Acta eruditorum. lat. Lipsiae, Christ. Günther 16821779

41쪽

is NOVA ACTA ERUDITORUM

eam, ad imes inoduni Nostri rati linituri

- superficie ---- per a quot milliaria materiae densis , -- ω minor, vel etiam irentes ea vitate ad e, variabitur Ui-- tam vir gravitatis, suam Hrectis augebitum enim go vinta in totam Telgurem vel minuetur gravitate, pue re δεν exussu uel defectui interiae in proximis locis, quae inmHorea stantia seu liter novit Coroll. VII Poterit igitur in υpothes Newtoniana imo vidisse inro gravit, non dis

gi perpendiculariter ad Egam regularem curvam, ad quam reducitur inaequalis meridiaria inuri sectio. Unde Teltare immota phaerica, in ea gravitatis Nothesi , alia alibi an rere graduum ara stlitudo, nec aberratio posset corrigi cum coinperta non sit densitas in diversiis locis. At e r aquari Aen suas minor sis densitate montiun ,, corporum fere omnIum a jor densitas in frigidissimis locis, quam in calidissimis, increrit gravitas in sula Coenna, in medio erano sita, ac subina torrida, quam in mediterraneis regionibus subriona temperata re musto etiam minor, quam versu Mos uuidni g, turi e m emat ρ---πi inserem inaequalitas, Tellare

am utrobique aberrationem, majorem seri se integra n, uto, risserentia potari altitudinis, sive is exiguis iborum distantia, madere musto major, quam ut in observationes reswmsi p. nai vero id compertum foret, quidni inde orti dicantur errores, nungi m satis vitari potuerunt, is in anaeis cis bus, ac in aliis Auronomicis observationibus, Deorum nec Ion itu te, nec latitudine, satis determinu/ηNMeridiana linea=rtasse ea in descrista'

42쪽

Me est,

GRAMMA TICA MALAICAE EX SCRI'TIS

Amstelodami , unitibus Piaefectorum Societastis Indiae orientalis, typis R. i. eis einiorum , hujus Societatis, typographorum , 736,

Fis ante Nernesium linguae ADIaicae non desuerynt cultores; hic tamen sere omnibus excellere videtur. Eximium hoc industriae atque eruditionis documentuna praesectis mi Indicae,

iisque uillatim, qui Scripturae sacre in linguam Malaicam transsereti e provident, inscripsit, quonam sub imperio, in india orientali latissime patente, amplius viginti linguas ovis tres, minorum insulimn ratione non habita, reperiri assis it quas inter mines Malala una eminet. Atque huic, operea multis tractato, a se tandem perfecto, verbum divinum mandatum esse, betatur Autor, omnibus- votis exoptat, ut trandatio Malaicarum lux urum typispervulgara barbarae plebi millibeatur. In P sitione linguae si historiam scitu dignam

contexuit Grammaticus. Dicitur autem haec lingua eruditis Dissica , vulgo alaicia. Si cum Arabica, Persica comniatur, vulgaris est, teste libello Malaico, cui titulus Spm DP 3 eurum Melic ast extra patriam linguis eruditorum annum ratur. MaWicae nomen a Persico se quod locum vel patium significat, peti posset, atque adeo lingua haec dicenda esset spatiosa, quae longe lateque dominatur; neque enim in Insula solum, quam nos Sumatram, incolae inualus vocant, in peninsula Malacra, tanquam patria lingua colitur, sedis

43쪽

hodie sumito vocata, nomen accepisse censetur. enim, Iavam minorem, cuius -- -- ἀν Venena mei tionem mit, sumatram fuisse, pater ex ipsa descriptione ter rein regno ,m quanquam Lusitan insulam Sumba vam I s. vam minorem appellaverint. Sumatram a Iava non fuisse diaversam argumento etiam est vocabulum irat, sive Benio quod Arahlae seni, ij, in Iavanum, enuntiatur.

vis sive in X voce Iavae natum esse, nemo dubitat num prior syllaba be decerpta sit ex Iuban, an filium sigilificet, an arborem,' istin eclio relinquitur. Iam vero ex Itinerariis conflat Benzoin omnium pulcherrimum in sola insula Sumana proferri. Nec tamei solum his duabus insulis, verum etiam terra Malaicae strictim ita dictae veteres nomen Iavae in . posueruiat Ptoumaeus Lib. III Cap. a habet 'Iοιβαδου - ημαι ει Bocharti in Geographia sacra id interpretatur insulam Iavae, diu ersice N Indice insulam, ja-ba sive j ad Arabice hordei genus, notantea a proclivius

haec , - in Relig. Persen Appenae pag. fluere, dentur ex Persicora Malaico Disa, hordeum. Apud I 3. ρυ- terra Malala nominatur Taprobane: Λω α, 1προ-

