Metropolis ecclesiae Trevericae Quae metropolitanae ecclesiae originem, iura, decus, officia, tum subjectorum illi episcoptatuum, regionum, urbium, ecclesiarum, abbatiarum et monasteriorum ortus progressusque per archidioecesin Trevirensem complectit

291쪽

3. Duem diruti qua heterinisos ab haeresi, orthodoxos ad

veritatem traduciti Porro interinissam ex morte P. Cusani miSSionem spiri- tualis messis in rudiori vulgo soracem alii deinde societatis patres ex eminentissimi restiepiscopi 'liilippi Christopliori voluntate resumpsere , destinatusque ex Trevirensi collegio

ardentis geli vir P. Henniugius Melius, cum viae laborisque socio P. Golaeo Hoen etiamum superstite, qui per Trevertem ditionis qua Saravum et Suram Menamque ac Rhenum spectant late iniis non poenitendi peris uetus olligere, rudemque populum catheestes passim sacra excoluere, utque

hoc ileinde constans apud paStores vulguSqii persiSteret, eathecheticas sodalitates et juventuti instruendae scholaS, ubi commodum erat, erexere. Quibus alia pietatis exercitia, ut Dequentem sacramentorum usum, et cantum litaniarum Vespe

unum aqjunxere, exempla ipsi ad hunc cultum praevio, aere etiam ad haec exercitia landanda corrogato. Nec diu loco uno morari soliti, saepe indies stationes ex pago in pagum translatae, postquam binis ternisve concionibus instristia plebs

et per sacram exomologesin synaxinque reconciliata Deo fuisset tenuiti pie biennium facile ab artii 45 haec exercitatio donec emulatione parum Sancta invidorum concitatuS, elector moram injiceret, ac denique pie coepta bell0rum temporumque riuria rumperentur.

Vixero praeterea alii in hoc collegio excellentes virtuterela Dei atque eruditione patres, in quibus et P. Bro rus nidium Trerirensium scriptor, emus sub Loiliari memitamus, sub quo etiam principe R. P. Wilhelinus Metternieli, ex pra nobili similia ejusdem Lotharii consanguineus, hujus collegii

rector vixit, vir elo Divino flagrantissimus qui Lotharium arcitiepiscopum sacris . . . excultu in commentationibus ad II Orte In di SyOSult ejusque luti, litani concionem magna omnium

aedificatione ad viundi auitatem cognoscendam adornavit, illo nihil humilius in sui contemptu, asperius in amicum eo poris, in pietate flagrantius, ardore dicendi vehementius. coloniae deruum magna sanctitatis opinione defunctus, in cnus

292쪽

287 collegii annalibus celebratur. Quare hic tantum mortuos sing

Iaris virtutis viros prosequor, paucoruII II ceteris ex familiari convictu milii notorum qito uno anno 1636 pestilentiae toti urbi incumbens lues uni alii undenis sociorum abstulit, hoc

in loe recordor, Laurentii videllae Ripperge theologiae professoris, viri in quo eximia cum scientia atque eruditiolio certabat demissis ac modestia, in P. Hemisum LMsdomum, genere nobilem a virtute multo nes rem merito aere in Metropolitanae ille aedis eclesiastes, Metu magis pietatis, quam eloquenti dictione impellebat, totus divini honoris studio,

et B. Mariae Virginis amore flagrans, itan praeter consueta orationum pensa illicent is indies angeli salutationibus lionorabat, incamata Sapientiae tySteri unicii Onorans. ore in his pietatis

cultoribus zelus P. Joannis Bolandi, sacri in templo societatis oratoris, eminui Hic puer aliquot ann0rim actitate amictus, ideoque parentum supplicatione ad Deiparam Asprionensem Sehementieuveth, miraculis apud Belgas celeberrimam trans, latus, ad illa orantium verba, profere lumen caecis, visum receperat cujus, ut nunquam beneficii memoriam deponebat, ita Everhardi Clusam ab ejusdem Diva singulari patrocinio lato

cognitam gratitudinis ergo non raro inviSere solitus. Quod postremo vitae anno tanta corporis sui amictatione praestitisse

inpertus est, ut hinc morbi principia lethalis duxeriti Nam cilicis ex squaminis ferreis, perturione exasperatis contexto, et usque ad genua demisso quo pene indies corpus odie atin indutus, hoc iter Treviris susceperat, quod eum imbecilli satis pertentasset orpore, elo, quam inibus sortior, denique succi buit, laetus tamen ad mortis imperium statione cessit tanquam

ab exilio iturus ad patriam Tanti est exiguo tempore inter hujus mundi illecebras fortiter depugnasse, ut aeternum inter coeli delicias gauderus ac triumpheS.

