Claudii Galeni Pergameni De compositione pharmacorum localium libri decem, Iano Cornario medico interprete. Nunc ad fidem variorum exemplarium perspecti & eorum recentissima collatione ab innumeris mendis emendati

491쪽

cum ipsum soldm per se pracoquendii esse:

deinde vero adiiciendum mel,atq; ubi iam cacabum ab igne auferre velis,reliqua am miscenda esse. Verum Heras videtur simul cum melle etiam alia ammisceri iubere. Et Vinum quidem rationabiliter quis tunc animiscuerit. Myrrham vero& crochi, melius est in fine cocturae iniicere,eo usque saltem cum aliis coquendo,aut olla in terra posita mouedo,donec omnia probe uniatur. Am plior autem coctura ipsoru , destruit facultata te aroma ticoru medicamentCru. Spuma

argeti equide δἰ plumbago, atq; alia multa metallica per coctura meliora tui. Crocus

aute &myrrha multaq; alia aromata in decoquendo vires amittunt. Itaque medii facultate pharmaci & symmeti ia, & coctura, moderatis inflammationibus congrua, a pliusque in maioru vigore,atque resuper in principiis& augmentis eorundem conueniens,iam relata est. Caeterum ad induratas inflammationes, quum iam praeterierit vigor, & nihil amplius influxerit, venerit autem tempus discutiendi, ammiscere conuenit ad stomaticum pharmacum aliqua discussoriorum. Talia autem sunt, Spumanitri, & ipsum nitrum molle, asiaeque pMtrae flos, & sulphur vivum. Sufficit porro ad praedictam medii pharmaci commen-

492쪽

surationem ammisceri Nitri quidem uncia dimidia,sulphuris aute uncias duas. Quod si neque sic praeparatum habeas ipsum,nem praesto sit tibi nitrum, aut sulphur, aut aliarpetrae flos: origanu in sapa, qua alii siraeon, nostri omnes hepsema vocant, feruefacito, nomaticoq; pharmaco addito,ac gargari sare iubeto. Si vero neq; sapa adsit, in aqua mulsa origanum coquito. Nihil autem refert etiam si hyssopia in coniicias pro origa- . DO,aut pulegium,aut thymum, aut thym-

hram,aut calaminthen, aut mintham odo-Tam,quam veteres hedyosmon appellant. At vero in vigore inflammationum, no solum nihil ex eiusmodi pharmacis adhibere

Oportet, sed etiam cotrarium totum': atque raro quidem stomaticis medicamentis uti, collutionibus autem & gargarismis mitigatoriis concoquere inflammationem. Cuius generis est, Decoctum pinguium cario Carum,& oleum lentiscinum in duplo vase tepefactum. Quin &ipsum stomaticu pharmacum in vigoribus gargarissare covenit, aqua mulsa dilutiore permixtu, aut calida sapa: quae si non adsint,aqua calida. Praevalere enim oportet tunc mitigatoriit S concoctori u ductum, velut in declinationibus discu ssortu, qui ex fortioribus constat m uicamentis. Porro meum pharmacum exsic

493쪽

Succo nucum omnium aliorum esse fortis simum opere experti estis. Ad vos enim so-da les loquor, in quorum gratiam maxime ad hanc tractatione progressus sum. Quod Vero etiam omnium vilissimum & parabilissimum sit,nemo ignorat, proiiciut enini hortulani viridiu nucum cortices, ubi ipsas

decorticarunt, ut vel maximos corbes nobis explere liceat gratis. Mel igitur solum ut pauperibus medicis Nam & illis oportet nos ea quae narramus communicare)d

ficit, quum eius fuerit penuria, nihil vero aliud,nisi quis vltroadeo aliud velit, Saepe enim hoc modo confectu pharmacu, nihilo deterius apparuit eo quod ex moris co stat, in quod tum crocu ,tum myrrha indebamus. Quin etiam si Alumen ipsi addere velimus,no est necesse scissum iniicere. Sufficienter enim adstringit etia liquid hi, quod aliqui phoximon appellant, quod vilis pretii & maxime parabile in omnibus regionibus existit, tenuitate tamen partiu a scisso deficit,& ob id etia minus efficax est. At vero si hortulanus aliquis aut ruralis hoc pharmacu sibi praeparare velit, habuerit gratis

quos coniiciat, cytinos aridos contusos &cribratos,Nominatur aute sic primogenita punica. Quo tempore enim arbor florere

