Caji Silii Italici Punicorum libri septemdecim : ad optimas editiones collati : præmittitur notitia literaria studiis Societatis Bipontinæ

발행: 1784년

분량: 469페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

PUNICORUM LIB. IV.

Prae Igebat avus titulis bellique domique. Nec poeni, postis trans amnem in gramine cast is, Deerant: namque animos stimulabant prospera rerum Increpitansque super ductor: Quis tertius Urbi Jam superest Consul λ Quaenam altera restat in armis Sicania λ En omnes Latiae, Daunique nepotum Convenere manus. Feriant nunc foedera mecum Ductores Italsim, ac leges ti pacta reposcant. At tu, donata tela inter Martia luce, Infelix animae, sic, sic vivasque, tuoque Des iterum hane laudem nator nec fine sub aevi oppetere in bello detur, cum sata vocabunt

Pugnantem cecidisse meum est. Haec personat ardens.

Inde levi jaculo, Massylumque impiger alii Castra sub ipsa datis irritat, & elicit hostem.

Nec Latius vallo miles debere salutem Fas putat, aut clausas pulsari cuspide portas. Erumpunt, cunctisque prior volat aggere aperto Degener haud Gracchis Consul. Quatit aura comantes Callidis Auruncae cristas, humeroque refulget Sanguinei patrium saguli decus. Agmina magno Eespectans clamore vocat; quaque obvia densos sso Artat turba globos, rumpens iter aequore sertur. Ut torrens celsi praeceps e vertice pindi Cum sonitu ruit in campos, magnoque fragore Avulsum montis volvit latus: obvia passim Armenta. immanesque ferae, silvaeque trahuntur. 1 a s Spumea saxosis clamat convallibus unda. Non, mihi Maeoniae sedeat s gloria linguae, Centenasque pater det phoebus iundere voces,

122쪽

C. SILII ITALICIS

Tot caedes proserre queam, quot dextera magni Consulis, aut contra Tyriae suror edidit irae. 3 3 o Murramim duBor Libyae, ductor Te phalantum Ausonius gnaros belli, veteretque laborum. Alter in alterius sederunt comminus ore. Non te pryelloso Murranum miserat Anxur. Tritonis niveo te sacra, phalante, profundo. 6 3 sUt primum insani sui sit velamine Consul,

Qua n litam orbus partem visus, linoque Cupencus

Lumine lassiciens bellis, citat improbus hastam, Et silmmae figit tremebundam margine parmae. Cui Consul, namque ira eoquit: pone. improbe, quidquid 34 a

Ressat in ore sero, A triincata fronte relucet. Sic ait, intorquens directo turbine robur Et dirum tota tramittit cuspide lumen. Nec levior dextra generatus Hamilcare sevit. Huic cadit infelix niveis Varenus in arinis sMevanas Varenus, arat cui divitis uber

Campi Fulginia, & patulis Clitumnus in arvis

Candentes gelido persundit fiumine tauros Sed tristes Superi atque ingrata maxima cura Victima Tarpejo frustra nutrita Tonanti. olnstat Hiber levis. & levior discurrere Mauruso Hinc pila. hinc Libycae certant subtexere cornus Densa nube polam: quantumque interjacet aequi

Ad ripas campi, tantum vibrantia condunt Tela: nec ariatis locus est in morte cadendi. sues

Allius, Argyripa Daunique prosectus ab arvis Venator, rudibus jaculis & lapyge campum yexsultabat equo, mediosque invectus in hostes

123쪽

pN NI CORVM LIB. IV.

ippula non vana torquebat spicula dextra. Huic horrei thorax Samnitis pellibus ursae, Et galea annos vallatur dentibus apri. Verum ubi turbantem, solo ceu lut ira pererret in nemore, aut agitet Gargano terga ferarum, Pline Mago, hinc saevus pariter videre Maharbal, Ut subigente fame diversis rupibus ursi Invadunt trepidum gemina inter proelia taurum, Nee pariem praedae patitur furor. Haud secus acer Hinc atque hi ne jaculo devolvitur Allius acto. It stridens per utrumque latus Maurilsa taxus :Obvia tum medio sonuerunt spicula corde, Incertumqtie suit, letum cui cederet hastae.

