Cartulaire de l'Abbaye de Saint-Bertin

201쪽

04 CHARTULARIUM SIT HIENSE.

Icci reo dilecto in Domino, filio ecclesiae nostrae odisino, ego in Dei nomine Adalardus, abbas monasterii Sithiu, cum consensu fratrum nostrorum, prestator. Multorum notitia patet, quia nuper portiunculam tuam in pago Bononensi, in loco nuncupante Mighem, scilicet bunaria III, ad precium valens libras mi, nobis vel ad praescriptum monasterium delegasti, expetens ut te, cum uxore ac liberis, una cum boneficio tuo in Casilinere, id sunt bunaria xxx ac mancipi a XII, his

inestertan, Adalherian. ad custodiam sancti Petri et sancti Bertini. specialiterque ad altare, coram quo corpus genitoris nostri Hunroci requiescit, sub censu luminario annuatim nostram ejusque elemosinam reddendo, confirmaremus. Iuxta itaque petitionem tuam, res utrasque concedimus, tam tibi quam uxori tuae et siliis tuis. sub hoe censu possidendas, ut in sestivitate sancti Bertini, nonis septembr. . de cera valente solidos v et dimidium persolvatis, tam pro rebus praescriptis quam pro capitibus vestris, id est, u diebus mundhordalibus, nullumque aliud servitium vobis imponatur. Quod si qui libet secerit, vel a prelato sancto loco abstrahere temptaverit, iram Dei omnipotentis et sancti Petri sanctique Bertini incurrat. Si conamen impium non omiserit. Et haec prestaria. manu nostra fratrumque roborata, firma permaneat cum stipulatione subnixa.. Actum Sithiu monasterio, in basilica sancti Bertini, nonis septembr. in sestivitate ipsius, anno XIIII. regnante domno tarolo, filio ΙΙludovi ei imperatoris. Ego ADALABDΠs, abba, propria manu firmavi. Ego GUNIBERTUS, peccator, prepositus, subscripsi.

. Signum Atia agneta. docant. Signum Bavos s. monachi et preshileri a Gumat Tus seripsit et subscripsit. .

202쪽

Quia igitur mentionem beati Folquini secisso me memini, libet

adhuc unum ejus opus hic intexere, quod recolo me agnovisse. VVi Dido pontifice narrante. Longa, inquit. senectulo sessus, isdem beatus antistes Fol quinus, utputa qui XL. in episcopatu sere pergerat annum cum jam non posset publice missarum sollempnia celebrare . cognito hoc, rex, illo adhuc vivente, quod contra canones eras. Successorem si opiscopum destinavit. Quod audiens sanctus presul, semet, episcopali more, preparavit ad celebrationem missae, et Omne mi sterium supplantatore astanto, implevit strenuissime. At tibi ventum est ad dandam, uti opiscopi mos est, benedictionem, verso ordino, protulit illis maledictionem. At illi trepidi, cum . ascensis equitibus, ad propria cuperent reverti, in mcdia via supplantator episcopi do equo lapsus, relisa cervice, spiritum ossavit vitae; omnesque qui cum illo venerant, infra annum variis cladibus expirarunt tot ita, eum sibi conjunctis, culpam luit improbitatis ob reatum l.

x III.

Igitur adveniento vocationis suae tempore, isdem boatus ponti sex quamvis longevo gravaretur senio, opiscopii sui parrochias circuire decrevit. Bonam hanc virtutum suarum ConSumationem Credens, ut ecclesiae filios, si alicubi a matris suae gremio errassent deviando sociandum canonum statuta plectendo, ad pandem reduceret, suis predicationibus exhortando. Tali autem studio taliquo devotione. ad occlesiam in Mompisco sitam. Hicclesbeche nuncupatam, pia accessit curiositate. Inibi autem non diu commorans, cum jam cogitaret reverti. viribus corporis cepit reponto destitui, egritudineque corporali saligari. Tunc eonvocatis discipulis, eos omnipotenti Domino commendans, animam coelo reddidit Sanctorum coetibus consociandam.

