Muscologia recentiorvm sev Analysis, historia, et descriptio methodica omnivm mvscorvm ...

121쪽

De maeologiae vaeque ad Hedmigium' tori et

fatim

avitiseologia historiam absoluto modo diaetam omnesvis alias visas pedeterritae prosequi nostrum non est. At quamuis breuitati studeamus, trionum tamen isto vhro ad muscos inuestigandos forsitan usurorum utilitati consulentes nihil mit--ndum eurahimus, quod in muscologiae historiis magni momenti esse videtatur, nullumque ex iis viris praetermittemus, quorum o amationibus et scriptis , musco logia nostra fere aetate, rudibus primordiis ad iudi gradum auecta est, via illam hodia inter caeteras Bolanicas partes eminere videmus. Familiam nostram quamuis ubique vigentem, Prata Mimantem , saxa, mros arboresque vestientem, prisci nulla attentione dignati sunt omnes illas species nomine comuni suum a SNν germinare, ver pio Graeci vocabant Latini vero annicum dixere quin et ea denominatione Iichenes plurimos arboreos, illas ram sertim species, quas reeentiora Licheniavi hue ae vocant, comprehenderunt. Scien tiarum fac in ocidente denuo accensa, naturae plantaramque studium per ferrea mediae

122쪽

inodia aetatissamula prorsus oblitum reuiuisceminevit, at in onmibiis dira illius tomporis Bolanicor scriptis altum de muscis silentium, at in paucis aliis rara levisquoin iis fit mentio. Procul dubio tenuissimae eorum partes nudis oeulis vix Percipiendae, ardua inamoenaque in quibus plerique habirant Ioea, humida frigidaqua eorum florescentiae tempestas, hino eos florentes inuretandi orta diffieultas in causa fuere, eur hi diutissime inter caeteras stirpium familias incogniti latuarint et ut abiisti obseruationaque indigni habiti fuerint. Mino etiam illud tritum plebecula adagium, Maereo et a uica quaerat cui aliud non impetit negorium. Quinet multi alioquin magni nominis et doctrina Bolanies, dimovitatibus, quibus eorum Investigatio scatis deterriti, in suis operibus eos praeterire non dubitauerunt ' Solus Gai piam Fallvius opustulum pro huius aetatis me rudistinvim de Maeoarhorum anno circiter Sta conscripsit, quod inter eius opera Venetiis anno Isis axeus reperitur; iat Caesalpinus in sedecimo libro sui de plantiae operas anno 138 3C BAun Florentias editi nonnulla de muscis quihusdam attigit Sio ad G pari Mahini Hus tempora mansit, qui primus aliquot muscorum species distinxit atque deseripsit. Mus- eos autem Dondosos a Lichanibus nota mi et a uit, sed Maresanxiam Ohmomphan et Tamioniam vhyllam solas Lichenia nomine designauit, et eaetems algas

terrestres,lerasque Muscita, paucissima racicadnumeravita quam vero parua ac dabilia hae scientiae nostrae initia fuerint, res ipsa testatur Cognitio nempe mus 'eorum circa Galaari Bauhini tempora, id est anno cireiter X6ao, adeo fuit exigua ut tuno temporis ex omnium Boxanicorum scriptis vir summus illo species solummodo sederem eoujgere et in lucem publicam tamquam veras distinctasque psale proserra viaverita linguatur inus Pinax, opus in nasoantis horauioas historia adso- Ivlissimum, vix quadraginta occurrent Muscorum Vehenumumspectas varietatinus

annumeratis, nemps tredecim repentes , quatuordecim ramotas, quatuor terrestreseoralliformes, et octo artareas, eaeque omnes satis obscuro at eripias Sle Mus eorum historia angustis limitivus circumscripta cae paueamini haevarum scientia fulti Aa ex Angliae his in ea parta nouum lumen avgortum est. IIcius. Haec tellus, ut cur quo notum, humidiora coelo foroque pinguiora gaudens, i mautela miluo et seuduorum ventorum habitu aestivava caloris vis temperatur

et ' De antiquioribus rei herbariae scriptoribus hoc facile concipitur, sed non satis mirari possum recentiores ex gr. Gmesinum in Flam S. sis mum quidum muscum

memorauisse.

