Opera ex recensione J. Conington

111쪽

AENEIDOS LIB. I. 7Scindit a nubes et in aethera purgat apertum. Rostitit Aenoas claraque in luce refulsit,

os humerosquo deo similis namque ipsa decoram Caesariem nato genetrix lumenque iuventae MPurpureum et laetos oculis adflarat honoros: Quale manu addunt ebori docus, aut ubi flavo Argonium Pariusve lapis circumdatur auro. Tum si reginam adloquitur, cunctisque repente Inprovisus ait: Coram, quem quaeritis, adsum, MIΤroius Aeneas, Libycis ereptu ab undis. sola insandos Troiae miserata labores, Qua nos, reliquias Danaum, terraequo marisquo omnibus exhaustos iam casibus, omnium egenos, Urbo, domo, socias, mites orsolvere dignas 600 Non opis est nostrae, Dido, uoc quidquid ubiquo est Gontis Dardaniae, magnum quae par8a per orbem.

Di tibi, si qua pios respectant numina, si quid Usquam iustitia est ut mens sibi conscia recti, Praemia digna serant. Qua toriam laeta tulerunt saeSaocula qui tanti talem genuere arentes' In freta dum fluvii current, dum montibus umbrae

Lustrabunt convexa, poliis dum sidera pascet, Somper honos Omonque tuum laudesque manebunt, Qua me cumque Vocant torrao Sic satus, amicum sis

Ilionea petit dextra laevaquo Serestum, Post alios sortemque Gyan, sortemque Cloanthum. Obstipuit primo aspectu Sidonia Dido, Casu deludo viri tanto, et sic ore locuta est: Quis te, nate dea, e tanta pericula casus 15Ιnsequituri quae vis inmanibus adplicat oris lTun illo Aoneas, quem Dardanio Anchis Alma Venus Phrygii genuit Simoontis ad undam ΤΑtquo equidem Teucrum memini Sidona venire Finibus expulsum patriis, nova regna potentem AEMAuxilio Beli; gonitor tum Belus opimam Vastabat Cyprum, et victor divino tonobat. Tempore iam ex illo casus mihi cognitus urbis Troiana nomenque tuum rogosque Pelasgi. Ipse hostis Teucros insigni laude serebat, m8equo orium antiqua Teucrorum ab stirpo volo L

112쪽

Qi1are agito, o tectis, iuvenes, succedit nost-Μo quoquo or multos similia ortuna laboros Iactatam hac demum voluit consistero turea. Non ignara mali miscris succurrere disco suo Sic memorat simul Aonca in regia ducit Tecta simul divom templis indicit honorem. do minus interea sociis ad litora mittit iginti tauros, magnorum liorrentia centum Tom suum, pinguis centum cum matribu agnos, sa5Μunera laetitiamque dei. Α domus interior rogali splendida luxu

Instruitur, mediisquo parant convivia tectia: Arto laborata vostes Atroque verbo, Ingens argentum mensis, caelataque in auro MoFortia facta patrum, series longissima rerum Por tot ducta viros antiqua ab origino gentis. . , Aeneas-nequo enim atrius consistero mentem Passus amo rapidum ad navis praemittit Achaten, Ascanio erat haec ipsumque ad mocnia ducat sin Omnis in Ascanio cari stat cura parentis. Μunera praeterea, Iliacis erepta ruinis, Forro iubot pallam signis auroquo rigentem, Et circumtoxtum croco velamen acantho, Ornatus Argivae Helenae, quos illamyconis, in Pergama cum petoro inconcessos o Hymenaeos, Extulorat, matris Ledae mirabile donum: Praetero sceptrum, Ilione quod gessorat olim, Maxuma natarum Priami, colloque monile Hacatum, o duplicem gemmis auroquo coronam. AEMIIaec celerans iter ad navis tendebat Achatos. At Cytheroa novas arsis, nova pectoro Versu

Consilia, ut faciem mutatus ot ora Cupido Pro dulci Ascanio veniat, donisquo surentem Incendat reginam, atquc ossibus inplicet ignem; aeo

Quippe domum timo ambiguam Tyriosque bilinguia;

Urit atrox Iuno, o sub noctem cura recurant.