203쪽

Transiit autem in Supra scripta villa, anno incarnationis dominicae DcccLv. indictione ui. seria lil. vesperascente, qui erat annus prefati bd . 845. rogis Karoli xv. ct opiscopatus ipsius beati presulis x L. , xviii. kal. januarii. Rogaverat autem isdem pontifex. ut. Sicubi exitus ejus accederet, corpus illius ad Sithiu monasterium, in basilica sancti Beriini. portaretur tumulandum. Destincto autem illo, cum clerici ejus quererent qualiter illum ad supradictum locum portare potuissent. in ipsa nocte. flanto vento australi, Omnis illa aquarum in dimoti hilis prosunditas qua cingitur Sithiu insula, ita congclavit . ut, mane exequias sancti corporis deserentibus, firmissimum aqua gressum per glaciem proboret euntibus; quod . in hiemali tempore, vix septem dierum algor valet ossicere. Deportantes autem beati viri corpus ad Sithiumonasterium, ad latus Sancti Berlini dextrum cst tumulatum.

XIV.

Fertur autem cundem virum Dei equum quendam habuisse, qui . quotiens iter aliquoties carpere vult et, ad obsequium viri Dei genua necteret, ut scilicet absque ullo laboro tergo illius equitaturus a conderet. Hunc autem serunt fratribus dandum ante rius scrotrum proisse, sed omnem deinceps hominem ferre recusasse, nec passus est post membra tanti pontificis voluptati hiis deservire alicujus hominis. Qui non longo post tempore mortuus, cum canibus cibus esset appositus. a nullis illorum est attactus. Et merito cadaver eius canes non poterant lacerare, super quem yinnidica cantica Christo decantata crant sopissimo. Quod videntes cives, cum humano more Sepelierunt. quem nec bestiae nec volucres tangere presumpserunt.

Men,o decembri 85b. jam currehat siquidem ex superioribus li. 5b. et v. 4ὶ annus xvi Caroli Calvi. illum in sedem Morinensem sublimatum Emen l. ut videtur. xxxix. Constat fuisse anno 8i7.

204쪽

Sed, quia gesta beati Fol quini narrando parumper ab abbatum gestis digressi sumus. libet jam ad ea pernarranda calamum recte toro. Abbas igitur Ada lardus villas ad fratrum usus pertinentes, Vel quicquid exinde sub qualicunque servilio videbatur provenire, absque his quae in aliis ministeriis erant distributar vel quae militibus et cavallariis orant hono liciatae, tali jussit brevitate describere δ. x I.

In Κolinis habent monachi ecclesiam l ac bunaria XII. et mancipiavI, luminaria mi. Unusquisque Solvit de cera valento defiarium l. Mansum in dominicatum cum casa et aliis castiliis ; do prato bu-naria xxxviiii, do terra arabili hunaria cLxxx, de silva grossa hunaria xxx. de silva minuta hunari a xv. Mansa xv per bunaria xii, olillo dimidius per hunaria vi, cum semis x, qui faciunt in ebdomadani dies; et ancillae vi faciunt ladmones vi, aliae ingenuae facit unaquequo ladmonem dimidium. Unusquisque parat do braco modi a x de sarina vi; pullos III, Ova xx. Ad vineas unumquodquo annum carros ii. Lunarii xvI. prehendarii xu. Ded habet hianaria vi. arathunaria u.

x VII. In Fresingahem Evor inus habet bunaria v; arat jumales iii, et solvit denarios vi. In eadem villa Iloloca habet hunarium dimidium arat jurnalem I. xx III. In Loningahem Bormen habet hunaria visu, arat bunaria uis. In

Huc cod. Audom. addit : quod nune linquimus. quam parvi commodi est.

205쪽

Elciaco Amalger habet hunaria xim; mancipia m; arathunaria uti, et solvit solidos II.

x IX. In uomingehem Guntherius habet bunaria um, arat hunaria mi. Gerbald habet bunaria iis, arat bunaria r. Siracsret habet bunaria vi, arat bunari uin i et dimidium. Τhogen major habet casam dominicam cum aliis castitiis; de prato bunaria v. do terra arabili bunaria xx. de

