Opera omnia medica in quatuor tomos divisa, studio et opera M. Jacobi Thevart, [...] cum praefatione Theodori Tronchin [...] Tomus tertius. Consiliorum medicinalium lib. secundus et tertius

발행: 1762년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

151쪽

i 8 CONSILIORUM MEDICINALIUM,

ritu apparent sine damno ullo. Dubitamus an id peculiari tempe amento tribui debeat , an quod jβnior vidua. facta sit, an decussus ab eqUo causa sit, ut interna quaedam sugillationis relinquantur vestigia. Aliam vi, dimus cui quum ulcus in tibia olim fuerit, ab eo est liberata : sed certis temporibus , in tibia olim affecta apparent exanthemata pruriginosa, veteris ulceris memoriam renovantia. Idem in multis observavimus quibua vel fracta pars , vel ulceratae olim fuerit vel contusa , vel similiter affe-Hujus rei rationem inquirendam relinquimus iis . qui arcana naturae majore otio scrutantur. Multis item mulieribus non menstruis erumpunt exanthemata , & Arum: (h evanescunt. Ista persequemur clarius sub suxem hujus tractatus. Quartum notandum in textu libri de atra bile est de varietate affectuum a succo melancholico nascentium : ubi duo animadvertenda: prius de carobunculo quem non sine febre nasci ait: cui repugnant Celsus Sc . Egineta. Et hercle multis sine febre nascuntur carbunculi. Intelligi volunt cum febre nasci, praesertim si occupent partes nervosas praeterea non statim dum apparent, mox febris adest , sed in incremento. Posterius est de mixtione humoris melancholici : Ait enim aut misceri cum sanguine, aut non misceri. Si cum sanguine miscetur , aut cum febre, aut sine. Si cum febre , pessiimum morbum inducet; si sine febre , elephantem. Si non

miscetur, sed secernitur , tumores facit, qui scirrhi initio appellati , in

cancros degenerant. Sic quaeres hoc loco, an ut fiat elephas necesse sit singuinem ab atrabitario humore mixto infici , quum elephas videatur esse morbus cutaceus , ta multis elephanticus sanguis detrahatur sanguini fere senorum simillimus. Sed haec ad explicationem contextus Galeni adduc ac sint; nunc persequendo disputationis filum ex Galeno etiam adducere oportet , & ex Hippocrate alias historias si quae restant. Hippocrates quum constitutionem et temporis siccam & squalidam narrat, inter cetera scribit: Heliant autem in febribus aestibis circa septimam, o clavam , es nonam diem in cute aspritudines miliaceae, Graece culicum mor is similes , noui valde pruriginose. Hae perseverabant ad Iudicationem. Nulli masculo cales erupisse vidi, nulla autem mulier mortua est cui hae fiebant. Qui locus, notandus, est. Et hercle tales maculae, & velut papulae non declarabant malignitatem , sed . serventem quemdam & veluti scintillantem sanguinem

per squaliorem aestatis. Et quum mulierum corpus densum sit, id quod per insensilem transpiratum effuere debebat , manifessa sui vestigia in cute relinquebat. Sic temere de hujusmodi efflorescentiis non est pronum tiandum. Nunc de puncticulis ( quoniam ad x--ων , id est , culicum

morsus accedunt disseramus. Langius accuratus scriptor ita de quadam

febre, vulgo dicta lenticula, scribit: Tradit Fraca orius anno 1328. f- brem contagiosam , malignam potiui quam pestiferam , in Italia paruisse, quae ex O pro migrasset : hanc punecticulam ct lenticulum avellabant, quod mam

152쪽

LIB. II. HISTORIA V. Ity

lis, lenticulis aut pulicum puncturis semilibus scateret. Ac verum quidens

quosdam morbos exsolescere alios novari, idque ob υarietatem locorum estemporum, sed negaudum es noυos oriri, quorum vestigia numquam apparuerint. Immo es ipsi febris lenticula dicta, id docet quae olim grassata est.

