장음표시 사용
11쪽
eo ire ad alἰum morbum praedispositum est, tune his eausis, quas σην hine voravit. in actum deducitur morbus hactenus latens. STMPTOMATIBUS LEvi Bus. De symptomatum magnitudine ex laesis sun.ctionibus judicamus.' cum ergo febris Ephemera levibus tantum causis ortis ginem debeat, non poterit ab his corpus sic mutatum esse, ut insignesia Nionum laesiones inde fiant. Morbi enim euiusque magnitMdo tanta est, qua tum a naturali flatu recedit twJ. Simul ac ergo in functioni hus vitalibus , an iis
malibus. aut naturalibus insignes laesiones currunt, ve, in excretis de eor pore , urina, sae cibus alvinis&e. magnae mutationes obtervantur , novimus,
febrim his comitatam non posse esse Ephemeram , cum a levi tali morbone e numerosa, nee gravia, symptomata produci possint. CRisi Ci Ta. In Commentariis , 387. , ubi de crisi dictum fuit, patuit boe vocabulum varia fgnificatione usurpari , 3e quandoque pro morbi soluotione sumi; quae, quamvis aliquam evacuationem sentibilem eomitem habeat, absque tamen multis turbis ,& symptomatibus erism praecedeatibus fit. Tali sensu & Ephemera crisim ei tam habere dicitur.' pleruπque enim, dum in
suo descensu est haec febris, blando sudore finitur; in primis si a retento perspirabili, quod saepe fit, ortum duxerit. Lenis vomitus . vel alvi mois dica evaeuatio toties huic libri finem imponit, dum ab ingestis ei bis dis.ficilioris digestionis, vel sola copia gravantibus, ortum duxit. Illud autemsgnum optime distinguit Ephemeram ab aliis febribus aeontinuis , quae, mites quidem, in majorem diuturnitatem extenduntur. Ephemera enim, diei naturalia a patio terminanda, ante duodecimam horam ad statum, sive ἀαμῶν pervenit, & deinde sensm minuitur; atque paullo post omnia symptomata, quae febrim hane comitabantur. cessant integre; Quod & Galenus cx notavit dicens: Et s eviris , alterius eui dans partis dolor smui inciderit, neque ille amplius manet. Si vero Er aeger facile morbum ferat, maximMm illius cube. merae signum est . quod velut impressum fgiliam prae aliis omnibus febris mauis
Detudinem demonstras. PULSU ΜOx A FEBRIs Exi TU PLANE REsTi TUTO. Hoc fgno Ephe meis
ram ab intermittentium librium paroxysmis se distinguere potuisse a firmat Galenus sνὶ: finita enim Ephemera . arteriarum motus satim omn/no rur, qui in fanis es, assimilatur et quum is in istiua alia febre ad naturalem satum redeat, etiams temporis Darium inter prioris accessonas senem. sequentis pnirιum logum βι ,' veluti in rertianis, quartanis o in auis enim semper supermanet se. His segnum. Plerumque enim pulsus debilitas aliqua post finitos intermitistentium febrium paro xylmos superest ἰ imo saepe, licet sudore jam cessante aegri de lecto surrexerint, adhuc parum celerior pulsus deprehenditur . R ro etiam symptomata, quae sebres intermittentes comitantur, ut lassi tuis do, capitis, N. lumborum dolor. &c. adeo integre abolentur, ut post finitam Ephemeram fit. Confirmatur haec diagno sis, si illo tempore febres inistermittentes non fragentur: tunc enim minor redituri paroxysmi suspicio est.
