Opera omnia medica in quatuor tomos divisa, studio et opera M. Jacobi Thevart, [...] cum praefatione Theodori Tronchin [...] Tomus tertius. Consiliorum medicinalium lib. secundus et tertius

발행: 1762년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

351쪽

; S CONSILIORUM MEDICINALIUM, ANNOTATIO.

Plinius lib. 2s. cap. q. notat lin Germani Cafaris exercitu citra Rhenum ex vitiosi es medicati smiis aqua potu, vi malefica con purcatae, duos no os ex illisse morbos , quorum primus ner os crutrum adeo obtaedebat ut compages in genibus Asolverentur se erura vacillarent, quem ob id G Damus re ( l -- pellarent. Alter putridum orat oris male olentis vitium quod cubiαλάκην (m recte appellabant, quo intra biennium omnes dentes decidebant. Reperta amrem auxilio est herba quae Oocatur britannica, non nervis modo , se oris malis salutaris, sed contra anginas quoque serpenteS.

CONSILIUM IX.

De Elephante pedum.

Unde illud: faciei . cc

maestitia multa malum.

UXor filii San- germani magni inaequati: erat temperamento , intermnorum bellum de calor, externarum partium frigiditas, humiditas, ta manuum quidam mador et tumor erat crurum & pedum sinistrorum , cacochymia suspecta erat , licet faciei color nitesceret. Jussa est a multis jusculis abstinere metu leucophlegmatiae. Interea non negligenda interna intemperies, purgationes institutae , phlebotomia , usus vini aqUa temperati, semen coriandri & foeniculi a pastu , moderate tamen quia sitibunda est, redacta ad aquas Nivernenses, plumbare3 pro balneo. Si malum redivivum , solus ex lixivio sarmentorum additis lupinis , dc alumine, & vino styptico , furfur contunditur, adspergitur aceto mulsota applicatur. Item ordinatum hoc cataplasma. Farinae hordei , fabarum , ana, uno. id: farinae lini, orobi es lupinorum , una, unc. h: coque in o melite parato cum chamanti I betonica , si bima , chamame . Adde radicis sigilli beatae Mariae crudae, unc. jβ: pulveris rosarum , chamaemeli, ana , A. jb: boos , A. j: cum oleo chamaemeli sat c taplasma. Aliquando addetur sva o terebenthina. Aliquando parabitur cum

Item siet cataplasma ex sursure frumenti imposito sartagini addito vino albo, & aqua decocta chamaemeli. Hirudines Valent. Si malum arte superius fuerit, utatur ad dies aliquot sars epaxillae desecocto vel radicis fassastas. Valet radix mechoacannae.( i Scelotyrhen seorbutum. (n Bonitas coloris, m) oris vitium, scorbutum,

352쪽

LIB. III. CONSI L. X.

ANNOTATIO.

I. Elephas seu Elephanti is, Leontia is aut Sabriasis O lepra Arabum a

nonnullis dicitur,. Tumor est secundum modum qui accidit in venis varicum qui in unaquaque parte organica potes contingere , in cruribus , pedibus , Timga , lingua , toto corpore , ui Nicomacho apud Galenum. Accidit autem potis mum iis quibus intemperata sunt viscera , maxime jecur es lien, unde perennis fit humoris: melancholiet adusi aut pituito si proventus, qui quidem humores , dum ad paries inferiores transmittuntur, eos in tumorem attollunt. Signa sunt , caliditas , loci asperitas , color niger aut fuscus , eruptio sanguinis nigri ex partibus Ufectis, urina crassa , excrementa alvi melancholica , usus rerum sanguinem, es humores adurentium.

De Ptielia trienni nauseam patiente I natisitate.

