장음표시 사용
21쪽
patria a se uno demum inventa gloriatur. Procul dubio, inqest, hactenin ignorata fuit patria Properiit. Nam quad Mevaniam, quae hodie de gna dicitur, putarunt ,futantur Et infra. rauares csas esset Propertius o quis sit lacus Umber, quaque hic a ripienda si Mevania primi indicavimus. Denique meo periculo Amerinum fuisse Propertium omnes mihi concedant necesse eis. Quid lpote confidentius λNunc argumentum , quod eam in rem dicit unicum est: Properati patriam in monte sitam esse, Mevaniam ver non esse is monte sitam. Igitur non posse Propertii patriam esse. Sed hoc negamus. Jamque satis ex iis quae supra dicta sunt, falsitatis arguitur propositio, quam nullius probationis indigere putat Scaliger Dixerat quippe Propertius arces patriae suae non in clivo lesse, sed de vallibus scandere, sive in editum extolli. At Burdo , Scaliger, ad ravim usque oggannit eam in colle, aut edito clivo- sitam a Poeta praedicari. Cum Poeta, inquit, mani-
fesse dicat ρatriam sam in colli filam , quomodo Mevania, quod oppidum in plaAitie situm es, erit ejus patria st Et iterum: Patris veriti in clivo fuit. Et tertium , In montanis patriam sam ipsemet construit. Et quartum: Suam patriam in colli ponit. Jam
si quaeras, ubinam hoc Propertius dixerit, cum ejus rei in verusibus supra recitatis ne minimum quidem vestigium , sed contrarium potius appareat 3 duo, tibi Poeta ora amrrer, quibus sibi, quod ipse consomniavit, plenissime expressum persuasit. Primum enim scribit Poeta :Scandentes s quis cernet de vallibus arces.
Quis ergo jam dubitet, quin ipse patriam suam in colle ponat 3 Ain' vero Burdo, Soliger, in colle Poeta patriam suam ponit 3 Nonne tu ipse in editione tua posuisti, de vallibus, quomodo in omnibus manu, sormaque descriptis libris legitur, non de collibus Jamne igitur te stultividum , veI potius amentem fuisse sentis, qui cum tibi novum quid, id a nemine unquam dictum invenisse videreris, voluptatis vi praeceps actus ne oculis quidem dehinc sincere uti potueris , α in Poeta costibus pro vallibus legeris. Alter Poetae locus est:
Scandentisque axis tosirgis vertice murus.
sic enim de ipse Burdo, edidit, & axis voce editum collem
22쪽
significari Juvenalis , Statii, & Silii locis docere conatur. Sed
omnem in istis quoque Iudit operam, velut ipse ejus subscriptor,& adstipulator Passeratius fatetur. Primum enim non ea vocabuli axis est significatio apud tres illos Poetas. Deinde si omnino id significaret, aliter catuli longe olent,aliter sues,id est,tonge ab aurea Propertii aetate trium illorum Latinitas degeneravit quod non uno loco aperte fert aequalis eorum Quinctilianus. Tertio, non est in veteribus Propertii libris axis Nam in suo Passeratius legi ait arcis, idque probat. Sed in aliis Metellus invenerat , ut nos supra posuimus. Sed sive at is sive alius legas, non aliud dicere Poeta voluit, nisi quod ipsum prius dixerat, turrim scilicet, sive arcem lateritio muro impositam valde editam, Sc eminus conspicuam fuisse. De Oilibus , inquam , non de cossibus, arces illae consurgebant. Nunc porro audiendum , quo pacto idem Ameriam Pro. pertii patriam fuisse vincat , Propertii patriam ait se in elisa positam , esse antiquam, esse continuam Mevania campo, O despc
ctare lacum Vadimonis. Hac omnia convenire Ameriae, Ameriam
itaque esse Properiit patriam. Sed primum membrum hujus propositionis jam falsimoniae revicimus, patriamque Propertii in planitie positam demonstravimus. Secundum ex Poetae verabis cogi non potest; non enim ille oppidum , in quo natus erat, 1ed Umbriam antiquam vocat. Τertium ita esse assentio, cum oppidum Mevania non sit in medio illius campi, sed pro. pius aci oram sive extremitatem sita. Quartum esse falsissimum ex supra dictis patuit. Vadimon enim est in Hetruria plusquam triginta passuum millia a Mevaniae Campo remotus, interjectis altissimis montibus. Nihiloque verius, quod & appingit Burdo, Amerinos se quidem Mevanates, resinon Mevanienses. Nihil enim Ameriae est cum Mevaniae sive oppido, sive campo.
