장음표시 사용
121쪽
nocturnae febres a pituita potius esse videantur, longiores sunt meo judicio. Sic controversum est Valde utra sit deterior an nocturna, an diurna. Intempestive coenata es, O pota. Non abs re toties decantat illud Hippocrates: in paroxysmis nil dare oportet. Ideo paroxysimos cujus Ue morbi tenendos monet, ut cibationis occasio antevertatur. Et sufficiet tantum hoc loco easadducere quae Hippocrates tam diligenter inculcavit: Nosces quibus in morbis forbitiones non conferunt. Nam s dantur, nec loco, exacerbantur febres es dolores, O patet quod sumtum alimentum morbo dat incrementum, corpori vero tabes es
infirmitas e Fit : Et paullo post, Sanorum diaeta (supple non legitime in situla ) aegris es nocentior quam sit ferarum diaeta sanis. Porro duo sunt
sari. p. pct. loci valde notandi apud Hippocratem ex quibus cognoscas quantum affe- .lib. I. d. rat detrimenti intempestivus cibus de potus in morbis: Prior est hic quum loquitur de mulieribus implicitis febre continua ob suppressionem, Dirgia Historia ante' ntibus menses eυenerunt, O nulla mortua est. Nam Philonis filia, quum ei p*ημirum 'si' famula evioso e naribus e uxisset, septimo die intempestivius coenata, defun- 'P- i sol. Si ergo intempestiva coena, etiam jam morbo crisi minuto, ut par erat , per haemorrhagiam , tam nocuit, vide quid aliis sit allatura. Alter locus est de quodam qui quum incalesceret tantum, intempestive coenatus est, ut morbus qui leVis sua natura foret, eo errore commisso letalis exstiterit, ut in Com. Galenus demonstrat. Sanguis e naribus , O menses non bene respondentes apparere incipi
NH.1 .pet Haemorrhagiae, metret mire (π), urinae de alvi fluores (di), a.dib. 1. parotides inter ea quae judicant censeri solent a Galeno dc Hippocrate. Parmet'. sectis Galenus quidem hoc docuit in Pror . de Hippocrates in Epid. docet si A. R, i, p. ' lubriter menses erupisse, Bc sanguinem e naribus ad depellendas arde, res febres. Et alio loco contra quorumdam neotericorum opinionem qui in ardentibus febribus haemorrhagias vituperant , docet sinceris febribus ardentibus si quid aliud, haemorrhagias per nares ad depulsionem morbi Ad pari. v. quadrare. Cur autem id fiat aperiit. Ideo quum huic puellae natura se et t. lib. I. ut pote sanguinem repurgaturas Vellet aliquid de per uterum , dc per na- res moliri, non erat temere ab instituto revocanda (s) nam quum semel instituit aliquid excludere, maxime qualitate si peccaverit, id facere prohibita , magnopere laeditur et declarant abscessus illi nocui Sc partes
Libri de virm corrumpentes. Si enim per Unam partem eXeernere prohibetur , aliam mr molitur 'Ceterum abs re foret hic recensere ea incommoda quae una mensium suppressio invehit, quum de alio opere seorsim de his egerimus, ScHippocrates librum integrum ea de re conscripserit, in quo singula ver-ha non numero, sed pondere sunt aestimanda.Haemorrhagia inductus Medicus venam serit. Magno errore tenetur major Medicorum pars, quae ut nil non agere
videatur, existimat se parum proficere aegris, si non quicquam pra scripserit ,
122쪽
rit, aut propinarit, aut secuerit. Et quum temeraria haec medendi methodus per manus tradita ad juniores transfertur, magna aegrotantium clade medicina administratur : & in hoc errant graviter : nam sit induxerint in animum venam reserare, & id cunctanter saciunt, si guttula sanguinis e nare fluat, tunc quasi trophaeum reportantes clamant oblatam legitimae phlebotomiae occasionem: (6 si luculenta sit haemorrhagia, audacius secant, quia naturam copia gravari asserunt: si infra modum & pigro lapsu sanguis fluat, compensandum istum defectum apertione Venae contendunt. Jam paullo ante'docuimus inscienter eos agere qui haemorrhagias criticas quamprimum sistunt. At nos contra fluente sanguine nil agem dum contendimus: quandoquidem veterum decreto statutum est haemorrhagiis solvi febres ardentes et , quod de excretione per nares dicimus , idem de uterina purgatione audiendum. Quo pertinebit historia de uxore Cleomenis, haec pleuritica erat, quarto die copiosi menses fluxerunt, dolor lateris, ta sputa omnia cessaverunt. Sed tanta fuit vis κατωμοπ- e) , Ut de repente manante per uterum sanguine pleuritis cessaverit; numquid commoda est ea evacuatio in febribus 8 Quod si minor sit quam par sit, arte juvetur ac incitetur Et Hippocrates in febribus horrores, labores, dolores, colli molestiae menses proritant: sic tametsi ea urgeant symptomata, si eruptionis menstruar spes est aliqua , in illa consistet salus. Itaque omnium impertiis sene fecit Medicus qui haemorrhagiam repressit, ut non mirum sit, si tamen dirorum malorum generationi occasionem dederit.
