De morte caussa partus medica quidem disputatio sed forensibus negotiis tractandis necessaria. Auctore Marsilio Cagnato

21쪽

sci posse.

nostram interprHaetisnem confirmat , nam Arassoteles Ab. '' de hist. animaL e. s. docuit , dici ratum dierum quadraginta, κυη Vero tum hune, tu niorem . e o Non excluditur primus mensis , sed pote aisio multest tum ab s, tum cista aegrotare. suodpotes ηuoquesumi et Galeni eiusdem ad s. apb. σ r. ibi ait, fast id si ci ingrauidis eadem, qua pica ratione: sed Dydi. oriuntkrprimis diebus ergo, cistapote uia ab ei bis eaussis oris ur. . Sed accedat Ar Iotelis teHAntutis ex eiusa. bb. r. de him an. e. . diserte tradentis, orauidiae mulieribus accidere corporis totius grauit. rem, oculorum caliginem, capitis dolores, bis quidem die decimo , his autem tardius, mi magis, minusiue a materia superuacanea tentantur. Sed, hoc, demum

Hippocratis fui' consilium, licet inde accipere, quod morbospraegnantium erumque describit ab vertem,poris desinitione, O quamuis multi lat, qui nonnisi μ- tu adiato fieri possunt, tamen non desunt, qui feri omni tempordyUsurit'. at, disroeognosci sis intra diem vicesimum temtiam , mulierem concepise, tero gerere, non est

L miles ὸx veterum documentis cognocere, Hipp. priamum t r. aph. 62: in uit, Si mulieri cessent purgationesnque febr is,neque rigor ueniat, dia incia , t . iudicaeipsam in ventre Labere. Cum autem haeae, erat, 'tris epe contingere, His multer concipiat, cui mensit Jumplicis ab ipso estuc tu diebus accedere de

22쪽

buisentri non accesserint . itaque accedentibus ad men- Assium defectum Iamdjs, intemgitur in itero habere , blicet infisa diem a conceptu 'icesimum. quibus addi qμο- que test experimevtum aqMa mμlse de quos, apb. V i in M. de seribb. insuper Hipp. monuit tib. 4e genitura , in desterilibus, . Aristi ob. , . de hs. an.c. s.

vibseruandum , mirum, cum νir semen emiserit ,scca 'Nulua remaneatein quare obseruada licet HV crates 1 insideret mulierem partus peritam, tamen declarauite partita expertem posse hoc idem cognserer ait enim, hoc abali mulieribus percipi posse, Niserit cgntriA il-D,de qua idem HiWib.de natura pueri aemum grauitas corporis, oculorum caligo, capitis dolores dicti superius ex Aristiscentposse conceptum primis ipsis decem diebus cognosci , nedum ante Nicesimum tertium, proponitur. Sed ex dictis appareteme intra idem tempus mulierem aegrotare, in interirer modo simus m mores grauiditatem no essepe e caussam aegritudinum in mortis ,sed ob adiuncitos morbos, qui tamen ingrauidispericulosiores sunt,νt ante dicebatμr. Sumendumque est,in inter conceptus diem,m morbi exortum, Jaritum, in tempus interponi , qμo indicia conceptu appareant f quod intra decem primos dies fieri poti , 'id

ctum eia: alias si concipiat simul er agrotet, minime ι-ψicare Mesigno Naismua, eam micro gerere.

Si quaeratur similiter de abortu, in ripartu,scilices virum quavis aegritudo supcrueniens Zμerpers ιηι ηψes triginta in tu masculo , in quadraginta duoi i