desinit, fructus ipsius apparet figuratus in

494쪽

speciem punici mali, quem ablatum & iesi catum adseruare licet ad tempus fructus nucum. In sine enim veris cytini generantur. Desinente autem aestate ad perfectionem Veniunt nuces Quin & in terram decidunt multi cytini,aut a vento decussi, aut alio quopiam modo, quos collectos siccare tiacet, ut neq;hac parteCgenos medicos qui quam impendere opus sit. Nostis autem acidorum & acerborum punicorum, quorum fructus parum abest ut e sitari nequeat cytinos meliores esse, Quare etiam si ex arboribus eos auellas,aut nemo penitus te prohibebit,aut certe vilissimu pretium sibi dari pro eis postulabit. Caeteram balatastiti apta pellatu penitus cibis no conuenit, & si quis colligere id velit, quemadmodum origanu, di thymbra,ac thymia,atque alia huiusmodi gratis licebit. Itaque si balaustium velit

quis crud hi lusum ac cribrat u iniicere iuxta proportionem qua antea dixi, pari omphacio pondere,utile pharmacu ei ciet. At vetaro & cortices punicorum malorum, valde

parabilis res sunt, adstringendi vim suffla cientissima babentes, & qui ad praedicta statim in principio coniici queant. Optimum autem pharmacum reddetur, si iuxta id tempus quo punica nondum perfecte niatura

sirit,no tamen lonSe a perfectione absunt,

495쪽

eos cortices detractos conieceris atque id statim in principio cocturae succi. Oportet autem prius in mortario tundere, quo ipsorum vis uniuersa citius in medicamentum

quod paras diffundatur.

De o infectione'armaci ex malis punitis, ctar malis iliisq: stomaticis. O Vum vero tres sint punicorum ma- lorum differetie, Aliqua enim ipso ru sunt austera aliqua vero dulcia, & quaedam acida, Si quidem sola austera iniicias, magis adstringens pharmacum reddetur: si vero dulcia, suauius. Quemadmodum sane fortius siet, si acida tantum in das. Ego auiatem consueui par pondus uniuscuiusque generis ammiscere. Nam & alias ipsa sola matura punica mala integra una cum cortici bus tundo,deinde succum exprimo, ac cum

melle coquo,& non solum stomaticu pharmacum ori commodii habeo, sed & ad mututa alia utile, veluti iursus dicetur: atque fit hic succus ad omnia praestantior ex tribus punicorum speciebus,aut generibus,aut differentiis, aut quomodocunque quis appellare velit. Miscemus autem & ruborum fructus quos aliqui quidem a planta deno minant , batina, hoc est rubina appellantates : aliqui autem composita appellatione Mora appellant, apponentes quae a rubis Pro

496쪽

producuntur. Ex quibus sane succus similitater succo mororum praeparatus, melius illopharmacu redditur': sed minus validum eo quod exmuchi succo paratur. Quin & malorum cotoneorii,& pirorum sylvestrium,ac. mesipiloru succus similiter praeparatus, stomaticum pharmacti essicitur, deuorarique aptu, quit hoc quod ex nucibus constat deuorare non liceat: quaquam enim nocivum non sit,uelut atramentii sutoriti, tame stomacho non est comodum. Manifestu vero

quod & ex punicis costans pharmacu aptuest fracto & cibos fastidietati stomacho: d scit tamen ab eo quod ex malis constat.

Innocuus est etiam rubi mororu succus deuoratus,velut etiam ipsorum moror ii, sed

succus rubi mororii habet quid quod sto

niachum corroborat, quod ipsum moror usuccus non babet. Porro mel his omnibus succis non eadem proportione iniicitur. Plurimo enim nucum succus opus habet, &post eum rubi mororum,modico aute malorum, & punicorum, &piroru sylvestriu. Medius aute inter hos est mespilorum suciacus. At vero & ex cornis ac brabylis, &prunis apud nos appellatis pr paratur apud nos stomatica pharmaca,eode modo quem in principio de moris recensui, in quorum omni u confectione ratione quandam com-

- mu

497쪽

munem referam,hanc. Siquidem crassus apparuerit succus, statim mel ammiscerre oportet: Si vero liquidior sit succuypraec quatur. Susicipit autem piroru ac malorum succus:amplius vero etiam plurimorti fiuctuum, parem sibiipsis mensuram mellis.