In te. m Galenus Lib. I. Method. med. ad Glaue . cap. 1. pag. 341,
12쪽
Interim ranaen fitendum est, primum tertianae vernae, & m Itis paro xyLmum sub Ephemerae specie fallere posse, cum saepe per paucas horas duret, & blando sudore solvatur, & ante elapsum viginti quatuor horarum
spatium omnes functiones in integrum restituantur. Uerum quidem est, peceatum quoddam in usu sex rerum non naturalium Ephemeram praecia re plerumque, ejusque causam esse, sed & febres intermittentes talis causa quandoque praecedit. Praeterea quandoque contingit, quamvis rarius , Epheo meram nasci, licet nullum observabile vitium in usu sex rerum non natura. lium praecesserit. Novi homines, qui bis, vel ter in anno vera Epiremeraeorripiuntur, absque ulla sed, uti videtur, tantum abile accumuolata; quia per vomitum excussa, cessat illico libris, & omnia symptomata illam eomitantia abolentur. Si ergo uel minima suspicio adsie febris intera
mittentis, praestat non absolute praedicere, uno tantum paroxysmo terminandum morbum fore; sed potius indieandum est, inter mitrentis febris pa-roxysmum rediturum seret, taliaque adhibitum iri remedia, quae hoe cavere possent. Sic enim artis honori, & indici famae., absque aegrorum detriis
CURAT io FACILis Sc. Sponte enim sua levis ille morbus, & brevi tempo. re, cessat, modo perversa medela non irritetur sie, .ut in pejorem moris hum abeat. Generalis enim cura febrium sui de g. 3 3. J quatuor requirebat, vitae nempe, de virium conservationem, acris irritans corremonem, vel expulsionem, lentoris dissolutionem, & expulsionem , denique & sympto ma- tum mitigationem. Verum in Ephemera nec vitae periculum est, neque ullus metus, ne vires perdant aegri tam brevi temporis spatior cumque vix ullam materiam habeat haec febris, acre, si quod adsit, brevi enervabitur, vel expelletur de eorporer lentor levis: sorte hanc febrim comitans, perseribrim ipsam solvetur, & blando sudore expelletur de corpore. Cum auatem symptomata, quae Ephemerae adsund , semper Ievia sint, nulla mitio gario horum locum habebit, nam paullo post una cum febre evanescent. Suffciet ergo abstinentia, quies corporis, & mentis, una eum diluentibus. Abstinentiam vero duplicem statuit Celybs ροὶ, unam, ubi nil assumit aeger; alteram, ubi non nisi quod oportet. Quamvis autem in brevi adeo morbo eorpus ante sanum facile inediam ferret, sussiciet tamen illa moderatio, ut neque aliud quam expedit, neque eius nimium sumatur. Decoctum hordei, panis, avenae, lac aqua dilutum, lassis serum , & similia hie lassicient pronutrimento; dum simul eadem, diluendo omnes humores, Optime prosunt. Cum autem in hac febre solus motus vehementior peccet, quies corporis ,&men. tis optima hic remedia dabunt vide g. io 3. ιος Io 3. , uti dictum fuit, ubi de curandis morbis ab excessu motus circulatorii oriundis agebatur . Praeoterea sin*lex hare methodus laudem meretur, quod omnibus morbis inci.
pientibus prosit, adeoque; licet quis in diagnori deceptus seret, & febris
alterius speciei loco Ephemerae sequeretur, nunquam tamen nocebit haec adhibuisse: simul ac enim adversa valetudo metuitur, omnium optima fiant
quies, oe abstinemia , σ, s quid bibendum, aqua O c. per baec enim saepe gra.
13쪽
se Tag. v is morbus Assara discutituν a . Merito initur damnatur a Galens s b I e lebris illa triduana inedia, quam in omnibus morbis cormnendabant quidam Νedici, per quam febres reddebant acriores; imo dicit, multos importuno artis molimine adeo peccare, ut morbos potius faciant, quam curent, si-Ve, .uti loqui amat, morbos manu factos Ito ποι. inducant. Dum enim Asesepiades primis morbi diebus eo ellendas aegri vires putabas luce, migilia, sti ingesti, sic ut ne es quidem primis Aiebus elui saeret leJe patet sitis, salutarem Ephemeram in periculosum morbum converti posse damnosa tali medendi methodo. Idem verum est , si purgantibus vomit riis, sudoriseris 'incipientes morbi tentemur illico. Plurimique fruuntur,
dum se primo die protinus sublaturos larguorem , fur eaercitatrone, os balneo, aut coacta deiectione, aut vomitu, ain sudationabus, aux vino speram non quod
non ivterdum ιd incidat, aut non decipiat, sed quod saepius fallat, sola e ab- sinentia sne ullo periculo medeatur fui. Simplex ergo haec methodus in febre Ephemera, uti & in aliis febribus incipientibus. sola tuta erit. Legimeretitur &illa, quae de febre Ephemera Galenus habet in octavo metiari medendi Iibro, quem totum hujus libris historiae, & curationi impendit o.