23쪽

ii ex qua aegritadine moriatur 3 sit partu imp

erperae ad- tanda necne:respondebo,partumprorsus accusaniae Metui Vmνu- enim Hippocrates indicaui cum in libris Epιdemicis de ''' mulieribus, qus a partu aegrotarunt inatis habuerit dicere ,peperiise , nec magnam aliarum iideatur eatis rum rationem habuisse. νti quo , cum degrauidis Nemn. Is bufecit: nam lib. I. Epidem. fecit. I. agro . Philini Epid. feci. dixit uxorempeperi filiam , in purgatione facta ex praescripto naturae,caeteri ; recte habentisus,decimo quarto a partu die correptam igne irini febre i Ga interpretatur, ardentissima cum rigore s sed eius rei nullam,praeterpartum , attulit caussam,quam ad rat ,-aestimabatur,praetermittere non debuisset: diaxit quidem purgationem cessasse ,sed ita it 'rideri possit, febrem ortam prius, purgationis Neros pressionem secutampotius, Vis proma , quam praegressam esse ut causam. Licet enim Galenus interpretatus si huic mulieri ex retenta a partu purgatione morium c mortem contigisses tamen hoc Hippocratis verba non significant: quod ex duobus accipitur, primumque hoc es, dixit, se brem aduenisse, cum Uset purgata secundum naturam

φυ--. Ergo non ex retenta pumgatione febri orta. Nec dicendum purgationis nomine secundinae vocatae eiectionem acceptam: quia haec inter praetatio non est alijs H pocratis iocis consentanea, 'quibus , agendo de mulieribus, reperitur hoc seu ν fabulo purgatio , pro sanguinis euacuatio-- ὸ μ 3. Apseri . cI. sivtero gerenti purgationeέ

24쪽

m σαβ non eam purgationeriis μὴ σπρευοπιαι-Hς, quae ad secundas referri non valent. Itaque hoc etiam loco purgationem intelligimur sanguinis a partu 3 quam necesse est perseuerasse usque ad diem decimum quartum s quod aliquis acciperet ex

ipsius 'Di dictionis ; quodpraesentis es Etemporis participium, perinde atque dixisset, dum pumgatio feret, itaque viseruatum es tempua prasens millis, leuiter agentem, κουφῶε ιπγυσαν, nam in hoc es praesentis temporis participium ; sic in hoc γναμένης de buisse eruarii quo intelligitur, purgationem mansissem que ad diem decimumquartum, namque ait Hinoia erates, eo di ebrem exortam, dum purgatio feret alias bene haberet s sed 'tam dictionis huius non tanti

facio ; nam Graecorum non me latet in u temporum licentia , in in eadem oratione 'P-- , quod esi prae sentis temporis Nerterunt inpraeteritum, in recte desicum peperisset ι Sed me res mouet ipsa: nam Murgatis secundum naturam processit , abac leuiter babuit , hoc usq; ad diem quo caepit aegrotare, perseu alse opor

ruit: nam si ante illud tempus desset, dici ruonpotus

fet,facta ecundum naturam esse a nequc contemnen

dum, si quis Me confirmet eo, quod dictum eii, Vpositopbarmaco , ides pejsario Nocato, mum G ηφίσθη , secum dum haec leuata est , hoc est dolores iteri c quas ait die idecimoquarto exortos P hublat purgatiove c quam im

dicat eodem tempore cohibitamὶ reuocata, cum reliquin remanserint, in mutier defuncta sit. argumento autem

25쪽

es , febrem a retenta purgatione ortam non esse, quia reuocata purgatio Hul opis aduersus febrem attulerit. Cum ergo dicitur, huic mulieri, febrem a supressa pumgatione ortam esse, interprstatio es merbis H pocratis minime congrua . Accedit cir alterum e Nam Hira, pocrates inquit, decimo in quarto die ignis inuasit cum , rigore. huic cor primum dolebat, in hypocondrium de trum, muliebrium dolores,purgatio desita est, quibus

merbu non temere in ab sique orine res enarrauit, nec

crediderim illud adverbium , primum, sine caessa an situm, sed importune appositum esset , nisi caetera ordine . narrare consiluisset, eoque accipiendum, purgatione . postremo loco narratam pro causia non receptam ab Hipi pocrate,nam caussa ut praecedit, ita priore loco Verri debuisset, nisi quis narrata illa quatuor symptomata, eodem tempore putet exorta: in illud, primum c grsce tamen significantius, αργμένης cum inciperet, scilicet se-brire dolorem cordis eouerebendere, in praecordij δε-xtri , in muliebrium, e purgationis desectum itamen cuncia haec febrepseriora eue se, dictio ilia demonis rati eoque escitur , partum, licet naturalem, aegritu