- - probanen ident esse putant, quod Pro rari diu. Quemadmodum vero Autor animadvertit, plurum Indiae locorum nomina Pe sicae originis esse ita Tapr banen Persicum Dasseban esse sibi persuadet, quod Zeph icu dcm significat. At vero sciendum est, Indiam intra an

gem Persice vocari alabad h. e. supra ventum Maloeram extra Gangem, labad h. e. insta ventum. Verum hac ratione Taprobane variis insulis convenit, nisi inter urbem A gyrae civitatem dc regnum Petralch, quod etiam aigeiatum dei iotat, similitudo intercedere existimetur, aut unaaria inprimis pro Taprobane hi lieatur, propter o πcre. χ υτρνοτηειοῦον, quod huius insulae proprium est. Malaica dicitur haec lingua a populo in Sumatra ad lumen Malaiu habitante, di regnum alimbatas constituente. alaturin vero in lingua Diuilige by orale

44쪽

rim Palinbangica damna est celerem, agilem esse. Sub ultimo alaici sanguisus Rege, Demav GDuria an tres iuvenes, miraculis clari, se Oxandra M. posteros aiebant, Pag. a a.

tantumque fidelis gratiae sibi conciliabant, ut seniores duo ex ipsis Reges in Maniligk1ba QTandionitar eligeren tur iunior vero in selium alimbangi eveheretur, rege pri- sim si sponte administri primi mimus amplectente. Novus Rex, si non Ak-- M. nepos, imitat' certe nova mgna quaesturos, in remun amanis venit, Fae hodie Malai o musit, ibique, urbe Siva Pera excitata, suos sedem figere iubet; at haud longum temporis inter allum intercessat, cum a Rege terrae Madiapahit, in insula Iava, deturbarentur. Ali am igitur urbem exstruxerunt, Malaccam scilicet, quae Beu garum ditioni, eiectis Lusitanis, iam seculum prope adscripta est. Tertius Rex alaiorum alaceanorum se Maham go.

dis religioni dedit Regnum hoc, multis rationibus auctum, sat floruit, donec Lusitani veteres incolas expulerint, eosque novae rhis evocat Ida consilium capere coegeritat, quae, jo-ho dicta, adhuc Regibus suis paret. Eruditi Mala j linguam hanc vocant infra ventum usitatam, ob divisonem Indiarum, quam commςmoravimus Tam longe vero interdum termini supra ventum proferuntur, ut WEuropam cunctam,' omnem Asiam occidentalem, comprehendant, atque adeo Asareliqua insta ventum posita censeatur hine lingua Malaica haud exiguae telliaris parti servit, atque ab ipsis Sinensibus ma 37.gni fieri leti inelandus da linguis Insularum orientalium 39.

s. - testatur, linguae adagascaricae malaicae nonnulla vocabula communia esse is atriis quinque linguae, ei Opotius m genera traduntur: I lingua vulgaris; et ausica; ita e c. indignum putant, Regem dici edere, dormire, mor tuum esse Rex enim ex in m phras cibo utitur, quiesci evanuit O optimatum O montana, sive istica & s mixta, sive commerciorum. quidem negari non potest, i ram linguam Malaicam mixtani esse, h. e. radicos communes continere; at hoc ipsum plerisque linguis contigiti Malaliastior est Duma. Utraque multa hinc ex lingua. Tel'

45쪽

1, NOVA ACTA ERUDITORUM

liii , alabarim, de maritana, quae Braesumitum M vero in Malalaad inlabarica inter se longe discrepant.