S. 7αν. I protrahit ut dicta febris ar. per pIures dies, voca
x tur Continua non putris, causae, signa, medela e dem : maxime venae sectione larga , & refrigerantibus, eget. Si causa talis libris parum pertinacior fuerit, neque intra diei naturalis spatium subigi potuerit, vel expelli de corpore, protrahetur febris, adeo.
que non amplius ephemera vocabitur, sed continua e quia autem & caula levis suit, neque maligna symptomata adsunt, neque ulla signa apparent inurina, alvi excrementis, sudoribus &e.. quae magnam humorum a naturali statu degenerationem docent, vocatur eontinua, sive synochus non putris; ut nempe distinguatur a synocho putri, de qua statim agendum erit. V
eaverunt quidem Auctores fJ hane febrim Ephemeram plurium dierum , sed
liti videtur minus apto nomine . Febribus ergo talibus natura quidem eadem est, quae diarιιν, nomen autem mn idem Sic observamus post ebrietatem sequa febrim ephemeram in multis, alios vero ab eadem causa per biduum, vel triduum febricitare. Tales epse merae protractae . sive synochi non putres, fuerunt illae mitissmae febres, anae infecuris is inceduntsegnis, die quarto aut ante desnunt, quae ab tappocrate b memor3ntur. Causae ergo, & ligna. & medela eadem erunt ac in ephemera i quia auistem .diutius i=rotrahitur in synocho non putri acceleratio motus circulat
rii. & qui hanc comitari solet, calor,' justus metus est, ne difflatis partibus
aquosis sa Ibid. Lib. I. cap. a. p. gr . Lib. I Μethod. Μed. ad Glauc. cap. R. Charier. Tom. X. p. 346. sc Cels. Lib. III. cap. q. pag. 1r8. iiij Ibid.
14쪽
flammatoriam acquirant, simulque sales, de olea sanguinis volatiliora redis dantur vide to & 68ρ. r unde ex tali febre - viseerum inflammatio, humorum aerimonia, & plurima alia mala hine sequentia exspectari polia sunt, de ita febris continua non putris in putrem transiret. Ob hanc causam iam a venae sectio. hic convenit, tanquam ad praesentem inflammati nem e cacissimum remedium 8, simulque ad illam , quae futura metuitur, tutum praesidium; hae enim facta, saepe illico febris sedatur, uti pulchro, exemplo' probat Galenus ci . Iuveni enim, qui triginta diebus consueta exercitia intermiserat, δc deinde se validius exercuerat, sebris aderat admodum calida; pulsus tamen erant aequales, maximi, celeres, Sc vehementes,calbri non era P mo adi, urina a naturali statu non multum aliena qtiae omnia synoehi non putris sisna sunt l, interim tamen rubicundus, & plenus homo apparebat. Venae sectio tamen, partim ut constaret prius.de febris natura, partim etiam ob dissentientes Medicos in consilium voeatos cirea tempus venae sectionis,&alia quaedam, dilata suit in tertium diem usque. Aestus jam erat aegro intolerabilis, corporis totius tenso, capitis pullatio.& molesta vigilia; unde Galenus ad animi deliquium usque sanguinem mitti curavit, atque sic febrim exstinxit illico, sic ut quidam adstant ham ridens dixerit, Galenum tali sanguinis missione febrim jugulasse: paullo post enim, levi nutrimento prius exhibito, in prolandum somnum delapsis est juvenis k blandum sudorem, atqua persecte convaluit. Admodum autem verosimile videtur, quod & citius morbi levamen percepisset, si vel prima die morbi sanguinis missio suisset instituta.