123쪽

et hyems mitescit, nee minus Florae oriani genis donis quam magnis ingeniis polis Ieris, muscos laetius et copiosius quam quaecumque alia Europae regio profert. Ideo non mirum est, ibi muscologiae primordia inueniri Angli, nempe Merretus, Lliuidius, ocidius, Vernon, Petiuerius, Richard onius, Buddi eius, herardus etc. et prae caeteris omni laride dignus Ratu sub praecedentis saectili finem muse rum historiae fundamenta posuerunt. Ex quo etenim Baius ad scribendum animum appulit, postquam ipse, praeeunte erret in Pinace rerutu naturalium Britam

aliae Ism, species aliquot nouas in Catalogo liratarum Angliaestvo et Historia

descripsisset , socios operis nactus Lliuidium , ob artum, ooditim, plures aliquot in bu opsis Zirpilim Britanniae editionem Primam contulit Inde paucorum annorum interuallo, tum e suis Doodiique obseruationibus continuatis, tum sociis e nonis, Petiueri et perardi operis, specierum numerus plus quam ad duplum auctus est, ut e synopsis Zivitiis Britanniae editione secunda apparet, in qua centum et septuaginta species enumerantur, cum in Prima sexaginta quatuor tantum descriptae essent. Vtramque autem multum superat tertia eius operis editio, in qua am- Plitis quam ter centum diuersae recensentur species partim a Buddleio, partim anichardsonio. iisque detectae. Interea Anglis palmam pragripere Galli haud infeliciter tentabant Tourne Tomutet

ortius suae aetatis Bolanicorum faede princeps, quemque Linnaeus solus prima sede, oratus. quam per annos quadraginta in oppugnatus tenuerat, deturbare valuit, primus Lichenes a Muscis generico caractere distinxit, sicque muscologiae studium leuans futuris Bolanicis viam parauit Equidem non ita plures muscorum specie ipse nouit atque descripsit, nam centum et duas, varietatibus etiam assumptis, recensuisse satis

Iaabuit, et cones, quibus in suo praestantissimo opere Institutiones rei herbariae dicto quinque speetes huius familiae sistit, vix inter tolerabiles numerari possunt;

quin et errore tanto naturae serutatori vix condonando, ea tamen Bolanices aetate non mirando eum et nostris diebus reui uixerit, muscis florem prorsus denegauit,

eosque lautaei Ario fore carens desiniuit. Tantum igitur in ea parte non pra stitit ournesortius quantum ab eo expectari poterat , At illius primum discipulus inde riualis a illantius huius familiae studio summa deuotione incubuit omnes dictare circa Lutetiam erog, campos colles, nemora, illorum inuestigandorum causa Tius. peragrauit et aliquot nouas species ipse detexit, quasi discriptionibus accuratissimis, nec elegantiae pro eius temporis more expertibus, allustrauit. Harum specierum plurimae, nonaginta et lex numero, ab optimo piet ore Ar brut summa arte sumptuque regio delineatae suerunt; at vita niaturius deiunctus magnum opus, cuius pars