Declarat Aetius dum ait: Gignuntur exanthemata principio febrium non s-plicium sed malignarum , Graece siti Ovμ--ων , jacta per totum corpus Gi-hices , Graece μώλωπac , aut maculae culicum morsibus similes. Valeant igitur qui innumera morborum multitudine vallati nodos excogitant morbos. Sed Langio non erat exquirenda Aetii auctoritas quam Fracastorio opponeret ,:quum idipsum ex antiquo magistro Hippocrate depromserimus. Quod postremo loco propositum erat persequamur , de viribus nimirum& signis eorum quae in corpore efflorescunt , sive in una tantum parte , sive in toto corpore fiat i ui( i). Quamquam maxima ex parte dum promiscue rem tractaremus satisfactum est , tamen peculiari magis tractatu id est discutiendum. Demonstravimus jam bis aliquid varie efforescere , seu in. parte aliqua, seu in toto corpore, aliquando ratione peculiaris affectionis corporis, aliquando peculiaris dispositionis , aut pulmonis , aut splenis , aut hepatis sive macula sit simplex , sive papula , sive

pustula , aut aliquid consimile. Pleros Ue videas hepaticos exanthemata in facie manifesta habere , lienosos vero multiplici tuberculo infici, mox terminthis , mox aliis carbunculos referentibus. Pulmonicis phthisicis rubor genarUm colatinUUs , aliis et α ι (h ), aliis circuli in tibiis, ut in is

quibus convelluntur pulmonis: articuli. Atque idem est judicium de puneticulis, exanthematis maculis. pulicum morsibus similibus aut miliari- is; chus , sive cum febre, sive sine febre appareant , sive in tempore pluvio do mo bis ta austrino , sive in aquilonio appareant, sive morbus sit popularis sive non , aut ( I ratione coeli,. aut i in ioc m) ratione diaetae , aut soli ipsius vitio. Quum enim. tenella corpora puerorum & majusculorum in febribus, rubi is , aut variolis inficiuntur, prDserpit ad alios malum,

simili: tabo: alii facile inficiuntur et in ea. ratione non tam ad reliqUias Onguinis materni impurioris ham tabes sit referenda , quam ad. Cassi aeris morbum. Declarat sacilis per contagionem ad alios traductio , & quod

certis Itantiam . temporibUs tanta Ganthematon; & ecthymaton: ilias est

praesertim in febribus continuis ta malignis , quariam Urinae sunt plane Iaudabiles, ut in certis urbibus pauci hujus morbi vim evadant. Quibus: pauca apparuerunt, ii saepe pereunt, recondito intus veneno quibus plura, cum iis male agitur. Et reliquiae horum saepe fiant crudelissimae immo nos ipsi vidimus quod in nostris Epidemiis observatum est successiisse ulcera telephia, . ta quae non . minora minusque mala essent quam quae impura lues Venerea infligit: quod & annotat Paraetas. Multo plura iliceret ex Fernelio: desumere dum docet exanthemata & ecthymata perum de puerorum

153쪽

Lib. 2. de ab ditis rerum causis. In CoaciS. Lib. h. Prorrh.

rum.

Hip. I. Epid.

In Coa . Lib. Ille vula.

Ad finem s. id,

iso CONSILIORUM MEDICINALIUM,

stem saepe tamquam vapayvμipus (n praecedere , ta in iis aliquid caelitus impressum esse , non ex reliquiis sanguinis menstrui esse, sed necessario acini morbo id pendere. At si quibus ea fere exanthemata apparent, quae in aliis morbis malignis visuntur , non propterea terreri oportet: quum mille modis efflorescere