Halucinatur ergo Herbeis Oin Bibliotheca orient sub voce um ubi has unam eandemque linguam esse, arbitratur Forte error inde natus est, quod alabaria a nonnullis, veluti a Cum I copleus , di ab Autorem graphiae Nubia . terra Male vocatur. Malatas Persice est raptor honorum line inlabari vulgo pro piratis Indicis habentur a Missi Danielsa in Liter. Contin XXII pag. δρ π XXXVII pag. δ Maleibat

populum montanum sigili ficare docent Lingua Sanshritana est male fere omnium lin Iuarum Itidicarum, praesei tim iii rei bus sacris dicitur modo Hansirit, modo Samsonam, modo Gerandam, sive Rirendum. Porro a Persis aliqua vocabula id Malaios transiere , quae maXime ad aulam bellum,& mercaturam, pertinent. Denique Arabica multa in Malaica irrepserunt, ex quo religio ullamedana alatis se probavit cum

66. praeterea ingua inlaica ab Arabica valde dissentiat. . Autor in eonscribenda Gmnmatica inprimis Priri in re rem vesti. gia pressit nec tamen plane neglexit mrbem in ager a notationes ni se umori iam linguae Malalam Ad Bibli clineam Malaicam colligendam usu est catalogo librorum in tri vo de Hrem, Bataviae venditorum item catalago librorum, quos fir Mi Mala in in bonis habuit quibus astantur designationes librorum ab Isaac de M. Murtis, laba. Hermamis Mede Horn, rellictorum. Quod ad Grammaticam ista attinet, Malati literis Arabum utuntur, quamvis ante. quam hamedani facti sint, iteras proprias tenuissent hinc omnes fere regulas orthographiae Arabicae suas secerunt Asdiderunt autem et Arabicis literis alias quinque singularis. soni, iunctis notatas, quae sentis is, a. Em, . a. o, PhGa, Nili, nec nisi in Malaicis vocibus adhibentur, raro autem l . o in Malaicis utuntur. Ex liis 3 literis sex : Noujs non connectuntur sequentibus reliquae connecti selent, adlubitis 3 ubique variis scribendi compendiis. Uterarum vis eodem

modo hic exprimitur, qui in translatione Sacrae Scriptum probatus Diuitiae by orale

46쪽

barus fuit: in immeros designandos literae, Arabico more, valent inlati tanaen decem isti numerorum signa Arabica, Pag - . Preter literas , aeque receperiant, atque Europaei Signa,

dium rarissime adscribuntur ii quis vero ea velit adducte, is in Arabica sequatur. Vocales esserendi ratio ex iis M. distetula est morennis haec pauca si post Furios sequitur, O laurum, Q. i. e longim, sive C inicum H, pronun tiando in Malalais Aprimendum est. De reliquis horis dia. λcriticis Diaetam, es , Hamari Metriari oc--h, parvindiversa ab Arabicis monentur. Diphthongos rite sic dictas 43 non habent Malali. Syllabas dividunt in simplices, compositas longasin breves. De sede toni hae risulae observantur In primitivis tonus rarius in ultima, plerumque in p. hultima, haeret, exceptis vocibus peregrinis, quae partim huius, partim suae ipsarum, linguae indolem sequuntur. Inderivatis praefixa tonum non mutant de suffixis plura notavit Autor Brevis tractatio figurarum grammaticarumis signorum Ssermonis distinguendi Arabicorum Libro primum claudit Liber secundus exponit naturam vocum, quarum aliae sun simplices, aliae duplices. Hae fiunt I repetitione, vocabulum idem bis ponitur, aut, ut bis legatur, addito signo Arabico numeri binarii, monetur , aut prius abrumpitur, ut alati, vir,

pro latilis i et conjunctione duarum vocum ejusdem innificationis, quarum altera Arabica esse potest 3 unione du rum vocum diversi sgnificationis, ut Mutam ii, oculis diei, sese indicati iterum aliae voces sint primitivae, aliae deriva 63. o. Preticulae Ea, ou prior praefixa, altera suria, ex radium formant nomen sibilantioni, si sines adsint tam sibilantia vum, quam adiectivum. Perin her&-- faciunt verba in va din ter passiva reli ea docentui exemplo vocis ' θας

unde beQuaestari docere; a adjari,soran doctrina, institutio;

'instar, doctor deasar, ter Auar, doceri 'ular H diligen- ter docere in diar μ diligenter doceri; et perdiar, an, 7 sinere, ut quis uiligenter doceatur. Porro aliae voces sunt

nomina, aliae verba , aliae particulae mitterdum tamen altera, alterius o ram induit. Nomina ratione generis, numeri, casus,

47쪽

, NOVA ACTA ERUDITORUM

easiis, aliam terminationem non accipiunt. Sexum potiorem arguit tali vir sequiorem paramputaan, foemina, ut rasDua rex; a V para vetvιm , reginaci animalium ratione privatorum genus masculum indicat inautan, stemininum bello. Numerus plurium effingitur vel repetitione, vel adiecta voce multitudinis Casiis vel ex mente phra sit, vel ex