dinis causam fuisse , non qua naturalis fuit, sed qua

nonnihil praeter naturam latuisse necesse eu , it dictum sit ab Hippocrate secundum naturam purgatione facta in alias leuiter degentem, juia quod latebat , novom apparuerat, a quo febris oriri potuit die decimoquar to, quam secutasunt quatuor enarrata symptomata:

q-aproptetris Upre purgationis febrem induxit,boc

tamen

26쪽

ramen d buit partui a scribi, quia purgatis inramina

pocrates,cum partum memorat, alio causis genere prinvidiatur; quodis dignum animaduersio/mnam in alia eiusdem libri narratione, dixit, Epicratis, eUxorem biduo ante partum riguisse merimenter sine calore , temctionem c quod aliqui dixerunt sedΦpurgationem a partu factum oportuit secundum rationem e tamen productus ea morbus vique ad diem octogesimum . ,Ergo morbi causia grauiditas er parem , cum lanei et ali quid, quamobrem in rigor ante partum accisma et si naturalem fui partum significauit. quibus similia imguntur eodem libro de Dromeadu νxore, qus non quiadem riguit ante partum , se emellam peperit, in alia omnia facta sunt secundum rationem, Ni in priore. V rum haec breui mortua est, nec aliam ob caussam, nisi quivarem non erat naturalis,Ni videbatur, in late bat anguis in herba, quod euentus docuit. Nec VaI

sius perPadeat , facta omnia secundum rationem quia. D a secum

ratione, τε παν- φλ - , si ergo alia omnia secundum rationem, ergo nonholum secundarum eie

27쪽

secundi me eiectae,eten se dirarum Ararios non sunAOmnia, sed: purgationem secundum rationem a part factam, verba illa , in alia omnia, comprehendunt nec item persuadea a morbum bule accidi sis, ob p μα- , timemsuppressam intem Eiue, si prino sipa

omnia secundum raIionem euenere sergo inpurg - tro. cumque die altera febris orta sit, non erga a Iur pressa expurgatioπe, ergo a partu, qui non erat, Ut νι- duatur, naturalis, cum intus laterent,o' quiescerent,

morsi semina, queaoneodem semer tempore germio emittunt. oemus quidem is ιρpressa poBpartumpur gatione , in Thaso aegrotassimulierem , de qua bb. Diae AZ. a. AEVO L. cum speciatimscriptum sit a part illam febre correptam, curi purgatiexsa a mn esset,. --ονοι - , quod etiam diem uin is ut , θυιμο eorim inferius dicta ea in Cyzico gemeli in cum di cui repeperilse nec maldepurgatam eqse, ον- V m ,ρθείσης, quod-libro myct. a. totidem Fbιs pro duum ea. In his ergo Hippo satis habuit' causi

in laudimspartum Memor se me M. eiusdem R. μαο aegro 1 o. I l. abortum recensuit quo ambae ilia

rum mentione. alias tam de miris, quam de mulieri,Ms agendo caussas attulit nomiua tim maria , rumantea mentioocta eLE. Itaque grauiditutem m

partum sariardoneas caussas ses morbus alio cauisa habuisset in periculi in mortis existimabat, Ni amre notatum est . Sed represendet hanc c ideo flentem

28쪽

tiam, qui hee lebrit apud Aponensem Conc. dissi os

Si febrem post partum contingat fieri naturalem ex di, malitia regiminis, uniuersaliter a quacunque causi, manifesta, nullo nis computandum a partis, ab arsebresium , cum in nullo dependeat ab eodem, sip. uchis etiam inter partum febrem intercedant dies.iae ibi. ,, quibus verbis significatur aperte , si morbus mulierem postpartum naturalem eorripiat ob caussam manifestam, illampartui non debere imputari. Verum quo Aponem ait, dies taritudinis post partum naturalem exortae a die primo aegritudinis, non autem partus μ' . putari debere, hoc e dictum est ex Hinocratis Ieum . tentia,qui morbi cuiusque dies otia spartumpraeter naturam ) aprimo die morbi, non a departus, nisi ex accidenti , ut suo loco explicatum est, numerabat . . quod ero ait,si morbus oritur post partum naturalem

ex caussa manifenta, nullo modo a partu pendere, ιγ

neque ect de sententia Hippocratis diotam, neque ali,

demonstratum. coutra mero verius demonstratum est morbos eosdem grauiditari,aut partui accedentes longe inesse , quam cum alias fiunt periculosiores:itaque contra 'sos e

