Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave aphorismos de cognoscendis, et curandis morbis. Tomi primi pars prima quinti pars altera 2.2

발행: 1747년

분량: 404페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

cri sim, mira saepe perturbatio pulsuum adest, uti in febrῖum historia gen

rati notatum fuit.

URINA CRASSA, RUBRA, TURBIDA, CRUDA SINE SEDI ΜENTO. Urina.

in aquoium lixivium . quod abluit, sibi miscuit, atque extra corpus exhibet, quidquid in aqua potest solvi, & per renum fistulas in pelvim , hinc in ureis

tereres, δι vesicam demitti adeoque ex urina optimum indicium habe.tur, quo cognoleitur sanguinis, & reliquorum humorum mutata conditio. Cum autem in synoeho putri magna degeneratio humorum a s initatis conoditionibus adsit, debebit di in urina in lignis mutatio apparere, perquam ab urinae sanae dotibus differt. Urina enim sana, uti optime monuit Galenua sal, regulam, & normam dat, ad quam urinae morbosae comparari debeant, ut videatur, qualis, & quanta in his diversitas sit; atque caeteris paribus sem. pet eo pejores in morbis urinae sunt, quo magis ab urinae sanae conditi nibus degeneraverint. Urina autem sana limpida est, tenuis, straminei, sive

subflavestentis.coloris , in qua subsidet album , laeve ,& aequale: in Ephemera, di Synoeta non putri ab his dotibus vix recedit urina, nisi quod parum eo. Ioratior esse soleat, & quandoque majorem copiam sedimenti det. Ubi erga urina in libri continua talis est, qualis in textu describitur, patet, illam

omnibus conditionibus ab urina sana deviare, colore nempe, crassitie, turis

batione, eruditate, & sedimenti absentia; adeoque & merito concluditur, sanguinis, & reliquorum humorum , qui inde secernuntur, magnam adesse deis generationem , quod syn his putridis dictis proprium est. Ad 3. 7s . adhuc quaedam dicenda erunt de variis urinae conditionibus in synocta putri, quatenus inde prognosis deducitur.' TEΜPER iE, AETATE, HABITU, CALIDIS, SANGUINOLENTISQUE. In

illis enim causa praedisponens talis adest , quae accedente caula occasionali, aeris calore, motu corporis valido, vini potu largiore 3ce. febrim conti nuam putridam excitare valet , cum in similibus ad diathesin inflammato. riam sanguis admodum pronus sit, δε aucta circulationis velocitate maximum caloris augmentum illico fiat; unde subita humorum degeneratio, &quidem in putredinem, jure metuenda est. Hinc patet rario, quare Happocrates b athletarum valetudinem, si ad summum processit, periculosiun dixerit: &morbos variis aetatibus familiares reeensens c adolescentes febribus acuatis, ultra vero adoleleentiam progretas pleuriridi, peri pneumoniae, phre. nitidi, sebribus ardentibus obnoxios vivere monuerit. Imo adeo necessarias has causas praedit ponentes ad synochi putris productionem voluit Gaianus Q, ut crediderit fieri non posse , ut iis frigida aetate , neo in frigido corporis semperamento, με ab initio adfuerit, sis nunc frigidum fuerar factum , eo, risina exercitetur febras is ini uso in gracilitas , vel qui raro μαι corporis bisus. q. 731.

22쪽

73 a. 733.

Paracmastica. Triplicem hane febrium continuarum divisionem dedit Galentu e I. m.

