De lingua qua maximum est morborum acutorum signum. Opus, in re medica, novi argumenti ... / [Prothus Casulanus]

21쪽

iamregarium esse sumptam a Lingua fieri cario

De sigm quoadMκteriam Cap. II. Eatenus Linguae igna morbosiudicent Cap. III. i modio tempore inspiciendi Linguam Capis. Tinguam ma e fanam, temperatamregulami inmensuram aliaruvi, qua ab illa τε edum

g emissici, Lingua, in exercitis, Velocio minren peraturis in anniforis. V. ' in cati cingua in vigilia, O somno Capit. an omne siccorum colores,qui pectanturm Vrinis in sint in Lingua UUL TVtrum colores in Imgua O Vrinam alia e quam ex humoribus Cap. IX. ozDe tingua Alba Cap. X. 63ω -

22쪽

uti signis et inguas c

23쪽

uid notet Cap.

cerba, austera, ct eiusmodi qualitati ruisse

cta Cap. VIII. IoJ. oes demonstret Lingua tumida Cap. IX Ioue uid indicet Lingua exerta. Io

rotunditas, liuor durities, ct ec tau in Zingua Cap. VI. iis quid induet uor albedo ct marticulatio it

De cavo signorum Lingua Cap. i. M Causas se norum lingua alia esse in cerebro altas in corde, alias in hepate alias in pulmone, alias misen riculo, alias in ipsa singua, aliam esse ipsammer linguam, alia esse in horum plurimis. Et primo e causes, quaesunt inccrebro. Cap. I. Iar e causi gnorum Linguae, sunt in Corde Cap.

IIII. I

De causi signorum Lingua, quaesunt in pulmone. De Musi, quaesunt inventriculo. A De causi

24쪽

Die fiscolorum Lingua p. I. t 2 De causa nappetentiaepotulenti infe evrente, ita summa Lingua ariditate, Cap. VII id σDe causis exsiccationis, ct insuauitatis Lingua post superata ebrem Cap. VIII. Di o De causis balbutiri Lingua melancholicorum Capis IIII. tqs.

Ex quibus pendrat mors salvi in rot tantibus, Cap. I. 169Quomodo animalis virtutis imbecissita. O colore Lingua cognosi turi Cap. LII. si

25쪽

DE LINGUA,

QVA MAXIMUM

EST MORBORUM ACUTO

LIBER PRIT HVS. Linguam ese tertium, se maximum mor

borum acutorumsignum.

CAPUT PRIMUM.

Vi indiciis cognoscendi morbos,quae maxima esse dixit Gal. i. ad Glauc Pulsum nempe, Vrinam, quod is cordis,4 arteriarumdispositionem, haec

26쪽

b c vero hepatis, ienarum consi i tufionem denuintient, Tertium adjjciendui proxime validum, quod proposuit Hippoc lib. sexto pia C m. dum dixit linguam indi- infra id in Hippoc linguae tem re bas conce-lor, quapropter ex his seu os cogi sinus. quid , de iudicio, i , apii u sumitur, ita erudita, di irrcthodica tractatione, ita ir hi dexteria tale, labor tolerantiad. Ieruit Gal. ut omnibus non dicam operam, crispem operae de

nibi is conueniunt, i initiatis ad doctrinam

xima non videtur suisse Galeno cordi ex. in disputatio, quippe qui solidum aliquem

uadendum eri r

super

27쪽

ber Primus aliqua affectione, quantum' iis piam

existimaret cognitionem de vi in is adiuuare

curationem humanorum morborum perfectam vero, methodo is ordine digesam disciplinam neglexis videtur nec enim liber DE vini Ni s Galeno ascriptus, inscrtus quartae classi Iosepho structio Polono interprete Galeni liber censendus est. cum in ecensu librorum ipsius non ponatur, sed farrago quaedam concinnata ab aliquo ex iis , quae I heophilus, Aetius de urinis scripterunt, Quare Actuariu Graecorum sere omnium nouissimus post Alex de Th oph. videns scientiam de urinis velut maximam causam , quae tantum sundamentis in is extaret, suscepit laborem, pro viribus exaedificandi ad tectum usque disputationem istam , quam quadripartito complexus est

volumine , quorum primum est D Dip-pERENT iis, Secundum DE IVDi Cris, Terrium DECAusis, Quartum D PROVIDE N i Ex v RINI CAPTANDA, in qua quantum aliis praestiterit, posteritatis iudicio indicatum est, quaesiummopere hanc tractationem laudat lamplexatur. De magno autems o,quod ex lingua capitur,nem quod nouerim, artem tentauit scribere: idcirco re-