Ergo his aligorum dictis adlatur Amorem:

Nato, mea Vires, mea magna potenti Solus,

Nate, patris summi qui tota Typhoia temnis, Ad to confugio et supplox in numina os .

113쪽

AENEIDOS LIB. I. si ariter ut Aeneas pelago tuus omnia circum Litora iactotur odiis Iunonia iniquae, Nota tibi, et nostro doluisti inem dolore. Hunc Phoenissa teno Dido blandisquo moratur mVocibus et Vereor, quo so Iunonia Vortant Hospitia haud tanto cessabit cardino rerum. Quocirca capere ante dolis et cingor flamma

Reginam meditor, ne quo so numine mutet, Sed magno Aeneae ocum teneatur amore. Qua facere id magis nostram nunc accipe mentem: Regius accitu cari gonitoris ad urbem Sidoniam puer ire parat, mea maxuma cura, Dona serens, olam ct flammis rostantia rotae; Hunc o sopitum somno super alta Cythera m Aut super Idalium sacrata sede recondam, No qua sciro dolos mediusve occurrere possit. Τ facio illius noctem non amplius unum

Fallo dolo, et notos ueri puer indue voltus, Ut cum to gremio accipio laetissima Dido MaRegalis inter monam laticemque Lyaeum, Cum dabit amplexus atquc scula dulcia figet, Occultum inspires ignem ullasque Veneno. Paret Amor dictis carae genetricis, et alas Exuit, et gressu gaudens incedit Iuli. MoAt Venua Ascani placidam per membra quietem Inrigat, et sotum gromio dea tollit in altos Idalia lucos, ubi mollis amaracus illum Floribus et dulci adspirans conplectitur umbra.

Iamque ibat dicto parens et dona Cupido in Regia portabat Tyriis duco laetus Achate.

Cum Venit aulaeis iam so regina superbis Aurea conposuit sponda mediamque locavit. Iam pater Aeneas et iam Troiana iuventus Conveniunt, fratoque super discumbitur ostro MDant famuli manibus lymphas, Ceroremquo canistris Expediunt, tonsisquo serunt mantelia villis. Quinquaginta intus amulae, quibus ordine longam

114쪽

100 P. VERGIL MARONIS Νω non et Tyrii per limina laeta frequentea

Convenero, toris iussi discumbore pictis. Mirantur dona Aeneae, mirantur Iulum Flagrantisque dei voltus simulataquo Verba, Io Pallamque o pictum croceo Volamen acantho.

Praecipuo infelix, est devota futurae, Expleri mentem nequit ardescitquo tuento Phoenissa, et pariter uero donisque movetur. Illo ubi conplexu Aenea colloque popondit is Et magnum salsi inplevit genitoris amorem, Reginam potit. maec oculis, haec pectore toto Haeret et interdum gremio lavet, inscia Dido, Insideat quantus miserae dous. Ἀ memor illo Matris Acidaliae paulatim abolero Sychaeum moIncipit, et vivo temptat praevertere amore

Iam pridem resides animos desuetaquo Orda. Postquam prima quies opulis, mensaeque remotaΘ, Crateras magno statuunt et Vina coronant.

