장음표시 사용
451쪽
In taueteorologicos libros oristotelis
O de omni motu naturali, et adhuc autem de secundu superiorem lationem per ornatu oris, o de elementis corpos ratibus, quot is quae, o de ea,qua inuice permutatione, o de generatione, se corruptione coi dictu est prius. Reliqua autem pars huius methodi ea adhuc consideranda, quam omnes priores meteorologiam vocabant M.
teorolo. determinat de impres-ieis li--sionibus meteoricis,&iis agen diuiduur inquatuor libros. In prid Π' mo, determinat de impressionibus ignitis &diuiditur inquatuor tra- . . ciatus.Primus diuiditur in tria capitula.In primo determinat de eausa materiali,& efiiciente ipsarii impressionii,& diuiditur in duas partes. In prima recapitulat ea,quae dicta sunt, dicens primo, quod dictu est prius de principiis, Scausis naturae, seu entis naturalis, & de omni motu naturali, & de astris, & qu tuor elementis, S generationeia, &corruptione in communi. Cons
Puenter ostendit de quibus dicenum est in istis libris: dicens, quod hic dicendum est de hoc, quod an- Dtiqui vocabant meteorologiam, qa Mετεω idem est, quod sermo scientificus βα Iidlide eleuationeis, &dicit, quod illa mitas. sunt per naturam inordinatiorem, quam sit natura primi elementi, id est coeli, idest impressiones fiunt magis inordinatae, quam sit natura, secundum quam fiunt motus colli. Et dicit, quod impressionu qua dam, sui circa locum propinquum astris,sicut patebit de palaxia, & de cometis, & de aliis impressionibusisnitis motis,& apparentibus sup ratis. I Quaedam fiunt in medio a ris,ut nubes,& venti: s Et quaedam in aqua,sicut salsedo maris. I Quedam in terra, sicut terret motus. Et de omnibus istis eoliderabutur causae. l Determinabitur etiam decise Dd i cula- Dializod b, c
452쪽
E eularibus passoqibus, qua sui per coagulationem, id est in spissati ne,cuiusmodi sui halo, & iris. η terminabitur etia de plantis, & de animalibus, & m hoc comprehedit librii de an ima, A paruos libros na- suppom turales. I In iecunda parte ponit QR quinque suppositiones. IPrima, pro
ter quatuor elementa ponendu est unum corpus simplex, quod est causa efiiciens omitium impressionu: . ponenda sunt, quatuor mementa, quae sunt caul, materiales istarum impressionum. Secunda suppositio, neceste est hunc mundum inseriorem esse contigatam lationibus superioribus, ut Omnis virtus eius
inde gubernetur. s I ertia supposi- io,iguis, terru,aqua,& aer sunt principia material 1δ omnium imprcssiop nuin, Quarta supi ostio, in ii olibro determinandum c: i de circulo -, a lacteo, ideli de salaxia, cometa, R .vi: r allis huiust nodi impressionibus. ἰ uata iuppositio, amnia elementa sunt ad mulcem tr. ras murabilia,
di unumquodque est in potentia ad
aliquid ,sic quod materia, tuae nunc stat sub forma unius clementi, po- teit postea stare sub tornia alterius
tur dubitabit urique quis ci avocatum aerem, quam oportet accipere, o c.
Elemen . I Tu D Hi scam capitulit huiu,
totu ad . tractatus, in ir io i)hilo Ophus deterinuicem minat de qualitate elemeto tu ad inqua rixas uice, & dividit in duas partes. In 'μ ' prima mouci una dubitationem de
aere,quiredo quata sit mores ipsus Gaeris. In sed a parte nititur soluere hanc dubitatione na. E t primo ponit opinionem Anaxagori, dicens,*vt prius dictu est, priter quatuor elementa oportet ponere quintum corpus simplex, puta celum, quod et halterius natur ab ipsis cu sit ingenerabile,& incorruptibile,ut patet per antiquos appellates ipsum sthera, . quasi temotP currens. Et siquis sni του quirat,quare hin narrat hac opinio Γώσει
ne cu alias suerit narrata. Respondetur, notroportet ramum semel neri
que bis eas deopiniones redire, 'sed infinities.s Infecit da p. arte ponit tres cὼclutiones.' Pr: ma , cfuin &terra non iunt de natura igni quia tunc Omnia lita in seriora. turilent totaliter uestructa,cu corpora coele-
ii insitu valde magna. Secundacia '
bus. Prinaci, terra n , pol attingere aquam litam Oes partes sui, immo videmus, multa parte, aquatiunt extra terram, ergo : vacitini in erce
lum,& tcrram, uon eli solum pletiuaere, ct igne, sed etiam aqua. M- cunda ratio, lualis est proportio paem ad partem , talis eii proportio torius ad totum , sed partes aeris habriat proportionem decuplam ad
partcs aquae, quia in v naparte aquae fiunt dece aeris: Ergo motus aer e cedit ψ quam 1a eadem proporti ne
453쪽
A ne,' non saceret si tantu inter coel u& terram esset ignis,& aer. IE x quo
inseri, quod elementa non solum sunt proportionata ad inuice in vi tute, sed etiam in magnitudine .
semiantes Aicere, quomodo ordinata sunt duo ad nimi corporis positionem, oc.