Refrigerantium autem remediorum usus merito commendatur, quae in
hie sunt diluentia; laxantia, densitatem humorum resolventia, obstructiones reserantia. . Minuta enim mole movendorum per venae sectionem prius, per haee satisfiet reliquae indicationi curatoriae. Μellita, nitrosa, sapo-nacea acida, aqua copiosa, vel decosti, hordei, avenae, radicum stomo in rae, Se similium diluis, huic scopo satisfacient; cum simul humorum degenerationi in putredinem hie metuendae adversentur. Videantur & illa, . quae ορ i. & sequentibus de cura caloris labrilis dicta fuerunt. inibod. Med. Lib. IX. GD 4. Charier. Tom. X. Pax s.
15쪽
41. FEBRIS CONTINUA PUTRIDA FEBRI s CONTINUA PUTRIDA.
. 73α ochus putris dicta fuit, quae debetur causis inflamiso matione simplici majoribus: viscerum obstructioni, cu
tis oppilationi, & capillarium fere omnium, acrimoniae vero ac
tiori, saepe prorsus singulari.
Ubi eunque humores eorporis se degeneraverunt, sive ante febrim. sve per febrim ipsam, ut inepti reddamur ad placidam per vasa corporis circu. lationem, vocatur libris continua putris, hac dote ab ephemera.&synoch smplici , sive non putri, differens; in quibus vix ulla materia aderat, &boni omnes humores erant, solo tantum motu vehementiori molestis; unde& hoc sedato vel sponte, vel per artem larga venae sectione, aut aliis id neis remediis, cessabat morbus iaepe absque evacuatione ulla fere sensibili. vel si aliquid mutatum erat in eorporis humoribus, illud plerutrique blando sudore, vel aucta tantum perspiratione, dimabatur de corpore, sic que reodibat brevi sanitas. Verum etiam, dum mala medendi methodo tentanintur simplices hae febres, mutatis a naturali sua indole humoribus, in lynochum putrem degenerare possunt, uti ex ante dictis patuit. Ubi t. omuibus vasis, ac potissmtim maximis , aequabiliter succi putrescunt, synochum putrem adesse statuit Galenus κ . Multos autem putredinis ilis Iud vocabulum offendit . quia durum videbatur, vivente ad hoc homine huis mores putresceret unde jam Trallianus sIJ notavit, nos deesse, qui iis unia
versum febrim nunquam a putredine feri mouunciarent, mayes in venis exari, non putrefieri, Qtititantes. Verum putredinis nomine in febribus non intelis lexerunt Ueteres Medici talem corruptionem, quae in cadaveri hus sponte nasci observatur, sed tantum degenerationem insignem humorum a conditi nibus suis naturalibus. Putredinis enim naturam definivit Galenus cm , quoast mutatio Meius putrescentis corporis substantiae ab externo calore. Per exteris num autem calorem, uti ex sequentibus in eodem loco paret, non intelis
Iexit illam, qui externe corpori applicatur, sed talem, qui a naturali calore. quo eo us sanum lavetur, diversus est. Unde & patet, quod hic per putredinem intellexerit mutationem putrescentis corporis, non vero illam cor ruptelam, quam persecta 3e proprie vocanda putredo jam habet. Illud aiahue evidentius apparet alio in loco c. , cujus mentionem alia occasione Dei
ad L 387. & 3ρ3. Ibi enim monet, quod putredo humorum, quae fig
Μed. Lib. XI. cap. 3. Charier. Tom. X. pag. xs . GMen. de Fcbitum dister. Lib. 1. cap. 7. Charier. TOm. m. Pas. 31s.