Fit strepitus tectis, vocemque per ampla volutant mAtria; opondent lychni laquearibus aureis

Incensi, et noctem flammis funalia vincunt. Hic regina gravom gemmis auroque m scit Inplevitque mero pateram, quam Belus et omnes

Belo soliti tum facta citontia tectis: rao Iuppiter, hospitibus nam to dare iura loquuntur, Hunc laetum Tyriisque diem Troiaque profectis

Esse Volis, nostrosque huius meminisse minores dAdsit laetitia Bacchiis dator, et bona Iuno;

Et Vos, o coetum, Tyrii celebrate laventes. MDixit, et in mensam laticum libavit honorem, Primaquo libato, summo tenus attigit re;

Tum Bitia dedit inero pitans illo inpiger hausit

SPumantem at am ct leno se proluit auro; Post alii procores Cithara crinitus Iopas MPersonat aurata, docui quem maxumus AtlaRHic canit errantem lunam solisque labores; Unde hominum gonus et pocudes unde imberit ignea; Arcturum pluviasque Hyadas geminosque rimos; Quid tantum Oceano properent se tinguere sese MΗi mi, vel qua tardia mora noctibua obstet.

115쪽

AENEIDOS LIB. 1. 101 Ingeminant plausu Tyrii, mesque sequuntur. Nec non et Vario noctem sermone trahebat Infelix Dido, longumque bibebat amorem, Μulta suΡer Priamo rogitans, super Hector multa rao Nunc, quibus Aurora venisset filius armis, Nunc, quales Diomedis equi, nunc, quantus Achilles. Imni ago, o a prima dic, hospes, ruino nobis Insidias, inquit, Danaum, casusque tuorum, Erroresque tuos; nam to iam septuma portat in omniuria errantem terris et fluctibus assina.d by OOste

116쪽

P. VERGIL MARONIS

AENEIDOS

LIBER SECUNDUS.

CONTIcURRE Omnes, intentique ora tenebant. Indo toro pater Aenea sic orsus ab alto: Insandum, Regina, iubes renovare dolorem, Troianas ut opes et lamentabile regnum Eruerint Danai; quaeque .iplo miserrima Vidi,

Et quorum pars magna fui. Quis talia sando Μyrmidonum Dolopumve aut duri miles Ulixi Tempero a lacrimis et iam nox humida caelo

Praecipitat, suadentque cadentia sidera so-Sed si tantus amor casus cognoscere nostros χοEt Moviter resa supremum audire laborem, Quamquam animus meminisse horret, luctuque refugit, Incipiam.

Fracti bello satisque repulsi

Ductores Dinaum, tot iam labentibus annis, Instar montis equum divina alladis arte is Aedificant, sectaque intexunt abiete costas; Votum pro reditu simulant ea fama agatur. Huc dolecta virum sortiti corpora furtim Includunt caeco lateri, penitusque me asIngentis uterumque armato milite conplent. ΣεEst in conspectu Tenedos, notissima fama Insula, dives opum, Priami dum regna mane ut, Nunc tantum sinus et statio malo fida carinis; Huc se provecti deserto in litoro condunt. Nos abiisse rati et vento petiisse Μyconm. Ergo omnis longo solvit se sucria luctu. Panduntur ortuo iuvat iro o Dorica castra

117쪽

AENEIDOS LIB. ΙΙ. 103 Desertosque videro locos litusque relictum. Hic Dolopua manus, hic sacvus tendobat Achilles; Classibus hic locus hic acto certare solebant. 30 Pars stupet innupta donum exitiale inervae Et molem mirantur equi primusquo Thymoetes Duc intra muros hortatur et arce locari, Sive dolo, seu iam Τmia sic sata serebant. At Capys, et quorum melior sententia menti, mAut pelago Danaum insidias suspectaque dona Praocipitare iubent, subiectisque urer flammis, Aut tor raro cavas uteri et temptare latebras.

Scinditur incertum studia tu contraria Volgus. Primus ibi anto omnis mam comitante caterva, o Laocoon ardens summa decurrit ab arce,

Et procul O miseri, quae tanta insania, civest Croditis avoctos hostis aut ulla putatis Dona carere dolia Danaum sic notus Ulixes 'Aut hoc inclusi ligno occultantur Achivi, 45 Aut haec in nostros fabricata est machina muros Inspectura domos venturaque desuper urbi, Aut aliquis latet error equo ne credite, Teucri. Quidquid id est, imo Danaos o dona serentis. Sic satus validis ingentem viribus hastam κIn latus inquo seri curvam conpagibus alvum Contorsit. Stetit illa tremens, uteroque recusso

Insonuere cavae gemitumque dedero Memae.