124쪽

suere nempe Dotanicon Pari rense inconfectum ineditumque auetor reliquit Boedilia auius vero Ua illanti manu scriptis tabellisque pictis aere proprio sibi comparatis has aeri incidendas, illa in lucem prodeunda curauit Tabulas quidem eum deline tionis elegantia tum habitus veritate naturaeque fideli imitatione vix recentioru in muscologorum icones, ne Dillenianis quidem exceptis, superant imo aequiparant tat in ipso opere edendo vitia Plurima nec leuia irrepsere . In muscis praesertim multa sunt perturbata ac transposita P nam cum in schedulis sparsis ab auctore deis seripit essent, hinc labor incredibilis ortus est ad eos ordinandos leonibusque suis adscribendos, et herardus, qui illum susceperat laborem, non semper felici laecessa fecit. Inde opus illud noua et accuratiore editione, hac vero turbida tot hellis totealibus variis cladibusque miseranda mulisque inimica tempestate non facile suscipienda, dignum ita deturpatum est ut plantis iisdem cones diuersissimae attributae sint et musci diuersissimi ex grs Nechera Diti res a H at Nechera dendroides Horro una eademque stirpe habeantur ' Plura eius confusionis, cuius Valliantius inbme culpandus est, exempla adducere possem. Iam plures muscorum species cognita iconibusque nitidis illustrata erant; at ipsa scientia, nempe muscorum in classes et genera methodica distributio adhuc desiderabatur. Tournesortius indem muscos suos ex habitu et foliorum figura

in capillares, quamosos, in otios, ericoides, uinularifolios, sevb Ilisolios et silicifolios. In I. rei ero . . Is diuiserat, et Uaillantius iam peritiori arte diuisaones quasdam e pedunculi in fructu praesentia, capsularum directione, calyptraequuglabrati vel pilositate instituerat illa vero methodi initia summopere rudia fuerunt. Lux noua exoptabatur eaque, Dillenii obseruationibus et scriptis tandem emicuit.t, Dillenius, gente Hassus, quem mitSeologiae aedificio exstruendo fata scientiarum destinauerant, cuila tque Donien et laudes perpetuo manebunt, primum in Ge

mania circa Giessam, postea autem in Anglia praesertim in Cambriae montibus quo annos a quamuis obeso corpore grauatus perlustrauit, muscos omnes inde. fesso labore inuestigauit atque collegit, hisque non paucas species e Virginia et Pen siluania imo e Paragonia et noua IIollandia relatas addidit Boianicos insuper caeteros ad socias manus sibi iungendas hortatus est ab iisque plurimas cum nouas species tum obseruationes adeptus est, quibus ad opus suum conficiendum egebat Herbaria etiam locupletissima Bobarii, Suerardi, Dubois etc. ad manus habuit, ne de suo ipsius herbario loquar, quingentis speciebus varietatibusque innumeras ditato. Has omnes comparatas liuitias iuxta methodum propriana distribuere et ordinare aggressus est. Muscos igitur

omnes,

125쪽

omnis, quo nomna totam Monaei erymganidam, Niethus fungisqueexoeptis, eon prehendebat in genera viginti, non se fecim, ut perperam dicit Adansontiis, dia. sevit, Moles distinctis ararambus irasgniuit, omnium auctorum synonyma imeredibili labore Me raro mira sagacitata addunit, namquamque tandem poeiam nitidissimis figuris illastrauit, quas ipsa, ne desinutiones a chalcographo e ruminparentur, partim seu et aqua forti partim graphio aeri incidit die opus illud sto. pendum in hae solentiae natu alis parte hueusquo primum, nam Nisioria miluorum ononii anno si di prodiit, euius tamen viginti ante annos quasi primitia et adumbrationem in catalogo plantaram Fonte prope mesam staferet aes in lucem prodidera Viginti autem genera, inter quas muscos omnes distribuit, sunt sequen

hvs fax tantum inter maesom frondosos numerantur et ad millam nostram partinent. Borum lan guenarum aractares proprii sio, invenio statuti sunt: vinium abaetumi sentis eapitulis biformibus avn puluerulantis, aliis caresalueris donatum. . .