Intervecta etenim terrarum millia multa
ua varii retinent montes, O secla feram' Falsum etiam discrimen est inter Me nates &. Mevanienses; ut Mevaniensis scilicet sit natus in oppidos Mevanas vero natus in planitie. Nam tria omnino campus ille habet oppida, Mevaniam, Hispellum , & Fulginium, quorum cives ab Auctoribus Mevanates , Hispellates , dc Fulginates appellantur: cui consequens est, ut quoniam qui Hispellum, ερ Fulginium sortiti sunt patriam, bc in medio Ne via campo nati sunt,
23쪽
Mevanates tamen dici non possunt, absurdissimum sit Ameri,
nos Me natibus contribuere, quorum patriam in alto monte circiter viginti passitum millia distante politam esse constat. Neque tamen Mevanates negaverim eosdem recte Mevanienases dici. Nam locus Plinii, quo Meva tes a Mevaniensibus diastinguuntur, mendose legitur. In omnibus enim Plinii anti qui Oribus exemplaribus, non Mevaniensis , sed Mevanionensis,
idque perperam legi doctissimus Cluverius monuit, qui de
Mevanissensis legendum docet. Caeterum Propertium recte Meia manatem dici, tanquam ex oppido Mevaniae natum, ultro confitetur.
Addit praeterea Scaliger : Praeterea O Elad. mire convenit, quod ait patriam suam deffectare lacum Umbrum, qui lacus non alius est, quam ide Vadimonis lacus veteribus celebratus. Hoc plane e inoitur Episola Ptinii ad Gastam lib. S. Exegerat, inquit, prosecer meus , ut Amerina praedia sua inficerem. Hac perambu tanti mihi ouenditur subjacens lacus Vadimonis, orc. Iunius Philargyrius e Clitumnus o De- or lacus in flnibus Spoletinorώm, ex quo bibentia pecora alba fiunt. Lacum Vadimonis Clitumnum vocar , quod ab eo Iacu Cluumnus emittitur. Vides Ameriae lacum esse Vadimonem 'Hic enimvero nihil denuo demonstrare attinet, quanta sit inscitia, Vadimonem vel in Umbria ponere, vel Clitumnum diacere. Satis enim jam haec rejecta sunt. satisque ostendi nihil ab eo , qui vel primoribus labris litteras delibarit, dici po
tuisse stolidius de indoctius. Hoc tantum addere libet, Philargyrium minus proprie Clitumni fontem appellasse lacum, cum eum nonnisi late patentem sontis gurgitem esse, praeter Pli nil auctori ratem ipsa αὐτοψία omnibus probet. Fieri tamen potest, ut Philargyrius Virgiliane loqui voluerit. Nam 2Eneid. Iib. 8. haec AEneae ad Tiberim verba sunt iu uo te cumque lacus miserantem incommoda no Tra
Ubi Servius : Lacus e se quoddam Luntis adsuc aqua receptaculum , ct dictas lacus quasi lacuna , ex qua erumpens aq a Uicit fontem, qui cum suere carpit, alveum facit. Similitcr de Valerius Maximus lib. i. cap. 8. Iuturnae lacum dc fontem indiscrimin tim dicit.
Quod vero ad Plinii locum attinet de lacu Vadimonis
24쪽
Amerinis praediis subjecto, id Cluverius recte de C. Deo Am
rino , non de Ameria accipiendum docet. Nam Caslestum illud est in Hetruria, cum Ameria trans Tiberim sit in Umbria. Hoc autem loco merito quis obstupescar,cum eodem 8. lib. duae sint Plinii Epistolae, quarum octava fontem Clitumni, vigesima vero lacum Vadimonis curiosissima narratione exequitur,
uomodo adhuc Scaliger sibi persuadere potuerit Iacum eum. em esse Vadimonem , dc Clitumni fontem. Quis dehinc ullius rei fidem belluς habendam putet Quis eum quoties intolerantissime de novis, & a se primum inventis opinionibus
gloriatur, non ad idem exemplum magno conatu maximas nugas agere exploratum habeat λ
25쪽
EX LIBROTH AD DAEI DON NOLAE L C.