Meminisse et hoc loco alterius gente nobilis, P. Frideriei Spe Caesaris Insulani operae pretium duxerim, qui Treviris anno 1635 die augusti Z in Gallorum insectorum servitio occubuit, quem studiose in vita universalinorem captabat, tam in pauperum morbidorumque tuguriis, nos mus, arceribusque

293쪽

MB. V. CAP. Vni,

frequelis, quam in Procerunt convis alione gratus, mira in illo erat tractandorum animorum industria quoad cujuslibo status Onditioiusque homines apposite captandos, ducendosque velut m arbitrio utebatur, haereticorum blandus, sed efficax e

pugnator, unde late se per inferiorem Saxoniam a Tilbo eae sis que milite catholicis asserto sese inundens, praeter alia loea cinam urbem non ignobilem paucorum mensium inte vallo Romana fide imbuit perque varias ecclesias dominicis

saerificia plura concionesque in Orthodoxorum pastoriim defectu, solus obiit in quo munere per insidias haereticorum in silva appetitus, fallentibus elapis ad trajiciendum paratis, luculentis quinque in capite vulneribus acceptis, cum ita eruentus tamen ad collectam venisset melanem, legeretque evangelium a for bonus animum suum pro oohus uisionis,edii moriturus concidit. Post diligentem nihilominus curam sibi suisque redditus, haeres isti rursum eum armis hostilibus invalescente, aderi mam coloniam, Treviros inde deductus

est, egregia ubique tum docendo, tum agendo sedulitate ac zelo homines peceatores Deo asserondi sentinens. reviris ut amicio Gallorum militi prasesidio esset eorum brevi temporis studio linguam est assecutus, quam utcunque formare doctus, indies stipatus illius militiae proceribus incedebat ac demum

Gallis per Hispanorum irruptionem pluribus laesis amictisque, tanto haritatis Maiadi adsuit, ut cum sibi non parceret, eontracta demum lue aliorum vitae suam moriens impenderiti Et rex Galliarum hae re cognita societatem adversus arct,

episcopum eam de proditione contra Gallos insimulantem, d fenderit. Ita denuiui Ι ridericus obiit, ut etiamnum suis in libris superstes vivat. Quoruni tamen irimuS, quem cautionen criminalem inscripserat, qua judices veneficorum, ad autelam in hoc examine periculorum pleno informaverat, eum per alienas manus nondum a societate probatus lucem

subiret, non paucis suum autorem periculis exposuit, duo alii exquisitissimi laboris prodiere ab eodem libelli, alter de fide spe et haritate, ad insignem pietatem Armatus, alter eruditissimus in lingua Germanica concinatus versibus, Pteria

294쪽

289 salutis nostrae eoinpleris, quem melodicis idoneimi, et nunc passim aptatum concentibus L ciniae nomine vulgariti His porro societatis apti l reviros primipilis alios quo dant etiani ex nobilitate degeneres accensere filios OSSum, qui majoris libertatis avi li, alioqii quam Dei gelo inllammati, ab eadem divulsi sunti Ioruni tamen consanguineis amicisque

eam debemus gratiam, ut oblivisci nominum malimus, quam ad memorem posteritatem propagare ceterum hoc societatis eine gium, quod prorinus ante hunc principem, temporibus, et pressum iriuriis et debitis oneratum et muris tectisque passim sumsedentibus inter rudera ruinasque pene sepultum jacuit, nunc

liberalitate novi electori respirat, ejuSque Ope ac sera I ereleemoSunas a meridionalis in aestificio alae excitationem Sensim erigitur, quamque ab author primo Joanne a Petra ad undationem Treviris auspicandam suae originis felicitatem

hoc loco duxit, hanc in nep0te ejus axes Caspar implendam non dimit, bis omine sterum ac nomine, it videlicet iupetra stet solide similatum Quae petra ut aquas etiam novo beneficio finderet, Tre erici magistratus liberalitati patres

debent, quando ex communi civitatis sonte per subterraneos canales derivandae in collemum afluae potestas facta Si anno salutis, quo haec scripsi 1669, cui Deus pro aqua abundantiam vini et olei refundat

CAPUT X. Domus probationis Treverim societati Jesu.

Postquam Rhenanae provinciae societatis es a Belgica divisa cura P. Antonio Vincisio demandata a Francisco Borgia

generali suisset, utriusque consilio auspiciisque tirones Hus dem societatis, qui singulis in collegiis diritim ad prima religiosa vitae rudimenta excolebantur, ad unum rerire u

295쪽

collegiuin se ColonienSi et Moguntino plura eninioleerant)tradiuti sunt, facilius sub uno magistro et exemplis vitae Ommunibus instituendi.

