Theatrum conuersionis gentium totius orbis; siue, chronologia de vocatione omnium populorum, & propagatae per vniuersum orbem fidei, christianaeque religionis descriptio auctore F. Arnoldo Mermannio Alostano. ..

151쪽

rima isthic esse pi iscς & ab apostolis itisti tutae religionis vestigia , & hinc est e gen- tem satis imorigera,tractabilem i. ac faci- lena ad fidei religionisq. Christians iopa-

rationem . Ditione vero esse omnium opulentissimam rerumq omnium locu- pletissimam, &amoenis limam pariter ac temperatissimam : deinde non insulam: ii sed terram firmam, continentern quo af. firmabat, sextuplo vastissimis illis Hispa niis patent ore , Vtrunq. polum archicum & antarcticu hinc inde s pectantem, neq. una aiorrm regionem Uno nomine compre

hendi. Incolas illos inquiebat, ipsos esse MAntipodas, apud quos tunc s e degere ai Ibat,supra Peru, SI quidem Oceanum in-

ter Milpaniam & illos populos interflu ire,qtiem haud temere vixque octo men- lsibus legere conscereve valuerat.Tot Vc- lim tantasq; mihi allegabat suoru Antipodum partim Geometricas, partim Astrologicas mathematicas probationes, ut cu

152쪽

TMEAT EUM. t 3 ex Platoile, Macrobio, M. Ciee. Mela M. Lactatio, S. Hieron. S. Auztistino. Isidoro lectas doctus cstem,quu mihi demii Tapro libana istic insulam nominuet, facilC concesserina in sententiam: tum etia quod ad 2zarax Australe plagam esse memora, i, qua Ob interfusum maxim si immensissimum l. mare meminera Olini, M Tullio auctore, mortalibus prorsus incognita: Sum atram autem, olim Taprobanam , diu antea ab apostolis penetratam . Tametsi legere sit

quosdam Augusti iram fiigientes perima Ethiopiam & niare Atlanticum ad Gades Herculis enavigasse,& Caithaginenses quosdam ab Herculeo freto in mare rubrum Arabicum. Alexandrum Mag. quoque Persicum sinum, mare Indicum, Taprobanam, aliasque Indicas insulas ac terras armis explorasse, & partim arte, partim vi viam sibi aperuis te, ex historiis notum est. Narrabat item ille R. P. apud istos Antipodes siue ἀντοικους, CXque di

metro contra nos positos,celeberrimum,

Dequentissimumque 'orationum studiu:

ipsos vero adorare unum Deum trifrontem , cuius si quaeras rationem ignorant,

nisi quod ita a maioribus acceperint, &

153쪽

gionis &Reipub semper fuit. De Antipodibus siqhiis plura desideret, reperiet a pud Ioachim in Vadianum in Melam: nos ab Antipodibus inseris,ad superos, dc

institutum vela orationis vertim US. Caeterlana, ut iam ladem ex multis antecedentibus squae vocat M. Tuli.) concludamus , & quippiam inseramus quod si una sit & soliduni, nulla parte hians,

sibique inconstans, quaerendum ab aduersariis cst, crrauerintne omnes istae apostolicae ecclesiae,an non Si aberrasse dixerint, inserendum certo certius. Christum non satis stetisse verbis suis & sponsionibus S. Petro, senatui apostolico,toti ecclesiae factis de pardotribe veritatis cum mittemdo,tum sempiternum partibus sacrosanctae ecclesiae ac velut lateri instar vel ducis vel vite comitis adhaesuro. Quod si cr-ratiisse negent, sese toto caeso totaque via aberrare, & quidem sdientes pl udelesq:, verissimo dilemmate, tanquam cornuta acie,unde elabi nulla ratione queant, implicari,constringi , concludi confiteantur oportet. Hic igitur murus aeneus esto,nil conscite sibi ecclesiam,quae pe petuo cO-