motonos dicitur, quae ab initio ad finem usque aequalis permanet, qua reidi Aemasti eam vocavit. Epac mastica vero vocatur & Anabatisa, quando paus. latim increscit; & contra Parac masti ea, quae decrescit. Notandum tamen, Umnem librim continuam initium habere, unde pergit sensim aucta, donec ad ακμῶν sui incrementi pervenit; unde & hoc sensu Homolonos dicta libris increscit e Verum uti optime monuἰt Galemis f , hoe nomine febris continua donatur, si maneat ea febris magnitudo, quam in prima accessone summano habuit. Si vero febris pergat increscere continuo tune Epax mastica dicenda est; & contra . ubi ex summo suo vigore decrescit sensim , tunc paracmassica voeabitur. Simul etiam apparet, febrim talem, quae uno, alterove die manet homotonos, postea declinante morbo in paraemasticam mutari; raro enim aeeidit, ut puto, librim talem , absque declinatione manifesta impetus fui, simul & semel desinere , nisi larga venae sectione febris quasi juguletur: uti antea dictum fuit. Unde etiam Calenus V . deseribens casum juvenis synoeho putei laborantis, notat, febrim primis duobus diebus eandem man-ssse, lieet sanguis ad animi deliquium usque eductus fuisset; tertia vero die invenit febris impetum remisisse paullulum; atque tune conclusit, morbum illum vocari debere synochum putrem paracma meam , quamvis primis diebus homotonos fuisset; cumque quarta die iterum decreverat febris, & simul eadem proportione urinae concoctio proeelserat, septimo die finiendam foheim eon elusit, quod & factum est. Febrim autem manere, crescere , vel decrescere novimus ex pulsus celeritate, calore, & symptomatibus Hanet Atibus, auctis, vel . minutis

s. 733. X quibus prior salutaris: pessima secundar melior tertia.

Faeilis horum ratio patet, si enim sustinere potuit morbus illud, quod in aegro de sanitate adhue superstes manet, dum in summo inere mento est, spe est ulterius morbum tolerari posse, eum non amplius increstat. sed vel perstet idem , vel declinet sensim . Ubi autem continuo inereicit febris, tunc augetur morbus . decreicit sanitas; adeoque justus metus est, ne victo morbo natura sueeumbat. Unde ex hae synoehi putris' distinctione 'etiam habetur cognitio, qui de morbi eventu iudicandum sit; reliqua autem , quae ad Prognosin spectat, sequenti paragrapho enumerantur. . . . s 734.

o De Febr. different. lib. a. eap. 2. Charier. Tom. HI. pag. 12ε. DΜeth. Med. lib. s. cap. 3. Cliarier. Tom. X. pag. ad 3. gὶ Ibid cap. .

23쪽

reliqui omnes; tum & statum variam arteriae, valia sere primarii omnium partium corporis si I. Patet ergo, pulsuum observationem in morbis summa usus esse . Ut tamen certi quid ex pulsu praesagiri possit, notandum est, plurimas pulsuum mutationes occurrere , . quae non adeo a morbo , quam ab aegri aetate, sexu , temperie, habitu corporis,. animi affectibus , . anni te min pestate, arteriae ipsius singulari conditione pendent. Unde optime Galem is , J pulsuum mutationes distinxit in naturales, non natrales, & illas quae praeter Iraturam fiunt. Naturalem pulsus mutationem vocavit illam, . quas a sexu, aetate , temperie , corporis habitu , regione , anni tempestate, δes milibus pendet: sic enim viris v. s. rarior, & vehementior pullus, caeteris paribus, esse solet, quam foeminis; pueris longe celerior quam adultis, in senili aetate autem tardior; in obesis longe debilior pulsus sentitur, quam in gracilibus. Non naturalem pulsus mutationem dixit, quae post exercita. iiones corporis, balnea, cibum largum M. observatur lIJ. Praeternaturalem autem pulsus mutationem appellavit, quae a eausis morbosis fit sm J. Ορti. mum ergo seret , ut prius eognosceretur, qualis pulsus aegro naturalis fuerit , antequam morbo corriperetur, unde optime Celsus dixit s vide Commentaria si Ooz. 7. I cum par scientia sit , utiliorem tamen Μedicum ego amicum, quam extraneum. Verum hoc semper fieri non potest, m muliἰ Medicos desiderint, cum quibus fani nullum habuerunt commercium n - Ade que nihil superest in tali casu , nisi ut Μedicus ad generales pulsuum mutationes ratione aetatis, sexus, temperiei &c. attendat. Praestat etiam in utra. que manu pulsum explorare, eum saepe ob situm prosundiorem , vel dive sam magnitudinem arteriae, in una manu longe debilior pulsus percipiatur. quam in altera. Simulque conducet Gel motivum, de quis ad P. 371. me tio facta suit ut, nempe Medicus non protinus , ut venit , tangat aegri pulsum, sed prius hilari vultu assideat, dc stegri metum, si quis est, pr nabili termone leniat. Saepe enim aegri , de morbi periculo solliciti, ad primum Medici. aspectum turbantur, & mira, tune a ista hac causa in pulta. , mutatio percipitur, quae tamen paullo post cessare solet . Si ergo pulsus mutatio a morbo, ut causa unica, facta fuerit , tunc se. quentes regulae loeum habent. QUO DE BiMOR . Designat enim vires moventes sanguἰnem per vasa immuantas esse. vel liquidi movendi eopiam defeere, sive hoc fiat post validas evacuationes praegressas , sive, . in plurimis vasis obstructis, & dilatatis ae. cumulato fere omni sanguine, pauculum per vasa adhuc lisera fluar, quod non sussieit arteriis valide dilatandis. Cum autem materiae febrilis concoctio, iubactio, & per eriti eas evacuationes de corpor expulso, vel per metast sm ad quaedam loea eorporis depositio , requirand circulatorii humorum mo rus robur, pateti satis pulsus debilitatem sempe' mali ominis esse. Contra Vero pulsus sortis bonum semper signum dat; & si nimis validus fuerit in his Tom. Ire Pari u b libri

