Ioannis Hucheri Bellouaci, ... De sterilitate vtriusque sexus, opus in quatuor libros distributum, & nunc primùm in lucem editum cui annexus est liber De diaeta et therapeia puerorum

921쪽

sεί Ιo AN. HvCHARI εscete dilutus,nomen a parte astecta & frequetissima causa sortitus.Oritur alias a causa euidenti, ut dura tractatione capitis ab imprudenti obstetrice, cum infantulus in lucem proditurus est,unde venulae vel diuelluntur vel dilatantur, alias ab inthrna tantum

- & serosa sanguinis substantia plurima, per diape de si in sensim effusa.' - Quatuor sunt ex sede diuersa desumptae differen- ' tiae. Prima clim est sub cute: secunda sub peri cranio : tertia sub crantu et quarta inter membranas. Mihi quidem anno i3 7. interiorem hydrocephalum in puero trienni videre contigit, qui ingenti aquarum mple suturas capitis longo inter se disi- dio distraxit , ideoque ab obitu plures quam librae quatuor aquarum purissimarum aperto . cranio ab egregio DoctoreTurqueto dimanarunt.' Interiores h drocephali incurabites sunt: externia rabiles, tum pharmacia, tum chirurgia- Medica.. menta quidem sunt calida siccaque & tenuis substatiae & parumper astringentis,ob venarum laxitateidi cerebri principatum, eaq; vel liquida vel medias Vel solida sorma. Ad liquidam refertur lotio,vel fotus,cum spongiis recentibus ex decocto calidarum plantarum, in lixiuio cinerJs sarmcntorum, vel tithymali. Media. constet ex oleis calidis & digerentibus & mixto similium puluere. Vt

olei laurini & costini ana j ij olei de spisa &

de lateribus ana J j sulphuris vivi i salis communis . .& aluminis ustorum lana S si cineris ilicis 3 ij terebinthin. 3 ij fiat unguentum , & aucta puluerum' dos emplastrum. .

Chirurgica remedia sunt, tum cucurbitulae cum scarificatione,tum phoenigmi, tum cauteria potentialias

922쪽

vi ad occiput &ad sinciput,in coitu futuraruco non alis & sagittalis, sed pharmacia pueritiae seret utior post leue in vacuationςm, qualis antea expo- .sita.est in actioribus.

pediculi sunt,scilicet bestiolae paruae, in cute alistius nascentes praesertim pilosa vi capitis, superci- .liorum,ciliorum,axi liarum,pubis, sicuti in cutis superficie excitanIur pulices nigrae salaciores acrius -- ferientes.

Affectus autem est symptoma secundi generis, nempe excrementum tutius sebstantiae. Pediculorum differentiae sunt tres,a loco & figura. Om- 'nes quidem fere albi sunt : sed quidam isagi teretes in capite & barba nascentes , qui pediculi priuatim dicuntur: hi cum parui sunt, tendes vocamur : Alij latiusculi sunt, hinc lati nuncupantur, . in pube & axillis frequentes, a quibus aegerrime cum avellantur, feri vocati sunt. Alij denique exigui peneque imperceptibiles , cutemque 'sinuosis cuniculis' fodientes , cirones appellan

Porro symptomatis huius morbus author, est cutis obstructio exigua, ex qua putredo generationis eorum proxima materia est. Nam fuliginosis cohi-- hitis ex cromentis , alienus in humoribus accensus calor easdem putrefacit. Vnde in venis febris, iocute, pediculi. Tres sut gen rationis pediculorum cavst: vnaest 'materia, scilicet sordes redudas ex tertia coctione, Porosque cutis ob farciens. Porro colligitur sordes lii 1

923쪽

haec, vel ex humore calido humidoque ut sanguine pituitoso,aut ex pituita in lipida dulciue,qualis pus Torum est ite pius S mulierurn,non ab acri bile aut acida, acerbaue melancholia.Propria camen magis materia teretibus pediculis,est sanguis pituitosus, Iatis pituitosa & glutinosa, cironibus serosa caco-chymia. Causa remota est,uel victus calidus humidusque & excrementitius yt ex fructibus horariis,' pretcocibus & sicubiis,vel ex crudioribus cibis ut leguminibus,caseo,lacticiniis, castaneis: vel certe in- temperies viscerum humidior similem proferens sanguinem & aliquando cach exta partis allapsurn etiamutile alimentum corrumpentis, Vnde duplex origo stingtomatis huius colligitur , 'Vna rarior per idiopathiam : altera crebrior per sympathiam .