Gemadmodum Graecarum urbium plures de Homeri pa.
tria inter se dissidentes sinsulae ipsum ut civem suum si hi quondam vindicabant, ut refert Cicero Orat. pro Archia Poeta, necnon Aulus Gell. lib. 3. cap. II. Noch. Attic. Septem urbes certant de stirpe insignis Homeri Smyrna , Rhodiu, Colophon, Miamin, Chius, Argos, Athenae. Ita ferme dc ini Umbria Italiae Provincia antiquissima plures inter civitates dc oppida non absimilis de Properiti Poetae patria aemulatio, dissensioque dudum vigere pernoscitur, nempe inter Ameriam , Fulginium , Assisitum, Hispellum , Trebiam, Mevaniam, Montefalchium, dc Vectonium, quibus de addita est nuper Perusia; quarum quidem urbium cives singu-
Ii Propertium ut civem suum repetunt ac vendicant.
Raphael Volaterranus , Petrus Crinitus, Ambrosius C lepinus, Domitius Calderinus, Philippus Beroaldus , Marius Equicola Joannes: Ravisius Textor doannes Maria Catanaeus, Leander Albertus, M. Anton. Bonciarius, Philippus Cluverius, plurimique alii non parvi nominis Scriptores Mevaniam veriti patriam fuisse existimarunt. Josephus Scaliger Propertii patriam hactenus ignotam sese primum edocuisse gloriatur, illamque Ameriam esse contendit. Lilius Gregorius Giraldus Histor. Poetarum Dialog. 4. Franciscus alumnus in fabrica mundi n. 619. Justus Lipsius lib. 1. Antiquar. Lech. cap. Io. Laurent. Schraderus Halberia stadiensis lib. 3. Monumentorum Italiae, Christophorus Saxus Perusinus Assisium Propertii solum dixere patrium. Nonnulli alii Fulginium asseverant ; alii solidiori ratione
Trebiam adstruunt, Montesalchium alii malunt, alii Vecto.
26쪽
nium autumant; tum denique felix Ciatius Perusinus ipsam
Perusiam Properiit patriam esse contendit. Ego autem veram germanamque Propertii Poetae patriam
esse Hispellum assero, quod quidem solius veritatis & rationis ductus studio ita perspicue me demonstraturum confido , ut nullus in posterum subsit hac de re dubitandi locus. Propertius quidem, quantum licet intelligere, tribus in locis de patrio solo suo clarius egisse videtur.
Primus locus est in Elegia speciatim de patria sua ad caucem primi libri Tulli ini cripta.
Secundus est Eleg. r. libri . cui de Urbe Roma titulus est. Tertius denique ac postremus est ejusdem Eleg. i. l. . nonnullis interjectis versibus. De quibus nobis est sigillatim dicendum. Quod ad primum attinet locum, Tullo cupienti proprios Poetae Penates ediscere respondet Properitus in haec verba: malis o u Me genus, qui sint mihi, Tulis , Penates, maeris .pro nostra semper amicitia.
Si reosina tibi patria sunt nota sepulcra , Italia duris fetura temporibus , Gm Romana suos egit disiordia cives , Sir mihi pr/cipue pulvis Hetrusa dolor. Tu projecta mei perpessu ei membra propinqui, Tu nulla miseri contegis ossa solo. Proxima suppa j Po contingens intria campo Me genuit terris fertilis uberibus. Quibus quidem Poeta significat, deploratque patrem suum
Equestri Dignitate & Triumvirali potestate ornatum cum plerisque Romanorum Equitum & Senatorum , devicto ad Perusiam L. Antonio M. Antonii fratre, ipsaque Perusia capta utque excisa, ad aram Caesaris Idibus Martii hostiarum more interemptum, quod ejusdem L. Antonii partes esset secutus. De qua Romanorum caede Suetonius in Augusto A alii. Tum Poeta Tulli percontationi satisfaciens subdit: Proxima supposto contingens Umbria campo Me geηuit terris fertilis uberibus. Quibus quidem verbis Umbrum sese , & in Vmbria natum profitetur perspicue: unde exploratum habetur , ipsum, non Perusinum fuisse, cum in Hetruria , non in Umbria sitam esse Perusiam constet apud omnes.
27쪽
Secundo loco agit Propertius de natali solo suo Eleg. i.
lib. . cui de Urbe Roma titulus est, ubi de Romanis plura praefatus, aliquando fore, ut Umbria elata ac tumida suis ipsius carminibus superbiat, vaticinatur , seque Ronianum Callima chum pronuntiare non dubitat: Ut nostris tumefacta superbiai Umbria libris Umbria Romani patria Callimachi.