Perturbatur, rapietur, commovetur.
nam mei misHeti: (c) dicuntur qui non insigniter turbantur, quod mente leviter ostensa evenit: adaucta vero laesione, non jam sed
superas , , ibi tumultuatur, & mutationem quamdam recipit. Idem enim humor in cerebro coercitus dum ibi moram trahit, alius humoris aliam naturam adsciscit et nequit enim diu immutabilis in cerebro manere Quod autem diximus commoVeri in cerebro humorem ad illius pertu bationis generationem , id en Hippocrate patet , qui ad generationem mor horiam capitis vult ut commoveatur humor et Immo alio laeo, ait, Desiit homo e Fum bilis in ea te commota fluxerit. In alio loco dixerat, quinuitis commota fuerit, supple in corpore purum is M , hi Tn (s . Sed libro de morbis usu sis (h in capitis: cerebri corpore animadVertit: quoa bifariam humor moveatur, uel inferne sursum, vel in capite ipso. Et stabilior est morbus ut paullo post docebitur. Unde Galenus utitur verbis ci j in ipso cerebro, quum transfluit, dimove
123쪽
Ad part. TZ Act. r. lib. prioris
Ad pari. Io.PI. r. libri 1. Prorrh.
tui, & decedit ab una parte cerebri in aliam ejusdem cerebri partem propensiorem, aut imbecilliorem humor tumultuans. Verba Galeni sunt: Si alias ex alia cerebri parte in aliam humor noxiu1 desueus, Graece haerὰ - - , ab omnibus rejiciatur, ut tandem ira nerUOS irrepens convulsionem e
eiat, es necesse. Sic in corpore ipsius cerebri, quum mansiones multae sunt ab una parte in aliam sit impporum, Tap ic , uac rapsvo (h) , ut nomen TE κατα=pu non sumatur tantum pro defluxione a capite in subjectaupartes, ut quibusdam veterUm lectioni , & praesertim Graecae ignaris vi detur. Sed nos nolumus otium terere in explicatione motus de transflu Rus humorum in capite ad generationem morborum capitalium , quum plenissime ante de his dictum sit. Dubitabamus an a liene sors.