silva minuta hunaria vet mancipia xii. Berharius caballarius habet mansum do terra arabili hunaria xx, de prato bunaria v; de silva minuta bunaria vi. Mansa u per bunaria xu. Facit sicut superius. Mancipia viri. Beneinar habet casam cum aliis castitiis, do prato b nari a x, de terra arabili bunaria xxx. de pastura et silva minuta hunari a xxui. Mansa ut per bunaria xu. Facit sicut superius. Mancipia xxiiii. Ostoradus habet mansa cum castitia; de prato bunaria xii de terra arabili hunaria xx, de silva minuta bunaria vi. Mansa m per hunaria xii. Facit sicut superius. Mancipia xxivI. Bavo habet casam cum aliis castitiis; do prato bunaria xi. do torra arabili hunaria xxx, de silva minuta bunaria tui. Casam i per bunaria viii. Facit sicut superius. Mancipi a xvi. VVendet ardus habet casam cum aliis castitiis ; de prato hunaria xi, de terra arabili hunaria xxx, silva minuta bunaria m. Mansus i per bunaria xii. Facit sicut superius. Mancipia xl m. uege nisidus habet casam cum aliis castitiis: de prato bunaria xi, de terra arabili Lunaria xLv, de silva minuta et pastura bunaria LVI. Mansus uper bunaria xii. Facit sicut superius. Mancipia mi. Balduinus habet casam cum aliis castitiis; de prato bunaria vi, de terra arabili hu-naria xx, de silva minuta et pastura hunaria xx. Mansus i per bunaria xii. Facit sicut superius. Mancipia vim. XX. In Berna ingahem habet mansa, cum scuria, de torra arabili bunaria xxul, silva minuta hunaria m. Et in Eden enas do terra bunaria x :

206쪽

ΡARS PRIMA. - FOL QUINI LIB. II. 99

mancipia x. Omnes, excepto Irenaberio, arant ad ipsam villam biviaria itu. et colligunt ii et ducunt ad monasterium, et cludunt virgas xv et et in monasterio item omnes virgas His, et facit unusquisque in anno dies xxiiii in oslato. Iremberius autem arat hunaria H, et colligit l. Luminarii xl. Solvunt inter omnes solidos Vir, denarios um. Homines qui faciunt in anno in dies sunt xx.

XXI. In Alcona est ecclesia. ad quam solvunt vii homines de lumine unusquisque do cera valento denarios n. Casam indominicatam cum aliis castitiis : de prato bunaria xi. de terra arabili bunaria cc de silva minuta bunarium I. depastura ineuita hunaria L. Mansa xxim it dimidium; omnes per hunaria xu, et ille dimidius per hunaria vi, cum seovis xi, qui faciunt in ebdomada dicti tu . Ancillae xu faciunt ladmones xii.

Alii ingenui faciunt ii dies in ebdomada, et do illis ingonuis seminis

xiii veniunt ladmones vi et dimidius. Ad vineas carra vl. Facit unusqui

quo do hrace modi a x. de sarina vi ; pulli III, ova XX. Lunarii XV, prehcndarii vi. VI libertus habet bunaria xii; solvit solidos H, et praevidet silvam. Sunt ibi homines qui faciunt ii dies in ebdomada I xxim.

Irem harius major liabet casam indomini calam cum aliis castitiis : de prato hunaria x, de terra arabili bunaria xxi I. de pastura et silva minuta hunaria xv. Mansa u per bunari a xv. Facit sicut superius. Mancipia xxiii. Stilleseidus liabet mansum : do prato bunaria vi et j orna- lenia, de terra arabili hunaria xxxv, do silva minuta bunaria vi. Mancipia viiI. Bavo habet mansum cum casa et aliis castitiis; de prato hunaria v et dimidium, de terra arabili hunaria xi vi et dimidium, de silva minuta bunaria viri. Mancipia XIlu. Isti unaquaque obdomada K. ciunt ii dies. Si non caballicant, sepiunt virgas v. et in monasterio inter omnes virgas mi. Lodberta liabet in Selem. pertinentem ad Allona, precariam I, unde solvit solidum a.

x XII. In Botniggahem Bertrada habet aliam unde debet arare.

207쪽

CHARTULARIUM SIT HIΕΝsΕ. XXIII.

In Berningahem liabet. inter silvam et terram arabilem, bunaria

plus XL.

XXIV.