T Uella triennis ex quo nata est nauseam ἀνεθατον ( o) patitur ; causam ta mali referimus ad intemperiem hepatis, bilis multae genitricem , μ' facit biliosam parte superiore, vel quod mi eucis & (p a natura du- ' dio habet a solliculo fellis in fundum ventriculi. Clysteribus utendum putramus , quum alVus libera est, aegra a molestia I.

hac libera quoque est. Victus humectans, refrigerans; perperam alii Medici malum a capite a. repetiverunt , siccantibus usi sunt. Abstineat a multo butyro ; pingua juscula cum omphacio , vel succo dilimonum convenient; utatur malis granatis, & malis aureis. A pastu sumat cydoniatum Aurelianum , vel silmile non crassum. Ab tineat ab iis quae obstruunt. Utatur vino dilutissimo addita aqua radicis graminis , aut cichorii; de quia vix admittit medicamenta , in. declinatione lunae utatur aqua Rhei, vel syrupo de cichorio , vel cassia in bolo, vel clarificata , vel rheo colato per manicam Hippocratis cum cinnamomo & saccharo cando , Vel pauco Julepo rosito.Syrupus rosarum valet cum decocto graminis vel decocto prunorum tapassularum, syrupus oxyacanthar & de limonibus. Conserva rosarum pallidarum vel tabellae trias antalon addito pauco pulvere electuarii de succo rosarum. Litus ad hepar de ventriculum ex rosaceo: fotus blandus ex santalista rosa addito aceto,

353쪽

gsseCONSILIORUM MEDICINALIUM,

Si febris prehenderit , phlebotomia. Balnea in tempore opportuno conferent, in aceto rosaceo intingat cat nem pulli aut alia.

ANNOTATIONES.

i. Biliosorum duo sunt genera, alii biliosi sunt et qiusta (q , alii ex otiost tu. Natura biliost OeI tales sunt temperamento ut qui sunt hepate praefervido , unde biliosi humoris proventus sobolescit; habitu dicuntur biliosi, id in eonfor

matione , quorum ita conformata est Tesicula sellis , ut ad ventriculum aut jejunum intesinum excurrat canaliculus selleus, O hi vocantur mkμήιλιικνὰ, cr). Talis erat Paullus Rhetor apud Galenum a. de Acut. qui quum temperamento pituitosus esset, tamera crebris vomitionibus torquebatur illiquo perpetuo erat ad tricta alvus. Alii furat ex eUentu qui piperatis, sim, aeri hu, edtiliis Oescuntur, es curis, Tigiliis, irarum aesta, es maeroribus eo uae extenuant es conficiunt.

a. Selium illud Hippocratis secti J. 6. Epid. ventris segnities omnium

CONSILIUM XL De sessa specie Ischiadis.

UT Obilis vir falsa quadam Ischiadis specie laborabat; corpus erat olim valde biliosum, & a longo tempore sentiebat imbecillitatem cruris sinistri. Ratio victus instituta, uiuis moderatus vini, & Veneris, frequem tes clysteres addita betonica, iva moschata, radice sanamundat, consolida, hiera , diapruno, terebenthina interdum. Apogema laxativum addito syrupo de pomis. A medicamentis validis, ta pitulis abstinendum validioribus putavimus: quia in Isthiade clysteres praeferuntur medicamentis per os sumendis ; item natura corporis aegri consideranda , detractiones sanguinis e brachio, tamalleolis conferent. Provocandae haemorrhoides & anus fovendus. Frequens(q Natura. purgantur, neque cad ea quae sunt putri c(r) Biliosi per superiora: facta; sed ad ea quae sunt inflammata fri-

(io Pinguia non conveniunt ad ea quae gida conveniunt. sunt inflammata , neque ad ea quae nou

354쪽

LIB. III. CONSI L. XII. 331

Frequens usus blandarum pilularum : A calidioribus oleis abstinendum: solis chalasticis locus esto. Fotus blandus ante ex rosa, capillaribus, chamaepyti, betonica, ebulo ssalvia, chamarmelo, meliloto, cortice ligni sancti, enula campana, semine lini , foeniculi ; A calidioribus abstinendum. Provocetur sudor partis admoto latere imbrice. Litus ex axungiis gallinae, taxi, medulla cervi, lautis in vinomalbo , addito oleo amygdalarum dulcium , rosato, terebenthina pauca, emplastro e emplastro ad fracturam ossium, desiccativo rubro , terebenthina addito pulvere Ireos, gummi Tacamaliaca si haberi potest Cauterium externae tibiae. Verno tem de aquae Pugens es , & Borboniae. Decoctum blandum chinae, immo & balneum aquae tepentis consulituri

Ad Serpiginem in sacie psorin prisenuntiam.