Hippocrates ad instituendom (l selet considerare usi: terebilem opaestic (m . Ut quum porti' a qua malum primum originem ducit notitia habetur : id inter Ta pa 'p- (n censetur, ut i ostra mi nomiane non intelligantur tantum T M(o quae inter- p habentur. Sionimirum de sacro morbo loquens ad praedictionem rem praeclaram docet. Et quod de epilepsia dicit, idem de quovis morbo effatu digno, & prae sertim qui sacram mentis arcem obsidet intelligi potest. Di illimo sere morbus curatur, qui a primo puero prehendit: secundo loco suibus fastus sum rit morbus , nullam riviscationem praebessi ex qua corporis parte initium ea perit. sui a capite initium Mut omi ut es, deinde sui a latere et sui a pedibus aut manibus , fanatur. Medicui curam aggredietur , s homo juυmnis fuerit O ejλι-ονιι (q) , nisi meni aliquid mali habeat , aut supore alto
nito Meratus fuerit: nam hae tagia ac lR A P AMMi (r non sunt conducibiles. Quid hoc sibi vult nam ins se traharao i ii tantum abest ut mala sit, ut hepe m lm,v jων sit Ilouri ac (S): unde melancholici sunt epileptici. Sed illo loco Hippocrates nomine Tuc by (t duo significat, re humoris pravitatem , de dispositionem jam in cerebro contractam , ut ea
naturam impediat quo minus cito morbum curet. Pravitas humoris est
ea quam Galenus describit : Flava bilis assata es sanguis niger atram hi munerat, fiatia haec bilis quum assuetur primum in humorem aeruginosum abit, deinde in nigrum et Asfiatur autem ob febris magnitudianem. Et quum in phre nitido fisa bilis cerebrum prehenderit, es febris vehementia assatum hunosue eum melancholicum reddiderit, ob atrae bilis aeukc o ictu (u vehementes fiunt insaniae, quas Hippocrates in Epid. , avi. Iic (x vocat. Et paullo post in eodem Comm. videtur velle docere cerebrum phreniticum , id est calida de sicca intemperie laborans, humorem aeruginosum , deinde atra-bilarium
s r ) Mentis emotiones melancholicae.
124쪽
hilarium generare. Ad rem redeamus. Si quis sideratus fuerit , & λσα- vivac fuerit hara hietas (o , non facile est curare epilepsiam ejus. Ergo
patet ex illo libro Prorrheticon primum animadvertere oportere , an quaedam sit pars a qua conspicue morbus foveatur, an cerebrum primo affectum sit, an non. Ideo dubitabamus an a liene morbus tam repentinus foret, maxime quod melancholica esset natura virgo. Sed revera non tam diligenter ad lienem attendere oportuit, si quidem conatus naturae per uterum , per nares, ut ante docuimus, satis indicabat onus quo natura premeretur, Sc quod, nisi impedita , excussisset. Quis enim dubitat quominus in illa virgine orgasimus de impetus fuisset eo modo quo in maribus , in quibus vo Maedi r (T dicitur Z Et quod in marium testibus veredi haγira a) dicitur in mammis inpe.1 (b dici potest. Quam Uam proprie coeli se volunt intelligi ubera laete distendi: quomodo disi ( quod idem cum cppidiis, significat partes dicuntur ab Hippocrate, id est, intumescere, & turge scere. At apud eumdem Hippocratem ero idi non significat lacte plenum esse uber, sed turgescere; est autem id quod e) Graecis dicitur; verba Hippocratis haec sunt: suum mola in ut
ro es, nil moυetur, nec in mammis lac gignitur, sed cuγF etu, stur, et id est, nullo praesente lasse ipsa turgescit. At iste orgasimus rerum admirabilium auctor exsistit. Quid ergo impediebat quominus in ea virgine collectio esset sanguinis, cujus tetra anathymiasis cerebrum ferietas tot malorum causa sit 8 Ita enim Hippocrates qui insania corripietur , et hoc saenum praesagit, sanguis ipsi colligitur ad mammas, & colle io sanguinis
ad mammas furorem facit, & suppressio mensium cancros in mammis , desipientias parit, ut in libris de mulier, morbis docuit Hippocrates. P merum decoctum , esc. In multis peccatur , in intempestiVa diaeta coena , ex qua tantum abest ut aegra adjuta fuerit, ut contra major ipsi morbo occasio fuerit a praeterea laesit usus vini; tertium & maximum remistio decocti papaverum cum vino. Jam translatio erat in cerebrum (declarabat conatus per haemorrhagiam) imbecillius illud erat redditum, tetra enathymiasis erat, tum a cibo in paroxysmo corrupto , tum Vino , tum ab ipso meconio et huc accedit quod omnes qui tunc temporis vagarentur morbi , dolores capitis comites haberent implacabiles , praesertim dum vigeret accessio et sed inclinata febre , ta calore sese frangente circum auroram quiescebat dolor capitis. Ceterum ( quod huc maxime pertinebit ) mnotavimus ante humorem eumdem biliosum , aut ichorem & febrem ardentem facere,
phrenitin & desipientiam simplicem instucere. Nam si adhuc praeterfluit
venas, nec dum pedem fixit, aut vasis egressa in membranis cerebri, aut substantia ipsius impressa inustaque fuerit, eae , & π pH d) eveniunt quas in vigoribus febrium arderitium , immo tertian
Ballonii Oper. Tom. III. Q rum(33 Ecflatieus sit melancholico modo. sed Orgasmo & impetu ferri.