16쪽
in vasis, smilis sit illi, quae in inflammationibus, abseessibus ,&aliis tubericulis observatur; smulque addit, variam esse hane putredinem , prout natura vel superat, vel superatur. Superante enim natura, ut in inflammationibus pus fit, sie in humoribus venarum, & arteriarum id, quod subsidet in urina. puri respondensi deinde addit sequentia maxime notanda r Atque haec miredo non suticure putredo es , sed etiam aliquid concoctionis habet' manente enim
adhuc concoquendi facultate vasorum, putrescens ιω- humor ad talem allevatio. nem deducittir. Pro varia autem degeneratione humoris putrescentis,&m
jori , vel minori debilitate facultatis coneoquentis, diversos putredinis hujus gradus agnovit. Patet ergo evidenter, ut puto, quod per putredine πuus insignem humorum a naturali statu degenerationem intellexerit, atque febres, in quibus talis degeneratio adest, putridas dixerit. licet nondum proprie vocanda putredo adsuerit.. Illa tamen humorum mutatio , quae in febribus eontinuis sit, in putre. dinem proprie dicendam tendit. Demonstratum enim suit g. go. , humores sanos sibi relictos in quiete ,& calore, vel etiam motos valide , putredinis i cipientis naturam adipisci, illamque propensonem naturalem in putredinem augeri incitato motu ,& calore , . 84. probatum suit, de qua re etiam videri possunt illa, quae ad g. ioo. 38 . 68ς. dicta suerunt. Urina in his morbis acris, rubra. foetida quandoque, faeces alvinae olidissimae laepe . sudor graveolens , putredinis saltem incipientis fgna exhibent. Raro tamen in vasis ipsis eircumducti humores in morbis vere putridi fiunt, eum plerumque, destructis tenerrimis cerebri, & eerebelli staminibus per humores atriores,& valide motos, mors fiat; antequam eo usque corruptela perrexerit. Vi. deantur de his illa, quae in Commentariis f. 89. habentur. Febres ergo continuae putridae dicuntur, dum a naturali statu humores multum degenerant . simulque in putredinem vergunt; unde & varius malignitatis in his gradus oblisvatur, pro majori, minori ve ejusdem degenerationis intensitate . Quamvis autem raro vera humorum putredo acuit in
his febribus, Se tantum putredo sere deprehendatur in alvi exerementis. quae in intestinis e lidis, & humidis collecta, aere simul accedente . facilis lime corrumpuntur; tamen in his morbis magna in putredinem proclivitas semper adest.
Per simplicem inflammationem hic intelligitur, quando quaedam pars cor. poris singularis, topi ep vitio, phlegmone corripitur, quam tamen, lice corpus caeter quin sanum suerit, rebris saepe comitatur , ob rationes in Commentariis 38et. 8. dictas. Uti etiam quando per febrim praegressam, deposita in quemdam eorporis locum materia inflammatoria, pleuritis, angina. phrenitis, aut alius quidam morbus inflammatorius cum se hre fit: tune enim, in loco assecto obstructis vasis a materia inflammatoria, impediturii hera humorum e reum ductio, & acceleratur plerumque per reliqua vasa libera, & aperta humorum celeritas; neque tamen ideo semper febris hos morbos comitans putrida dici potest, cum saepe blanda resolutione solvan.
tur, & quandoque, saltem in horum morborum initio, vel etiam, si non ad.