possint: Hippocrates ita scribit: Euibus salsuginos sputa es tui is supprimi

tur, iis corpus a pusulis rubescit. Et in Prorrhetico : Mulieribus quidem in capitis doloribus alia quidem sunt quae es viris, Verum puncturae pruriginose, es assectiones atrabitariae mulieribus minui qu m viris, fit non menses penitus aboliti suerint. Et alio loco et Publata ex laboribus non valdosortibus perυeniunt ad septimam, aliquantulum lividae , Pu Tabae vocat eas pussulas. Et in Aphor. vere exanthemata ulcerosa ait in cute apparere. Et in Epid. Timonactis Flio ferme bimestri exanthemata tu cruribus, coxis es lumbis, esimo ventre , O tumores valde rubicundi ( 8 : his sedatis contiuFonos es eo mitiales sebant, De febribus multis diebus, es mortuus es. Et inter ceteros locus est insignis apud eumdem de quodam Andrea acute febricitanti. Insignis ardor & adustio et circa 2s diem publata per totum eo us pruriginosae , calidae, veluti igne a usae , Graece σαεδε ματα -upiam cst , convaluit Credibile est tales pustulas non fuisse malignas, sed sequi & humorum adustionem & febris incendium. Et in Coacis: cuibus in febribus continuis pusulae per totum corpus erumpunt, letale, s non purulentus abscessus sat , maxime autem circa aurem his seri solet. Et alio loco , Euphranoris filiophiussae Delut culicum morsus apparuerunt, verum modico tempore, poFridie febricitatat. Et in Coacis: Fussulae serpitinosae supra inguima, ad laterum mollitudinem, es pubem orientes , alvum male asseclam figniscant. Et de tabidis et Pussularum eruptiones velut ferro lancinatae , habitus tabem Fgnificant. Item, Circum oculos pustularum eruptiones in Tirium refectionibus , alaum humectant. Nos vidimus mulierem quae ex eo certo colligit se corincepisse quum exanthemata apparent in corpore. Atque haec exanthemata in toto corpore , aut maxima ex parte apparebant. Sed alii sunt loci in

quibus Hippocrates observat eruptionem pustularum: ut in morientibus prae vulnere capitis pustulae in lingua apparent: mulieri anginosae , quum convulsa interiisset , sexta die signum cirea manum sublividum apparuit. Denique si in febribus aut continuis , aut intermittentibus sectio venae dis. feratur , & serum redundat, quum illud impense calefactum est, & r frigerium desiderat, tum in vassis servens sustulas & exanthemata excitat.(si Sed exanthemata, & rubiolae, & morbilli praesertim quum sunt venenati , horrenda adferunt symptomata. Febris adest assidua , nunc ad

manum mitis, nunc acerrima & adurens, Vocis raucedo, oculorum aliquando caligines, & moX ardor eorumdem, corporis totius deflagratio, factationes, lassitudo os voc, aλυ (o) uterque, membrorum veluti quassatio de confractio; aliquando faucium exulcerationes, ac veluti anginae metus , propensio in somnum, sed eum turbulentum, oculi lacry- m abundi n Prodromos. ( o ) osia frangeris, inquietudo.

154쪽

LIB. II. HISTORIA V. 13 i

mabundi ta lucem refugientes, inappetentia summa, multorum & variorum vomitiones, alvi adstrictio aliquando, aliquando eda illuvies, corporis pruritus, de veluti acicularum puncturae, tussis : & prout venenum magis has aut illas partes appetit , ita varia excitat in variis partibus symptomata. Vidimus qui quererentur de scapulis & dorso, ac si ruptio compagis ipsius spinae esset, & velut membranarum re umras p , ,

velut mi Opυσμα (q membranarum. Observarunt enim quidam eodem modo dilatationem in membranis contingere , de tendinibus, quo in arteriis et ut in arteriis proprie aneurysima dicatur , in venis modisses, & κφ-coc (r), in membranis inmutiuisa (s , sic enim liceat verbum confingere ebo etu e my et ac D tapaec (t j. Nisi forte Veteres, qui asserunt membranarum , nervorum distensiones & divulsiones esse aliquas, & crispus- Marac (u) nomine includi, deceperit vocum Graecarum ignorantia : ver