Quocirca sub is V. 0ntifice et archiepiscopo ambo ab Elia Treverim ex tota huc provincia anno Christi 569 evocati per annos sex et viginti sub dinosis rectoribus collegii, Hermanii Thyram, Adriano L suo, Richardo Xantheno, Joanne Gibbono Paula Leuso et Danno inlato suisque etiam

Iio vitio tuini niagistris versati sunt, religiosaeque militiae sacramenta dedere. Verum rescente unier catulistatumilli licet suppeditato aliorum collegiorum Sumptu tirone aleri litur, cum tamen angustiae d0mus tantam frequentiam non ferrent,

translata habitatione antiquam conrictorinii domum academicae bursae ut vocant 'lacentem, Mesere coeperunt, ubi anno 1596 proprio rectore simul et magistro noritiorum steti P. Petro Cremerio, una eum secundae probationis patribus substitere, donec anno 1602 sub generali societatis P. Claudio

Aquaviva et provinciali heodoro Busaeo consiliis coeptisque Lolliario archiepiscolio favente ruinosum Mediolacensis abbatiae domicili uni comparatum est, cum ii Oil adjaepiat id temporisve incultus hispidusque vel vicinis civibus venditus oppignor

tusque, nihil admodum monasterio ut literae translationis habent emolumenti dabat, hic deinde partim redemptus, a tim excultus, murisque inclusus est Domus quadrangulari nec invenusta specie, una eum sacello S. Mannis ad usum plurium tironum triennii spati aptata, totusque, qua late inter duas

ad Mosellam per urbis pomaria excurrit portas, cultior so matus habitu locus, ac denique sub exitum anni 605 novitii societatis tota aptillaudente vicinia ad hunc in ipso S. Andreae pervigilio sunt traducti. antum ii numerus paucis annis invaluit, ut frequenter deinde supra nonaginta personas domus

censeret, singularique divinae providentiae nutu factum sit, quod licet eris nullius undatoris beneficentia ad tantam amplitudinem, eum laei aedisciorumque, tum personarum haec domus assurgeret, non tamen defuerint opportuna ad rem exitu ei terminandam praesidia.

296쪽

Inter primos vero loci hujus bene hic tore dure reserendus est. emulentissimus Τrevirorum archiepilampus et Hector priam

ceps Lotharius a Mettemieli, qui annuo quinquaginta ex amo renorum proventu hanc domum, instrumento dei publico subministrat stabilivit, templaque ea qua fulget specie e Oritando, argenteaque suppellectile ditando aliquo impendit Grenorum millia, cetera tum ex diversorum societatem aseuntium haereditate, tum liberalitate dominorum ultro compertae egestati subviuilentium benevole Suppeditata fuere, quorunt catalogunt re Et liSlue longum it Satisque futurum

omnibus est, quod a mina illorum se inlita Sint in eoelis aeterno nunquam ho re ac praemi destituendi Consecrarit hanc repente elici muris domum Reindrus Statius ex Gesee oppido esti alarum, submissus, qui auri labri in arte, a parente Daniele educatus, societatis apud Treviros adeunda raritia lae se commiserat, sed in medio

itinere occupatus morbo dum in ruStica haeret domo Suisque a sociis ad metam anbelantibus deserendus Videbatur, noctu inter dolores non animi minus quam cortiori de troposito

sibi sine assequendo desperans, cum nulla a mortalibus spes auxilii affulgeret, ad Deiparam Virginem, quam impenso hactenus coluerat studio, votis se precibusque obnixis convertit, ne defuit periclitanti nusericordiae mater, speciosissimae, tronae multaque luee reumsusae imagine noctu conspicua adsuit, collaudatoque societatis filii sui adeunda desiderio

, assuturam se promittit ut voto potiatur metanique contingat, ibi tamen haud mlto post ad vitam monet evocandum meliorem. Iac iromisSione laetus alacem lue postera se luce morbo sortiur, eum sociis itineri accinxit, p0rtumque Trevericae

probationis incredibili gaudio attigit, ubi rursum in lectum reclinis, cum medicis aegrim lamentis levare conarentur, , sua, inquit, ista, haec mihi hidicta migrandi statio, hine ad superos excedendum es Deipara hic in evi adsutura est, ut me ad Gelas deducat, nec sesellit, compositus ad extremum

agonem rite uinibus, mortalium jam rerunt Satur illun Oltati

297쪽

est ille sua viri siniuit ultimis vocibus allel Ma concinens, velut choris jani immissus coelestibus, mortales admiratione juxta se plenos deseruit anno Ii,05, 0 est immigratiiuius in hanc domum primo i, aprilis.