SEI. vltimalis. E. EFid. Lib. deseri libuia
125쪽
ia a CONSILIORUM MEDICINALIUM,
rum legitimarum videmus: sin autem impacta fuerit bilis , stabiliorem daasipientiam facit, cujusmodi phreniticorum exsistit. Rursum ut fiat a bile febris, oportet quodammodo adhuc cum sanguine bilem ipsam confundi commiscerique M aequabiliter exardere sive in sinus hepatis , aut circum os ventriculi, aut in majoribus venis, aut in. pulmone , aut liene , aut
etiam in cerebro ipso: sed ut in cerebro ipso fiat phrenitis ( quae a practicis desinitur quoddam cerebri aposterna , quasi sit c( e aliqua ,& velut egressio Sc seques ratio bilis a sua massa , quomodo in erysipelate sit; necessum est aut totum sanguinem ibi bilescere , aut e propria statione bilem discedere , & cerebrum ipsum pertinere dc perfundere. Itaque si ad generandas Vr rex re ). in cerebro fugaces, de concedentes prout concesserit febris rigor , requiritur tantum translaeto vaporis sursum, de ejusdem veluti se transfluxus de transfusio per venas, non est
dubium quin et O ,r-ν g usus saepe offficiat. Sistitur enim in cerebro hic tumor, qui tumultuans , Ac huc dc illuc pervadens simplicem desipientiam faciebat : dc dum figit pedem , inuritur ec imprimitur ipsi cerebro , unde laesio mentis firmior exsistit. Porro quantum detrimenti ap-γ- bi. O portet temerariu3 hypnoticorum usus , in primo libro Consiliorum aperuibs mus , de illinc ducenda sunt quae huc pertinent. Tantum videre oportet an papaverum decoctum tantopere laedat. Dioscorides de multis speciebus papaverum disputat, de in iis capita , folia , semina , de succum conside p. go. O rari vult interpres. Capita & folia tunduntur, de succus praelo exprimi lib. q. tur , id expressum siccatur , dc in pastillos aptatur: Dioscorides id meconium vocavit, quod ipso opto inessicacius est. Tunso capite de inciso succus , de liquor effuit, id aegro eo ri ( h opium ham, i) vocatur et quarto gradu refrigerat: Quamquam a qualitatibus quibusdam manifestis interpres Dioscoridi; vim quamdam calefaciendi impertit praeter Vulgarem Doctorum opinionem , sed tandem gravitate veterum sententiarum terr tus, fatetur a mixtione glaucii herbae id contingere posse , ut ementitium sit hoc & adulterinum (8); Semein papaverum in cibos expeti, minusque esse formidabile , longa oratione conficit. Legimus 3c opinionem Dioscoridis dc Theophrasti &. Interpretum , sed papaveribus vim tantum re stigerandi , dc somni conciliandi inesse comperimus. Quid ergo est quod vulgo credatur infatuare Et nonnisi cum metu aliquo papaverum capita praescribant Z Credo ipse papaver tribus de causis Ac piscis , de reriaim late inducere posse , qui affectus aliquia assine habent Galeno , item de quam iv, , 'Tum dam, id est alienationem mentis: Primum dum refrigerat re spiritus incrassat; Secundo tetros vapores, de calidos in substantiam cerebri impingendo. Nonne enim videmus initio paroxysmorum ab ratimis ad penetralia cordis calarem refugere , de una capitis dolorem incredibit
126쪽
iem saepe excitari , aut xksecae (I , aut aliquid simile; contra calore febris sese frangente (licet sit tantum remissio , non autem intermissio ) quiescere capitis dolorem, , ad pedes calorem recurrere Immo in lib. Aci tor. quodam in loco tum demum exhibendae aquae , aut cibi occasionem adesse putat, quum pedes plus reliquo corpore concaluerint: pote Maerctf-