Papso parriculis metriciis cognoscuntur. Hessivorum nominues gradus alter sormatur particulis ter, b, disi adu, - , Pessis, ob ah besar, besar deri pada, ratori gradus vero sit, mus particulis rer, tertineri mat, teriam, se misita mes torum ordinalium senis tu seu stu, urium, ne Lis; si 3, 'ompar ama, s i a non seu non , 6; talis, τ . opon, si buum,s p ioa ratus, Ioo ribu Iozo; s lis hyis , oooo. Pronomina demonstiativa sivit Mu, sta, ej- tu, amj, ego nos 'ang σω, hamu tu vos 'θα, ille Qilli. Alu, ego proprium est superioriam erga inferiori Pronomina possessiva exprimunt suffxa, u mu fa, meus,

tua , suus. Verborum nec tempora, nec persenae, nec

di ex fili vocis apparent; sed torum particulis opus est, v. g. bena psilol, verbero issi ollab , verberabam suda pil. o , verberavi, verberaveram 'a an pu OI, verberabo; janipil ol, verberans jan 'a an illoI, verberaturus. Quae IIo particulae passivum producant, paulo ante ostendimus. u. sor expositio particularum omnis generis Dbrs II finem aD fert L./ber III Syntaxi tradit, quae duabus partibus, convenientia i regendi potestate, constat Pars prior exigit, ut adjectivum substantivo postponatur Excipiuntur aliqua nomina multitudinis, ut se la tuon omnes domini. Pronomenis Det praemittitur sibilantivis emphaseos causa re ostio agi est signumdativi via dativi, accusativi;hnia dativi tablativi. epositiones gerundia quoque ei unti si duo subffintiva

IFG concurrant, utrum regatur, ex verborum nexu iudicetur;

interdum ei, quod regitur, particula de adest, ut piri riri Moi porta ex lapide. Generatim sciendum omnem vim regendi syntaxeos ex particulis nasci hine in eas accuratius

48쪽

rio is, cuius partes sint menstrat, vetius Aleusin his gulis nititur. Omne in osyllabum est anceps in poly- sis syllaba tono es a producitur, antecedens & siby-q ens temper corripiunturi Praecepta de pedibus desiimui

tu ex Salam πιο-ni Poeticavet ni, inprimis Hebraeorum. . et . Mem Belgica Grammatica tic Liris Arte poetica Horas Macci Poetae Malaici edum rationem non habuerunt; at Autor Iambo QTrochaeo primus usus est, aliis plures adlii cos. Mi 4 libertate relicta versus sunt vel sumtes, vel repentes, seu currentes. Illi, quorum ultima syllaba tono instructa est, G.

apud Arabes triplici modo fiunt. Primus est mu0 ad altermuradas, quem Malaica lingua aegre admittit & tertius u h ad quem, nisi in Arabicis vocibus, alaica lingua prorsus ignorat. Repentes duabus syllabis, sui similibus, termi aia. nantur. Nec tamen sollicite Malaj requirunt hanc similitudinem, cum vocales minus curent hinc sibi respondere posiunt 'dbona tuha r. Alternos utriusque generis versus amant Poetae; sed stantes in lingua Ialaica, nisi multo cum negotio, ideo strui nequeunt, quod lingua haec vix o vocabula oxy- 2I tona, paucissima vero monosyllaba, complectitur. Aliquotorminum generibus, duce et , minuit Grammatica Turcica, expositis, totum. His Pammaticum absis ituri se ast scitur Bibliotheca libroriun Malaicorum, ab Eurinnes script timis in rum si sint typis, alii mania, exa rati primum, ars. Θω nipirum opera in lucem proditi specimen s. Bibitoriim in linguas, abicam vertendisrum fuit Evai tum S. - -, studio Merii G - Haec revulario collata est cum illa, quam n Haete dedit libros reliquos addere voluiti hinc fronti Hus Evangelii inscripsit Het