24쪽

FEBRIS CONTINUA PUTRIDA.

s. 73 sebribus, sanguinis missione, aliisque remediis. 6 6ro. enumeratIs,' poterie

facile ad debitum moderamen reduci, cum alia ex parte dissicillimum saepe sit collapsas vires vitales in morbis restaurare. FREQUENTIOR , INAEQUA Llo R &e. Eo enim magis a pulsu sano ree dit, qui naturaliter tardus, & aequalis esse solet . In moribundis autem

pullus apparent, debiles, & celerrimi nempe, ut illorum rythmi distinguinequeant , subinde uno, altrove validiori pulsu intercurrente, dum cor, tollecta in sinu bus venosis, & auriculis copia parum majori sanauinis, plus repletum validius adhuc eontrahitur . atque hoc facto intermittit iterum pulsus ; vel celerrimae, & minimae tantum quasi undulationes in arteria percipiuntur , donec iterum cor impletum validiorem pro momento pululum iacit . Cum ergo haec denotent vitam in ipso lui sonte vacillare, patet satis, quam funestum praesagium tales pullus dent in morbis. Notandum tamen , dum materia morbi , per febrim ipsam subacta. &eocta, movetur per vasa , & ad criticas evacuationes , vel metas ales dispois nitur , miras saepe in pulsu perturbationes observari , quae tamen nihil tune mali praesagiunt; de qua re in Commentariis G 38 . ubi de crisi agebatur, dictum fuit. Verum ex coctionis signis praegressis , morbi stadio ,& eri sis suturae indiciis distingui possunt tales pulsuum mutationes ab illis,

quae a morbi vehementia , & malignitate ortum ducunt . Idem vero tria, multis xliis symptomatibus hae paragrapho recensitis obtinet, quod nempe quandoque salutarem crisim praecedant , vel & comitentur ἔ adeoque hoclem et monuisse iussiciet. RESPIRATIO Quo Di FFICiLIOR , FREQUENTici R &e. Respirationis conis siderationem attentam in morbis magni fecit Hippocrates . atque inde longo

plura praesagia deduxit . quam a pulsu. Si autem bene intelligitur, qualis

respiratio sit in optima sanitate, patebit evidenter , quantus sit morbosae respirationis ab illa recessus. Optima enim respiratio fit. quando aer sine ullo seni tu , absque interruptione, libere, & latis lente ducitur, retinetur, educitur: atque talis respiratio delignat. Organa omnia respirationi servienistia rite valere, pulmones facile explicari; sanguinem commode transmitti, adeoque aptum esse fluere per vasa omnia corporis sol. Patet hic ratio, qua re Hippocrates p dixerit e Spirandi mera facιIitarem existimare oportes, quod valde magnam vim habeas ad DIutem in omnibus moisis acutis, qui cum