m facto calore & spiritu qui prius erat arcte muc ( n). Hinc liquet caloris , spiritus, ichoris esse fluxum & refluxum , nec non quamdam . cphncir ( o , ut ea ratione hypnotica, & impense refrigerantia noceant , egressum maligni spiritus re caloris a capite impedientia , ta diffatum perspiratumque prohibentia et quod audiendum est , nisi corpus sit legitime
repurgatum et nam tunc, quoniam non tanta est tetrorum vaporum comcursio 3c sursum inclinaetio , & tantum alterandi sese oneri occasio , t tior est refrigerantium usus. Quod ne cui mirum videatur , etiam ex ipsa methodo medendi patet, in qua Galenus vetuit ne in febribus a putredine
ortis frigida exhibeatur astatim , nisi pepasmi signis hap- p apparentibus (s . Quod si tanta cautio in usu aquae est, multo major adhibenda in usu et- υπpoetisωγ H ν κωφικῶν (q . Unde non mirum si somniferis initio morborum datis , comata, , caroticae affectiones insequantur: sistitur enim in cerebro humor , infligitur , imprimitur , qui sua mora re suppressione , quum venenum aliqua eX parte resipiat, non potest non impense cerebrum laedere. Praeter duos illos modos tertius adjiciendus est. Credo ipse papaverum & consimilium usum aliquid habere , de malignum, & si non omnium, at saltem quorumdam cerebrum inde tantopere laeditur, ut ei labes saepe , quae elui non possit, inuratur. Quid Cap.8s. lib. Menim quum omne solanum seigidum sit , tamen vo μανιών r ), parva Dioscorid. quantitate datum , praesertim pulvis radicis ejus cum vino, facit species vanas , & imaginationes observari, sed duplicatus hic modus ad tres usque dies mentis alienationem asserte ut jam illud solanum non tam mohifestis qualitatibus agat, quam occulta quadam vi ad pertUrbandam percellendamque mentis arcem: Sic tertia species solatri omω- s) diciatur, qUarta lamiaevi (t . Et non tam aestimare oportet Hae Missis (u generari ab usu solatri ob humorum eam qualitatem quam ad generandammaniam & δκmaestu (x Galenus multis in locis Prorrh. requirit , quam avi quadam quae ipsius solani furiosi et uirtu inhaeret. Quid non etiam, quemadmodum vanae imaginationes , spectra , delirametata , furor denique ipse solatri usu inducitur , papaveribus vis occulta mentem moveat de perturbet g Quis tamen dicat : Si papaver refrigerat, & somnum facit , cur non potius, si forte inepte usurpatur, aut in tempore, aut in loco , aut corpore, caron similem assectum inducit, & non detixia, nugas,
127쪽
falsas imaginationes, & vanas. Ita enim vult Galenus humorum calidorum proprium esse turbulentos somnos afferre, movere, deliria inducere; frigidorum contra, comata, astrae popetc β uetit, lentorem , & stuporem. Quid ergo quod vim habet refrigerandi mentem movebit , vigilias ind cendo , aut efficiendo ut aeger capite doleat , saltat , moveatUr , ferocem oculum habeat, & laesionem, aut in actionibus quae sunt in sensu , aut ab arbitrio pendent quae omnia , aut major eorum pars Tnc παραιροσυ-Dri. g. rac ( a Galeno argumenta statuuntur. Respondere licet. Primum siseci. g. lib. 1. memineris eorum quae de solano dicta sunt, quod nimirum mentem lae-
Prorrh. dat, non tam manifestis qualitatibus quam occulta eaque infesta vi , idem forte dices de papavere , ut in quibusdam turbulenta insomnia, & d liramenta excitet. Praeterea dum & obstruit, & spiritus premit , dc su liginem vaporum cerebro ipsi apprimit, de somnum potest inducere, dementem movere. Hic enim somnus est et mae(a) tamquam comes 8c assecla eth: Harai- βλάβnc (b ) : qualem somnum copia vini accersit. Etsi
enim vapor excitatus a vino calidus sit , tamen somnum conciliat, & m
lignitate sua et aHis ( c) afferre solet. Sic papaver suapte natura dicamus