Quia nimirum ipse dicendi forma Callimachum Poetam Grim
Persit deinde Poeta , suisque ex libris magna auspicatus illud plane suum declarat natale solum , quod muris seu arcibus , tanquam arduis munitum propugnaculis , ex vallibus
conspicitur emergere , cum ait: Scandentes si quis cernet de massibus axes , Ingenio muros aestimet iri meo.
Quo quidem dis hicho Properitas quasi dextram ad Hispellum ejusque scandentes Lares intendens, si quis, inquit, de vastiabus arces fueris conspicatus a cendentes , muros idos meo aestimet ingenio, siu a res ins meae se patriae intelligat. At Scioppius ex istis versibus, ut nostris tumefacta Iuperbiat Umbria, &c. & Scandentes si quis cernet, &c. Mevaniam d signari contendit. Propertius hic, inquit, satis signi scat patriam suum in planit e esse positam. Sed istud ex Poctae verbis nequa. quam cogi potest, immo contrarium plane colligitur. Hispellum sane E media vallis planitie, qua a fronte, ac lateribus perbelle circumdatur, ita suis cum turribus, turritisque moenibus assurgere, de ad placidi collis verticem scandere adhuc ex parte conspicitur ut in tota regione simile illi oppidum ex situs specie non sit invenire, quod nempe tanquam speculum in specula mediae vallis collocatum inter Spoletium & Perusiam quindecim millibus passuum ab utra que aequaliter distans civitate universam vallem Clitumni in primis Tiniaeque fluviorum aquis irrigatam prospiciat. Aliae vero civitates , Mevania , Fulginium, Camerium, in plano jacenti Assii sium in collis latere extensum cubat. Vectonium pariter, Trebia, & Montefalchium in collibus inter se oppositis ex parte abdita abductaque oppida locata visuntur.
At Hispellum in medix vallis specula, quasi speculum col
28쪽
Et quamvis forsan hodie Hispelli turres multo pauciores
recenseantur, longe tamen plures olim extitisse pro comperto est , earumque alteram antiquitate & magnitudinet potiorem, totius populi Hispellatis consensu, an. 1336. sub Clemente VI. Papa eversam fuisse constat. Tertio loco agit Propertius de patria sua in eadem Eleg. t. lib. . nonnullis versibus interjectis, ubi parentis sui caedem, dirique sui sideris acerbitatem rursus ingemiscens magis peculiari quodam studio patriae suae fines demonstrat.
Umbria te nolis antiqua Penatibus edit ;Mentior , an patria tangitur ora tuae PQua nebulosa cavo rorat Mevania campo, Et lacus aestivis intepet Umber aquis. Scandentisque axis consurgit vertice murus, Murus ab ingenio notior ide tuo.
que legisti non illa aetate legenda
Patris, oe in tenues cogeris irae Lares. . Nam tua cum musti versarent rura juvenci,
Abstulit excultas pertica Irisis Fe1. Mox ubi bucta tuo , o c. Hic etiam licet observare Poetam nec hisce versibus natale solum suum nominatim, sed illius solummodo fines ac terminos sub Hori Mathematici seu Genethliaci persona recensere voluisse. Ait enim se editum in Umbria Provinciarum Italiae antiquissima, solique sui oram patrii eam Umbriae partem attingere , qua nebulosa caeto roras Me nia campo; atque hinc equidem planius liquet Propertii cunabula nequaquam esse Mevaniam asserendam, teim quod non patriam suam, sed oram patriae suae dixerit, his verbist patria rangitur ora tua, qua nebulosa cavo rorat Mevania campo; tum quia ut, cujus ad verticem consurgit murus, suam proferret, declararetque patriam , Hispellum scilicet scandens in collem, continuo ait .
Scandenti que axis consur is mertice muruου.
Tum denique quia Mevania acclinis non est, neque conscendit, quod ita ad hodiernam usque patet aetatem, ut nemini
dubium esse credamus. Quod etiam jam pridem canebat Si. bus Italicus libro sexto Belli Punici. Vbi latis
Projecta in campis nebulas exhalat inertes, offert.