tunt enim nomen siriqucsaae, enervationem , quod nomen ducatur rem

ri tu (x , quum contra sumatur a-o Tu fh r, id est, aperire, dilatare: quod arteriae dilatetur. Sed sit ita, relicto verborum aucupio, quemad modum venae, vel vi congestionis dilatantur, unde e psa: dicitur, quem vi sis in venis pulmonum fieri Hippocrates libris de morbis seribit

vel per venenati flatus repentinum affluXUm, item arteriae, veli congesto sanguine arterioso, auu imprustenter arteria aperta, ita membranae & ne

vi possunt aliquid pati quod venarum arteriarum aneurysmati proportione respondeat. Ergo ut ad rem redeamus se reanthematon praesertim malignorum sua. sunt pathognomonica: ea paullo ante ex pomimus t nec alienum erit huc

adducere jam commemoratam historiam cujusdam nomine Andreae , cui T. D. 2s. die morbita exanthemata Optauus et (T apparuerunt: Et diebus praecedentibus haec aderant: os resecabatur , nullam potionem admittebat, multa injucunditas circa os erat, lingua sicca, inarticulata, a peritas e res bat AEunoc , vigil, anxius , exsolutus, ea reclMyos quassatus es facto fi& intinita alia, post quae tandem pustularum eruptio paruit. Et revera depingit vere ea omnia quae erumpentibus pustulis malignis apparere scis

lent.

Quod ad pulsum attinet, ille calori non est analogus : nam saepe si quens, parvus, nonnumquam intercalarem habet intermissionem. Atque: hoc dicam: In rubiolis, & rubentibus pustulis ubi potius quantitate re peccat quam qualitate, de singuinis fervor est , pulsus altus , magnus , plenus frequens est, & tunc phlebotomiae locus e . Sed quum viatium potius est in qualitate , demissus , languidiusculus ta frequentissimus eiu pulsus : quod notandum.

155쪽

isi CONSILIORUM MEDICINALIUM,

(ro) Itaque in ejusmodi eruptionibus cautos esse oportet. Si ante febrem appareant, continere se lecto oportet, Ut eoaeiacpopnτον (a fiat corpus, Senil movere, nisi forte blandum enema subjiciatur. Interea si qua urgent symptomata, ut Vomitiones, tussis, & oculorum dolores, ea lenienda sunt. Bonum est dare id quod sudores provocet.

Scabiosae, morsus, ava, man. j: radicis dictamni O Foliorum ejus, ana, tinc. j: lentium , pig. j: ficuum es passularum, ij: g rrhidae, is jg: hermes , scr. j: seminis citrii, dr. j: radicis chinoe aut farso arillae, imo. radicis angelicae , A. j: sat decoctio in aquae melissae es Iuvialis , ana , quantum

sufficit: addet vinum album, Fb ausit febris in colatura dissolae , pu eris

Hamargariti frigidi, gran. theriaces , scr. B: sacchari parum : fiat potus. Valde confert sudorem proVocare , ut malignae qualitati humoris via

pateat.

Si sub finem febris talia appareant, & fatis legitima quantitate ut ab cessum faciant, theriacalis aqua remissa aliis aquis cardiacis conseret. Si in vigore febrium , a calidioribus cavendum ; sed si infra subsistat ea emcretio, non alienum quoque erit cardiaca temperata dare, addito decoctochinae (II . Epithemata regioni cordis applicari possunt; non probo ad regionem

