장음표시 사용
41쪽
ribe primuου. Proponuntur quinque Generalia Capita huim artis, de Primo mulsa
Ostquam artem hanc ex linoiqua significandi, esse proba- uimus paulatim gradum faci
mus ad proponenda generalia eius capita,qus quinque sunt. i nam primo Physiologica insus persequemur, quae absoluta est eius ilico-1ia, tum eam sub signi ratione spectabimus, considerando disserentiam signorum eius,deinde indicia contemplabimur, mox causas: postremo praesagia tractabimus. Sumpto igitur a Physiologica parte exordio naturalia enim semper praeire debent non naturalibus de praeternaturam rebus, cum illa horum fundamenta sint)dicimus organum hoc ex quo sig/na accepturi sumus latine linguam dici, Eligando cibo, ut Varro censuit, quod illum dentibus aduoluat, vel potius quod suis flexionibus plicaturis, quasi ligaculum quoddam ea inque incurrit alligare possit Graecis Glossa di, citur, vel ατ ηα,9 K: κλο- quod est circum-B agere
42쪽
agere; nam dum ipsa circumagitur, articulctae vocis constitutio si veri γλ ω σα, quod scilicet dignoscat ipsi enim, cuiuscumque s poris genus, cum palato,quod ei peculiare habetur. discernit: Sed vi Galeni veram interrogatione ad Tetricum Senem tib . dedi pul propositincUrramus negatem prius homonymiam di stinguendam quem diffiniendam studebo prius linguae significata distinguere , quam aliud quidquam de ea pronunciem Lingua igitur
prima sui notionenotat carneum illud instrumentum,quod oris cauitate concmlum est; e- Qindo, signat sermonem , qui est actio ipsius; tertio loco su Galingua sunt verba antiquata quae antiquis temporibus erant an usu, tunc autem Gai tempestate desueuerant, ut docet ipsciaret in expositioneHippocratis Lingua etiam in pars calcei. tibia canorae ligula Tl ID Graecis quod nobis est Lingua motat com mentationem. quam vocem in eo signet icando adhuerctinemus, popularem fecimus, detractaque, litera, lasa dicimus . Accipi
naui uinguam idiotismum unde dicere solemus inguam Italicam Hispanicam, Gallicam , pro idiotismo Italico mispanico&Gallico . i. huiusmodi reiectis omnibus signiscatis . primum secundum facile retinemus, delingua,sub his notatio
43쪽
hibus Icilὸ diseremus. Haec corpore gemina est, quemadmobum reliqua omnia sensuum
instrumenta sed non diuisa, cum non sit melius: eque ad comestionem, neque ad sermonem esse illam, merito partes eius fuerunt v-mta de connexae quod autem hominibus duplex sit, patet, cum neque a dextris ad sinistra musculus talus, aut arteria, lena, aut nertius transeat, neque sinistris, ad dextra Haec substantiam habet teneram, spongiosam , raoram carneam, sanguineam,pinguem, mediam anter meram carnemo substantiam glandularem nec sibi contradicit Calenus cum libro de Cib. bon. O mal.su. naturs, fere glandulo issam dica nam non absolute glandulosam pro-t unciat, sed addito verbo, sia, quod idem significat ac si dicat, participare de substantia
grandulosa, non ex toto, sed simul etiam carnea carnea inquam, quae ei tantum peculiabis
sit prosecto si carnea, o sanguinea est, humida etiam; calida dicenda est, quod ei tribuit finr OGul. Galeno adscriptus dum vult calida S humida linguam delectares, at subdit qua delectant iliasum igitur lingua calida est, humida, utpote quam talia delectant quod absonum non est ei, quod attulit G reui de alim fatui cum ait, eam carnem habere fungosiorem, mangui
44쪽
meam, quod mira sanguineum est de carneum, humidi m est cal di in Sed contra es Hipp. ciui Acut apella linguam si cam dum ait: Qua ob sucita ιm os albi, Pol gi sa. Respondςo, linguam ip ctar posic ratione duorum aut enim consideratur penes stibstantiam teneram,c flexibilem, imo plicat illam: hoc modo humidaest, cum talia patiatur, qua ropria humoris sunt aut penes priuati mem,