α digens

28쪽

- De Lingua

digens in illam ea, quae Hippoc. Cal. tam. quam fundamenta praeiecere, artifici is me. thodo instituens primus omnium exactam do-etrinam facere conor fisus omnium bonorum largito i Deo, qui ausus meos secundet.

Lingui significationem necessariam esse,

r quonia tri e Neotericis nonnulli,inter quos Santorius libro, quem edidit de methodo' uitandi errores in arte medica, hanc artem per linguam iudi- candi inutilem , aut nullam esse cripsit,idcirco enitendum est mihi ostendere certum esse indicium quod ex lingua sumitur, imitanti hac in re Aristoceleria, uno e multis locis primo Post qui cum illi propositum esset instrumenta docere scientiam pari endi necessariam, optimum factu iudicauit disserere aduersus Platonem , qui scientiam ese Reminiscentiam argutabat, & Scepticos, Pyrrhoniosque,vi ex noua Academia Plato

29쪽

Liber Primus. F

nicos, aliosque Sophistas, qui omnino scient om de medio toliebant ea enim sublata Om inino superuacuum est instrumet sciendi per quirere, etiam imitari Hippocratem, qui libro iis arte , Medicinam esse aduersus eos, qui id negabant, ostendit. Propositum est itaque mihi, methodum notificandi morbo ma gnos, di occultos ex signis dare quae a lingua sumuntur quamcertam, uniuersalem esse

signiscationem negant ali iiii, quibusdam sistrationibus: quas ubi proposueroita diluam ut nihil statuere aduersiis hanc veritatem ideantur. Censuit Galenus1ex de mor. hi temis . linguam non secus ac viritium indicare, quaenam affectio sit in hirmoribus, nec tamen F i id verum esse putant nam sic argumentantur.

J Quae ex lingua certo colliguntur prodeunt an sapore linguae adhaerentium humorum, vel a ra colore eorum linguam tingentiumri quare si lingua ex alijs causis alteretur maculetur, dicimus ei signis linguae non posse senapcrali quid certi colligi de internis humoribus prae dominantibus hinc qui inferunt hanc conse- ntiam Lingua est aspera, nigri sicca, er go humores peccantes sunt calidivi seruentes: valde errant quia consequentia non est de omni per se, cum multi sint qui habeant glabram siccam linguam non ob idem peccan- 3 lem,

30쪽

ι De Lingua

tem, sed ob alias causas icit enim non uno loco a Galla Hi p. relatum est, lingua asperas siccas redis i in il is, qui ostenent apertum, quia aer absumit linguae madorem: similiter asperam reddi cum catarrhias stillata capite. haeret linguae ad haec aliquando nos videre ex hypochondriacis sine febre linguam reddi adeo asperam, ut cori specimen annulari videatur,&demum talem reddi ob immode ratam caliditatem humorum peccantium .His rationibus conficere se putant, linguam non praebere nobis signa certa Muniuersalia ad inuestigandos morbos Adijciunt his uicennae auctoritatem duorum locorum, quOrum alter est lib. 3. Fem 3 1. tractatu primo, ubi habet se quandoque denigratur m eua ex duritiest e is, o sentitar durities eius atque rugitus cum premitur,o non est cum afebris separabilis imo quandoque est. Alter tib i. Fen. a. odi. 5 cap. 3, cognossere pero ex colore lingua complexionem lonia luest dis ile quare inferunt, si dissici lecti ex colore linguae cognoscere quae sunt invenis reiculo, quanto difficilius crit cognoscere humores peccantes in venis Mau; partibus Huputanti Hippocraticae malenicae veritatis quadratam basim euertere at heu miscri toto Caelo falluntur . nam quod assu naunt Quae ex lingua certo colliguntur pendent a sapore linguae inhaerentium humorum, vel a colore