Et jam, dispersis Romana per agmina signis, palantes agit, ad ripas miserabile Poenus impellens trepidos, fiuvioque immergere ceriat. Tum Trebia infausto nova proelia gurgite festis Inchoat, & precibus Iunonis suscitat undas. Haurit subfidens fugientum corpora tellus, Infidaque soli frustrata voragine sorbet :Nec niti, lentoque datur convellere limo Mersa pedum penitus vestigia: labe tenaci Haerent devincti gressus, resolutaque ripa Implicat, aut caeca prosternit fraude paludis. Iamque alius super atque alius per lubrica surgens, Dum sibi quisque viam per inextricabile litus praeripit, & putri luctatur cespite, lapsi occumbunt, seseqηe sua pressere ruina. ille, celer nandi, jam jamque apprendere tuta Dum parai, A celso connisu corpore prensat

124쪽

96 C. SILII ITALICI

Gramina summa manu, liquidisque emergit ab undis Contorta ripae pendens assigitur hasta. Hic hostem, orbatus telo, complectitur ulnis,

Luctantemque vado permixta morte coercet.

Nille simul leti facies. Ligus occidit arvis Sed projecta viri lymphis fluvialibus ora

Sanguineum hauserunt longis singultibus amnem. Enabat tandem medio vix gurgite pulcher Irpinus, sociumque manus clamore vocabat: Cum rapidis illatus aquis. & vulnere multo Impulit asper equus, sessumque sub aequora mersi. Accumulat clades subito conspecta per undas

vis elephantorum turrito concita dorso. Namque vadis praeceps rapitur, ceu proruta cautes Avulsi montis, Trebiamque insueta timentem Prae se pectore agit, spumantique incubat alveo. Explorant adversa viros, perque aspera duro Nititur ad laudem virtus interrita clivo. Namque inhonoratam Fibrenus perdere mortem .

Ei famae nudam impatiens. Spectabimur. inquit, Nec . Fortuna, meum condes sub gurgite letum. Experiar, sitne in terris. domitare quod ensis Non queat Ausonius, Tyrrhenave per et hasta. Tum jacit assurgens. dextroque in lumine sistit Spicula saeva serae, telumque in vulnere linquit. Stridore horrisono penetrantem cuspidis ictum Belua prosequitur, laceramque cruore profuso Attollit frontem, ac lapso dat terga magistro. Tum vero invadunt jaculis crebraque sagitta, Ausi jam sperare necem, immensosque per armos

125쪽

Et lateriam extentus venit atra cuspide vulnus. Stat inulta in tergo & nigranti lancea dorso, 6am Ac silvam ingentem, concusso corpore, vibrat. Donec. consumtis longo certamine telis Concidit, A clausit magna vada pressa ruina. Ecce per adversum, quanquam tardata morantur

vulnere membra virum. subit implacabilis amnem 61 ς Scipio , & innumeris infestat caedibus hostem. Corporibus, clypeisque simul, galeisque cadentum Contegitur Trebia, & vix cernere linquitur undas. Maraeus jaculo, Gellar prosternitur enser Tum Pelopeus avis Cyrenes incola Telgo n. 63o Huic torquet rapido correptum e gurgite pilum; El. quantum longo serri tenuata rigore Procedit cuspis, per hiantia transigit ora. pulsati ligno sonuere in vulnere dentes. Nec leto quaesita quies. Turgentia membra 6 3 sEridano Trebia, Eridanus dedit aequoris undiς. Tu quoque, Thapse, cadis, tumulo post sata negato. Quid domus Hesperidum, aut luci juvere Dearum,

Fulvos aurifera servantes arbore ramos

Intumuit Trebia, & stagnis se sustulit imis: 64o Iamque ferox totum propellit gurgite sontem,

Atqne omnes torquet vires. Furit unda sonoris Vorticibus; sequiturque novus cum murmure torrens.