Sphagnae in m. g. capsulas uniforines calyptra destitutas subsessileagarens. Fontinalia in m. g. capsula sectiles calyptra praeditas gerens. yaeum in m. g. eapsulas gerens uniformes, calypiratas, eduneulis instruetas secundum ramos e foliorum axillis egredientibus et inuoluero squamota, quod perictaetium dieitur, hasi cinctis. Bryh-ost m. g. eaptatas proferens ni formes ealypiratas, pedunculis instruetas una parietiaetio ex pie fureulorum nouellorum vel annotinorum

orientes,

Polytrictae est m. g. eapsulas ealyptra villosa tectas gerens, caeterum Retineapsulis omnino simile

N et Sex

126쪽

am Sox la genera aciet species distinctas, nonnullis varietatibus annumeratis, complectitur. Quot vitiis autem laboret ista methodus minime tamen contemnenda eum meliorum sequentium origo fuerit, quamque vel incerti vel nisi sint horum generum caracteres facile videbit qui recentiorum obseruationum non omnino inoseius erit; nam, neque Phagit calypira carent, ne H Fira sola pericli aeuo gaudent, nec Fontinertis omnes sunt sessiles Piget insuper tantum virum generibus speciebusque suis ordinandis operam Praecipuam dantem non accuratiores e musis eorum sexu obseruationes instituisse. Singularis sane fuit et illa ipsa rudi museologiae aetate vix admittenda eius de muscorum capsulae muneribus opinio, dum in appendice ad Florae sua Gi essensis catalogum muscos quidem seminibus carere dieit, at eorum capitulo sarinam contineris uridatis, nempe cuius henencio extrema talia germinandi et sese propagandi facultatem acquirere videantur, pronuntiat. At quamuis capitulis mascula organa eo modo tribuisset et foemineum munus Pollit, Lehorum stellulis addixisset, in sua muscorum historia haec capitula nomine capsulae seminis receptaculum ea uum apud omnes' tanicos significante, vulgo designat. Uine eo uigere fas est, illum certam constantemque de muScorum fructificationis paratibus opinionem non habuisse. Nec illud mirum, si ad huius viri in aliis mus.cologiae partibus illustrandis immensos omnemque fidem fere superantes laboroe

attendimus.

Eodem fere tempora, quom illanii Iaboribus tot nouae muscorum species innotescebant, ne inperanno I 2P, Michelius Florentinus hortulanus paulo altius in naturae adyta penetrasse videtur Eluidem muscorum methodus, quam in suo opere Noua Flantarum genera dicto tradidit, siue ad ordinem et claritatem, siue ad specierum eo piam respiciatur, illenianae nullatenus aequiparari potest. Omnes nempe u Scos in duas sectiones diuidit, unam mu cos ore campania lato a fructu separato continen tem sub qua nouem genera, Marcharitia, H attea, linularia, Marsit a Jungermannia, Targiunia, Sshaerocaryos, Iuthseeros, lasan militant alteram vero muscos flore nudo apetalo a fructu segregato complectentam, cui septem genera Riccia, Salvinia Liehen, Norhir, mi si et a riseret aceensentur. Inter multa alia magnum huius smethodi vitium in summa generum inaequalitate versatur. Sic genus Iasia nam an tum speciem Muscus vero circiter clucentas comprehendit. Hinc ex illa, thodo ad muscorum frondosorum disquisitionem rite instituendam commoda nulla Percipiuntur, cum omnes sub uno genere militent, eoque respectu Dilleniana longe Potior At muscorum fructificationis partes melius et accuratius Dillenio obse vavit, et parum abfuit, quin veram viam inueniret et muscorum nuptias in propa, tuto

127쪽

Tortulo poneret. Corpuscula etenim cylindrica sitis succulentis associata in Miliorum nonnullorum et Fontinalis aut myreticae gemmulis detexit, veramque eorum naturam et usum primus suspicatus est; postea vero in pristinum errorem relapsus stelligeras stirpes pro Meminis et urceoligeras pro maribus liabuit. Vt v sit, Mich lio potius inuestigandi tempus et bonae notae microscopia quam ars obseruas duiudicium acre, et in naturae exploratione constantia defuisse videntur. Dillenii mettiodum magni nominis Bolanici secuti sunt nonnullis tamen Lun--

immulatis dic Ludoigius Desin Gen. Fiant s. apo huius genera quidem retinuit 'at proprio modo ita definit: Polytrichmu Caules erecti pedunculi e ramuli apice prodeuntes, capsulae tectae calyptra villosa decidua. Brytim eum obtricho conuenit, sed calyptra laeuis est. Hypnum. Iedunculus e soliorum alis capsula operculo tecta calyptra deis

ad ua acuminata.