In Beingahem villa hahet ecclesiam, indominicatum mansum cum castitiis; de prato hunaria xv. de torra arabili hunaria cxx de Silva grossa hunaria XL ad saginandos porcos xx, de silva minuta bunaria c. Mansum xviii et dimidium per hunaria xii. et ille dimidius per hu-naria VI, cum seriris xl, qui faciunt m dies in ebdomada; ancillae v vii; facit ladmones vim. Alii ingenui faciunt ii dies in obdomada, et de in-gon uis seminis x veniunt ladmones v. Ad vincas carra iiii et dimidium. Unusquisque do brace parat modi a x. de sarina VI; pullos m. ova xx. Lunarii xxi. Sunt ibi prehendarii vi, luminarii xc. Solvunt inter omnes lihram i, solidos v. Brungor liabet hunaria vi. arat hi marium dimidium i Mogol habet hunarium I et dimidium. arat dimidium.

Mogonger habet hunaria H. arat dimidium. Bavo liabet bunaria mi, solvit denarios um. Gundet hortus trahet inmaria ut, arat hianaria II. Omel de canus laabet bunaria m. arat bunaria n. Lansredii liabet doterra hunaria xxxi et dimidium, de silva minuta hunaria ui: mancipia xiii ; arat bunaria M. Solvit solidos ii. Engelgor major liabel hunaria de torra xiati et dimidium, de silva minuta hunaria x; mancipia xx. It cm alius Engelgerus liabel casum cum castitiis; de terra arabili bu-nari a xiat, do silva minuta hunaria x: mancipia via. Isti arant hunariami, unusquisque, et sopiunt virgas xv. Gundoibertus liabet hunaria xi. :indo solvit solidos vi, et, unaquaque obdomada, H dies, et liabet mancipia m. Molendi nos iu ; dc uno veniunt modi a C ; do aliis. de uno tu que, modios I. x; et ille unus dat pullos XX, ova cc; illi alii, unusquisque pullos xv, ova c. Badager habuit inde precariam r. hoc est mansum i: de terra bunaria xiam: mancipia H. Isti arant bunaria mi, unusquisqvu, et sepiunt virgas xv; et in ostato iacit dies xvi, et colligunt hunarium i

208쪽

ot dimidium. et ducunt ad monasterium ; et ad monastorium sepiunt inter omnes virgas ni; dant pullos II. OVa x.

XXV.

In Coiaco habet occlosiam cum bunariis xum; mancipia ii. De luminariis solidos tu. Casam in dominicatam cum aliis castitiis; de prato bunaria xi de terra arabili inmaria ci x. de silva minuta hunaria xxxv. Mansa xxi per bunaria x. Sunt in cis servi xv, qui faciunt in ebdomada dies m. Ancillae vii faciunt ladmones uri. Alii ingenui. quilae iunt in ebdomada ii dies; et illae ingenuae seminae unaquequo facillamonem dimidium. Ad host carrum dimidium. Ad vineas cana m. Facit unusquisque do brace modia x, de sarina modia vi; pullos iii, ova x. Sunt ibi lunarii xxvii, luminarii XLII. Soloni inter omnses. solidos xii. Probondarii sunt ibi vi. Habet ibi sedilium i; in do soluti solidum l. VValager habet hunaria n, arat bunarium l. Molendinum i: solvit modi a xxx. Camba I; solvit solidos mi. Megenhardus habotbunaria ui et dimidium, solvit solidum I dimidium. Homines qui sa-ciunt ii dies in anno, sunt xxxvii. Illo major habet casam cum ea titiis; do terra bunaria xxii. silva minuta Lunaria VH; mancipia iiii.

In Rumingahem habet mansum cum castitiis; de terra hunari a xv de silva minuta bunaria x. Mansos ii et dimidium per bunaria xv. et ille dimidius por hunaria vi. Resident in eis servi m. qui facit in obdomada dies m ; ipsique perserviunt totos illos mansos. Ad vineas carrum dimidium. Faciunt de braco modi a X; pullos i I. Ova XX. Ηabet ibi lunares xvi, luminarii x. Solvunt inter onmes solidos II, d narios M. Homines qui faciunt ii dies in anno sunt mi. Sunt ibi hu-naria xiiii. Veniunt ad incensum de formaticis pensae x. Item debunariis ii solvit pensam i; de formaticis pensam dimidiam. Item dobunariis via veniunt do formaticis pensae Vii.