Et, si sata deum, si mens non laeva fuisset, Inpulerat ferro Argolicas foedare latebras, ta

Troiaque, nunc stures, Priamiquo ar alta, maneres. Ecce, manu iuvenem interea post terga revinctum P tores magno ad regem clamor trahebant

Dardanidae, qui se ignotum venientibus ultro, Hoc ipsum ut strueret Troiamquo aperiret Achivis, Mobtulerat, fidens animi, atque in utrumque Paratus,

Seu Versam dolos, o certae occumber morti.

Undiquo visondi studio Troiana iuventus

Circumfusa ruit, certantque inludero capi Accipe Irim Danaum insidias, et crimino ab uno sa Disce omnis. Namque ut conspectu in medio turbatus, inorinis,

118쪽

104 P. VERGILI MARONIS Constitit atque oculis Phrygia agmina circumvoxit:

Heu, quae nunc tellus, inquit, quae me aequora possunt Acciperet aut quid iam misero mihi deniquo rostat, asi Cui nequo apud Danaos usquam locus, et super .ai Dardanida insons poenas cum sanguino poscunt Quo gemitu conversi animi, compressus et omnia Impotus. mortamur sari quo sanguine cretus, Quidve ferat, memores, quae sit fiducia capto. 75

Ilio haso, deposita tandem Ormidine, satur:J Civictu equidem tibi, Rex, fuerit quodcumque, fatebor

Vora, inquit; neque me Argolica de gento negabo; Hoc primum nee si miserum Fortuna Sinonem Finxi Vanum etiam mendacemquo inproba finge MFando aliquod si sorte tua pervenit ad auris Belida nomen Palamedia et incluta fama Gloria, quem falsa sub prodition Pelasgi Insonto insando iudicio, quia bella vetabat,

Demisero neci, nunc cassum lumine lugent: asIlli mo comitem et consanguinitate propinquum Paupor in arma pater primis huc misi ab annis. Dum stabat rem incolumis regumque vigebat Consiliis, et nos aliquod nomenque decusque Gegsimus dividui postquam pellacis Ulixi soHaud ignota loquor-superia concessit ab oris Adflictus vitam in tonebris luctuquo trahebam, Et casum insontis mecum indignabar amici. Nec tacui demens, et me, sors si qua tulisset, Si patrios umquam romeassem Victor ad Argo sPromisi ultorem, et verbis odia spera mori. Hinc mihi prima mali labes, hinc semper Ulixes

Criminibus torrere novis, hinc spargero Oces In volgum auibiguas, et quaerere conscius urina.

Nec requievit onitu, donec Calchante ministro- I Sed quid ego haec autem nequiquam ingrata revolvo tuuidve mori, si omnia uno ordino habotis Achivos, Idquo audiro sat est Iamdudum sumito poenas; Hoc Ithacus volit, et magno creentur Atridae. Tum oro ardemus scitari ci quaerere caussa assi Ignari scelerum tantorum artisque Pelasgae. Prosequitur avitans, ut scio pector satur:

119쪽

AENEIDOS LIB. II. 105Mopo fugam Danai Troia cupiere relicta Μoliri et longo lassi discedere bello;

Fecissentque utinam sacpo illo aspera ponti IIo Interclusit hiemps, et terruit uster euntis. Praecipuo cum iam hic trabibus contextus acernia Staret equus, toto sonuerunt aethere nimbi.