Milion. Capitula mollia, nuda, prorsus nulla calyptra nullaque membranaeincta e summis caulibus vel ramulis. haginem. Ianta cauli fera vel a caulis; eapsulae ovatae vel cylindricae, nulla calyptra tectae in summis ramulis sessiles capsulae apex in osculum denticula tuta dehiscens et puluerem emittens. Fontitialis Capsulae nulla ea lyptra tectae, in alis foliorum sessiles vethreuissimo petiolo instructae per imaturitatem dissilientes. Hae generum desinitiones autem Diuenianis multo sunt vitiosiores: nam, ut alia taceam cur ab auctore Tontinalthus ealyptra denegatur, quam Dillenius iis iure

tribuit Unde capsulae in Miliis praetervisaa Ouare peristomatis denticuli pro Sphagni caractere vendi tantur, cum in plerisque Diuenianus Phagnis desint: etc. Sed diutius hic immorari non lubet. Multo ea utius et feliciori laede sis illenii methodii r qualis in Plantarum sexust . . Gi essensi uin ea talogo inuentaurirn ningius emendare aggressus est Princlyti menLotanicis, quae anno 1T 8 edidit inueniana genera si determinata inuenio:

128쪽

roa Mnium capitulis difformibus. hagnum capitulis uniformibus capitellorioserculo donatis, non ea. Irpiratis.

Fonti salis ea patulis uniformibus, capitello donatis calypiratis petiolis nullis seu breuissimis insidentibus. IIbylium capitulis uniformibus, capitello donatis, calypiratis petiolis lon, gloribus e foliorum alis. Bryum apitulis uniformibus, capitello donatis calypiratis petiolis longioribus e summis cauliculis calyptra levi. Polytraehum ea pitulis uniformibus, capitello donatis, calypiratis, petiolis Iongioribus e summis cauliculis calyptra villosa.LiNNAxtis. Interea Linnae ingenio et obseruationibus nouus rerum ordo in notantea natus erat. Sexum nempe plantarum, quamuis antiquas non ignotum a Zalagians

kio anno Sset et Bauhino anno I 6SO obseruatum, serius a Grenio, Malpighio, Raio Camerario, alii schmidio Va illantio etc. demonstratum, a Bur ardo inopistola ad Lethnitium anno I OZ missa, tamquam commodum criterium, quo plantarum comparationes institui possent, indicatum, immo a Boerha aut ad genera determinanda adhibitum, nullus tamen ante Lannaeum unicum fundamentum esse, cui generalis plantarum methodus commoda superstrui posset, pronuntiauerat L Hunc sibi Linnaeus honorem vindicauit, et uniuersam Bolanices doctrinam ita emendavit, ut nec purior nec pulchrior unquam ante eum exstiterit, Nec musci communi stirpium fato nuptiarum legibus nunc adstrictarum et e genitalium considerationain elasses distributarum carere poterant. Ilino cum Linnaeus tamquam constantem et obseritationibus Indies confirmatam naturae legem hoc essatum 'aedicasset: Om-

, ita regetabili sore et fructu institui, floremque ita antecedere omnem fructum,

it generatio artum antecedit, in muscis tales partes etiam quaera par erat. At dolendum est, tantum virum potius Ditiani de muscorum sexu falsam opinionem retinuisse, quam ipsam naturam, quae, si rite inuestigatur, arcana sua tandem re

velare cogitur L explorasse. Capsulas Igitur pro antheris et stellulas deo biseraseaulis apicem in Miliis et Iolatrichis occupantes pro foeminis labuit. Ex hoe turbido fonte plurimus fluxit error, et muscologia per quadraginta circiter annos ves