febre suur, o quadraginta diebus mHeaurων. Ubi vero illa spirandi saeuitas abest, suspectum semper sgnum dat , eum necessariam pulmonis dilataticionem, & liberum sanguinis ex corde dextro per pulmonem transtum, impeis dita esse denotet. Notandum interim, ex mala consormatione thoracis in gibbosis v. g. , tumore abdominis in gravidis , pluribusque similibus causis ante morbum praeexistentibus, liberam thoracis dilatationem impediri posse; suae ergo tune nihil ad prognosin faciunt, nisi quatenus a levioribus malis , ad perversam talem conformationem accedentibus , respiratio magis impediatur.

Dissi.

25쪽

s. 734.

Dissicilis autem respiratio dicitur, quae longe majori eum molimine fit,

quam in eorpore sano quiescente, & vigil ante observatur; tune enim adeo lenta, & quieta est, ut vix advertatur . Notum enim est ex Physiologicis,

respirationem vitalem , & sanam fieri absque voluntatis imperio , nam &homine inscio, dc dormiente pergit; interim iamen ad hanc respirationem vitalem accedere posse alias causas, voluntatis imperio subditas, quae lonage violentiori perioris dilationi in inspiratione , ejusdemque arctationi in expiratione serviunt. Plurimi enim musculi, Fc satis validi, quamvis simul& alii usibus inserviant, ex voluntatis imperio tamen & respirationi operantur eumque illi Ze majores , Se sortiores sint his, qui respiratio. nem vitalem faciunt, possumus pro lubitu respirationem augere , minuere, imo & integre sistere . Ubi ergo in febribus ob minus facile dilatabilem pulmonem , vel dissiciliorem transitum sanguinis per pulmonalem arteriam molestissimus anxietatis sensus cui do 631. oritur, omni molimine re L pirationis has resistentias superare nititur homo , atque omnium illorum musculorum actionem in auxilium adhibet; tuncque dissicilis respiratio diiscitur, quae semper supponit pulmonis minus facilem dilatabilitatem in parte

aerea, vel sanguinis per arteriam pulmonalem transmittendi immeabilita. tem, vel 3c majorem celeritatem motus sanguinis per vasa pulmonis, vel plura ex his aut omnia simul. Novimus enim , ut omnis languis, corde dextro contentus, per pulmonem rapido motu transire possit in cor siniis

serum, requiri pulmonis in parte aerea dilatabilitatem, unde in foetu alias vias sanguini ex uno cordis cavo in alterum transeunti natura paravit, quae deinde in homine nato, & respirante obliterantur: ubi ergo spasmodice contracto pulmone in asthmaticis ejus facilis dilatabilitas impeditur; vel in morbis inflammatoriis pulmonis sanguis per ultimas arteriae pulm salis angustias transire nequit; vel in animalibus eaeteroquin sanis, valido corporis motu accelerata circulatione , major copia sanguinis intra idem tempus per pulmonem transire debet; tunc majori molimine perficitur resis

piratio , omnibus illis musculis voluntariis agentibus, qui ad placidam, Mlanam respirationem non requiruntur. Apparet hinc ratio, quare πνιῶμαωφαχωρον vocaveri r Hippocrates

e lem respirationem , ac si strangularetur homo; tunc enim validi pectoris motus observantur, se ut singulas inspirationibus stragula, aegrorum talium eorporibus incumbentia, attollantur; unde quasi manifestam respirationem vocavit, quia in sanis, & quiescentibus vix ullus pectoris motus apparet, dum respirant. Alibi vocavit ., ἀμω εὐσωμν f), respirationem sublimem, qua nodo eoctis superioribus valido nixu elevatis totum pectus attolli videtur. Ubique autem damnavit in morbis acutis dissicilem respirationem , dicens:

Quibuscunque in febribus non intermittentibus spirandi disti has sit, er delirium,derbale sit. Semper ergo eo pejor, & lethalior morbus erit, quo respiratob a fuerit

26쪽

PEBRIs CONTINUA PUTRIDA.