totius corporis. . ε

Causa effciens putredinis est calor putridus &obstructio pororum cutis a sordibus istis putrescentibus. Symplomata phtheiriasim conseqnen tiastinti molet i a & scalptus ex morsu , indeque vigiliae & aliquando virium collapsio,marcor& in

Signa demonstrativa causarum,ex temperie propria,&anteacta vita d0cuntur, Ut ex vitiosis esculentis & potulentis, neglecta corporis munditie, cultuque & vestium mutatione, vi in pauperibus' & mancipiis in triremibus vinctis, iisque qui lanea veste religionis causa Vtuntur. Prognostica signa sunt salutis: nisi sorte cache-xia adue totius corporis & viscerum, quae mortem tandem inferat.Breuis quoque curationis sunt, .

si ex Idiopathia longioris si ex sympathia hoc sym

924쪽

. Curationis pediculorum ex idiopathia triplex est indicatio, relaxatio pororum cutis, detersio sordis, . Spediculorum genitorum necatio: hi indicationesis tres sub iisdem remediorum sormulis lotionum &Iinimentorum coniunguntur, quae rasis prius pilis' surpetur. Porro lotiones illae & linimenta costant medicamentis selsis, acribus, amaris communiter priuatim tamen necant pediculos capitis semen st phidis agriae contusum &'affricatu capitio lat sargentum vivum siue parti affectae siue distantiori ap positum: eirones muria & acetum. Exemplum lotionis fotu ue relaxantis poros d te missique pituitam purem , ct Zediculos necan

iis.

j flor centauri j minoris p. j lupinor inseminis si phidis,& raphani an .j j coquantur in lixiuio cinerum brassicae , in quo dissolue salis & aluminis anaquari. j hoc decocto lauetur aut foueatur caput to- sum, Vel potius rasum,bis quotidie R ante pastum.' a Exemplum linimentisimilis. V. Ol.amygd.amar.absinth.&persicisiae an .gii ligni aloes ma3matis rhabarb. agarici vilioris pulpae colocynthidos,' salis usti, staphidis agriae, coralli, scordij ana 3 si fiat linimentum sine cera instar nutriti,quod applicetur multum & duriter fricando.& statim post frictionem. velta aloes & myrrhae ana j si dissolue cum sussicienti quantitate aceti instar .Iinimenti. . Unguentum proferis periculis. 'Ol. communis vel amygd. amarar. iij axung. P L Iii 3

925쪽

gulum lineum quod circumferatur car Re nuda. Lotio pro Gronibus.

aquae decoctionis piscium salitorum vel muriae q. s. fiat crebra lotio . . Quod si cacochymia lucta sit, vel ex prauitate vi- ct vel ex visceru inteperie, pr cautio illius p rq po-neda, primum ex victu eus hymo cacochymiae contrario, cutis detersolae per balnea, frictiones, vcstiu linearii crebrae mutationes: deinde per purgationem humoris pituito si crudique : postremo ex viscerum intemperiei curatione. Dimae autem dc purgationi S materia atque alterationis mou Cxpo- . nenda est capite sequenti de alopecia δ oplatast. De pilorum vitiis . .

Ρlli,corporis humani partes sunt, non quod vivant: sed quod in eo naturaliter contineantur, . terreae , frigidae sic aeque ob materiam , gracilςs &longae ex cute erumpentes. Pilorum generatrices causae sunt tres: efficiens duplex, tum calor natiuus singulgrum corporis particularum , nutriti Gnis, eiusque excrementorii secretionis author: tum spirituum calorisque euetis impetus eadem excrementa in cutem exigentis. Materia est duplex, una excrementu fuliginosum nutritionis crassius: tenue enim facile transpirat. altera glutinosus humor,qui

cuti subest, & glutinis instar suliginem connectit,

quae alioquin non conglutinaretur in pilor uni materiam , porosque ob farcit, ne eadem suligo tota digeratur. Causa sine qua non, sunt meatus occulti cutis temperatae. Nam in molliori. , sicuri in

. recenti.