129쪽

vel dubiis, vel opinionabus absonis, vel litibus nudo pacto dirimen iis vexata in erementa fere nulla capessiit et debitam proceritatem nauli serius aclepia est, imo affirmare ausim, ante Di denium Boianicos a vero minus aberras . Apud eos ete. nim, ut ex eorum scriptis elucet, ' pro certo ac rato habebatur illud vaseulum pedunculatum polline tenui refertum, quod Linnaeus Postea in iantheram commutauit veram capsulam seminis receptaculum esse Flori autem inuestigando, fi Michelium exceperis, parum intenti fuerunt, salie illa an uestigatio nimis ardua iis visa, sius fructum absque praecedente flore produci posse crediderint. Aliquid igitur veri

in eorum opinione erat, et in caeteris potius ignorantiae quam erroris arguendi sunt; at ab ignorantia ad veritatem longe breuius stiter, quam ab errore. Contra euin Linnaeus muscorum fructum pro vera anthera venditasset et se eorum lamina anno

I So primo detexisse praedicavisset Phi Bon p. n. plerique Botante iaetus sententiam pedibus ierunt, remque inueratam quaerere superuacaneum ducenis te suis de muscorum genitalibus inuestigationibus sanem fecere et ni in methodis propriis condendis a Linnaeana paulum discesserunt eodem tamen falso fundamentotis haud solidius aedificium superstruxere. Non defuerunt etia in viri, qui cum in muscorum capitulis antheras et in stellulis, quibus plerique musci earent, foeminas nullatenus agnoscere possent, hinc totum Linnaei de plantarum sexu systema oppugnandi occasionem nacti sunt imo disertis verbis sexum stirpibus nostris abnuerunt, et fatidie quasi furore correpti non tantum quicquid de muscorum sexu et nuptiis dictum ae propositum erat; sed quicquid etiam in posterum dici posset figmenta somniaque pronunciauerunt Pauci modestiores, nec ideo in magistri verba iurantes, sed medium tenentes iter, Linnaeanaque asserta non aliter quam obseruatione uiniseenda aut refutanda esse existimantes, maturam felicius explorauere.

E Linnaei igitur scriptis quoad muscoriam sexum nulla lux noua orta est: eouita caligo densior facta. Eius tamen labores muscologiae prorsus inutiles fuissa

et mulios alios ubi capitula capsulae nomine designat. I vide etiam eius et Bergilii Fertationem de Aminibu navicorum arsio in qua ne a quemquam Iemina muscoriam ante eum nota habuisse.

130쪽

Soars nolim sex Dillenia nis generibus, vivit retinuit et eastigauit, tria noua Nar eum, Iaehnum, et Buxbaaemiam addidit, specierum caracteris accuratius determinauit, ammo species nonnullas ex .ar missam viri Iam B), et mesam longis tam intriquetrum ipse detexit atque deseripsit, solusque Hreni abietini eapsulam vidit Pigst eum specierum numerum nimis depauperasse et earum plures, quamuis distinetissimae, pro meris varietatibus luihui . .

. , . .

Linnaei adeo cura muscorum frondosorum genera numero a sex ad nouem usque aucis fuerunt, quae ab illo F. Nat. VII. p. ora rasa si stahilita invin

. Magnum. Anthera opereulata, ore enim C retra nulliuriaream. Anthera parculata, ora ciliata, Cabptra minuis. Fontinalia, Anthera operculata. capsula secuis perichoatio insulti 'Baexhavmia. Anthara opereulari, hine membranarem Matratra eadue intra operculum sacculus pollinis. Iaranum Anthora inadens apophys maxima colorata. Intra eis ea. Stalla Meminea in distincto individuo. Pohytrichum. Anthera pereulari apophysi minima insidant. Calyptra villata. -- Stella foeminea in distinet indiuiduo. Mnium. Anthera pereurata Calyptra Iasulf - reamina, aptiuum am-

emn Querulantum, remotum.

Betum Anthera perculata Carptra Iasula ruamantum a tuberculo terminali ortum. mmum Anthera pereulata Calyptra Iaeula mammisti latarale