154쪽

l i τHEATRUM. I xgnomento ac propria Catholica nuncupatur , nulla pallescere perfidiae, haer scωs, erroris culpa, hinc Vsque ad apb- .stolos ipstimque adeo Christu. Quocirca

haec omnium populorum,omnium locorum,omniumque temporum,cum tanta . Aingeniorum S morum, quanta linguari

rum,dissimilitudine in tantam eiusde plane fidei religionisque concordiam sonspiratio , argumento est probatismimo, omnes illos populos,sdis quosqxie &locis temporibus, in e dem tamen schola,

a b codeque didascalo ac pςduogo ., haec

tam prorsus eadem doctos esse debere: Vnde enim tanta nostrorum dogmatum, rituum q. antiquitas, nisi a Numine quodam praesideZVnde latae antiquitati, tanta cum omni posteritatec onsensio ξVnde tantς consensioni, tam Vetustae, tam bene aequabiliterque , non cum vna Tantum gente,sed cum omnibus, non semel. sed semper, non hic tantum , sed ubique, qua orbis patet, conuenit Z An haec sine numine Diuum , an Casiit, an arte euenire arbitrabimur e Certe: quo antiquius quid , hoc, si Tullio credimu , Dς-x-l diuinius; quo communius pluribus, eo Κ meis

155쪽

naeliust quo sibi 'semper& in omnibu seu lohii y. seu populi si, seu aetatibus similius, hoc perennius, De que sempiterno sibi: semper in omnibus/simili propi quius. Ita nimirum mitionibus illis in actis . aposset licis'. satisfecit S. Petrus , & con traegs,' pi o so suis l. intulit: Hoc opus ob quod obstupescitis,non humanu inquitὶ est sedaiminum,nd diao malo, sed diui . nis Nbmissis conceptum & fulta,non hoominum malitia, sed Dei' bonitate plenis Mitabantiir illi evido homines eiusdemnatiunis p eisdem linguas, cadem, sed di uersbitriodo & idiomato differente loqui non differentia. An non si1 boni aestimatores esse velimus) multo amplius mirandum istuc videri debet, tot ingenia,tantam hominum varietatem, tam diuersias linguas tam diuersa idiomata, tanta prae sertim &locorum& tomporum intercapedine dirempta,tam paria ita aequabilia, .ino Caedo prorsias sbnare ρ Hac credimus -Sanciarum communionem, in qua cesses dicimus beatos uesion cerisbs , damnatos perpetu um. Haec est Ecclesia,contra qua .Portae inferorum , quibus sunt mille no I ccndi artes, incassum nitunturi Haec est

156쪽

columna & firmametum veritatis, a quo se avelli Christianus quisque aegrius molestitisque sinere debet, qua vitam ipsam eripi;a quo vellatum culmum quod timquiunt) recedere, perire est. In arca salus, extra arcam exitiu est. In Ecclesia cathol cum metu & tremore adhibitis sacrametis, salutem quisq. illa Operari potest; .c tra ecclesiam sacrameta esse possunt,prodesse non ita. Quum igitur iam ab aduentu Saluatoris usque ad nostram aetatem,id est, ab apostolis usque ad nostri temporis faecem,quomodo& per quos Christi EC-u; -.- .li,clesia nata sit 5 adulta, persecutionibus' μ- πι- creuerit, martyrijs coronata sit,confessionibus ornata,& illis quidem tanquam rosarum, his velut liliorum sertis redimita,

habeamus, & postqualia ad Christianos

principes Venit, potentia equidem 3e diuitijs maior augustiorque, sed virtutibus metirisque facta sit minor, S si1apte fomtuna seliciore, coeperit esse infelicior, minusque beata 1 Quum sinqua) Ecclesiam catholicam a Christo sitis citatam, ab apostolis per orbem uniuersum propagatam, ad nos usque porrecta, derivatamq. ostendecimus, fidei regulis notisque ceu tesse-Κ a. ris

157쪽

ris quidem parem,sed non item fidei op ris-actis: quis ferat haec putidissima vi ths tacula sui S. Paciani in Pyrenaei iugis Barcilonae episcopi verbis utar in sacros ca-

δῖ' : . I: Q quo Chriirus, quo apostoli., y -Vel series episcoporum

k lj ij interrupta,neq. ab aliquo alio,nisi

a Ecclesia per episcoporum ubique si : Iz2: sit nes tenemus has vel illas scripturas hi ἡ, i. '' nisi ab eadem Ecclesia, lirerarii in lacra sensii petenda sunt Z Illa enim qine sis.nihil .h. 00nscripta, sed tradita custodimus,qua quidem toto orbe sieruantur,daturintelliugi vel ab ipsis apostolis , vel plenarijs coimcilijs quorum est in Ecclesia saluberrima auctoritas 2 conmendata ac statuta rQ-tineri. Nam traditionem apostolicam rzm tam magnam euangelij ipsius testibus D. Irςn Lligdunensium, & D. Bassilio