conciliare somnum , sed ob conculca tionem multorum Vaporum excitato,
rum vi caloris febrilis , conflictus fit ob diversas vires papaveriae ipsius , ae vaporis aut exhalationis inferne excitatae. Nisi dicas , quod ante demonstratum, & papaveri & solatro inditam esse maleficam vim: quod credibile omnino est. Et quemdamodum emaru -- αν ( d a confusione humorum natura diversorum euitatur et ita quoque hausto papaveris decocto , & elatis multis fuliginosis sursum excrementis, .conflictus M ' pugna quaedam ob vires contrarias eXcitatur et hine in somnum propensio, ta nugae. Numquam enim maleficus magis est somnUs ,. turbulentus ,
quam quum aliquid est quod cerebrum refrigeret , & propterea ad somnum adducat, de aliquid quod idipsum cerebrum moVeat, re excitet. Ne sit mirum ergo si de quis quodammodo sit caroticus , & deliret et immo & --δέ (e delirant. Quamquam hoc cuidam mirum esse possit , quum vix fieri posse videatur, ut deprehendamus aliquem delirare qui aut veternosus sit, aut caroticus, aut hilet ac (F . Quam quaesitonem Galenus movit, & in ejus explicatione dissimilis immemor sui exstitit. Nam ita de ea re sentit: Nulla sue quaestio es quomodo quis c*ωνoc mente moveri dicatur. Ridicula enim ess interrogatio quarem , quomodo quis sciat alium de irare qui mutus fit. Nam quod motus mendat as ratione alienos raesti si . exstat O inordis ite conjectatur , hoc de ientiam indicat. Contia seri librio, . tit alio loco cuomodo nec ira comate de pientes , nec in catochis penitus immotis de lentiam cognoscere valemus , A fisin Hippocrates vidit catochi speciem , ut immotum quidem corpui soret , exiguum tamen homo loqueretur
128쪽
unde dignosci poterat de pientia. Sie credendum liquentibus ipsis aegris deci rari desipientiam , completa catoche non amplius aegros loqui. Ex quibus phtet necessariam esse loquelam , ut quis desipere deprehendatur. Tamendissentanea plane scripsit Galenus. Et tandem pro instituto concludemus fieri posse ut & succus & decoctum papaverum omnino refrigerando somnum inducat, si Sc corpus bene sit purgatum , ta legitime praescribatur :item potest inducere & soporiferum affectum & deliria, ta inania spectram Tertio , si forte suo sine frustretur , vapores fuliginemque sistendo in capite , perturbationem mentis perculsionemque inferet: tanto autem id facilius fiet , quanto caput est infirmius. Vidi puellam devoratis solatrimanici baccis furentem : incredibile dictu quantus calor perciperetur in fronte Sc temporibus , ut ea ratione tantum febris in capite concepta vi
Aliis hoc phreniticon : aliis hoc melaneholicum videt r. Omnis humoris maligni suppressio, non multo post in ea parte in qua fixus fuerit saeva edit symptoma a pro more & ingenio suo. Credo in cerebro illius puellae factam esse Sc suppressionem , de alterationem : haec enim illam consecuta est IO). Febriebat semper, & quum deliraret, vana de absurda loqueretur, indecore corpUs eomponeret , non sine tamen doloris vacuitate , non abs re dubitabamus Duin melancholicum , num
