis omnes sere ICtos illos viros nobiles ac non minus simplicitate et ingenu, late, quam alta sepientia atque doctrina praestabiles , a pulvere illo scholastico , a nugis istis atque cavillationibus, quae plebeia ingenia contaminare solent, quaeque adeo plerasque disciplinas inquinavere, Gongissime remotos. Fuerunt quidem, ut inter Philosophos, ita et inter nostri ordinis homines diversiae Sectae, veluti roruleanorum ac Sabinianorum, sed hae tamen ipste, licet opinionum diversitate distractae, veritatem longe magis amabant, quam scholae suae placita, atque sic ingenia, studia, quin et ipsas dissensiones suas ad commune