Christi qui traditionum euangelicarum cst auctor, est abrogare & conuellere auctoritatem. Quantum vero, non dicam, temeritatis sacrilegi non dicam extremqdementis,sed fanatici furoris insit illi veteri

158쪽

THEATRUM. I steri haereticorum cauillationi , postoli, reliquique non intellexerunt diuina oracula . Nobis Deus per Spiritum seum reuel uit nuper , nemo ignorat. Quid enim / s1- quid c5trouersiae n scatur, siquid in quaestionem nouam recens veniat, nonne ad antiquiisimas quasque ecclesias recurrendum est, in quibus i sint versati apostoli, quas sanguine dedicarunt, S ab eis accipiendum quod certu,quod verum, quod liquidum sit ξQuid vero lsi neque apostqli . nobis scripturas reliquissent,n6nne oporteret traditionis ordinem sequi, & ex illis quaerere quibus ecclesias commiserunt 8S. Augustines profecto istuc detulit Eccli: T.

siae,ut nec euangelio fuisset crediturus,ni- cap. s. si eum Ecclesiae commouisset auctoritas.

Scripturas enim in libris,tactuam in arboribus folia, in Ecclesia sensiim 55 intellectum esse latebat, eas l. iisi in legendo,sed in intelligedo consistere. Multo sane cile boro opus est, multaeq. no suffecerint Anticyrq eius insano curado capiti, qui post apostolos, post tot martyrii conses ruq. myriadas, post tot ecclesiarum onanium pastores, doctorcs, episcopos tibi semper adhuc quippiam censet perquirendunt,

159쪽

& indicandit m . Te pacatum itaque reddat inqiiit D. Basil. que D. Theodoritus lumen orbis terraru vocat) traditio. Dominus ita docuit, sic Apostoli praedicau . riunt, ita Patres obseruarunt,confirmarui manyres: stificiat dicereata edoctus sum. Si quando alia quis didicimus, a noua- tbtibus suggerantur ι hac machaera, ceu Herculis claua, retundenda sunt, Ss istoc

antidoto aduersus vitilitigatores Vtendu, sa. .a auctore S. Athanas. Patres & maiores no-

,.: e stros non ista sensisse, non ita docuisse,no sic seruauisse. utroque ergo tempore siue aiant, siue negent quippiam haeretici se- cii atque traditum, &hataenus in ecclesiis apostolicis traditum,aux per episcopo rustii doctorum, pastorum successsionen perpetuam diffinitu habitiimve est, hoc singulari umbone excipiendum, repercutiendumque est, ne syllabam quidem

Apud me Vnam, praeter Ca quae accepimus ut inlust. lib. . . quis Basil.) commutanda, aut in dubium

vertedam. Id nobis persuasum esse debet, nihil ma s nefariu m esse,quam transgrC- di terminos a patribus positos. Si enim Terminus ille nulli Deorum sibi ced- dum putauit de quo Ouid. 2. Fast. quis ita

160쪽

t v i Tot v Η Ε Α Υ R v.M. i, sacra pi ofanis miscere audeat, ut rituum: phthii. -.rias religionum6. amodo a fines, ultra quisso, citraque nequiis consisterio rectum,immu i idi cet traderat,inuertati Hanc nostfam esse iit mentem alte animis repositam hahc sbli- s. dalia stare nobis,firmam quo sententia diu, condu,quicquid illi,siue minas ille blanes dictas crepend. Nequo illoruni odium: oc Inagnopere incutiendum,noque studium rassectandum aut eranda beneuolentia, aut eorum timenda, in leuolentia, d quiti bus: vituperari maximae laudi. amari,iVLiui vio, a i probis quibusque vertitur . Puer s. rum est istis moueti : eum velis qui bene di probis diuinis literis enutritus sis,nu, tum genus mortis potius detrectare opores , quam religionibus sacrosanctis niln-cium remittere. Nihil ego piorsus noua

torum istam cauisis oportunius respon- I

dendum duxerim isti istuc Paus apostoli