Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave aphorismos de cognoscendis, et curandis morbis. Tomi primi pars prima quinti pars altera 2.2

4쪽

COMMENTARIA

APHORISMOS

COGNOSCENDIs, ΕΤ CURANDIS

MORBIS. ΤΟ Μ I SECUNDITAURINI, MDCCXLVII.

EX TYPOGRAPHIA REGI A.

6쪽

INDEX CAPITU ΜPARTIS SECUNDAE.

Febris eontimis. Febris continua putrida ἰFebris ardena. Febris intermittens. Morbi acuti Febrius. Phreniti . Angina .

7쪽

RE IMPRIMATUR.

8쪽

COMMENTARIA

COGNOSCENDIS, ET CURANDIS MORBIS.

FEBRIS CONTINUA

s. 728. ontinuarii in sint,licis ana Ephemera , seu claria ς spatio et . horarum initia, incrementa, statum clecIinationem absolvens. Causas agnoscit solum

motum vehementiorem , peccato sex rerum norinaturalium ortum, vix ut Iam materiam. Cogno-

scitur a causa lavi; corpore puro symptomatibus lavibus: crisi cha: pulsu mox a febris exitu plane restituto Curatio facilis, abstinentia, quiete, dilutione.

Continuae febres , quae nempe motum febrilem semel exeitatum uno im laetu ad finem perducunt, vel sunt tales, ut ante illas , vel una eum illis , in. 1jgnis degeneratio solidarum, & fluidarum corporis parrium, di magna plurium 'functionum laesio, observentur; tuneque vocantur Continuae putridae, de quibus sequenti capitulo dicetur. vel eontinuae quamvis febres fuerint, nore servatur tamen magna mutatio in solidii, aut fluidis eo oris, neque insignis suinionum laesio occurrit; vocantur tunc Continuae simplices, sive non pu. et n. D. Par. II. . tridae τ

9쪽

FEBRIS CONTINUA .

Hdae minquam per; eulosae, sed salutares semper, nisi perversa medendi meis thodo, uti statim patebit, in pejorem indolem mutentur. Illae autem febres

quamvis continuae jure dicantur, minime tamen acutarum nomen merentur,

quia velociter quidem decurrunt, absque perieulo tamen g eum interim una cum velocitate junctum diserimen requiratur, ut sebres acutae dici possint

vide l. 364.

obtinuit usu apud Medicos, eoni inuas illas simplices febres, sive non putridas, dividere se, ut Ephemera vocetur libris, quae viginti quatuor Lorarum spatio totum suum decursum absolvit, percurrendo qua uor illa, in omni sebre notanda ivide l. 19O. l, stadia , initium nempe, incrementum, statum, & decrementum: si vero similis libris ultra vigint i quatuor horarum. spatium exeurrat, non vocabitur Ephemera, sed Continua simplex, sive non putris. proprie significat, quod diei naturalis spatio limitatur runde insectis quibusdam, totum suae vitae curriculum intra hoc spatium absolventibus, illud nomen datum suit. Patet jam simul, per hane definitionem secludi acutissimas febres, quae

paucarum saepe horarum spatio hominem de medio tollunt οῦ nam tales febres hoc tempore ad decrementum non perveniunt, sed prius occidunt. Placuit tamen Cajo Britanno sudore in Aliglicum , qui paucarum horarum spatio saepe necabat aegros, Ephemeram pestilentialem vocare, quia intra hoe te mispus peribant aegri, & quandoque protracto per viginti quatuor horas sudore emersebant. Uerum uti ex morbi descriptione apud eundem Auctorem p tet, licet sudore tandiu protracto extra aleam quandoque ponerentur aegri, tamen summa debilitas, & aliae saepe nctionum laesiones adhue supererant; imo quibusdam, non satis excreta per sudores morbi materia . pessimae superinveniebant febres . Simul aderat insens , & subita iunctionum plurimarum laesio; adeoque haee Ephemera pestilentialis ad librium continuarum putrida. rum classem pertinet. Illa autem Ephemera febris. de qua hic asitvr, inister eontinuas non putridas nhmeratur, & peracto viginti quatuor norarum spatio in sanitatem terminatur. Adjecto autem 'misurialis epitheto, Optiis me hune morbum a salutari Ephemera distinxit. CAUSAS AC Nos CiT &c. Fere semper Ephemera a vἐtio quodam evἰ denti, in sex rerum non naturalium usu commisso, ortum ducit, imo illud prima. rium indῖcium harum librium esse voluit Galenus sqJ. quod nempe a cauissa quadam reeenti, atqsse evidenti semper inciperent. Sic v. g. a maiori e