Suspensi Eurypylum scitantem oracula Phoebi Μittimus, isque adytis haec tristia dicta reportat: 15 Sanguine placastis ventos et Virgino caesa, Cum primum Iliacas, Danai, venistis ad ras; Sanguine quaerendi reditus, animaque litandum Argolica. Volgi qua vox ut venit ad auris, Obstipuero animi, gelidusquo per ima cucurrit In Ossa tremor, cui sata parent, quem poscat Apollo. Hic Ithacua vatem magno Calchanta tumultu Protrahit in medios quae sint ea numina divom, Flagitat. Et mihi iam multi crudele canebant Artificis scelus, et taciti ventura videbant. Ira Bis quinos ite illo dies, tectusquo recugat

Prodere Voce sua quemquam aut opponere morti.

Vix tandem, magnis Ithaci clamoribus actus, Conposito rumpit Vocem et mo destinat arae. Adsensero omnes, et, qua sibi quisquo timebat Unius in miseri exitium conversa tulero. Iamque dies insanda adorat mihi sacra mari, Et salsae fragos, et circum tempora vittae; Eripui, fateor, leto me, et Vincula uiu, Limosoque lacu er noctem obseurus in ulVa. 136Delitui, dum vola darent, si sorto dedissent. tNec mihi iam patriam antiquam spes ulla videndi, Nec dulcia natos exoptatumque parentem; Quos illi sors et poenas ob nostra re scent Effugia, et culpam hanc miserorum morte piabunt. 1 BQuod te per superos ot conscia numina Veri, Per si qua est, qua resto adhuc mortalibus usquam Intemerata fidos, Oro, miserere laborum Tantorum, miserere animi non digna ferentist His lacrimis vitam damus, et miserescimus ultro IMIpse Viri primus manicas atque arta levari

Vincla iubet Priamus, dictisquo ita satur amicis:

120쪽

106 P. VERGIL MARONIS Quisquis es, amissos hine iam obliviscoro Graios; Noster eris, mihique haec dissere Vera rogunti: Quo molem hanc inmanis equi statuem l quis auctor 15sQuidve petunt quae religio aut qua machina bestii Dixerat. Illo dolis instructu et arte Pelasga, Sustulit exutas vinclis ad sidora palmas:

Vos, aeterni ignos, et non violabile vestrum Testor numen, ait, Vos reo ensesquo nefandi 155 Quos sui, vitiisequo deum, quas hostia gessi: Fas mihi Graiorum sacrata resolvore iura, Fas odisse viros, atque omnia sere sub auras, Si qua tegunt teneor patrias nec legibus vilia. Tu modo promissis mancas, servataque serves is ymia fidem, si vera seram, si ma a vendam. Omnis spes Danaum et coepti fiducia belli Palladis auxiliis semper stetit. Impius ex quo Tydides sed enim scelerumquo inventor Ulixes, Fatalo adgressi sacrato avellere templo 165 Palladium, caesi summae custodibus arcis, Corripuere sacram effiem, manibusque cruentis Virgineas ausi diva contingor Vittas, Ex illo fluore ac retro sublapsa referri Spes Danaum, fractae Vires, Mersa dea mens IN Noc dubiis ea signa dedit Tritonia monstris. Vix positum castris simulacrum arsere corusinis Luminibus flammae arrectis, salsusque Per artus Sudor iit, terquo ipsa solo mirabilo dictu- Emicuit, parmamque Mons hastamque trementem IN Extemplo temptanda fuga canit aequora Calchas, Nec posse Argolicis exscindi orgama telis, Omina ni repetaut Argis, numenquo reducant, Quod polago et curvis secum avexore carinis. Et nunc, quod patrias Vento etieromycenaa, IMArma deosque parant comites, pelagoquo remenso Inprovisi aderunt. Ita digerit omina Calchas. Hanc pro Palladio moniti, pro numino laeso Eminem statuere, nefas qua tristo laret. Hanc tamen inmensam Calcha attollere molom amRoboribus textis caeloquo educere iussit, Ν recipi portis, aut duci in moenia possit,