Di stire

926쪽

recenti caseo facile & repente connivent: in duriori non aperiunt v v v in vota manus &planta pedis. Sic squaminosi pisces & serpentes, ostrea,& testacei pisces pilis carent, sicuti neque hyemalis neque palustris humiditas herbosa est ted veris teneteries ubi iam hyemalis humoris redundatia absumi coe Perit. Caeterum,ex pilis alij sunt congcniti a facultate procreatrice ut in capite, ciliis & superciliis,

Os maiorem ornatus 5 integumenti necessitat ei in

Alij materiar & temperamenti humidi in siccius

acriusque mutatione sequuntur, ut qui in meto,pube,axillis, ano, crurib', bracchiis& thorace succrescunt. Sic ex stirpibus aliae agricolarum industria, liae sponte sua & solius nature vi ex terra prodeunt. Differentiae piloru triplices causas sequutur. Nain calida siccaque natura multi magnique & crassi pili nascutur: minus in calida humida, minus adhuc

in frigida sicca,minimum in frigida humida ut muliebri. Color quoq; variat ex varietate materiae &temperamenti. Niger enim fit a deusto vapore omninoque in suliginem verso e flavus a vapore. minus tosto et ille nigrae bilis, hic flauae est excrementum . albus fit a pituitae vapore. rusus a mixto pituitoso&bilioso . hic enim medius est inter flauum & album. Figura alias: recta,alias crispa est. Haec nascitur ob siccitatem vaporum materiae, eiusque ab aere exsiccationem, vel ob eorundem vaporum paucitatem cutem ipsam non nisi obliquis foraminibus aperientium: vel certe ob eu-tis ipsius duritiem prohibentis rectam eruptionem materiae: vel denique ob utramque causam e tum imbecillitatem seu paucitatem exhalationum,

tum duritiem, & densitatem ipsius cutis.Hae sunt.

927쪽

87Σ Ιo AN. HvCHER Ttriplices pilorum disterentia ' ex discrimine materiae &efficientis causae, id est temperamenti, caloris natiui& meatuum cutis. Itaque eaedem disterentiae variant pro aetate & regione, a quibus potissimum temperies mutatur. Sic habita xtatis ratione pueri pilis illis aduentitiis sunt nudi, quod nec meatus incute illorum sit peruius ob mollitiem, nec seliginosum excrementum insigne, ob calorem mitiorem. Puberibus ad I . annum parui & exiles: iuuenibus multi validi magni sunt, Ob meatuum amplitudinem prae caliditate & siccitate, indeque vaporum copiam. Pueris etiam insiti, sunt magis rufi: iuuenibus nigri : Ex regionibus quoque di- '. scrimen sumitur.Incolae enim calidarum & sicca ru,&sne ridionales fere omnes ut Alalis opes, Arabes,

Indi, Egypt ij, Hispani nigros, breues, & crispos edunt. At qui frigidas humidasque incoluist, ut Illyria, Sarmatae se Poloni, Germani,Scyt hae, Angli, Flandri gravites, longos, rectos, ruis R. Qui vero temperatas, plurimos longissimos &robusti Lsmos edunt.

Vitia pilorum sunt quantitatis & qualitatis: 'illud desectus siue diminutio & raritas, hoc coloris mutatio dicitur. Defectus principes differentiae duae sunt. Vna secundum naturam, Graecis φαλα κρωσις,Latinis caluitium dicitur plerisq- senescetibus xin sincipite familiare. Aliae contra naturam sunt tres:vna sine area effluuium vel profluuium pilarum dicitur;Gr. vocat τευ ρεου se, cum ex capi te aut mento alii 'de partibus pilosis , exceptis

ciliis & superciliis, pili sensim decidunt & aequaliter rariores euadqnt. Aliae duae cum area

fiunt, quae si sine certo ordine & figura serpat, alo-

928쪽

874pecia yocabitur, a vulpet huic symptomati in cute . Obnoxio: Sin certum ordinem δέ siguram seruat,ophiasis dicitur.Incipit enim haec ab occipitaci duorum digitorum latitudinem non excedens, serpitque per tempora ad frontem usque,vbi sines eius serpentis in re committuntur.Atque hae duae contra naturam d iserentiae menti & capitis sunt propnae : sicuti essiuuium harum partium & reliquarum quae pilosae sun cc5munes..Vtraque species differentias habet non solum a diuersa cacochymiae specie , pilorum radices erodentis de quibus postea sedate impore etiam , ut vel incipiens tantum vel facta iam sit vel etiam inueterata. Isti pilorum astectus morbi non sunt cum pili partes 'non sint viventes, sicuti neque solia aut fructus arborum neque etiam causa morbifica. taua etsi enim pilorum casunt in 'ciliis su perci l i is & capite morbus ex accidenti sequatur, nullus tamen in barba &pube axillis fit. Symploma igitur est ter iij generis in qualitate sci . mutata. Piloru quidem sympto maquod effluuiu dicitur, oritur, tu a laxitate pororuincutis,tu ab inopia ali nacti, idq; ob calidas ccamque intemperie simplice partis, poros aperietem & digeretem humore lentum & viscosum, qui cuti sub- stratus radiculas pilorum effingit ut per febres acutas longa ueὰ vel ob siccitatem temperamenti