hepatis , quod impediatur motus naturae, & EXcretio materiae virulentae. Quod ad sectionem venae pertinet, innocue potest celebrari ante jam factam eruptionem. Nam quum apparet jam , nisi forte videas tantam esse plenitudinem , ut ea sibi quasi viam obstruens, & naturam premens, liberum exitum praepediat, non alienum erit Venam tUndere. Quum t mera malignitas summa est, & languida facultas vitalis, cum meditatione omnia agenda sunt, Annotavimus in nostris Epidemiis, in eadem familia liberos multos exanthemata passos, quibus qUum nil tale expectaretur , data medicata potione ii melius habuere, & perfectius curati sunt, quam quibus dare medicamentum, ne eXcretio impediretur , religio fuit. Immo, dato medicamento (nisi forte validius fuerit & aperta vena, eruptio citatur, & accersitur. Quidam primarius Medicus affirmat se sine ullo damno cuidam famulae jam apparentibus pustulis larga copia venam aperuisse, sanguinemque plena manu detraxisse, quum staffocationis esset periculum. Cur non idem in ceteris factitari poterit, praesertim si quidiit quod urgeat Pulsus id testabitur. Qui si parvus & frequens, cunctantius id fiet; si plenus, altus , & magnus, audacius: nec imbecillitate pulsus terreri oportet, si ea ab oppressione sit. Saepe enim tanta est oppressio, & ob plenitudinem conculcatio, ut sese pulsus non explicet. Sed an imbecillitas pulsus sit per se, an es eventu, proprium est prudemtis Medici diligenter inquirere.(- Facile evaporabile.

156쪽

LI B. II. HISTORIA V. 133 ANNOTATIONES.

I. Tamen apud Hippocratem I. Prognosi. 'raboc ecreti, ehγ ματα ψ

ijd: (b bsumitur. a. Apud Hippocratem a. Epid. secl. 3. ita legitur, fiebant in febribus

circa T. 8. & nonam Hirasolare rex iammae rei (c culicum morsibus maxime similes , hae perseverabant ad crisin usque a Nulli masculo eruperunt: . Nulla mulier obiit cui id contigerit. Et gravi auditu praeditae & soporosae erant. Legatur locus totus quia praeclare facitcad tractatum de exan

thematis.

q. suis enim dubitat quod non fit aliquis morbus imus habitus corporis , non repetita a corpore interno origine g Cessus pulsidarum nomine comprehendit. Plinius vocat pa- Ias si dorum: Micram plantam noctis. Manarae Ep. 2. lib. T. s. Dis. a. lib. I. Manandus docet sub nomine impetiginis es papulae tractari eum assectum quens lichenem vocant: ita tamen ut papula si quid leolus quam impetigo. 6. usi seu, idem es quod alio loco ,Osest. I. lib. I. Epid. dicita cessus feri 6 sin Gae r et pseoAM: Vide pag. III. II 8 : I te res vertit,inon pro ratione excretionis aut morbi dignitate fit abscestis. 2 T. An fer potius qualitatem invehat, Flam copiam augeat. eniim i a Iud animasiertendum qua ratione tempestas, ct aeris consitutio humores se spiritus a ciat. De spiritibus quidem nemo ambigit, sed de humoribus mavor dubitandi occaso. Tamen hoc exfimo feri bifariam , aut potius tribus modis et primum a parte, quia aliquis , sed is paucus succus ratione tempestaliae

gigni potes, praesertim, corpus suscipiens aptum sit, es paucus hie Decus

alium auget, O veluti creat contagione quadam , quae opinio Galeni es in hoo loco citato. Secundo modo a ciendo partes et nam Austrina tempestas nemor a cit oe cerebrum , quae abfectio peculiarem succi generationem facit. Tertio, per modum impressionis: nam sit f impresso caliginis , aut squaloris , aut ichoris , Oe. O id est aliquid divinum esse. Potulenta quidem es esculenta a et cluni corpora,t aer, sed ea distinctio : nam aer promtius es facilius, alimenta longiore tempore; sed impresso etiam contumacior.