fuerit dissielior & frequentior ; dum miseri , aeque ae sani homines post

validos cursus, anhelant, & omni molimine pulmonem dilatare nituntur. Appare tune ille motus pinnarum nasi, ut nempe natibus diductis maj copia aeris adhue auriri possit , sicque pulmo magis dilatari . Funestum hoc signum adest tunc inprimis, quando, seactia jam viribus, nee erecto in lem eorpore sedere amplius possiant arari, neque validis musculorum . voluntariorum nixibus adjuvare valent stafocatam sere respirationem. Dum equi rapidissimo cursu exerciti anhelant, apparet evidentissime pinnarum nasi motus , Se solito major narium diductio : unde & veterinarios equis

nares discindere legitur I M J, ut facilius aerem inspirare possint. Verum cum dolor circa vitalia viscera, & partes , quae illis adjacent, respirationem impedit, malum signum est ; & in aetata pleuritide saepe seiplos suffocant aegri, dum ob doloris acerbitatem pectus dilatare nequeunt et unde Iunc sanguine a capite per venas redeunte, non potente se commod evacuare in eor dextrum plenum, ob impeditum desesu respirationis liberunt per pulmones transitum , encephalon a distentis sanguine vasis com

primitur; hine hebetes & semisopiti saepe aegri in pessima pleuritide i

cent, vix amplius de dolore conqueremes, dum interim celerrima, & dissicius respiratio summum discrimen notat . Hi ne forte Hippocrates monuit - Dequentem respirationem dolorem significare. vel inflammationem in locis supra septum transversum. Optime tamen notavit Galentis κ . res pirationem laedi , si doleant aliae etiam partes , quae in respiratione d Dent moveri; unde & hepate, ventritulo, liene &e. inflammatis, & dolentibus, idem contingere monuit. Unde generaliua in Gaeis νὶ axioma . habetur: Respiratio. quae frequens, parva es, inflammationem, dolorem. in loris principalibus segnis r. Verum & inordinata respiratio su nesti ominis est . Talis aurem vocatur, quando non eodem modo peragitur, sed nunc longe validior fit , mox iterum obicurior. Talis suit ναριratio rara, magna per tempus. rursuε brevi ρι- sime curret l in mali e phrenitica , quae vigesima prima die morbi obiit. & eui a a sem usque rei pirationem magnam. & raram fuisse Hippocrates dicit. Similem respirationem & in alio aegro a qui vigesima quarta die phreniticus obiit, notavit. Unde & talem rei pirationem delirium signi. sicare, aut & convulsionem. dixit Ad respirationem inordinata pertinet & illa. quando vadida inspiratio est , exspiratio parva; & contra, si parvam inspirationem valida exspiratio sequatur sel , vel si item quae ob magnum molimen, quod aegri adhibent, valida videtur, dum distentis huccis aπem efflant; quales aegros alibi sa κνυσῶ. -J emantes vocavit Id J. Huc

27쪽

. FEBRIS CONTINUA PUTRIDA':

Hue et Iam pertinet illi quae δε casa intrem ratiora, quas superi is misitibus aegris fis e γ. Talis respirationis species in plorantibus pueris adest fu/-J , dc quandoque in aegris occurrit: sie in Phil,so ffJ qur sexto