17쪽
rendum varidi fuerint, non observetur adeo notabilis fluIdorum degeneratio a naturali conditione. Verum si totus sanguis, inflammatoria spissitudinerata . minus tr ea bilis factus fuerit , adeoque disseulier per arteriarum ansu. si as ultimas transire potuerit, incipiet haerere in viscerum vasculosa, & in. ricata textura, culanea vasa in sarcientur, & distenta immeabili humore vicina ipsis minora valcula compriment, eapillaria vasa omnia iste dicta ob tenuitatem J obstruentur, vel saltem non nisi disti culter transmittent minus Deabiles humores; unde ingens attritus, & ealor mapnus sequetur, qui in uter libris continuae putridae signa sequenti paragra pno numeratur. Cum ergo. insignis talis degeneratio humorum adsie, libris hanc comitans eonti,nua putris dicitur ob rationes modo dictas. Ac RiMON in v ERO ACUTIORI, SAEPE PRORs Us s INCULAR l. Quandoque
acris stimulus, sive corpori per ingesta applicatus, sive ex degenerantibus in corpore humoribus natus, sebrim excitat, & natam continuat, uti patet ex illis, quae ad 386. , ubi de febrium causis singularibus agitur, dicta fuerunt. Verum haec acrimonia quandoque prorsus singularis est, neque ad ullam eognitam acrimoniae speciem reduci potest, solo tantum es. tectu se niani se stans, dum in corporidius sanissimis putridas febres, & saepe simul mirabiles humorum degenerationes, producit. Cum sanissimo homini eontagium variolarum applicatur; quam putrida inde quandoque excitatur febris idem in peste, aliisque febribus malignis epide mice grassantibus, patet. Quamvis autem haee mi asmata morbosa, quae miro stimulo febres putridas producere valent, nullis detegantur sensibus, adeoque distincta hirum idea dari nequeat, sed solis essestibus se manifestent, hoc tamen opti. mi de his notaverunt auctores, quod quandoque incitato pephaec motu cir.eulatorio, vel propria illorum emeacia sanguinem in spissante, nascatur inflammatoria densitas humorum, per quam viseerum Obstructio, & eapillarium arteriarum sere omnium oppillatao, producuntur . Aliquando tamen Rconstitit observatis fidelibus, a talibus stimulis productaa se bres putridas insignem quidem degenerationem humoribus induxisse, verum a priori penitus diversam; dum nempe sanguis, & sorte ialiqui inde secreti humores , potius
attenu mur, & quidem adeo, ut variis viis de eorpore elabantur, cum subita, & valida virium jactura . Sie in Commentariis j. 86. notatum suit, impeste Bredana sanguinem insectorum apparuisse lividum , Getidum, non concrescentem; notatque idem auctor o , aegros quandoque immani narium haemoris rhagia periisse intra quadri horium . Ita febribus malisnis, & moechialibus merferus spJ observavit, haemorrhagias narium , uteri , renum , periculosis 3 as,& enormes saepe evenisse, ob sanguinem tenuissimum admodum fluxilem,& senui dissmum, extrema arteriarum oscula reserantem , viditque Ichthyo. collae pluten, sanguinem inerassando, profuisse. Dumque Tribuno plenis in initio talis libris venam secandam curaverat, eductus sanguis longo tem pore edictus ,. quo uis, m loco, repositus, concrevit minimet; illudque se
18쪽
423 eostea saepius observasse testatur. In pessimis variolis, uti postea In illarum
si istoria dicetur, trahatis saepe haemo Hoe, vel & aeque fere perniciosus in, hoe morbo sanguinis mictus, observatur in primo etiam morbi stadio. sorte ob eandem rationem: unde optimo iure celebris auctor sqJ haee trit almata fibrilia bifariam distinxit ab hoc effectu , quatenus nempe liquida nostia vel
inerassent . vel di luant; atque inde in curatione horum morborum magna diversitas obtinet, uti satis patet. Quamvis enim velocitatis motus circuislatorii cui de ico. , uti & ea loris sebrilis c vide g. 689. , effectus sit. difflata parte liquidissima , sanguinem in spissare, imo di inter febris effectus
S. 183. liquidissimi expresso, & reliqui in crassatio munerentur, nihilominus verissimum est, uti ex modo dictis constitit, quandoque miros stimulos singulari yrortus es caesa , simul cum febre excitata , fundere venenata vi humores, diadputredinem disponere; unde saepe in ipso talium morborum initio putrid intimae neces, & masna saepe copia per alvum exeunt, & in urina , hidore, halitu oris die. manifesta similis degenerationis indieia deprehenduntur. . Talis prolapiae videtur suisse ille morbus, quem sub THbi nomine Vp.