S. Notandum quod talis eruptio uerit fine febre , O quod tam sevi O p siferi affectus suppressonem fuerint consecuti.

s. Sed re notandum quod obserυavimus in nostris Admersari is, nimirum puellis quibus 1bu 1- ( non facta es excretio, dolores es tumores articiniorum contingere paene immedlicabiles: nam materia i ta benigna non es, O Prius fere ossa alterat quam provisum fuerit. Nil enim in fronte hoe malam portendit. Testis filiolus I. Puthomme Notarii, o Damisellae de Monmor jBallonii Oper. Tom. III. V tala:(b) Labor loco doloris & affectionis ( d Sudamina.doloro . (e Non abscessus fieri.(ii Asperitudines miliaceae. (I Notabilis, effatu digna.

157쪽

is CONSILIORUM MEDICINALIUM,

hola: ilom filius D. de la Terr e. suod es Ambrosius Paraeus in Tractatu

de exanthematia arivolamst. S mile *uid animadvertit Hippocrates sectio. 3. lib. 3. Epid. particula 22. 23, & sequentibus , loquens de consitutione qua dum pestilemi tu, qua ignis facer formidabilis tu senes , prasertim in eorum ea pita , DObet. Inter cetera adscripsit et Erat autem fluxio quae colliata erat(Graece To frui rei simu μ νον (g nou puri si illi, sed alia quaepiam putredo , ipsique suxio multa es varia. Et in comm . Galenus ait, a comminni putredinis causa unumquodque putrescens , propriam es peculiarem puti dinis spretem obtinet. IO. Ae tum misimo id est faciundum quum exu via (h apparent, Gath comme des eschauboulures. Aliquando enim simplex incendium es ardorem sanguinis de arant, aliquando aliud quid. Unde annot imus aliquo loco observasse multos qui gravi me, immo letaliter aegrotaverint, quibus ineunte morbo talia eruperint. II. Si exanthemata apparentia i ipdipetae (i sunt, id est febris aliquam ast mni immini timem , quiescere Medicos oportet. Si heirimi (h sunt O -- parent aer bis: et(I), id es, non es digna excretio ea quae si ad circumferentiam corporis, quandoquidem natura mpclines , id est, rescit in habitum eo oris , quod aliter dices moliri Eae xv,βολω ni) , tunc ram jusabis. I abis aut medicamento in cutis pellente , medicamento eccoprotico , aut phlebotomia. Si enim febris magna es , non sese frangit ac milescit aliquantula ea excretione 6 vn map*-n (n , ad phlebotomiam v niundum est. Sed eave ne decipiaris quoad Febrem. Nam aliquando augetur febris , sed id fit ratione suppurati materiei exanthemata solaniis , aut ratione imus conatus , avi ratione imperitae distationis. Aliquando ita continua sunt exanthemata , ut videantur corpus incrusare. O tunc impeditur dissatio i, O qiis diximus tempore ipsus conatus se em vidisti auctiorem , illud vulgo obserυatur etiam in sudoribus , pulsus enim e matur , O citatur , natura vecut sese ad munus commemorabile accingente. Et quod fit in sudoris exore tione idem: sit is exanthematis , ideo diligenter attendes ne decipiare . Item

au sat suppurati ratione : dum enim pus sit , dolor sit , O febris augetur. Porro i a formula loquendi , Abscessus fit ni Mutam h μὴ ἀνα c um rerum

Eabitum corporis, s n) Et habitu corporis.(ob Semirepens re non pro dignitat6 morbi.

158쪽

LIB. II. HISTORIA VI. IIS HISTORIA SEXTA.