O Plata laxativa instituta est ex decocto conveniente , herbis splenicis,senna , tamarindis , cassia , pul Vere sennae, additis pomis redolentiabus: in decocto conserva Violarum , pulpa passularum, cortice citrii, com

Sectio venae valet, victus refrigeranss& humectans: panis addito hordeo, panis pistus in lacte, hordeum in jusculis carnium, hordeata se quentia, p morum prunorum cusus & esus, epithemata jecori tempore calido: vinum fractum aqua , serum lactis cum bipinella vel sum ria , mala aurea, citria, ruptorium brachio; cassia frequens loco optatae, cum pulvere seianae; lotio capitis pustulis pleni, faciei remedia ad hia

Lotio capitis ex lixivio sarmentorum, caulium rubrorum, addita scabiosa, in decocto, parietaria, agrimonia , lapatho, radice campanae , lupDnis , furfure & vino albo ; lavetur caput hydromelite ex mel e rosato veImercuriali. Pro facie unguentum citrinum, pomata cum pauco sublimato dulcifi

Item Unguentorum rosti Messaei, citrini , ana, unc. j: sulphuris pubversati es aqua rosarum excepti, A. jg: terebenthinae, A. q. cum succo citrii, sat unguentum. Vel U Aquarum plantaginis, rosarum , nenupharis , ana , unc. sim subhmati, gran. xv servefiant fimul. Amoridalarum dulcium excorticatarum es in aqua rosarum maereatarum unc. ijs: micae panis scalini, une. iij mellis , unc. bes: radioses meos forent nae , s. ij: farinae hordei se lupinorum, ana, unc. j. cum mucore gummi tragacanthae extracti in aqua dam cena fiat se a pro toto corpore. Lotio

355쪽

ssa CONSILIORUM MEDICINALIUM,

Lotio ex decocto hordei integri additis amygdalis, vel sero lactis. Aqua seu lac virginale vulgo dictum ; unguentum album ad scabiem, pruritum, de id genus affectus mire conducit.

I. De parari solet lac virginale a recentioribus, d. lithargyrii auri, unetu: cerusse , salis communis , ana, unc. g: aceti, aquae plantaginis, rosarum , ana, uno. h: caphurae, A. si: fiat collyrium , trajiciatur per manicam. 2. Fernelius parat unguentum album cum unc. iiij. cerussae, lithargyrii A. q. lautis diu in aqua rosarum, qua ejecta mortario excipiuntur sensemque oleum

rosarum affunditur quantum combibere possint continenter agitando, additur sub finem arati albi pauxillum es caphurae. A. jg.

CONSILIUM XIII.

De Oculorum morbis, maxime de macula ex morbillis reliqua. Morbi oculorum dissiciles ob varietatem partium ex quibus constant , Se spirituum quibus tamquam seles duo splendent , sunt illustres;

pars spirituosa est, de remedia vulgo refrigerantia eos spiritus obtundunt de repercutiunt ; ratione membranarum de humorum frigore heduntur. Dissiciliores sunt curatu quia sunt in actione perpetua, quia lumini objiciuntur a quod lumen oculo sano amicum , aegro inimicum est, quia in cognato genere eXcedit; pes laborans nec sessionem, nec ambulationem requirit , sed quietem; cur non de oculus 3 testis cataractie operatio ; motus , dc actio calefacit; dissicillimi , si dolor capitis ut in hac aegra fit, dc id minaturi caecitatem: item si morbus oculi sit consectarius exanthematum ; virus enim indomitum est. Circumcidenda omnisunegotiosa cogitatio, dc oculus mentem sequatur, non mensi oculos assidua cogitatio occaecati Summa consilii est ut sedetur dolor capitis in morbis oculorum ob multas rationes. A calidioribus temperandum. Cataplasmata eκ mica panis, farina hordei cum rosato Mesuasi , Oxyrrhodinum, medicamenta temperata. Optata laxativa additis tamarindis de conservis . Apophlegmatismi: Errhina nocent, licet Hippocrates in Prorrh. I. suadeat; notandiam, non imitandum sine magna cautione. CaUterium in confinio suturarum anterioris capitis. Curanda ut laborans foedis coloribus. Macula oculi lambenda, digerenda, discutienda sitne Validiore medicamento. Decoctum sar parilite blandum ad absumendum putre serum in usu sit quotidiano , idque dilutissimum. Valebit aqua ex herbis convenientibus addito sacch ro cando. Seio tandem est adhibitus.