Hippocratis sententiam , falsoque dictum est , eos in nullo a partu pendere. Ergo quacumque praegrante et concrus abortiente, aut post abortum, aut parieme,vel post palmeum defuncta, iam infra dictos dies triginta in mariabus , Nel duos in quadraginta inseminis , vel si in i lse di trigesimo,aut quadragesimosecundo morbus ora tur c quibus exactis diebus iam non iacitur partuscatis q

29쪽

ea'sa morbus oriri exceptis locum habebit. Sed quaeripotest mulier ex quacumque causia νtero laboraret qui uis ille morbus sit atque interim

conciperet , et ' grauida, vel abortu facto, 'vela partu moraretur, cui mors huius tribui deberet e num labori primo,ita H exceptio locum non habeat' nequaquam: si namqne cum illo labore ita misit, mi concipere potuerit , dubio procul absique conceptu viuere diutiusp Disset, ergo mors ea tribueturgrauiditati, aut abomtuι , auipartia, in exceptio locum habebit.

O auari quoquepotest,si mulier Hero ex quacumque Iraus a laboret, interimque concipiat, 'LI abortum,

aut partum intra tempus dierum triginta, aut duorum GP quadraginta aegrotaret, in fanaretur lintra,vel ultra eo dem dies , atque manente eodem muri tib 1 re aliquot diebus, quotcumque intra praefatnm num tim eodem iterum morbi genere capiatur pereat, erit ne mors partui, mel abortui tribuenda , quo- .niam recidiva sit, qua naturam refert prioris morbi in eiusdem morbi caussas refertur e nequaquam: quo-

uam ibisanat emel ess post partum, vel abortum, iam es illi statui, in quo fuit ante conceptum , restituta: quo tempore si ex νteri labore perijsset, nulla exceptionis ratio habenda fuisset, cum neque grauida esset,-que abortumIecisset, nequeriperisset. Similiter igitur

eadem praetereunia exceptis 3, cumpo I recuperatam maletudinem iterum aegrotat ,sed extra tempus pue perarumpurgationi assignatum. Neque dicenda eri r eidiua

30쪽

eidiua simpliciter, quae in partum, vel abortum referendasse , quia dictum extra tempus iam nulla vis est, in ratio habenda eLI nulla partus, vel abortuae e cumquesumatur, illam sanitati pristinae restitutam , necesse est,ritiam illud eius et teri a noua caussa externa Nelinterna , vi contingit scpe sine conceptu, irritatum esse. Sed quaesitum est illud quoque, si uterus, antea bene

in secundum naturam constitutus, dum grauida mulier enti vitium contrahat, aulpos abortum , Nel di tum s fgrotetque mulier intra Furgationis tempus, si in terim occidat, mors ea partui, aut grauiditati tribui debet, ut dictum en sse ana sec euadat quandocumque: Si ultra purgationis tempus denuo eodem morbo capiatur , in noua caussa nulla accesserit , erit ne secundus hic morbus grauiditati imputanduae, aut pa tui , adeo ut exceptioni sit locus Z omnino, si constet nouam caussam nullam aduenisse, quoniam recidiva est, cuius eadem est, o prioris morbi natura, atque cessse uerit licet caussa remotior, grauidisas , Nel abortus,velpartus, propinqua tamen eadem manet, iuriscia licet vitium a remotioribus illis caussis exortum. quod sequens morbus referendus est. Verum esse hane recis

diuam, in nullam aduenisse caussam internam saltem si fortasse de externa essemus certi) hoc es adprobam dum, es demonstrandam dissicillimum. Necsmilis casus est ei, de quo dictum est ante, si morbo eviatur mulier grauida , vel a partu, aut abortu, accesserit licet alia euideus caussa , in inureat s mortem esse grauid