Theatri orbis terrarum enchiridion, minoribus tabulis per Philippum Gallaeum exaratum et carmine heroico, ex variis geographis & poëtis collecto, per Hugonem Fauolium illustratum

121쪽

QV I V I D arenosis Oderae turgentis ab undis Ad medios vergit seles, .s rumi repentem: Germanos steto, Turingae ad pascua quae nunc Irrigat cir Nessus, fusi i liquoribus Unster: Saxonia id totum vocitatum est nomine prisco. In cuius medio stetit olim turribus aliis Brunsmicum vetus urbs, cui quondam nobile nomen Indidit Antistes Bruno, cum aptisiimus esset Hua ad est aenis huius moderamina gentis; ui verum cultum Diuum sermone diserto Instituit primum'fidei fundamina iecu tu , trinis Dei, o qui cunctipotentis AEterni i Patris vera est sapientia Chriai.

Nunc vero occiduam partem regionis, amaeno

Decurrens fluuio per pascuaplana, Visutam,

122쪽

Terminat, or eurra decliuo tramite ripae Plurima Saxonicis deducit sumina campu. At Danos, Ombrosique tenet, qua Baltica cernit AEquora, Pruttenos si ut o des ectat ab ortu, Atque Silesiuos, Odera qua flumina latὲ cundant viridi plenos Isatiri campos.

Sed vada piscosi Mani, se limosa Zohemii frua iacent vicina Austro, qua contrahit umbris

Sol, medium caeli scandit aeum flammeus orbem. Caesareos primum itutos his intulis oris Otto, quo meli' Iemo, vel amantior aequi Atii fuit. De t multo post tempore rarus: atrem, o generum vicit, natum rebellim Atque etiam Italiam duplici pacavit ab hoste. Magna procul monurat validos Euphordia muros, Felix ante alias, se non ignobilis urbes, uae tantum stac, circo est complexa rotundo, Guantum vicinu. unquam in regionibus usi . Diuidii hanc pulcher misgenis flexibus et Hem Editus Herciniae de quodam vertice Fu,

Dum peragit cursum dissem flumine me vita a Ie ostent alsublimibus aurea tectis, Et procul excelsas attiant in aethera turres , ercitus es populo multum celebratastequenti, Nec minus se sacris sedes culi ima Mosis. Dunberga bonis studise . atque artibus apta, Et rebus semper pulchris urbs dedita, Iacris

Tum pariter musis, pariter virtute decora, Extollit celsos iuga persublimia muros. Ipsisue pro veteri quae tibertate tuenda

Magdeburga fuit discrimina plurima passa,

Dum pariter ciues,pariter cecidere coloni, πιι voluere lares proprios tutarier, atque

123쪽

prInfestum propriis depellire viribus hostem: Nunc late refluis immurmurat Albidos undis. Hinc de gente vetus Misorum nomen adepta est GMisenia, virtutes quorum cecinere peractas Scriptores rerum vari', celebre sit Poeta. TERRA ferax, Regi quondam subiecta Polono S Iesia, diuersis circundata montibus, atque Valgibus, se risu ornata, ct collibus altu, nnua nunc Regi persoluit iura Bohemo. Hanc Odera irriguis mediam secat amnibus, atque ricinum socium Susium sibi conuocat, a quo Terra gerit proprium modo nomen Susia , vanisAIta Vratissauia qui maenia proluit undis.

Esses a

124쪽

si ZELANDI A. Eir locus irriguis circundatus undis limbo, Diu lacer, aut saltem ut vulgata est fama, beatis Semideo sedes aeterna, dicatu locorum Praesidibus. Namque insoliti testantur opertam

Nd men inesse loco subeunti, horrori stuporque,

Scinificiem, speciemj loci, siue additam eidem dilicias artem, varium artificum j laborem, Sive operum structurum, impensarumi flendum Tam pretium, quim seruatum mediumqete modum j,

mPla adeo excet si onsurgunt tecta columnis agni co sumptu, luxuque ornata decenti.