die periit, ad finem usque rei pirationem fuisse magnam, di raram, velut .mvoeanti λωψ ἀναι-λαμένω notatur. Videtur dc similem respirationis ansan aliam alibi. πωμα voeasse g , quem locum Cessus h) hoc modor vertit: si rum fausibus ιn febre illi ur spiritus, iussas his nemorum dis si . Luctuosa autem', & gemebunda spiratio , quam pariter in morbis acutis damnavit Hippogrates s/J se huc etiam reserenda vide zur. Damnavit & frigidam respirationem, tanquam lethalem ; servidam a tem, quae aerem exspiratum quasi ineendit vide g. 73 ρ. , & fuliginosam, etiam lethalem dixit,. sed minus tamen, quam frigidam s/j. In textu quiadem habetur συναπιι et verum eum nullus hujus verbi siensius esset in hoc Ioeo, & frigidae respirationi opponatur, videtur legendum esse mi δι f. Friagida autem respiratio gangraenam jam in pulmone esse docet, adeoquo certissime lethalis et servida vero. summum ardorem circa vitalia viscera deis .sgnat, adeoque summum quidem periculum notat , non tamen adeo abs lute mortem instantem, ac quidem frigida respiratio'. LASSITUDO QUO UEHEMENTIOR , DEBILITAs MAIOR . Spontaneas lassiis tudines morbos denunciare, dixit Hippocrater sIJ , quae saepe observatae, dum inflammatoria sanguinis spissitudo nata ad mothos acutos disponit.. Ubi ergo ingens lassitudo adest, sanguinis immeabilitas jure metuitur , ii : primis in morborum initiis r in fine enim exhausto per morbum corpore, ide inprimis post validas evacuationes, a mero desectu lassitudo , Sc debia; litas naicuntur. Videantur illa, quae in Capitulo do Debilitate Febriti diana suerunt. ΔIACTATIO CORPORIs FRE ENTI R. Haece illa δυο. tia in morbis,.qua aegri situm corporis continuo mutant, ut molestissimae anxietatis I vamen habeant ; quae pessimum siem per signum dat; cum contra iacile . morbum ferre inter optima signa habeatur . . VideantuD,. quae circal hanc rem habentur in Capitulo G Aaxietata Febrisi ..

. num signum est in morbis , . si sic decumbant aegri, uti solent sani s m J. Qu .lis autem sanorum decubitus sit, ibi describit , uti alia occasione in Corumentariis q. a tr. memoravi , ubi. de naturali unione partibus vulneratis com cilianda agebatur. Optimum enim est,. ut aegri in alterutrum latus deevmbant, manibus, collo, . cruribusque parum reductis, sic enim plurimi sani L cubant . . Quo autem magis a naturali, sanorum dormientium situ recedit Begri decubi lux, eo pejus fgnum in morbis.. Ubi ergo resupinus in dorsum. b x decu ce Ibid. N. xst: pag. 866. f Fpid. I. aegror. 3. Charie n. Tom. IX. pag. n.

28쪽

decumbit aster , talem situm habet, qua Iem eadaver propria gravitate sola acquirit, adeoque resolutionem virium ostendit. Uti enim optime notavit Galexius lωJ, non omnes musculi otiosi sunt in dormientibus. sed quidam agere pergunt, dum sanus homo dormiens alterutri lateri incumbiti si enim cadaver humanum in tali situ poneretur, illico vel in dorium, vel in venis rem prolaberetur, proue. huc illucve sua gravitate vergeret. Sic videmus moribundos resupinos iacere , & in ultimo mortis agone omnes extendere artus, ac si directo hoe omnium vasorum per artus distributorum situ huis morum motus per illa adhue iuvare vellent: adeoque patet, talem aegrorum decubitum notare, quod morbus in mortem tendat. PaIet erῖ ratio, quare Hipponam Ο talem decubitum damnaverit, & pejorem adhue dixerit, si corporis trunco deelives aegri versus pedes delabantur . vel manus, collum, cruraque inaequaliter dispersa, & nuda habuerint, ore hiante assi)uo dorismiant, vel supinis iacentibus erura multum contracta, Sc disjuncta fuerint, aut proni in ventrem. cubaverint, nisi per sanitatem sic assueverint; vel donique . dum morbus viget, continuo erecti in lecto residere velint. Omnia enim haec quamplurimum a sanorum decumbentium habitu, & situ dictant. RAT ONis, AFFECTU Μ, QUO Usus PERTURBA Tio R. Vel plebi notum est, pessimum signum esse, si aegri consuetis animi affectibus eareant , vel omnino oppositis assiciantur. Si enim de uxore. liberis, ami eis. nulla amplius aegris cura sit, sato iam praeditos sueega muce, dicunt omnes edi contra magnam spem sanationis eoneipiunt, si de his selliciti fuerim. quae amaverant sani. Patet hinc ratio. Hippocrates damnaverit ferox ab homine moderato responsum; uti etiam, si aegri praeter consuetudinem aliquid facerent, vel aliquid in animum inducerent prius non consuetum . vel contra a consuetis non assicerenture uti alia occasione, dum de deliario labrili agebatur. in Commentariis s. o a. dictum fuit. Designat enim per morbum mutari iam naturalem statum lensorii communis, a quo rati cinium, animique assectus pendent. APPETIT Us MAGIS PROsTATus, Drans Tlo MOLESTI R. Primum in dicatum in cura generali febrium, g. 398. memorata , erat , ut Uitae, ejusque viribus consuleretur; constititque ex illis , quae ad , fuerunt, ad hane indicationem requiri et s. & potus fluidos . facile digerendos. & puis tredini omni adversos &e. Verum optima etiam talia ingesta nihil prode. runt, si non supersit tantum de viribus . ingesta mutantibus in naturam n stram, ut possint haec assumta retineri, subigi. & distribui per corpus. Ubi ergo appetitus adeo prostratus est , ut quaevis etiam alimenta aegri ab horis ream. vel assumta illi eo evomana, vel ab iisdem bravetur corpus, & anxietas magna oriatur; tunc nihil inde emolumenti haberi poterit, di quotidie magis magisque deierentve vires per morbum . adeoque non poterit aeger tussicere ad costionem, Se crisim usque. Simul etiam ex his symptomatibus novimus, istara, quae alimentia assumendis, re; inendis, diῖerendis &c. serviunt, pes