Succus vero eoru quae multu acerba sunt,

velut est corni fructus,aliquando duplum, aliquando triplum mellis adsumit. Omnia

igitur haec citra noxam deuorantur. Si vero atramentum se tortuam mixtum sit,no valde deglutire oportet confectum pharmacum, praeterquam si iuxta stomachum aut aluum ulcerosam assectionem fieri suspicemur, Quin& si in ipso ore maligna ulcera fiant, praestant ex atramento sutorio medicamenta. Sufficit aut e drachma ad praedictam copositionem ammixta in qua unam mellis libra coniici est relatum Sed& plus quandoque recte iniicitur ad ulcera putrefacta. . Singula porro quae dixi iniiceret cet aliquando & musto uuaru austerarum quas Aminaeas appellant. Praestat aute vitimum mustum in hunc usum. Quod enim in principio fuit liquidius est & aquosius. In iicienda vero sunt ex praedictis pharmacis acerbiora,quemadmodum saepe vidistis me aut punica mala, aut balatastium, aut cytivos, aut arg7ptiae spinae fructum aut corna,

498쪽

aut aliud quid ex huiuscemodi adstringen-vibus ammiscere. Maxime vero aptus est

Rhus, siue masculino,siue muliebri genere ipsum velis nominare. Est autem duplex, Alter obsoniis inspergitur stomacho commodus alter a tinctoribus coriorum expetitur. Uter que vero musto incoctus stomaticum efficit medicamentum, cui ammiscuere licet etiam alia iuxta eandem proporti rem, velut in eo quod ex moris constat relatum est. At vero citra mellis mixturam,

mu stum solum per se in mellis compagem reda ctum,exemptis etiam quae alias induntur, bonum sit pharmacum in principiis,augmentis,& vigoribus. Ad declinationes autem si tedas addideras pingues,aut etiam in tenuia frustula cotusas & fractas easdem unicum Rhoe in mustum conieceri S, deindeq; interposita una die coxeris, donec sua e forum qualitatἴ in ipsum iniistum trans

mittant. Tunc enim tedas quidem eximero ac proiicere oportet, Mustum vero usque ad aptam compagem coquere, quo videlicet illiniri como de possit. Quaecunque autem prius ex adstringentibus iniici dixi in id quod ex nucibus praeparatur medicame-tum,ea Omnia etia accipienda sunt recte in

mustum addi. Quod si vero pretiosius e cere pharmacum velis iniicies etiam cassiarcor

499쪽

tortice,aut nardum indica, aut malabathri foliv. Aeque eniim ut pauperibus, sic etiam diuitibus nos pharmaca scribere oportet. Eadem etia praediistis stomaticis pharmacis iniscentur. Sufficit autem drachma una singulorum ex his tribus ad tanta medicamenti symmetriam ac comensurationem,

iuxta qua libra mellis una coniicitur. Nihil vero laeseris si ad singulas drachmas adhuc

dimidiam apponas, Ut in totum quatuor drachmar & dimidia fiant. Caeterum ad in duratas inflammationes coniiciuntur quae generosius discutere possunt tuo videlicet& cribrata. Tempus au te indendi ipsa non

est principiu, sed ubi prope perfecia coctii

fuerit pharmacu, aut etia penitus coctum, olla iam in terra deposita. Sunt aute haec costus, amomum, & quod Macer appellatur, Nominatur autem sic cortex quidam aromaticus qui ex India affertur, multu calefaciens & adstringsis. Quin & cyrenaicus succus ad discutiedas indutatas inflamationes aptus est, queadmodum eti1 Medicus aut aliquis eorum qui postea celebres facti sunt. Pauperibus porto pro sumptuosis diccussoriis pharmacis,aut dictamnu aut ac rum,aut Mensa,aut pyrctbru,aut cardamoniti aut sinapi iniiciendu censeo pari po dere, ita ut ad triu drachmaru pondus eorum mix

500쪽

mixtorum moles perueniat, ad praedictam, in principio stomaticorum pharmacorum sy mmetriam,in qua mellis libra habebatur Si vero quatuor aut quinque drachmarum. pondus ex his explere velis, magis discus sorium pharmacum habebis. Semper enim,

pro constitutionis affectuum proportione, augeri ac minui pharmacorum vehementiam oppriet. De confeci ione pharmaci eae mussio, ira quo etiam parabilia diuersa. .

IN pharmaco ex musto, ad decem musti

heminas, tres iniicimus heminas Rhois coriariorti, aut eius qui obsoniis inspergiatur. Si vero utrunque iniicimus, virtusque unam & dimidia, aut paulo plus sumimus. Iuxta proportione verd etiam ex discussoriis quodcuque tandem in promptu habu .rimus. Quod si vini tantum habeamus adstringendi vim habens , quod in principio

iniiciamus,aut unu saltem discussorici quod iuxta finem indamusJx illo totum pondus immittimus quod ex omnibus alias consaretur. Quae igitur dicta sunt in medicamentum ex nucibus coiicienda, ea omnia etiana,

in pharmacu ex musto indantur Quin &quae is hic non dicta sunt, amplius iniicere licet. Velut gallam omphacitio appellata, init extremitates mollis rubi,aut rubi canita