prerates crὶ descripsit, quemque, bile per eorpus mota, aestivo tempore, 'Rm canis sidus oritur. invadere dixit. In hoc morbo enim monet, quod statim cum febre vehementi acutus ardor adsit, atque illico projectis viribus una cum fravitate corporis imbecillitas . & crurum , ac manuum impotentia talis, ut nullum usum aegro praestent. Notat etiam ventrem cum validis
torminibus perturbari, & graveolentia alvo expelli. Putridam autem humo . rum ditatutionem in hoe morbo adfuisse, confirmatur ex illis, quae in cura hujus morbi commendat. Sorbitiones enim tenues. & frigidas exhiberi, vionum nigrum austerum dari, vel si illud minus conserat, album . aquosum, austerum , iussit. Praeterea attrita lintea stigidae immersa applieari voluit illis locis corporis, quibus praecipue ardor maximus percipiebatur. Quae omnia tantum usum hebent, dum nimia humorum solutio peeeat: ubi enim inflammatoria sanguis densitas adest, & austera , & actu frigida, nocerent, uti patet ex illis, quae in cura inflammationis dicta fuerunt. Hae viden. tur esse illae sebres acutae, in quibus frigidae potio tanquam utilissima a veteriobus Medi eis laudatur. Μaxima enim librium continentium remedia duo esse dixit Galentis DP, venae sectionem , & potionem frigidae. Uerum in e iam capite monuit, inprimis illis prodesse, qui frigidae potioni assueverant; smulque addit, nocere, ubi partem aliquam principem tumor phlegmono-des, oedematodes, aut i cirrhodes occupaverit. Tune enim ad praeseiss quidem in parvum sera loramen, propterea quod iam accensam febrim exsingiat οῦ υ rum . manente adhuc eius causae aliam denique accendi necesse esῖ , atqae ut plurimum ea , quae praecesserit, disciliorem, propterea quod Eresatum ex frigido poeu corpus G. Atque ibi dum plures noxas a frigidae potione natas receniet. Vide ur ergo tantum prodesse, ubi nulla spissitudo humorum inflammatoria adest, sed potius nimia humorum di talutio in putredinem vergens. Videan. ε) L bb os the sman Pox. in te Presaee pag. m. ν De internis affecti
19쪽
sur & illa, quae de potu frigidae in Commenta elis 3. Mo. r. di rei si
runt. Patet simul ratio, quare quandoque in febribus acutis continuis, putridis ae idi illi spiritus ex sale marino, nitro, sulphure, vitriolo, igna expressis adeo prosipi, qui tamen omnes sanguini missi coagulum indueunt. Putrida enim humorum dissolutio per similia tollitur, & futura cavetur; unde Ddeabamus tuti ad 88. α. dictum fuit in pessimis variolis eon. fluentibus nil plus profuisse vidit, quam si vitricili spiritum potui ordinaririo decumbentium misceret.
S. 73 I. Ognoscitur ealore digitum tangentem quasi pungente. u pulsu labrili, sed inaequali, & non & ordinato, urina cralsa r rubra, turbida, cruda sine sedimento, temperie, aetate , habitu, calidis , singuinolentisque .
operae pretium jam est videre illa signa, quibus libris continua putrida praetens cognosci, Sab aliis librium speciebus distingui possit. Dissicile a tem est inprimis in ipso talis morbi initio comi nuam febrim , proprie dictam,
dis inguere a continua remittente, quae per vices impetum remittit, & eod integrat denuo, cum similia satis inter se sint harum febrium principia, di in utrisque saepe magnae degenerationes humorum adsint, & gravibus stipentur symptomatibus. Unde Galisus si I, dum casum deserihil juvenis synocho putri laborantis, non ausus fuit definire morbum, antequam tertia die vidisset, nullam novam accessionem supervenisse, licet tamen jam secvn. da die suspicaretur talem sobrim esse. Quamvis autem in harum febrium Diagnos haec dissicultas sit , tamen cura febrium generalis utrique conve innit ; adeoque non latebunt peritum Medicum illa, quae agenda sunt, & inprimis circa debitum talis t ebris moderamen, ne nempe furibundo impetia corpus destruat, vel torpeat nimis. Unde Galauus in casu modo dicto non dubitavit venae semone , ad animi deliquium instituta, febrilem motum . compescere secundo die , quo primum viderat aegrum , licet fateatur, se tertio die tantum certum fuisse, sebrim illa synochum putrini esse. Synochus autem putris distingluitur a non putri, & Ephemera sequentibus fgnis.