356쪽

LIB. III. CONSIL. XIV.

ANNOTATIONES.

I. Commendat Matthiolus vinum ex euphrasea es similibus herbis ad visum quasi deperditum. Verum mphrasea es smiles herbae magno es caeco errore tu oculorum morbis saepius usurpantur. Nam ubi in oculis es siccitas , Auallores ob maerores, Digilias aut inedias spirituum consumtio, quis dubitat quiuolaum ex dictis herbis sit nociturum a.'In oculis , in omni animali est quoddam pingue quod intelligi debet de quodam glutinoso quod necessarium es ob actionem oculi continuam. Ideo cavendum Me ne nimium siccemus oculos O Ruallorem inducamus. Senibus enim frequens hebetudo accedit ob Auallorem es saeritatem oculorum.

CONSILIUM XIV.

De Tumore Digas risi

FIlius D. Sangermani conqueritur de tumore de leni dolore epigastrii , qui in mesenterii glandulis collectus videtur non abiimilis choeradum tumori. Affectus hic & aetate & temperamento congener est; illi perpetuum quasi alvi profluvium ; non vera fit uin poetic (t) , nec venae mesar cae exsugunt chylum , ut ad hepar perVeniat & fiat haematosis. Bona victus lex imperata. Fotus ex malacticis, litus Ex oxyrrhodino. Ealnea. Medicamentum additis herbis vulnerariis. Pitulae addito croco martis, vel tabellae , Vel conserva eadem croco addito. Em plastrum eg mucore radicis althaeae coctae in Oxycrato, emplastro de mucagine & diachylo, addito cerato santalino s aquae Spadenses cum irinfusione soliorum orientalium.

ANNOTATI O.

Notat Galenus comm. in aphor. I. lib. 6. dolorem, O tumores Nemris sublimes Diores esse et non sublimes periculo ores quod in profundo jecore, intestinis , ventriculo Oc. partibus principatum habentibus inhaerescant: es iis non facile remedia admoveantur ut aliis supra peritonaeum. suibus autem ob ingluviem magnus fit utri que bilis es pituitae proventus, natura valens s robubia plerumque supervacua in pancreas es mesenterium ignobiles partes deponit, quae totius corporis velut sentina sunt. In eas autem ex vicinis partibus inabuntur humores aut his locis es glandulis tempore ex Verantur, qui tumores primum molles, deis tractu temporis renitentes ingenerant, quod no-

Ballonii Oper. Tom. IIL Y y lavis

357쪽

,s CONSILIORUM MEDICINALIUM,

laruit Hippocrates 1. de morb. mul. Lien (ait) elevatus & repletus distri huit per venas corpori: O maxime in epiploon es partes ventrem ambie res O crura.

CONSILIUM XV. De dolire cruris pos ictum ex Globo missili ex Catapulta.

CRuris dolor fuit infirmitas , extenuatio quaedam ob ictum ex Globulo missili ex catapulta acceptum. Dictum est, licet extenuatio quaedam adsit, non desinit tamen pars continere in se serum quoddam quod gignitur in parte, vitio materiae partis , quia omnis pars imbecilla alimentum non probe conficit, ideo evacuandum illud serum & pars robo

randa.

Purgatio aliqua, phlebotomia, solus ex rosa in vino rubro addito cypero , chamaepyti, betonica , oleum de catellis, aditus aquae Spaffensis et stuphte in lecto cum imbricato latere, balsamum emtemporaneum aut A regori, unguentum ceroneum ex emplastro ad fracturas cum emplastro divino. Tibiae non stringantur ligaturis, usus balnei in musto.

CONSILIUM XVI

De tiaricosa hernia di haemorrhoidibus.