phreniticum id esset: quamquam uterque affectus longe dissidet, & causa, de vacuitate , aut pragentia febris. Galenus in Prorrheum duo anUo- rarite. Miavit, prius de feroce responso in homine modesto posterius de distin- s i. i. Iib ctione 3Mλαγχο ire: mamrιέλοι (g). Qctum ivi homine composito,. de prioris Prori. moderatis moribus praedito cernimus ferox de superbum respontum, de iam desipit, phrenitidem in vicino esse significamus. Contra quum in natura superba responsum blandum & come, tunc Vel metus est C; κατα-e: A, vel,(h . Quod attinet ad maniam de phrenitin & melam choliam morbum idem Galenus diorismos assignat : nam dc phrenitis , & melancholia morbus de mania delirio definitur : sed phrenitis cum febre assidua est, mania re melancholia absque febre. Rursum quum Ad partiro, duplex sit humor melancholicus utriusque affectus auctor unus ab assta sera. r. to sanguine , alter ab assata bile flava, ille melancholiam proprie dictam et tgenerat et hic ob bilis malignitatem , ait Galenus vehementem insaniam seri, quam Hippocrates minussu (i vocat. Magna hercle hoc loco quaesto oriri possit, an quis maniaeus , melancholicus (pra sertim in cerebro morbo fixo sine febre sit (at . Si enim diutius humor cunctatur , cur non putrescit si putrescit, cur non, febrem iri capite accersit, aut potius in cerebro Nam paullo post conabimur docere aliud esse morbum capitis, aliud cerebri: maXiinci vero tum quum bilis flavae in atram bilem fit o op h , ut Galenus pascsim loquitur. Ut ingenue dicam quum commianis animantium morbus.
129쪽
i 16 CONSILIORUM MEDICINALIUM,
& hostis febris sit, de nullum sere expertem sui habeat, praesertim si quo alio morbo tenetur, Vix tantus in cerebro parte principe morbus foveri potest, quin febris oriatur. Sed non tam morbus est universialis, quam, ut jam saepius docuimus, capitalis & particularis febris (1 a). Diaximus enim in prima hujus lib. hisoria pulsum in temporibus vehementem esse posiste , dolorem capitis instignem, perceptionem caloris in honte , ut jam in capite foveri febris videatur, quum tamen nil tale in toto corpore appareat et aut saltem non est ά άλοα- (l : Id Hippocrates primus observavit: Pol erati febris , sed adeo lenis facta es, Graece himsae, ut obscura con sereti, praeterquam in temporibus. Et paullo post : Poethodoro febris continua ad decimam quartam obscura erat. In temporibus autem apparebat. Ipse sibi ipsi sanus videbatur. Corpus totum a sudoribus perfrigmratum erat, exceptis temporibus. Item, Erotolai filio Osenteria fuit es f. bris , febricula nec aegro ipse nec multis omnino adesse videbatur, adeo obscura erat: juxta tempora pulsus erat , lingua prae scritate subalba, moderato sitieulosus, O sne somno erat. Denique eo loco innumeros commemorat in quibus febris tantum in capite esse videretur. Quod nos in I. lib. nostrorum Epid. annotavimus, describentes constitutionem aestatis & princi pii Autumni anni 1sTs. quae plane sicca & squalida fuit, ut per seu fere menses pluvia non fuerit. Similem affectum in puerorum capitibus vocamus cipiaσιν (m , per vo , Vel c rip reetro cupisterii, id est, in flammari , , siccari , ut vult Langius; est autem inflammatoria dispositio in cerebro, ut febris si qua adsit , non sit ei analoga: alioqui vere phrenitis esset. Sic in capite ipso malum consistit, Sc tandem ait Aphrodi isus, per arterias communicatur incendium cordi, hinc sine putredine febris suscitatur. Plura in lib. a. nomorum Epid. IS. Ergo tandem doceamus an in melancholia morbo ge mania febris sit. Cerebrum natura Sigidum est, & aegre admodum inflammatur. Sed si in meningibus ipsis aliquid esset inflammatorium, derepente febris oriretur. At in cerebro ipso potest contineri humor, qui licet vim impresserit, & calorem con ceperit , quia in substantiam cerebri haeret separatus, & non in arteriis ipsius venisque , ideo obscura febris in toto corpore potest esse, aut nul la , quum tamen cerebrum ardeat, & febriliter, ut ita loquar, affectum sit. Declarant Iethargicorum