Sed quibus es merito dignos fateare, modestis His quirilicse, nitido cultu, fruuntur

Et Proceres, multa . patres pictate verendi, Haec loca, numinibus mista quae sepe pererrant Pierides, quondam dixere G Iae, Praedia in occidua quod sint regione locata. Haud procol hinc etiam Duosi in rupe cauata Littoris, atque ipso in medio candentis arenae

Fons oritur vivus, vitrea peltacidus unda,

Nais υbi implacidis immurmurat uda ousiurris frie stagnantis aquae sensimi cadentis. qui rursum in latebras ubi mox ab orptus opertas Occultum molitur iter, cacoH recessin: Ismque alijs, at sique recentibus et sique scatebris Labitur exituo per opaca sidentia duclu, Finitimos subier collas, subteri fluenta Non sua per tabam fertur, venάmque perennem. Vra ii, quando iterum acrio prorumpit in auras, Paulatim aeratis ructat siphonibus undam, Caer bum secto quam tum de marmore labram,

Excipit, a suetum praebere sedilia Nymphis, Sudorem nitidis detergere 'ontibus aςrum,

125쪽

Aut astu cutidis tinguentia membra leuare, A mensis,cum iam iuuenes missat hue ae Laetitiai ioci i hilares communibus horas Inter se saltant, alterna a tergine laetae. Inde iterum sese immiscet stagnantibus undis,

Elicibuses exultat ouans nouus aduena campo Liberiore stui, o latioso gurgite aquarum: Misi circiamcirca dii tam di funditur omnem, Et late circumflexu loca cuncIa pererrans, Irriguos ambit bortos, ct tecIa domorum, Ut liceat circum vectari quaque pbaseo. Imminet huic tumulus bibula costeίIus arensi Unica montivagae Gr nemorosae cura Dianae, Sive ocratis leporum secreta cubilia ab alto Obseruare procu esse, somnoque iacenti, Seu captare magis libuit Zepheritides auras: Dum Nymphae comites alternis vocibus aures Oblectant. Hic saepesset Parnaside Orrha Contempta pulsare chelyn Latois inposio, Argutums melos digito percurrere eburnis: ciuem sequitur cantu Pimpleia turba canor GMaeonio aut iterans cantata poemataplectro, Aut rursum Andino mutata voce,poeta

uale olim cecinit herbosi adflumina Minci. His Sol emens ,se 'sique iugalibu , orbe Abluit aquoreis sudantia corpora θmphur Et iuga Chrysolitho rutilantia demit anhelo. Iam tum cum media decursa parte diei Noctifer accendis rutilantia dera vester.

126쪽

TENDIT Hyperboream Iatὶ Peninstila ad Dra Pater Oceanus quondam surgentia Rheni Cornua caeruleu immersit lumeus undis: Iua modo Mosa μ.u Belgarum diues ρb oris In Pontum exonerat magnis a actibus sndas. , VJ . Hanc fortes Bataui, gens sevo exercitate', a , . . Dociaque fluctivagis proscindere cla Ibut aequor, i ax ASpumeas aequoreas dare coucaua vela per undas Incoluere, catio qua nunc quia littore cincta, A cauitate sua dicra ect Hostandia noBris Lini est terra ferax, ct dotibus , et seras arui Diues: nam validis vistis, ornataque vicis, Cumque non em bis denis urbibus , omnia large Suppetit ad victum quae humanus postulat usus, Carsiolos, Butyrum boni duo maxima lucti i Commoda

127쪽

Commoda, ct imi ges haedos, cum pinguitus agnis, Nec non or lepores, celso . in cornua ceruos. Circuit hanc Pontus, Rhenus, bifidoque meat Nimboso Vogesi labens de vertice Mosa,

uae variis oris Vahals Dordracea cingit Narnia, ct ingenti dis terminat amne Brabantos, Dum proprias miscet pugnantibus aequoris unduae.