cerebrique contractionem, & recessum a cranio,

unde caluities. Aliae duae species, alopecia & ophia sis oriuntur ab intemperie calida siccaquc capitis, humoribus acribus humorem Ionium absumentibus scatente. Tales sunt sanguis corruptus,pituita salsa, bilis stiua,aeruginosa, atra. Porro colliguntur hi vel per sympathiam totius corporis, idque

929쪽

AI o AN. ' HvCH CR prauis cibis, Aut ex viscerum intemperie, ut perluem veneream &vlephatias na: vel per idio pathia

propriamque capitis mentiue cachexiam , utile etiam alimentum corrumpentis., . Signa. φΕFfluuium noschur ex casu aequali & sine area. Causa quoque eiusde,laxitas scilicet & penuria alimeti, ex praegressa febre lenta longave. Ophiasis& alopecia ex area deteguntur : haec quidem incerto eius ordine,illa ex certo & figura. Causa ex colore cutis glabratae: e antecedente νictu ' ex te ni- perameto totius corporis & capitis innotescit Comune signu utrique est,quod pili primum maxime extendentur, deinde excidant.Tum si locus acu eois figatur, sanguinem aut liquidum aut crassum aut etiam nullum reddit,sed pingue quiddam,lentumque ichorem. Prognosticum. . CAsus pilorum ex se niinqua funestus est, etiam si morbos sequatur: sed indecorus latum. Defluuium a morbo ut febre saepius,tae morbo rarius. accidit, ut in caluis. Illud omni aetati comune accerdentibus causis, hoc senili est proprium. Ophi sis pueris magis est familiaris, S sponte sua saepe, vel leuioribus remediis curatur. Alopecia adultis, m gisque contumax est. Utraque si in barba & capite : aliquando etiam ciliis & superciliis tametsi fit-mius haerentibus. - r . .

Defluuium pilorum curabile est,etiam spote sua ex bona renutritione, ni sit adsit caloris natiui in- Armitas , vel ob aetatem senilem,ut in caluitior vel febrem hectica, ut in tabidis. In misque enim materia non reponitur. Ophiasis & alopecia curabilis 'traquci

930쪽

utraque est, nisi cacochymia ex viscerum intempς-rie confirmata & incurabili, ut clephanticorum genita sit A cutis fricatione rubor velox facilem: tar- . diis difficilem : nullus nullam curationem promittit. Quae enim inueterata est, neque fotu nequc frictione erubescere potest. .

. ' Therapeta. .

DEfluuium pilorum, quod no a natura & senio

est, ut caluitium, neq; a marcore,ut in tabidis: . .

sed a laxitate pororum est & inopia alimenti, propter febres acutas longa sve, curatur duplici scopo, uno astrictionis leuiusculae pororum relaxatorum, altero deductionis alimenti & sanguinis ad partem 'cutis glabratam,unde pilorum restituendocum materia exuberet. Posterior hic scopus comparatur primum quidem victu sanguinem multiplicante, ut ex alimentis euchymis & temperatis, aere temperato , exercitatione mediotri, somno longiore, . . vita hilars& secura,balneis crebris & tepidis,sudore raro,aut nullo ., deinde topicis sanguinem ad ca- .put allicientibus, modice calidis, ne a calidioribus attenuata allectaque materia discutiatur hye- . me tame paulo validioribus,ut oleo narilino .Prior scopus expeditur medicamelis astringentibus quidem: sed non-validis, cuiusmodi sunt galla, acacia, nux cupressi, balaustia, ne materiam gignendorum pdorvis S sanguinem acute repellant: neve poros via'; cutis nimis .coangustent,per quas excrementa' tartia coctionis exhalat,sicq; cumulatis excremetis illis,cephalalgiq& fluxiones in nares, fauces& rei L . quas partes internas externa' , capiti subiectas cO-