209쪽

In Pupum inga villa habet occlesiam, cum hunariis xviII; mansum lin dominicatum: do terra arabili bunaria cLviii, do silva grossa saginina et minula mixta bunaria cccc , ad saginandos porcos DC. Mansos xLvii et dimidium : ex his x constant hunariis ranu, itemque xhunariis xx. itemque x bunariis xv et illi alii omnes per hunari a xvi et illo dimidius bunaria viii. Resident in eis servi mi; iaciunt in ebdomada in dies. Ancillae mi iacit eam siles mi. Alii ingenui faciunt uin obdomada dies; et illae ingenuae seminae. solvit unaquaeque denarios mi. Lunarem nullum, luminarios cinxiiii. Inde veniunt librae v. solidi xviii. Herescarii cuim. Veniunt solidi xim, denarii vii. De terra consali incultis et infructuosis bunariis cxviii veniunt incensus de so malicis pensae xv ; aucas XXV. Ad host carros II ; ad vineas carros u. Illae iiii ancillae parant de brace modia x. Unusquisque pullos II, ova x. In tertio anno porcum I valente denarios uti. Illo major habet mancipia mi. De bunariis x veniunt do mel sextarii iii. Godoberi caballarius habet casam in dominicatam cum aliis castitiis; de terra hunaria Lxxxv I, silva minula bunaria Ini: mancipia vi. Morsteri caballarius habet casam in dominicatam cum aliis casticiis ; terra hunaria xx. silva

minuta bunaria xu et dimidium : mancipia x. Mansa mi per hunaria xii. Resident in cis ingenui qui nichil aliud facit per totum annum.

nisi ii dies in ebdomada. Dat unusquisque coriam pullum I, ova V. Isti arant, unusquisque, bunarium I, et colligunt I; ct caballicat. De terracensali hiinariorum xv veniunt de mel sextarii ii. Porcarius unus h bet bunaria ui ad vestitum. Item de bunarsis ui solvunt stascones Xu, scutellas c. Engeton habet bunaria iiii, arat bunarium dimidium, et Operatur unaquaeque obdomada i diem. Baduhen habet bunaria in

arat bunarium dimidium, et iacit in ebdomada ii dies. Aldbori bu-naria uii: iacit similiter. Abbo hunaria v. arat dimidium.

210쪽

xx VIII.

In Pascandala habet de una ecclesia ut partes; mansum ut per hunaria xx. Solum inccnsum de assibus u.

XXIX.

In Woserinio habet ecclesiam in dominicatam, manSam eum Castitiis; de prato hunaria xvi, do terra arabili bunaria cLVIni, de silva grossa bunaria xviii ad saginandos porcos xx. de silva minuta bu-naria M. de pastura communi sussicienter. Mansos xvm : decem ex his constant per Lunaria xii ; item v constant bunariis X; tres bunariis VIIII; cum servis xii, an illis vin. Facit in ebdomada dies vi, et ladmones viii. Alii ingenui, facit ii dies in obdomada. et de ingenuis seminis x veniunt ladmones v. Ad host carrum dimidium ; ad vineas car. rum i dimidium. Unusquisque parat de hraco modios x, de sarina vi: et dant pullos ii. ova xx. Prebendarii v, lunarii xxxvi, luminarii Lx. Inter omnes solvunt libram I. Sunt ibi homines xxi, qui faciunt in anno ii dies. Habet ibi sedilios x; veniunt in incensum de argento solidium et dimidius. Tun et habet bunaria Miti, arat bunaria II et custodit silvam. Molendinos iu ; unusquisquo solvit modia majora xxx. In unci anno saginat porcos ii ; in alio I ; et debet pullos xx, ova cc. Item molendinum i ; solidos v. VVinetnaar maior habet de prato hunaria in de terra arabili bunaria xxxii, silva minuta bunaria v. Mansos u. Facit sicut superiores. Lunarii xv u. Illodoger caballarius habet mansum dominicum : de prato hunaria vii, de terra arabili bunaria x Lili, silva minuta hunaria viii. Lunarii xxi. Geminus caballarius habet easam dominicam cum castitiis. de terra hunari a XV; mancipia u.

XXX. In Aldomitem habet casam in dominicatam cum aliis castiliis; do

prato hunaria xv, de terra arabili bunaria xcvm, silva grossa hunaria I. ad saginandos porcos xri, silva minuta bunaria LIII. Mansos xv