29쪽

morbum ta suis stinctionibus magnopere laesa esse; adeoque appetitus dualetio, & digestio molesta nocebunt tantum signum, & causa. URINA RUatCUNDio R . Caloris interni signum dare urinae rubedinem 673. dictum fuit e verum probatum sala S, o II., caloris augmentum in febribus ortum debere violentiori partium fluidarum in se mutuo, in vasa horumque in illas.attritui; adeoque quo urina rubicundior fuerit, eo ma. ior attritus ille praegressus suit, uti oc calor. omnia ergo illa mala, quae sicio. & 689. enumerata suerunt, praevidenter; & praecipue humorumis degeneratio in acrimoniam putridam, & tenerrimorum vasorum destructio. Patet hine ratio, quare inter signa suturi delirii Hippo ares recensue. rit urinas non subsidentes, praerubras cum suspensis.' CRASSIOR, TURBIDIOR, CUM SEDiΜENTO MINOR 1. Uti enim dictum.1 iit ad g. 3i., talis urina quam maxime a conditionibus urinae sanae reo cedit, adeoque magnam humorum mutationem per febrim factam ostendit. Cum autem urina contineat aquam sanguinis, salem eius liam acriorem,

di alca lino proximum, oleum sanguinis pariter iam acrius satam, & putre.

iacto proximum, terramque tenuem, satis volatilem, valde attritam sqJ. patet tunc ierassiorem seri urinam, dum his contentis saturatior est. Uerum quo validior libris fuerit, eo major attritus, di degeneratio salium, & oleorum sanguinis in majorem aerimoniam adsunt, adeoque eo major copia Ialium, quae per urinam debent exire de corpore . omnia autem haec, u utinae in febribus permista manent intime, rubicundam urinam faciunt, diversa coloris intenurate, pro varia inprimis olei sanguinis, aerioris jam redditi, adis missione. Si vero tanta sis contentorum urinae copia , vel diluentis vehi. culi in urina penuria, ut illa, quae in urina soluta linerent, aequabiliter suo istineri nequeant, turbatur urina, & opaea redditur, citius, vel serius pro varia contentorum copia ,δe indole, & majori, miseri ve frigoris gradu, cui talis. urina exponitur. Videmus enim hyemali sub Digoinanorum urinam turbari.& crassam fieri , quae tamen, aucto tantum calore, iterum lympida, & tenuivredditur. Idem etiam aestivis caloribus, per sudores difflata sanguinis aqua, contingit , dum se rubra α aeris urina redditur , quae quandoque satis ei toturbida,& opoca fit; affusa vero aqua calida, redit pellueiditas; vel etiam, fi postea dilutior, & calida urina addatur: unde saepe mirantur ignari, dum urianam , vesperi ante somnum emissa in , turbidam mane redditam vident, atque' paullo post iterum pellucidam. eum recens, & ealida urina illi admiscetur. Dum autem secedum it Ia , quae soluta manere nequeunt in urina , si liquido , cui innatant, specifice graviora fuerint, fundum petent citius, vel serius pro v rio ponderis excessis ; ubi vero idem eum liquido continente pondus habent, vel maior eohaeso sit partium liquidi, quam ut ab his particulis excnssis soporari possint, tune manebunt in eodem loco, neque subsidebunt particulae excutae, sed opaea, & turbida manebit urina. An sorte per validum attritum se divisa suerunt haec omnia in minimas moletulas , aut aucta superficie minu