29쪽
Ei sedes ingentem pascens metania taurum
His urbes Arna, O latis Mevania pratis. Deinde Poeta suam clare patriam non esse Mevaniam signi ficasse videtur , cum dixit suum natale solum ad Mevaniae campum, seu qua nebulosa rorat Mevania, esse contiguum: his enim profecto verbis Mevaniam excepisse censetur; quoniam
particula illa, qua, ibi idem sonat, quod ex ea parte. Et dum illico ait;
Scandentiaque axis consi ii vertice murus.
Hispellum ipsum proxime in collem scandens, cujus ager Me vaniae ipsius cavo rorantique campo cohaeret, pulcre simul que clare, vel Assisio exploso , quod a Mevania longius, novem scilicet passitum millibus distet, demonstravit. Ad haec, si Mevaniam natalem sibi sedem asserere voluis set Propertius non eam sane veluti ludibrio odiove nebulosa dixisset, neque obscuro & caliginoso, sed honesto & illustri, ut celebre oppidum, caramque decet patriam, decora siet epi. theto. Nam voluit Poeta existimationem dc sibi de patriae non turpitudinem, comparare, subdens, Vt nobis tumesueta superbiat Vmbria libris, Vmbria Romani patria Callimachi. Praeterea si patriam suam revera Mevaniam esse declarare
voluisset co versu Poeta, nebulosa cavo roras Mevania campo, &c. non alia descriptione seu additione opus fuisset: verum cum animo ac mente Hispellum complecteretur , fi musque esset ea in sententia, qua patriae quidem fines de proprietates proferre, illius vero nomen omnino reticere decreverat , addidit muros patriae suae ex mallibus sicandentes prospici, & ad verticem emergere. Quod quidem uni Hispello, quoquo modo sumas, unice congruere liquido patet. A media namque valle, ut diximus, δc a Mevaniae campi ora, cui Hispelli jungitur ager, Hispellum ipsum leviter cum suis muris, seu arcibus ad collis apicem consurgit. Quos quidem patriae suae muros licet conspicuos de notos ab sui ingenii monumentis notiores fore dc illustriores vaticinatus est , cum dixit Properatas. Vmbria te notis antiqua Penatibus edit, sec.
30쪽
Scandenti que axis consurgit ortice muras, Murus ab ingenio notior ilis meo.
Quae cum nullo pacto Mevaniae possint aptari, Hispello au tem Mevaniae vicino scandenti in axem & collem emergenti mire consentiant; pro certo Propertii patrium solum ac natale Hispellum dicendum , planeque habendum est. . Porro constat etiam neque Assisium esse divertii natale solum , ut pote quod non est agro Mevaniensi, nec Perusino fini timum , nec quicquam cum Umbri lacus aquis habet commune, quin imo ejusdem ipsius lacus Umbri, seu balinei ad Clitumnum Propertii temporibus Hispellates dominatum G btinebant, eoque utebantur, ut refert Pha: Jun. Lib. 8. Epistol. 8.Sed neque Ameria Propertii Patria dici potest; sera extra vallem Spoleainam longe sita est, triginta dc amplius pas. suum millibus distans a Mevania, longiusque a Perusiae fini. bus abesse oculis & sensit omnibus, qui regionem incolunt aut perlustrant, percipitur. Tuderenim civitas , ejusque ager, aliaque oppida, & montes ac fluvii illam, daspescunt, ac disterminant a Mevania ac Perusia. Vectonium vero, nunc vulgo Aliena non esse Propertii pstrios Lares inde facile demonstratur quod nulla Romanae antiquitatis vestigia in eo possint inveniri, neque etiam apuclStrabonem, aut Catonem , aliumve antiquum Scriptorem Vectonii mentio habeatur , sed apud Plinium solummodo qui nonnisi diu post Augustum libros historiae naturalis scri psit, qui lib. 3. cap. I . Vettionenses, qui Lusitaniae etiam sunt populi, memoravit. Atque illud apprime notandum est, haud longe a summa Hispelli porta, vulgo Sancta Barbarae, locum quemdam etiam
num oleis consitum extare, a Poeta per antonomasiam a Properito nimirum , ad haec usque tempora nuncupatum.
Quod vero ad Fulginium, Trebiam, & Montefalchium spectat, aliudve, si quod est oppidum, plura de his stuperva
caneum proloqui censeo, cum rationes omnes ac auctorita
tes pro Hispello ita nostrae suffragentur sententiae, ut plane
evincere existimemus. Istae enim omnes civitates aut novet
sunt, de diu solum post Propertium narς, vel ita situ disposit , ut ipsis quς de patriς suς finibus ac situ declaravit Pro.