Quod ut elix P. Cremeris rectori me sub ingressum hujus domus visum est, ita haud multo diversum illud victo potuit, quod septem post annis eidem oblatum est, quando iam immigratione altera post antlatos strenue labores sibi ad super

transeundum esse intellexit. Joannes Ludovici ex suburbio Treveri eo ad Pontem Leonis natus , in domo Iirobationis jam selitimi menSis tirocinium ingressus lenta ad extremam vitae lineam tabe vergebat, piorum desideriorum et affectuum erga

Christum Deiparamque ejus matrem plenus adolescens; accessit pro more ad aegrum invisendum rector, ad extrema illum misteria agonemque dispositurus, cumque hilari eum vultu laetitiaque exuberante plenum deprehenderet, Unde ait, mi

Io ne fauit insolens tibi Noe sit gaudium A marisso, spondet ille, et D. Viroine υριμ lern mire ac Sancti Dei,

tur haud ni ulto poAt Paulus Germa D id erat alterius tironis jam in secundum annum probati nomen. Qu0rum uir umque, eum etiamnum constaret valetudo, non vana tamen praenua

tiasse eventus rei certissimus probavit, sacramentis igitur ad extremam hanc luctam, Viisque scholasticorum societati assertus, laetus tanquam mel mox asserendus valedicit GD legis, verbisque gravibus ad pietatem Deiparaeque imprimis

cultum et vocatio itis suae perseverantiam hortatus in crucifixi ante se Iie Iidentis imagine Iii eum oculos animumque conVerintisset, quam dispari, inquit, morte pro me Dominus meus

destinctus est ali quis mihi tribuat ut pedibus manibusque cum. eodem crucifixis moriari Inter quae desideria desert anima corpore ad amat servatoris sui conspectum evisivit, aetero que de rerum suturorum eventu suspensos reliquit tam augustus mensis ibat, propiusque D. Laurentii festivi, talem ventum est, eum P. Petrus Cremerius domus rector imDiuilia ' Corale

298쪽

Hinata gravius audetudine, diem sibi, non laustra praenuntiatum, adesse sensit quare dispositis ad sancte moriendum rebus suis, domesticisque eum universe ad De serio constanterque in societate adita servisndum tum sigillatum quibusque apposite

ad illorum indolem paterii commonitione inflanimatis ultimam, eum desiderio migrandi horam periebatur, quali ami Salutis 16 II feria 4 a sancti Laurenti festivitate, augusti 13. leSSesensit, vir cui plurimum haec domus probationis tanquam

primo praeeipuoque ipsius autori et amplificatori debet, nam ut singulari ad illam animi magnitudine aggressus est, ita industria solertiaque promori Mirum enim est tam exiguo opum apparatu tantam totque personarum alendarum rapacem Meri annorum periodo domum potuisse assurgere, pusque illud visum est humanis magis viribus sine potentium landatorum adminiculo rem hanc aggredi ni fi lilaesentius in providentia divina quam ope mortiit practi di ulla a magnanimo viro repertum esset, interea talem in spiritualium rerum administratione et singulari eriusque tironis prosectu curam locabat, ut temporalium oblitum prorsus existimare posses. In morbo ipse suo de aliorum valetudine sollicitus, magis ne quid novitiorum postrem deesset rogando monendoque instabat, quam ut aegritudini proliriae sublevandae remedia moeret,

boni ubique pastoris, animam pro ovibus suis offerentis, partes explens unde et hanc in annalibus noStris jure quodam uomemoriani depOScere visus St. niajore ni coepti tam egregii navataeque Sedulo perae laudem habiturus in coelis. Successit rectoris inanistrique novitiorum in munere vir

antiqui Germanique audiaris P. Petrus Alieni vis, Julias, in quo eum egregia humanitate religiosae vitae cura ac sane itasmauuncta, raram illi eum apud extemus tum domestim gratiam authoritatemque conciliabat, quam non modo tironum apud

Treviros rector, sed et collegii ibidem pluribus annis moderator probavit. Hic postquam e revorte novitiatu Padortiornan avi catus esset, P. Gel alvius entZlerus ex rectore uidensiare- vericae probationis domus summa potestate administraro anno