A D herniam varicosam & haemorrhoidum speciem in hypochondriaco haec praescripta fuerunt. Purgatio ex callia, senna addita & pauco cinnamomo ; medicamentum aliud ex folliculis cum bipinellae , melista, eupatorii decocto, additis syrupis de pomis de de cichoreo phlebotomia utriusque brachii. Non irruentur haemorrhoides , oblatae per se, & si caput fecerint , aut blande provocatae, aut potius allectae aperiantur Ad scrotum solus blandus roborans eX Utraque rose , alumine , pauc Polygono utroque, & herba Roberti. Litus ex oxyrrhodino. Ad inguen ut intercipiatur humor , emplastrum valde adstringens. S pra partem emplastrum ex palmeo, desiccativo rubro, unguento comitisse, p alvere rosarum, ta radice ireos. Malleolorum sectio si opus sit. Lac asinae. Aquae naturales Forgenses. Subligaculum conserVans.

CONST

358쪽

LIB. III. CONSIL. XVII. XVIII.

CONSILIUM XVII. De suppressione minae.

INquisitum in causas illius suppressionis quae sit aut vacua aut plena Ve

sica

Putavit aeger more vulgi a sola pituita id malum oriri, ideo cavimus, ne diureticis uteretur, donec de causa morbi constaret. Olim laboravit sarcosi ad parastatas & partes vicinas, forte renovatur malum: censuimus purgandum corpus, minuta vena temperandum, clys, S refrigerandum : emulsionibus, pilulis utendum ex aloe Iota, injectionibus in vessicam ; deinde cathetere explorandum num lapis subsit an non. Optata laxativa instituta, materialia fuerunt eadem quae in syrupum dealthaea assumuntUr. Litus ad Perinaeum ex rosato Mesuaes, balnea, abstinendum diureticis. Locus non fuit aquis naturalibus donec de morbi causis constaret. Dilvitum cassiae praescriptum.

CONSILIUM XVIII. De Catarrho ct sputo sanguinis.

QVoniam ludo palmario impendio magis sese exercebat nobilis Thesaurarius bilioso temperamento, statura longa, corporis destillationi-Dus obnoxius, sputationi sanguinis &-(u non expectorato, quae sequuntur praescribuntur. Vitae lex primo necessaria est. Syrupi lenientes, hora somni syrupus de succis, juiubinus cum diacodio. Gargarismus cum decocto hordei, radicis cynoglossi, symphyti addito julepo rosato. Hordeata, cassia cum tamarindis, pulpa passularum, sceniculo dulci &

U. Sacchari candi, b. m: elec*uarii diatragacantia frigidi, A. ij: boli Ammenae, sim j: conservae rosarum, A. IS: conservae E mphrati es corticis citrii, ana, A. b: diamargariti frigidi, ser. 8: carabes , rasurae eboris, pulveris glP rrhaeae, ana, A. 5: cum saccharo in aqua rosarum soluto sant tabellae. Quod sequnur valet in excretione sanguinis. Mumiae, A. js: terrae figillatae , boli Armenae , ana, A. si: antherae,fr. sic conservae rosarum Acae, scr. is: tragacanthi A. jg: sacchari penidiati O

359쪽

2. Epid. Dolor in mis Ubio. Senec. Eger hic hypochondriacuquid, habet. Comm. ad h. a. , lib. I. Lib. E. de dia a

ss6 CONSILIORUM MEDICINALIUM,

rofati, ana, A. th: cum pauca quantiitate sacchari es gummi tragacantia: imaqua rosarum soluti, fiat pasta ex qua fiant troclisci usu es.

Utatur saepe conserva rosarum.

ANNOTATIONE S.

r. Hie rufus Uy biliosus, mites habet tamen humores, licet aliter Hippocrates et isorum pectora bissem generant , balbi , furiosi, ct calvi sunt , verum labi obnoxii, juxta illud Ces, destillatio in corpora tenui es longo tabem nis

natur.

I. Sputum sanguinis es de apicibus artis. Plinius cap. 3 8. lib. II. notardo duobus Consulibus qui habuere sanguinis excretiones per os non perim fas; IN O mi tota de Lemoptoico apud Plinium Epistola I S. lib. s. Ante annos aliquot, ait, dum intente instanterque pronuntiat sanguinem rejecit atque ob hoc in AEgyptum missius a me , post longam peregrinationem confirmatus. rediit nuper et deinde dum per continuos dies nimis imperat voci, veteris infirmitatis tussicula admonitus rursus sanguinem reddidit; qua ex causa destinavi eum mittere in praedia tua quae Foro Iulii possides: audivi enim te sepe reserentem esse ibi re aera salubrem re lac hujusmodi cinrationibus accommodatissimum.