febres: licet in cerebro ipso humor salsus sit nitrosus M putris. Sed quia pituita est , ideo non est manifesta j, AdtW Iit (n). Declarat & apoplexiarum causa quum Galenus dicat eas aliquando generati estia Tlati cxx lao O Pi bini' i' et di u- o) ; quod bifariam potest intelligi, vel ut reipsa inflammatoria sit dispositio in ipso cerebro, ut in plethora, , quum sanguis multus est coercitus in cere-hro , calefactus , de propterea parenchyma ipsius cerebri inflammans, hinc attonitus homo redditur: quod in ebriis usuvenire potest. Vel in
130쪽
flammatoria dispositio dicitur per similitudinem quamdam , non quod sit reipsa inflammatio , alioqui phrenitis esset, & motus quidam ( nam ait
Galenus iri Prorrh. caloris est movere , frigoris attonitum dc ignavum
reddere sed est dyscrasia quaedam in cerebro re diffusio quaedam humoris eo modo cerebrum imbuentis, quo re in inflammationibus humor partes inflammatus diluit. Quamquam prior interpretatio magis placet. In hypochondriaca melancholia est diathesis inflammatoria pylori de partium vicinarum, tamen non est febris, aut ea obscura est admodum, ut Aetio placere videtur. Atque propterea Rondeletius agitat Galenum di- uocor. a centem verum esse quod scribit Diocles de inflammatione pylori, quod ' T
si hoc es siet, necessario febris sequeretur (Is . At ex Galeno non est ne' lib., I his, ce acutas febres sequi ad inflammationem diaphragmatis & hepatis , Scsimilium partium : id est, insignem oportet esse phlegmonem in iis partibus quae possit inferre acutam febrem. At si latens sit tm'οMobare (p orietur quidem febris, sed ea lenta & -- , id est , lenis: quamquam in parte ipsa si humor secretus sit, & si pars ipsa sua natura frigida sit,
febris quaedam conclusa & particularis esse queat. Ut tandem concludamus, de sanaticus , melancholicus potest in cerebro febrem habere :declaravit pulsus temporum in ea nostra puella de qua hic agitur , taperceptio caloris in fronte: ut totum venenum humoris, vel a corpores arsiam rapi videretur, vel in cerebro contineri, sed nequiens dissipari Medomari, affectum produceret. Etenim duo sunt commemorabiles loci apud Galenum qui huc maxime pertinent. Prior est iu primo Prorrh. pansvili setius corporis seirrepres ta ( q ) sequitur mentis hesio, non aliter nimirum assecta cerebro , quam Usum totum corpui asciatur et id est, Quum totum eorpus male affectum est, cerebrum quoque male afficitur : hinc mentis lailio. Et haec non solum cerebri etrum 'o stri (r debetur , sed etiam totius corporis. Et eg loco possumus colligere si ge ad cerebrum non esse attende, dum , sed ad totum simul corpus : quod huic nostrae virgini. conveniebat: nam totum corpus melancholicum paene est. Locias alter est, C ia in pari sti prevenis acervata tenue quoddam serum in ventrem eo Mens Graece serum a fias. LLProrrh. . dicitur ) eardia ias parit is os ipsius fendens, quod omnium partium maxi me facultate sentiendi prae L. Bona autem abundantiae portio ad inferum re pens locum , in quem primum deferri consueUmrat, Iumhmum dolomes e ciet Qui locus adnotandus est maxime. Hinc enim: scies eumdem hUmorem, varia edere in variis partibus symptomata nam idem humor duas habet substantias, unam tenuem, alteram crassiorem. Tenuis ,- , & ak- , α
λι-- (s) aliquid dicetur : Unde ini fibribus,t manente causa mali mvisceribus ipsis, tamen o pia (t , & ipsius spiritus, ichor veluti mi, matus & furibundus in longinquis partibus impetum facit. Sed quoniam incidimus ita eam diuinctionem , ut diceremus aliust esse