CALORE Dicu TUM TANGENTEM QUASI PUNGENTA . Μaximum librium putridarum indicium Galenus posuit u caloris qualitatem. Nihiι enimis iave , nihil moderatum, neque Ephemeris simila habeo, sed quemadmodum optim; ante nos Medici dixerunt, mordax potius quodammodo es, με laedat, moiaeatquσω tum, veluti fumus oculos, se nares. In aliis febribus, licet statim primo at . tadiu magnus satis calor videatur percipi. ille tamen a tangentis digiti ea.
lore vincitur, & paullo post minor apparet: in putridis vero illis febribus conti. nuis saepe . in initio levior videtur calor, dum tangitur aegri manus, sed auagetur quasi omni momento, & tangentis Medici digitum quasi pungit, &mordos, ac si de prolando corporis calor emergeret; quod pariter optime
20쪽
tur calor, intus accenduntur excrementa I non satim admovemibtis manum
die seitur οῦ sed diutius immorantibus praedictum caloris genus quas de profundo emergit. Qui semel talium aegrorum pulsum tetigit, melius hane caloris percepti diversitatem cognoscet, Inam verbis sorte minus distincte describi potesti simulque intelliget rationem, cur Hippocrates x dixerit: Febres,
Me quidem manui mordaces, illae vera mites; quaedam non mordaces, lucr
scentes vero I nonnullae acutae, sed ab ipsa mana delictae Sc. Cum autem synochus putris saepe debeatur causs inflammatione simplici maioribus, uti dictum fuit praecedenti para grapho, dum nempe inflammatoria spissitudo totius sanguinis adest, atque per febrim aucto motu talis sanis guis per vasa rapide movetur; patet satis ratio mordacis illius caloris, Scomni momento quasi augendit de qua re videantur illa, quae ad g. 673. &sequentes dicta fuerunt, ubi de cautis caloris librilis agebatur. Notandum tamen est, quod quandoque in pessimis febribus talibus extrema frigeant, dum tamen urentis caloris sensum circa praecordia habent aegri: verum hoennestum signum s vide Commentaria g. 698. I raro in principio harum se-brium apparet, cum tantum hoc contingat, dum vel Dariis acutissimo morbo viribus, cor ad extrema corporis sanguinem propellere nequit; vel sanguis sic eondensatus fuit, ut per majora iantum , & eordi proxima loca trant ire adhuc possit; interim tamen tolerabilis ardor circa vitalia viscera ab aegris pereeptus synochi putris praesentiam satis tunc docet. Pu LSU FEBRiLI, SED & INAE UALl, & NON ORDINAT . Hoe signo
etiam optime synochus putris ab Ephemera , & synoeho simplici distinguitur: in illis enim pulsus sortis, aequalis, neque celeritate multum excedens pullum sanum deprehenditur. In synocho putri major celeritas pullus, sed &iaepe inaequalitas adest, tam in robore, quam in velocitate. Fit autem haee in. aequalitas, vel quia sanguis inflammatoria spissitudine immeabilis circa extre. mas arteriarum angustias haerere incipiens. vel saltem non nisi dissiculter transiens, circulationis aequabilitatem tollit; vel etiam quandoque dum sngularis acrimonia, harum librium causa. uti paragrapho praecedenti dictum fuit . miro morbo turbat omnia; unde saepe statim summa debilitas , pulsos vacillatio, aliaque gravia symptomata oriuntur. Illam pulsus varietatem in his febribus vocavit Galeuus II J pulsuum compressionem nempe incipisa se accessione pami admodum, O inaequales existunt. Non tamen ab his febri.bus inleparabile hoe signum statuit; ubi tamen adest, harum febrium proprium ess e dixit, nisi cujusdam alterius symptomatis ratione talis pulsus factus fuerito dum enim v. g. ei rea cardiam mordax humor collectus haeret. pulsus parvi, & inaequales saepe deprehenduntur; quae pulsus mutatio cessat
illico, dum vomitu excutitur, quod circa ventriculum haeret. Sola autem
illa pulsuum inaequalitas fallere posset in Diagnosi, nam in frigore librium 'intermitentium quandoque & talis observatur. Praeterea in erili, & circa