49쪽

- NOVA ACTA ERUDITORUM

atque lalla aetas Evangesiui tum init Ex ii, gelia Durae & --is, Autore Da me omineri, emendante in Pag a 3 r. Iso munitis, v D. Miuub Ainstet ami, i Ga, muriae Molin. Quatuor c Evangelia versone paulum mutam, cum Actis Apostolorum idem Hem edidit Amstet. I 6sr, , i bentibus Praesectis iterum pes,licata sunt Amstet. 69a,

apud haeredes Pauli Matiost, perpaucis mutatis Angli, priorem editionem secuti, Evangelia, Achi Apostolorum luci exposuerunt oxoniae A. I 676, 4, in sola lingua Malaica, cum Dedicatione Thomae 'de. QPraesitione Thom Marshali atque a3 iterum A. I o4, ibidem. Psalmos priores Malaice venit D. van Hazel, quos mura tuae emetulavit ediditque Amstet i 648, 4, ubentibus Praefectis emta est altera editio in g, Amstet.. 669, apud Paul. Mittisso tertia apud eundem in A. 48o murnius denique totum librum Psalmoriam exhibuit, addita Belgica interpretatione A. I 6s2,4 Amstet iussu Praesectorum. Nescit Autor noster, cur murnius in titulo, se Psalmos eX Graeco fonte transtulisse dixerit. Iterum prodiit hic liber ibidems3 6. A. is 8 9 Succedit alius V.D. Minister, DanieIBraureiso, qui G

neta Malaice explicuit A. 662 4 mai Hagae Comitum, apud haeredes --πι-I---m mmae, iussu Praesectorum, quam missi Mattheto haeredes A si A. 68 7 restituerunt. --- totum quoque ovum Testamentum ina mai A. i 668 apudV inm, Murram in hicem misit sumtilnis i sociorum retum dieae. Varia adhuc Sacrae scripturae abice veris specumna passim occurrunt, typis nonduin sibiecta. I b. - μέ prae ter dicti Genesii Malalae interpretatus est, teste Frime retia

D n in antiquain nova Iudia orientali Iambu de Briri aegrotorum Inspectoriandanus, librum pGPsilmos imi steriores,& librii Masearet, in Malaicum sermonem transtulit. mouerius se interpretem os exhibuit, quemadmodiunyosia Spistis usi posteriorum Prophetarum, teste Valentinoe l. Simon de Large totius . Codicis versionem partim col- Iegit, partim ipse tentavit, quam vidua ejus D. Iacobodum do-s r. no dedit, cujus chartae, cum vita defunctus esset, in manus D.

50쪽

translationem sust is, quin tantum negotii in et oin

India excitavit, ut sis grande volumen hoc de amimento conscribi posset. Illam denique Valentisin, aliquamdiu rec satis A. I o Concilio ecclesastico Ambonensi, Bataviensi exhibuit , aliquot linguae peritorum Petri an der rem, Her- manni Mide de Horn,4 Cornem an de Stai, iudicio subjici .endam qui demtis apocryphis opus completum, literisque Belgicis 1hriptum aclilitis capitum summis, deprehendebanti

Plurima Valentini manu exarata, tibii Belgica, quae dicuntur, Statuum, ut norma, assumta erant Linguae genere paulo antiquiore utebatur, neglectis interdum Grammatices praeceptis Daniel veTo4 Prophetae minores rectius translati vid hantur. Hinc quaerebatur, cur versionem nec sui mitem n que in cultiore lingua, exhibuerit. Valentin-, se naevos emendaturum, pollicebatur, ita, ut, quae prolaturus esset, cum D. L--- versione comparari commendarique possent; at im

revinest, ubi posteridi ipsius specimen lateat. Μιοι - μ-minum Novum Testamentum inuice reddidit Halanii η- de rebus ecclesiae Ambonense, Bris quom tangine Graecis

rudem My U Mera opus transscrip e, dicit utrumque nega. - aue probatur, Z αδ remm post uoden sium

sepit ovum Testamentum, cum tribus prioribus libris Μομα parte quarti ubi deprehenditur versio Arabici , cum Malaica Vormii Ueri Autores Malaicae S. Scripturae versionis fuerunt Meuhior Leidec erus & et ι an der 'rm. Ille singulari imdustria linguam Malaicam didicit Antequam, suadente Concilio ecclesiastico Bataviensi Biblia sacra transferenda sumserit, conges

sit Lexicon alaicum, ac D Coccui Lexico Hebraico, ii tria Voliamina diviso, multa acidi clit, quae Batavia asservantur. Libros Mosis, Gravicorum, Eserae, Nehemiae Esther, Iobi, & PDAmos, ter librum Ruth semel. reliquum vetus Testamentum bis, transtulit Evangeliorum uilicam, Actoram Apsolicorum S DAsolarum Pauli ad Romanos, Corinthios, & GaIatao, duplicenIversionem dedit alicum Episolae adEphesios Capitis VI elsum attigisset, a morte interpellatus fuit. Petrus vo de Horm ,