Sensit. & accensa ductor violentius ira, Magnas, o Trebia, & meritas mihi, perfide, poenas 643Εxsolves, inquit. Lacerum per Gallica rivis Dispergam rura, atque amnis tibi nomina demam: Quoque aperis te sonte, premam: nec tangere ripas, Silius Italicus. G

126쪽

93 c. FILII ITALICI

Illabique pado dabitur. Quaenam ista repente Sidonium. in selix, rabies te reddidit amnem Talia jactantem consurgens agger aquarum Impulit, atque humeros curvato gurgite pressit. Arduus adversa mole incurrentibus undis Stat ductor, clypeoque ruentem sustinet amnem. Nee non a tergo fluctus fit idente procella Spumeus irrorat summas aspergine cristas. Ire vadis, stabilemque vetat defigere gressim Subducta tollure Deus: percussaque longe Pancum saxa sonant; undaeque ad bella parentis tacitae pugnant, & ripas perdidit amnis. Tum madidos crines, & glauca fronde revinctum Attollit cum voce caput. Poenasne superbas Insuper fc nomen Trebiae delere minaris, O regnis inimice meis Quot corpora porio Dextra fusa tuai Clypeis galeisque virorum, Quos mactas, artatus iter cursumque reliqui. Caede vides stagna alia rubent, retroque seruntur. Adde moiam dextrae, aut campis incumbe propinquis. Hare, Venere adjuncta, tumulo spectabat ab alto Nulciber, obscurae tectus caligine nubis. Ingravat ad coelum sublatis Scipio palmis: Di patrii, quorum auspiciis stat Dardana Roma, Talia' me leto tanta inter proelia nuper Servassist Forti ne animam hane exscindere dextra Indignum est visum t Redde o me, nate, periclis; Redde hosti. Liceat bellanii arcessere mortem,

quam patriae fratrique probem. Tum percita dictis Ingemuit Venus, A rapidas direxit in amnem

127쪽

99pΠNICORUM LIB. IV.

Conjugis invicti vires. Agit undique flammam Dispersus ripis ignis, multosque per annos

Nutritas fluvio populatur fervidus umbras. Uritur omne nemus: lucosque effusus in altos Immissis crepitat victor vulcanus habenis. Jamque ambusta comas abies, jam pinus. & alni: Jam solo restans trunco, dimisit in alium populus assuetas ramis habitare volucres. Flamma vorax imo penitus de gurgite tractos Absorbet latices, saevoque urgente Vapore Siccus inarescit ripis cmor. Horrida late Scinditur in rimas. & hiatu rupta dehiscit Tellus, ac stagnis altae sedere savillae.

Niratur pater aeternos cessare repente

Eridanus cursus: Νympharumque intima maestus Implevit chorus attonitis ululatibus antra. Ter caput ambustum conantem attollere jacta Lampade Vulcanus mersit sumantibus undis: Ter correpta Dei crines nudavit arundo. Tum demum admigie vires, & voce precantis, Orantique datum ripas servare priores: 'Ac tandem a Trebia revocavit Scipio sessas Nuntium in collem, Graccho comitante, cohortes. At poenus, multo fluvium veneratus honore, Gramineas undis statuit sociaIibus aras; Nescius heu l quanto Superi maiora moverent, Et quos Ausoniae luctus, Thrasymene . parares. Boiorum nuper populos turbaverat armis Flaminius. sacilisque viro tum gloria belli. Corde levem atque assus inopem contundere geniem. 68o

69 1

128쪽

c. SILII ITALICI

Sed labor haud idem Tyrio certasse tyranno. Hune. laevis Urbi gentium ad satalia damna Ominibus, parat imperio Saturnia fesso Ductorem, dignumque virum veniente mina. Inde ubi prima dies juris, clavumque regendae Invasit patriar, ac sub nutu castra suere, Ut pelagi rudis & pontum tractare per artem Nescitis, accepti mi serae si jura carinae, Ventorum tenet ipse vicem, cunctisque procellis Dat jactare ratem. Fertur vaga gurgite puppis Ipsius in scopulos dextra impellente magistri. Ergo agitur raptis praeceps exercitus armis Lydorum in populos, sedemque ab origine prisci eratam Corythi, junctosque a sanguine avorum Maeonios Italis permixta stirpe colonos. Nec regem Aliorum noscenda ad coepta moratur Laude super tanta monitor Deus. Omnia somni Condiderant, aegrisque dabant oblivia curis; Cum Iuno. in stagni numen conversa propinqui, Et madidae frontis crines circumdata fronde