Non abs re incumbendum in. curam gravis affectus auris , qui gravior futurus est ni provideatur ; dignitas partis , sensus emulsitus , angustia loci , vicinitas cerebri id suadent. Nervus a quinta conjugatione in aurem inseritur exquisiti sensus, item eo dolor major est, quo in andigustiore loco ; item morbi oculorum intra oculos nocent; morbi, aurium non, solum intra aures uocent , sed ad cerebrum progrediuntur, hinc deliria , phrenitides. Hic & dolor, ex intervallis repetens , seniosa excretio notanda, Quod eo periculosius , quia quum ait Galenus) aures non sunt destinatae expurgando cerebro & aliena est a narura excretiI per aures. In pueris natura ad tempus abutitur auribus ; adductus aphorismus lib. 6. sui bus natura na et humidiores , O genitura humidior, minus ani visunt. Sic aegro re aures sunt humidiores quae reddunt saniosum quid & tabem quamdam, id quod pessimum est ut signum, nec mirum si minus integra fruatur sanitate, Id eo ex Hippocrate : si 'poeta volucrium quae Descamum habent, nec metunt, nec salivant, nec spuunt, sunt saniora. Adductus locus ex Hippocrate, . de morbis , Ou bus per os , nares , T eam , alvum sit excretio , sani sunt ; quod per eas partes videatur fierii eX cretio omnis humoris peccantis, Et quum humor affigena per eas paries,

360쪽

LIB. HI. CONSIL. XX. 33T

evacuatur , nullus morbus prehendit. Si hoc verum est , quorsum phlebotomia g non meminit Hippocrates, nec aurium , nec Venarum, quariam apertio liberat a morbis. Quaestio an iuvanda excretio , an minuenda , an supprimenda , an quid agendum ; forte idem fiet quod in haemorrhoidibus , omnino supprimere funebre est. Laudat vinum mellitum Aetius ad aures manantei , & cum ni abiUib.,r judicio siccantibus utendum dicit. serm. 2. c. 81. Rondeletius quoque cataplasmata instituit utilia dolori demulcendo, ex radicibus liliorum , malvae, foliis solani, hyosciami, floribus rosarum , nympheae, chamarmeli, meliloti, farina hordei, lentium , additis oleis rosato , violato , nympheae & pinguedine anseris. Probat quoque lac recens mulsum , ut & album, ovi sortiter agit

Nam hic dolor Ze excretio consideranda veniunt et dolori debetur eaque satis frequens phlebotomiani aegrum haemorrhagia ei aetati propria

lavaverit

Purgatio decreta ex pitulis communibus, & imperatoriis, aliquando ex fortioribus et hypochondriis provisum per hypochondriaca , hicitiones ;

errhina quoQUe commendantur.

In dol ore & inflammatione oleum rosatum cum tantillo aceti quod remedium Galeni est, ut ne cui mirum videatur, mel rosatum indatur , aut syriapus de siccis, aut de absimthio , cux non & in inflammatione ju-lapum rosatum conveniat. In tinnitu aurium Manardus decoctum ligni Indici commendat, sorte DF. et Lam, non alienum erit ab hoc loco, quum de purulenta aure agatUr SuccuS porri ad sonitum aurium commend tur a Fuchsio , & allii Ascalonii.

De congressus impotentisi, o Uidam annos natus viginti sex ad Venerem ineptus erat rapsendam 'non talis natura, sed quia primis annis pubertatis oestro libidinis e citatus sese exhauserat & confecerat ; sic & instrumentorum erat qua, dam imbecillitas intempestivo labore contracta , & aut minus aut inessicaecius semen; insultus non erat, quia satis ad libidinem titillabatur , sed tardus, quia Venerem explicare non poterat, eViratui erat, quaerita no his ut vir fiat. In hoc affectu considerandum an defectus sit materiae seminalis, amejus vitium , an instrumentorum & vasorum spermaticorum , an eiacintlantium. s gna hic prudentia adhibenda , nam nec nimis calefaciendus ( ut sitim alias, quod frigidis convenit 1 quia aetas ta temperamentiam xe la atti

SEARCH

MENU NAVIGATION