16l6 mepi Rus religi, em sapientiamque testatur praecipui

299쪽

rum idem munerum in societate commissa aularitas, nam ut

diversis laris rector, sic provinciae demum latius regendae elua eidem demandata est, qua glarisse eum ipsa defunctus ita, anno 1624 occubuit P. Christianus Mayer Mengelaodii in iuridia natus is

perioris anni 1623 exitu in tironum regimine eiden est surr gatus, cujus viri indolem vitamque insigni sanctitate traductam quod sub eodeni ego novitius societatis testis atque arbiter

vixerim praeterire neque0, qui Ilauci delibem, cum minime nulli dubium sit, jam nunc in melis eundem Sanctorum mi sortio assertum, singulari in se collatae a Deo gratiae, exultanti plausu assensurum Ab honestis ille antiquae pietatis parentibus anno salutis 158 progenitus, egregie ad omnem virtutem adolescens formatus, ingenuisque excultus artibus est, atque a

primo rationis usu per cathechesin I . societatis Iesu excultus, ad sinuleni as Ilirare lalii tui vitainque et levisSimas quasque noxas aversari coepit adna irabili divin0. que ni in se agnoscebat, providentiae ductu. Unde actum, ut ab omni comprimis impuritate, adeoque sexus disparis consortio a primo calescentis

aetatis exordio abhorruerit, atque ad edomandam amicta civiam, ter in se quot hebdomadis flagellis, ter taleio amem affixerit jejunia panis erustula, et tenuis uini haustu absolverit, ne quisquam sine aliqua in se animadversiis dies

laberetur. Quibus cum crebra oratio, morumque sancta compositio accederet cavilla obtrectationesque observa liliuni illudentiuntque devitare non poterat, qua immoto animo atque ad Dei amorem obfirmato, facile contemnebat. Nec interea

studiorum negligens capaci pr0mptuque liberales artes ingenio complectebatur, a rhetorum palestra in societatis disciplinam vitae moremque innocentiam ab omni graviori noxa illaesam transtulit, atque ad ultimam vivendi metam constanter u duxit, ut eorum, quibus animi sui arcana, pro societatis more

credidit, testatum nobis secere. Iae porro in arena ita versatus est ut pristino vitae instituto religiosae observantiae paupertati situ atque hymissionis ornanaenia adjiceret, sive ad Se ipsum Sive ad ali0 in literis aut virtute larinandos Recederet Diuiliae by Corale

300쪽

Post intellecta aliisque etiam tradita philosophiae studia in theologicis ad lauream doctoralem reviris progressus St, ita tamen inter has studiorum exercitationes Deo conjunctus, ut meditari potius divina, quam humana tractare rederes. Huic mane sese ante venerabile euectaristia sacramentum actione que quotidianas velut in holocaustum totum offerebat, moxque ad rerum divinarum meditationem, et cum sacerdos esset ad

saeram Deo hostiam litaIidam versus, Si te inlius ferret una alteraque post hora ortitionem producebat horarias non ulum preces presbyteris uSitatas, Sed et poenitentialeS, graduumque psalmos statumque defunctorum, ne postremo coronam .

Virginis sacram evolvere indies solitus, quodque deinde dabat aliis occupationibus tempus, interpositis ad Deum suspiriis ita interpolare eonsueverat, ut vitam ejus perpetuam crederes eum Deo familiaritatem, et ardens quaedam pietatis amorisque e testis flamma plerumque ex vultu emicaret, oculi etiam

prae frequenti aer marum Iirofluvio erubeScerent. PotΥ singulas ilistus virtute hoc loco expendere longum sit, qui eas inquiret, in Supplemento scriptorum bibliothecae

societatis Jesu sigillatim magis expressas reperiet, quanquam et ipse P. Christianus in geminis quos e seripsit libris spiritu Dei plenis, hoc est En in dii ii αδ- ω --, praecipuas seligiosae vitae actiones persecte obeundi complex diario meditationum anniversariarum, praeellaram morum suorum imaginem expresserit, cum ex usu haec ipse suo deprompsisse existimatus sit, et hane illi qua eriliendi simae ageret, qua agendi tuae Scriberet opportunitatem Deus obtulit, cum repente a schola mi Sacerdotibus, qui in tertio probationis anno ad omnem persectionem informantur, iii8tructor datus sit, ac Subinde

adulescentibus primam probationem ingressis toto reliquae vitae decursu praesectus ut exemplo atque institutione ad virtutem omnem sanctimoniamque praeesset caeteris, et erit ipsa riseorporisque ad migiosam modestiam composita specie in minus quam oratione ad Dei amorem inflammata, novitiorum

affectuli rat iobat ut tacens juxta loquensque sanctitatem suaderet Pauperum vere pater, quandoque in rebus uuii Diuitia ' Corale