Populea, stimulat subitis praecordia curis,l Ac rumpit ducis haud spernenda voce quietem. IO felix famae, & Laiio lacrimabile uomen

Hannibal, Ausonias te Fortuna creasset, Ad magnos.venture Deost Cur fata tenemus 3 Pelle moras. Brevis est magni Fortuna livoris. Quantum vovisti, cum Dardana bella parenti Jurares, fluet Ausonio tibi corpore tantum Sanguinis, S. patrias satiabis caedibus umbras. Nobis persolves meritos securus honore 7 I v

7 3 s

129쪽

pνMICORUM LIB. IV.

Namque ego sum, celsis quem cinctum montibus ambit Tmolo missa manus, stagnis Thrasymenus opacis. His agitur monitis, & laetam numine pubem Protinus aerii praeceps rapit aggere montis. Horrebat glacie saxa inter lubrica, summo piniferum coelo miscens caput, Apenninus. Condiderat nix atra 'trabes, & vertice celta Canus apex structa surgebat ad astra pruina. Ire jubet. Prior exstingui labique videtur Gloria, post Alpes s stetur montisus ullis. Scandunt praerupti nimbosa cacumina saxi,

L Nec superasse jugum finit mulcetque laborem. JPlana natant, putrique gelu liquentibus undis In via limosa restagnant arva palude. Jamque ducis nudus tanta inter inhospita vertex Saevitia quatitur coeli, manante per Ora perque genas oculo. Facilis sprevisse medentes, Optatum bene credit emi quocunque periclo Bellandi tempus. Non frontis parcit honori, Dum ne perdat iter: non cetera membra moratur

in pretium belli dare , si victoria poscat: satque putat lucis, Capitolia cernere victor Qua queat, atque italum seriat qua comminus hostem. Talia perpessi tandem inter saeva locorum Optatos venere lacus; ubi deinde per arma Sumeret amissi numerosa piacula visus. Ecce autem patres aderant Carthagine missi, causa viae non parva viris nec laeta ferebant. Mos fuit in popialis, quos condidit advena Dido , poscere caede Deos veniam, ac flagrantibus aris

130쪽

C. SILII ITALICI

Infandum dictui parvos imponere natos. Urna reducebat miserandos annua casus, Sacra Thoanteae ritusque imitata Dianae. Cui sato sortique Deum de more petebat Hannibalis prolem discors antiquitus Hannon. Sed propior metus armati ductoris ab ira, Et magna ante oculos flabat genitoris imago. Asperat haec foedata genas . lacerataque crines, Atque urbem complet maesti clamoris, Imilce. Edonis ut pangaea super trieteride motali juga. 9 inclusum suspirat pectore Bacchum.

Ergo inter Tyrias facibus ceu subdita, matres Clamat, Io conjux, quocunque in cardine mundi sella moves. huc signa reser. violentior hic est, Ille hostis propior. Tu nunc fortasse sub ipsis Urbis Dardaniae muris vibrantia tela Excipis intrepidus clypeo, saevamque coruscans Lampada Tarpejis infers incendia testis. Interea tibi prima domus atque unica proles Heul gremio in patriae Stygias raptatur ad aras. I nunc . Ausonios ferro populare penates, Et vetitas molire vias. l, pasta res gna, per cunctos iurata Deo s. sic praemia reddit Carthago, & tales jam minc tibi solvit honores. Qi: ae porro haec pietas. delubra aspergere tabo Heu primae scelerum causae mortalibus aegris, Naturam nescire Desimi Iusta ite precati Ture pio, caedumque seros avertite ritus. Mite & cognatum est homini Deus. Hactenus, oro, bit satis ante aras caesos vidisse juvencos: 77

SEARCH

MENU NAVIGATION