Olim haec terra fuit cursu peragenda pedestri,

uae nunc tecta mari naves es vela requirat. Ipsaque Romana a legione exordia sumens Laeda, caput quondam Batauorum, pallia texit Lanea, ct Aonidissimulest exculta camoenu. Roturodama vagi torquen/ quam cornua Rheni

Nominibus distincta suis, freta nauibin urget, Equore , capit vicino e gurgite pisces: uae natale solum modo magni quod sti Erasimi Gaudet, or in puerum quod luminis edidit oro. Non rocul a Delphis locus infumdatus arena In media, Bataui Comitis tenetralia, or alta Regia, perpetuo vernant ubi gramine campi, Et stulicosa auium resonant virgulta susurris, Obsitus hirsutu dumis, o v pribus altis: de sibi sumpsit titulos idiomate Belgo

Vepribus a densis, cor amantibus ardua dumis. In medio vetus arx, author intercidit annis, erit ingentes ad lucida nubila turres:

uam Batauus Princeps olim coluisse refertur. Equa suis placuit dum reddere iura colonis, Aut excire feras cornu, peri alta vagari LMira, vel incultos saltus, atque invia rura, Aut migili obsicurru indagine cingere siluas. Hic istos videas quos purpura vestit, se aurum Integra iura breui, legum h euoluere nexus:

Vnde

128쪽

hue ex omni venientes parte clientes Consilium, se rerum quaerunt reston a suarum. Ipsa simul Batava non infima gloria gentis

L mPerdama, cui flumen, cataractast nomen, Et dedii in entes studium virtuIu honores Exercet late commercia multa per orbem: Dicta prius Damum fuerat, cum rustica vita, Parvai vel minimo placuere mapalia sumptu,. Nunc vero fortuna simul, tum nomen honorum Crevit, o innumero circumsticienda decore, motibus aternu extructas erigit aedes. D D Te I Δ. a. ALLVIT Oceanus Frisii, Grmanism oro,

Parrhastis algenti qua stradens Arctos ab axe

sibilo

129쪽

Sibilat se tumido ferus atterit omnia flatu. Separat occidua Virius has parte Sicambris, Herbosorii stetum qui flumine turbat Ise a. Ipsa sed Eoam partem Regionis Iada Terminat, se medio sita me bala terra sub orbe eP. Terra ferax pecorum est, saturin cui pinguia reddunt Prata boues, cui pingue pecus dant pascua laeta: Gramine secundo felix, Cr plana, Paluar :Sed quoniam lignis careant, vel stercore sicco, riC 'ite vel nigro, pingui, bitumine pleno

Viscera magna boum conni ructis ignibus urunt. Diuidit hanc medio prope moenia nobilis Emda In magnum exonerans Amasus sua flumina Pontum

ccipit insanis hic qui cognomen ab undis: In part secat binas, quarum una sub ortumae 'uae iacet ad magni surgentia lumina Solis, Innumeras plena est delubris: Altera Solem

uae vidit occiduum tribus exornata decem i. Vrbibus , Pagis faecundo gramine turget, . . , . .

Undique quos picta vialis, quos stondea circum Pascua, stagna, lacus, rivi, vastas paludes, FeliceH agri cingunt, se pinguia rura.

At Gruninga capsi regni, qua nomen ab herba Et viridi conualla tenet: fundata vetussiro Sint licet affirment urbis qui moenia Gruno, Atque urbem, ut sieri valeant meminisse nepotes, nine fundatoris de nomine nomen adeptam)Innumeris alias quia nunc supereminet urbes Dotibus, ut regnil lendet regina locorum, Ingen 'sique vagis, cxltuque ornata decenti, Vi Sol ante alios astrortim prominet ignes) modo praecelsis templorum turribus, atque Claret honorato qui regnat in urbe Senatu,

130쪽

ra . FRISI A.

Legibus se firmata suis in publica floret

Commoda, dum potuit tranqui a pace fruisci Haec patria est clari doctrina atque arte Rodo hic ricolae macri bi do qui monte sorores Deduxit quondami dum Orrhea flagna bicorni

Interfusa is o vates Heliconius effri, Linguarumg. trium rediuiuas tractat habenas. Flumine Nycer ubi montes furit inter amoenos Et sacris claret studiis tiaris ima Phorbi . Ne desierga domus, toto noti rima Mundo: Cuius ibi cineres occlusit Velius urna, Vibius interpres Legum, moderator es almae Iustitiae, o Praeses inuicti Caesaris aulae. Doccasuum nrieritis Gemmam medica arte valentem

Elogiis esseri, qui odera, signa, gradus,

Astrorumi vias docuit cum motibub ipsis,A Equorisve immensam pasiim cingentia terram: Vistit ubi Aonj fontis vaga Ditia ripas, Louaptumi ferax obscura sophismatas ait: Dum variis artes diis, lita recenset.