pia et hi ingesti, vel etiam si difficilioris digestionis fuerit. in dehilioribus imprimis homini sus, toties Ephemera fit, ut se accelerato vitali motu sit hupantur talia, quae vel copia, vel robore, resistunt illis viribus mutantibus infesta, quae his in sanitate adsunt. Post erapulam, ebrietatem. lahores ni mos, animi validos affectus &e. frequentissime simplieissima hae e febris nascurur, in qua nihil fere culpari potest, praeter solum notum vehementiorem in corpore, antea sano, ab evidentibus talibus causis procat arcticis exeira. tum. Adeoque patet, vix ullam materiam in febre hac adessep vel latrem

illam, quae adest, brevi, & sacile per febrim hane subigendam iri sic, ut

ti De Febribus Lib. r. cap. 8. Charier. Tom. VII. PRO 116.

10쪽

se meme amissius, ves expellendam de eo poreo ini enim dicti fuit a I S. 394. r. omne illud', quod in fluidis, solidisve coemtis partibus a sanita. i s legibus d neravit, sive ante se brim natam praeexstiterit, sive perfebrim factum fuerit, sub nomine causae materialis sebris solet comprenendi. Cum erso in Ephemera nurit ante praeestiterit tale, omne illud, quod ma--ria huyas febris posset vocari, a vitio sex rerum non nataralium pendebitreumque hoe tale tit, ut intra breve spatium diei naturalis possit emendari, vel saltem expelli de corpore, apparer, quare dicatur, in hac sebre vix

ullam materiam adesse. COGNOSCITUR; a. se UsA LEVI. Quamvis autem ab evidentibus eausis in.

ei pete soleant hae sebres, & satis faelle curabiles sint, tamen in illarum diagnosi parum ma pon videtur difficuleas. . Monuerat enim Hippocrates , uti δρώlia occasione ad s64. dictum fuit, dissiculter distingui posse morbos, qui intra longissimum tempus judicari debeant, ab illis, qui brevi cessabuntsecum similia inpe eorum sint principia , levia nempe &absque malis sympi matibus .. Hinc & Galinur dixit, eertam diagnosin Ephemerae quibus. dam omnino impossibilem tabitam suist et statuit tamen, illam nequaquam dissicilem esse , modo ad omnia quis rite attenderit; additque, se vest millies jussisse hominibus, quos hae febre laborare noverat, ut prima accessione si .

ni in lati, ae modice cibati, ad sol ira redirent opera , utpote non amplius febricitaturi s adque oventum diagnosis veritatem probasse. Inter Ephemerae febris indicia autem i merito recentetur musae levitas: quamvis enim , ut illa. tim dictum fuit, a vitio evidenti sex rerum non naturalium haec debris sis. leat nasci, tameni si gravior error in his commissus suerit, longe periculosior, ω diuturnior rebris, inde sequi poterit οῦ uti constat ea illis, quae ad se , M. de sebrium causis dictu. fuerunt.

CORPORAE PUR o. Si enim i corpus cacoehymicum fuerit, a levi etiam vi tio rerum non naturalium extitata fibris, quae incorpore sano ,&puro brevi deferbuisset, diutius protrahetur;. imo & quandoque periculosa evadet edum, verbi gratia atrabitarii humores, scorbuia aeris materies, lenta glutinosa in leucophlegmati eis collecta , & sere stagnantia ,- per sebrim natam agiis tantur, pater satis, ab his per febrim motis plura mala fieri posse. Undo& quando epidemidi morbi grassantur, semper metus est, ne ab aliis eausis. exovatae libres in horum classem se recipiant. Testantur sere omnes, qui de peste seripseriint, Auctores, quod si, grassante peste, alio morbo corripeis 'rentur homines, brevi tamen in pestem degeneraret p . Idem etiam ita aliis morbis epidemitis observatur quandoque. Optime monuit Galenus saJeursum, aliumve motum vehementiorem, intemperantiam , frigus &e. ex sua natura vehementem morbum vix saeere; verum si ex similibus eausis fibrim nascatur, illam de genere Ephemerarum febrium futuram esse: ubi autem

a corpus

9 In Prognosti eis Charier. Tom. VIII. pag. De Febribus Lib. r.

cap. t. Charier. Tom. VII. pH. ar 6. ι Diemethroech de Pesto cap. s. pag. io. Thucydides Lib. II. 8e apud alios passim. uJ Commentar. 4..in librum Hippocrat. de victu in morbis acutis. Charier. Tom. N