p) In Prorrhetie. Lib. I. charter. Tom. l. pag. 39. εὶ H. Boerba ave Institui. S. 37s.

30쪽

tur properelanalis gravitas p eerte argentum vivum, fluidunt ponderos Tonuina , per ignem divisum in minima, per aera volitat. Designat ergo talis urina validum attritum particularum fluidarum ad se mutuo, & aa vasa, solidarum partium corporis detritum , adeoque minimis, S tenerrimis vascuistis magnam vim inferri, humores corporis per morbum plurimum desene. .

rare a sanitatis legibus , salesque , & olea acriora reddi , majori hine copia per urinam expelli, simulqur diluenti. S tenuissima parte humores destrui. Unde apparet magnum discrimen in febribus continuis putridis Iquod talis urina indieat. . Patet hine ratio, quare Galenus ν dixerit: Quia δε turbida curina st,

qualis veterinorum s ἀν ζυγ - J apparet, crudis vocaris Amoribus refertas quia .dem -κas esse indicabis, Mn mero quiescere circa alias naturam, sed valida coquere. Laudat deinde eeserem separationem crassi a liquido; & ubi tu sidentia alba laevis, & aequalis est, tunc naturam crudos humores superaturam iudicabit , sin minus, contrarium. Deinde addit universalem hane regulam: Verum omnino turbidarum urinarum generali nora νιλ μ separatio, veι cito, vel tarde facta . atis omnino nulla. Prima optimum signum dat, serieunda minus bona, tertia pessima.

Turbidae autem illae urinae vel emingiuitur tales, vel redduntur pelluciadae, & paullo post turbantur. talesque permanent. quod saepius in his so ibus contingit . Vocavit Hippocrates has urinas subjugales , quia in equis. vaecis, & similibus animali hus talis urina naturaliter observatur, atque sequenti modo descripsit in Phinni uxore; quam decimo quarto die a. puerperio febris prehenderate Undecima die morbi minait, urmam confertim c. piosam, crassam, albam, quale quid ex urinis fulmentibus D, quando rem banor δ multo tempore relicta .sub Mat. Color, o crusrιes simins erassisIugalium. Talia meiebaν ,.s ilia σε vidi. Tales autem urinas ubique damnavit; non enim amrent nisi in febribus, quae periculosis symptomaistibus stipantur. Capitis dolores praetentes. vej mox ad suturos, post smiles urinas monuit alibi stJ. Et in Promositas lia I, postquam urinam fulvam,& tenuem cruditatis, signum esse dixerat, addit, magis lethales esse erassas urinas. Tune autem inprimis pessima quaeque exspectanda iunt, si per pluis res dies tales maneant, absque subsidentia ; si enim subsidere inceperint, meliora sperare. licet. Sic in Peririel vivi primo die urinae copiosae albae turbidae aderant, quae sedimentum non deponebant . sicunda cie erassae quidem erant, sed magis subsidebant ; tertia die jam concoctae multum. sedimentum continebant; & quarta die sudore calido copioso persecte judi.

catus aeger a periculoso morbo evasit. Tales ergo crassae urinae eruditatem masnam morbi designant in febribus.& validum impetum, quo natura in morvi, materiam aSi , unde, nisi cito

Lauream atν De Sanitate tuenda Lib. IV. eap. 4. Charier. Tom. VI. pag. 121. Epidemicor. I. aegror. 4. Charier. Tom IX. pag. ε .

SEARCH

MENU NAVIGATION