Amrrhaei Consulis pusito quadrimesris torminibus vexabatur , ut colligere

erat: non longe pos aphonos, oculos intorquebat, convellebatur. Mirum hoc , repeme facies mutabatur, tamquam conantis aliquid excutere: Ain de Gelut comprimebatur, tuncque occurrebat in os spuma, O spiritu vieluti compresso diu , rediens , magnum spirabat , eorum more qui contentione animi aliquid intuentes spiritum cohibuere. Per totam noctem convellebatur tantum bractio ' iro , O illud os mulserio modo agitabatur. Deinde eessante hoe, idem brachium dextrum passum est. Et ex intervallis occurrebat spmna magna copia, O vhonos erat , es excreta spuma salisaque m gna spiratio ; tunc restituebatur. Di pticum hoc Dir: provisum ventri: al,

COMMENTARIUS.

QUO tempore puellus iste ea passus est, dolores capitis multi grassa

bantur , de crudelissimae hemicraniae , , omne paene genus morbi partes capitis exercebat: ut non sit mirum si in ista clade tenellum corpus pueri affectum fuerit. Aderant tormina , ut qui a ventre vapor efferretur, dolorem recitaret, re inde alia quae sunt consecuta. (ro Sed quum cerebrum natura esset molle & delicatum , , ex eventu veluti c reum cranium molliculumque, non mirum si minima occasione perculsum fuerit. Procatarticum potuit esse a partibus inferioribus, deinde obfirmista sedes in capite ipso. Nam si venenata materia in cerebro coercita suisset, credibile fuisset graviora symptomata sequi debuisse. Sed, quum in ventre dolor ab humore acri, , aeruginoso excitaretur , compatiendi lege facile cerebrum laborabat. Sic nos observavimus mollitudinem crandre repletionem cerebri a multa aqua humiditate excrementitia , maxima ex parte horum causam fuisse ( a : nam nervi erant veluti impotentes , aquei, madefacti & effeminati, adeo ut vilepsia ista potius esset a copia humiditatis , quam a mala qualitate. Quod autem mirum fuit, est quod quum epilepsiae magna forent argumenta , tamen alterutra tantum parte convelleretur. Sic non erat simplex convulsio , quod cerebrum ob laederetur, quod aphonia esset, quod spuma adesset, quod periodicum esset malum ; nec omnino epilepsia, quod totum corpus non convelleretur, sed una pars post alteram , quum tamen nulla paralysis secuta siti Quamquam in primo Tomo Consiliorum nostrorum annotavimus eX Hippocrate , epilepsiam definiri posse convulsionem a cerebro ortam , eamque circa tantum unam partem. Quis enim dubitat quominus prout humor V 2 convul- sp Cognatum est.

159쪽

is 6 CONSILIORUM MEDICINALIUM,

convulsionis auctor potius irrepit in eam , aut illam partem , a qua nerui dirarieantur, ita in dextra aut in sinistra parte convulsionem afferat 3 Sidistius puelli morbus velut ambigebat inter veram epilepsiam convulsionem proprie dictam. Evasit tamen, quod & vus sollicitata est blandisclysmatis, & dolores torminosi sedati; ne exacerbati cerebriam percelle rent , diuta theriaca quae scalismum provocaret , suffitus ex mastiche & olbbano ad cerebri mollitudinem corrigendam (S ): radix poeoniae appensa collo , quam fugare epilepsiam autumant: nec tantum tamen ei credamus , quin ad alia remedia confugeremus : nec enim sacienda erat tanti eorum auctoritas qui de reconditiore radicis poeoniae vi aliquid diXerunt , quam novorum remediorum inventione teneritudini ipsius pusionis providendum , quae tanto morbo ferendo non esset.

ANNOTATIONES.