carentiam humiditatis, qua ori eius impleri possunt, ct non implentur: io modo sic est , sicut enim spongia sua substantiarenerari laesibili lium da est , ob carentiam ero a quo qua per poros impleri potest, sicca ita prosectodicendum de ingua id quod declarant verba Hipp. ait enim quae ob irat sicca est, O longiosa hoc est ob carentiam humi risporosa est, quod est esse sic rii, quia humore non repletur penes poros ostem uiatis illa paulo inlisa Lingua autem ex renis humi dum a ipti, o ex lata rotunda, ex bene colorata liuens oc accipit humidii quo caret per porositate quod aute recipit humidii obia entiam illius siccum est . Quare concludimus lin-gnam esse humidam re calidam, quadant nus etiam siccam venis textam majoribus, pluribus, quam pro magnitudinis portione,3 de Alim facul fibris etiam transuci sis, obliquia, rectis implexam Lingua tota nouem
45쪽
Liber Primus. iuem musculis ut pia et experientissimis Anatomis munitur , quorum uno ligamenti formam habente ipsa faucibus a igatur, cuius beneficio , quasi raeno quodam ad opti. mum tinem omnes actiones,&perquam composite dirigit Attexuit natura linguae utrim
que glandulas, quasi spongiolas ab utraque
parte, Silbi s dictas, quarum meatus, per Obliquas portas, atque inferiores humorem pituitosum aut saltuosum in ipsam eructant inguam, eius inscriora lateraque is omnia quae in circuitu sunt; humectantes Habet tunicam, qua pars est illius, qua uniuersam oris amplitudinemsubcingit,&fauces, claringem, asperam arseriam, e gulam ambit quaeque priuatim,teriij paris neruorum cerebri, portiones aliquas tibi vendicat, a quibus sentiendi saporis organum est ituri Habet alios neruos, a sexto D septimo neruorum cerebri pari propagatos,qui motus o principium praebent, motus, inquam, colligendi se intro,&exerendi foras, efferendi sursum, deprimendi deorsum flectendi se addatera, dediti orsum . sinistrorsum ad quos motus multum conferre videtur spongiosa eius substantia, per quam valde dilatatur, Melongatur ad eam dista nitiam ad quam musculi O perducerent, iis fungosa substantia constaret confert etiam pon
46쪽
'a De Linguasiositas ipsa ad id ut siquando deglutio est
impedita vel vitiata, lingua succos imbibat quasi spongia, per partem, post partem ad insophagum transmittat, inde ad ventriculum descendat, ad nutritionem, vel saltem ad subuectionem alimenti. Qui linguae porositatis usus elicitur ab Hippo Epid. in I st 1ibo ori,
dum ait: sub ultimum tempus dolor pectoris deglu tienti potzm,ct manus in pectore, cuminum, O tua
absorbenti sedatus est ingua raritas profuit. Vbi intelligendum, quod Pythodorus, cum dolore deglutire potu, a deglutitione liquoris abhorrebat, eamque fugitabat, cuius vice Me dici utebantur madefactione per spongiam, liquore aliquo infusam aqua lingua propter raritatem sui corporis exugebat succum, demittebat in ventriculum per oesophaguta Nec obstat, si quis dicat,quod ablorbuit oullincum cumino, sine dolore, unde deglutitio pon videtur esse impedita, impedicbatur enim ad assumendum potum non cibum, solidum.
47쪽
Igura linguae Pyramidem imitatur, nam pars anterior, quae
prelossis dicitur acutior, in posteriore latior, in basi amplior
'peti is dicitur superjor aca perior pars iuxta palatum Epglos is excavationes Vtrina que, iramo ino Parotra. Quare cordis sigil-ram, non nihil effingere videtur. Iusta& me diae magnitudinis est. pro oris capacitate, qua contegitur, quaque tot motibus laxibusque pro mire debet; nam si maior sit, dum oris me atum plus nimio repletu reddit tardo inertitaque sermone, atq; in articulato utitur,si vero minor forma sit, quam satis dentibus inniti queat, vitiato eloquio, verboruisti no exple Quare magnitudinis in ipsa ratio ita se habe hvi quidem toti corpori proportione respond at, sed longior sit, quam latior, lata magis quam profunda,volentibus tame nobi magis
48쪽
diminus dilatatur, panda fit, ex lata, in rotundam teretem figuram angustatur,xs-
militudinaria ab actione forma, plectrum i mitatur, cuius dentes, chordae sunt, is erui cornua, quibus canenti accinitur sic enim D.