I. Brror in hoc maxiemus committitur iis pueris, quod satim ab usu pultis O lactis nutrices eos: dormire faciunt. suid enim ad cruditatem generandam facilius 3 reno epit m es consimilium morborum occasio.

u. Caput es mollius es jubio crassius habet : ut mirum non sit si epit siue

obnoxius valde stetiam ante Morristor ( q). In ea enim familia non dentiunt ante decimum vel undecimum mensem et Ae verum illud Arbiotolis lib. de somno & vigiliae : Quum supernarum partium magnitudo in prima aetate infernas excedat, non mirum si prima aetatula epilepsiae obnoxia siti. 3 . Circas silentium Lunae Februarii idem malum repetiit sere auctgius: O numquam tanta in pulsu mtatio observata est. Sratim a paro 'o dimebat multa saliva ab ore Gi excernentis naturae. Aegius in ejusmodi morbo pulverem ireos, aut operi capiti aspergit , caput aut irino, aut anethino illinit: melle quoque ad litum utitur. Nec nou delingendum mes dis, paeoniae radicem U-pendit colla ut contingat stomachum.

LVI*ῖ Consilis uxor septimestrem fetum gerens tena o tentatur se fluxu velut d enterico ( 1 ): non multo pocl febris continua : trice, es de noctra

de idebat, sed inanis erat monatus. De abortu metus fuit. Malum soυit m xime a regione hepatis colluDies humorum delabens. Rheobarbaro loras fuit 2 iram ct soli Casiae. Varia e sterum genera imperantur. Dis secatur vena , injectiones fiunt in rectum intestinum et omnique modo noctu diuque dolores Ichniuntur abretionis metu. Conualuit.( Dentitionem.

160쪽

ISTLIB. II. HISTORIA VII.

COMMENTARIUS.

IN secundo libro nostrorum Epidemiorum animadvertimUs circa mensem

Januarium maximam mulierum partem morbis affectam esse , immo taper totam hiemem , quum tamen praecessisset avias & autumnus fere siqua lidus & siccus : immo i per sex fere menses pluviarum carentia fuit. Citavimus eg Hippocrate exsistere aliquando tempora in quibus sere mulieres laborant: nam loquens de pustularum eruptione in squalioribus ait: Nulli masculo tales erupisse vidi. Et eo loco quaesitum , cur in squaliori- μο- δ, uae arbus , dc post squaliores tanta morborum ilias , pra sertim corpora mulie- bria assiceret: Deinde cur non potius viri , quum mulierum corpus frigibdum & humidum in squalente flatu, tamquam gavisurum modico contrariorum usu, melius habere posse videatur. Ubi notavimus ex sententia Hippocratis exsidere posse tempus in quo & mulieres, & jUniores viri AI. g. lib. et simul laborent: quod absurdum videtur , quum contrarium utrorumque Dissipari. et 8 sit temperamentum. Sed Galenus docet aliud esse Iaborare per generationem proprii humoris , aliud per suppressionem. In siccitatibus corpora juvenum propensiora . sunt ad morbos erum malum parit, quia &ratione temporis, ta sui proprii temperamenti talem humorum ichorem taserum generant et sed mulieres tales morbos inciarrunt , quia corpus habent minime perspirans. Morbi autem occasionem dat non tam generatio

ipsa, quam suppressio. Tempus enim ex se parens est sepe mali seri et quod dum supprimitur ob diffatum prohibitum, tunc dicitur morbus ge

te expendimus , ubi Galenus ait disputans de squalida & pestilenti constbtutione : Quum aliis atque aliis in pestilentissam alius atque alius abundaret succus , ac statu aeris hunc, supple succum, auxit; id est , & qua litas nova inducebatur, ta substantia ipsius succi augebatur, producta aepromanante longius: putreditae ab ipsim aeris morbo &: vitio. Quam, quam illo loco diximus id fiesi cava eto tu )..

Ergo mirum fuit Medicis , cur eo satu potiUS mulierum genus morbis. tentaretur. Sed unum notandum est et maxime eae mullexes afficiebantur , quibus viscera calidiora sunt , ut ea. ratione au masculorum junilarum tem

peramentum accederent.

Quicumque tunc morbi vagabantur, a quodam indomito sero erant, ut jam dietum, de repente suum virus, ferociam exerente , alias in caput, unde incredibiles alterutrius partis dolores in capite vidimus cum lenta sta

SEARCH

MENU NAVIGATION