Ambrosus in examera plectrum loquentis ea appellat. Quamquam aucta linguae magnitudinem praeter modum, locutioni non officere credere videtur Galenus, qui lib. de Dist .mor. ait se vidisse linguam, quaesupra modum,sine ullo doloris sensu excreuisset,nam neque mOLlem tumorem, neque durum, neque phlcgmonem patiebatur,& nullum malum,praeter immodicam magnitudinem, ostendebat, nihil ipsa substantia vitiata. Si igitur nullum malum, praeter immodicam magnitudinem, patiebatur; ergo haec magnitudo actionibus non oberat. Dicimus accretionem istam linguae, etsi ingentem, tantam non fuisse, quantam nos requirimus, ut locutionem vitiet idcirco ut luna intulit malum, praeter magnitudinem auctam nam ad oris capacitatem hominis illius, non erat immodica , ita ut in ea circumflecti non posset. Quod pertinet ad linguae situm, quaerendum videtur, an lingua locetur in censu partium internarum, an externarum, ipsa enim ex ordinario nostri corporis politu,Oris
cauitate abdita latet, nec in aspectum cadit, ut
49쪽
solent partes quae veron omine externae censentur ubi tame aperto ore exeritur,maxime
nobis spectabilis redditur, ut hac ratione inter externas reponi debeat: quod sentire visus cst Ar secto prob. s. ubi causam asserens cur lingua totidem coloribus varietur quo cutis, ait, an quod ea quoque in membrorum numero exteriorum recipitur, quamuis in ore abdita occultetur hinc dicebat Gal. a. de Uuparia necessarium esse ipsam intra Os locari potiusquam nudam esse non enim esse sine operimento melius erat, neque alio quouis potiusquam ore tegi etenim sapores, ibi locata erat melius iudicatura, loquendique instrumentum melius futura, ciborumque masticationi deglutitionique non medi iocriter opitulatu
ra. Igitur ad radicem quasi finςm suum, in obtusum mucronem fastigiata, ut ad multi In
promptior sit, sigitur,4 ad fauces, per vitici tum illud magna sus gratia efformatum: per illud enim lingua, ita moderate continetur, ut introrsum collecista, possit facile recurrere, oras exerta ad sedem redire Insuper per istud sedem obtinet stabilem & tutam, sine qus, soluta, & suctuabunda undique esset.
Si tum etiam habet, prout multa morborum signa continere debet, perquam commodum; locatur enim in confinio, & exitu trium maximam
50쪽
ximorum ventrium capitis,thoraci Iabdo minis, qui spiracula sua in eam eri undunt si enim ipsa sutura erat organu sermonis, tilenae aptanda erat laringi, arteriae simul, capti cu enim in locutione necessario mouenda esset, oportuit vim mouendia capite, vinde in omnia influit, expectare; cumques nus non sit, nisi a spiritu, cuius conceptacu-himili ricria, ab ea illum haurire debuit c modius enim vim vicina excipiunt, quam o ginqua Adde mentis conceptiones notionesque,quas ipsa sono,voceq; significatas effert,a capite descedere, quo,sine medio melius erae excipereantetional es enim ii sint facile etia-nesterent. Suppon etia capiti proxime lingua debuit ut ipsa secundia superiora sua a supe positis cerebri meatibus humesiat,&irrigetur, ne lingua ob crebrum motum locutionis exsiccata, minus si te ad loquendum flecteretur. nam a de Uupari ait: lingua ob sciitatem Q. citur tarda Gulae vero adponenda erat,&colliganda per suam exteriorem tunicam, quae est eadem & continua cum exteriori aesophagi Masperae arteriae ut cibum, quem per sapo res idoneum, ad nutriendum judicauit, dentibus commansu, per gulam in ventriculii demitteret. Dum haec, in collocada lingua meditatur natura, ecci tibi, quasi praeter institi