Is Tun est tertium capitulum, Q omo- in quo philosophus detcrminat, dedo igm, ordine elementorum ad inuice, mO e sunt uemlo tres qones. Prima,qualiter ignis,& aer sint oi di nata respectu ceu . Secunda quomodo a clio, & ab
astro puta a sole tantum inferius catur caliditas,cum coelum S astrum non sin t formali ter calida. Tertia, quare nubes non generantur in suis prema regione aeris cum suprema,
regio aeris sit frigidior. I Ad prima questionem dicit philosophus, qdsunt duo elementa inter concauum orbis tuns,& aquam, Caer. & ignis,& quia ignis eii magis purus, ideo est supra aerem, & coliguatur coelo,
lutis, igitur ignis in sua sph ramouetur circulariter,aer etiam quo ad partem superiorem mouetur circulariter ad modum ipsius, cui conti guat. Iostedit ulterius quid est vapor,& quid exhalatio dices si vapor est corpus subtile humidum, & calidum S est materia omni u impres sonu humidarum, sed exhalatio est corpus calidii,&siccum cum siccitate terrestri. I Consequenter soluit, tertiam qu stionem dans triplicem causam,quare in suprema regione aeris non gnant nubes.s Prima, ga
illa regio est velut ignis ratione ex- Ccessivae caliditatis,per quam prohi- In supre-bet vaporem condensari,& conuer- ω. aeristi in nubem. 'Secunila causa, qui ed nate
aer supremae re lonis mouetur cir- nerantur
culariter, ideo dato, quod vapores nubes. ibi ascederent propter clocitatem motus disgregarentur sic, quod non possent condensari, nec constituere nubem. 'Tertia causa, quia in suprema regione aeris non pota sunt fieri venti: ergo neq; nubeS. c sequetia patet per locum a maiori, quia venti sunt exhalationes calide,& siccs, quq natae sunt magis scendere quam vapor, qui est calidus,& humidus. Et antecedens probat signo , quia sacrificantes in altis montibus, anno reuoluto, quando iterum ibant ad saciendum sacrificium, inueniebant cinere, anni pri- Dcedentis, quod non fecissent, si illi eflas Iet ventus. I Ad secundam quaestionem dicit Philosephus,quod noest inconueniens haec in teriora ca- superio. lefieri a superioribus non habetibus N LO PO caliditatem, quia celum suo inotu lesie iunt trahit secum quaedam inferiora, set hae infelicet ignem ad superiorem parte ae- IioIMris per motum sit una, S motus localis de sua natura natus est cales cere, ideo sol,& coelum calefaciunt ista inferiora. Finaliter probat, P. cstum, & altrum non lunt calida, &hoc duobus signis. Primum, quia
talia velocissime mouentur , & ta- men non is niuntur, nec videmus
ibi pilari aliquas impressiones isnitas sicut in istis inserioribus: ipitur. I Secundum signum, quia sol apparet albus, di non rubeus, ergo
454쪽
sgnum est,quod non est formaliter
HIs autem determinaris, dicamus propter quam causam mma accens apparent circa
coelum,oc. Isti est secundus tra c. huius,
libri in quo philosophus determinat de impressionibus ignis,dicens, quod materia remota impressionii, nitaru est corpus terrestre habens aliquid de corpore laneo pingui, &saciliter inflammabili, sed materia, propinqua est exhalatio calida & ite ea causa vero efficiens eli calefacies huiusmodi corpora cuiusmodi sunt sol, Sagra, linis autem talium impressionum est generatio ignis,finis
autem remotus est salus antinatiu.
F & cuiusmodi impressiones sic generantur. nam a calore solis eleuatur,
exhalatio calida,& sicca, quae pollea per calore ignis inflamatur,& secun dum diuersitatem exhalationis in caliditate,& siccitate, raritate, & de state grauitate,& leuitate diuertiscatur hinoi impressiones secudum, diuersas figuras, non enim generantur omnes istae impressiones in e dem locomam quaedam generatur insta terram, quaedam in insina regione aeris quaedam in media, Seq-dam in suprema.Omnis. n. impresiatio ignita fit ex exhalatione calida, S licca , vel ergo illa exhalatio est multum calida, Sper conseques leuis, ita ipsusscit ascendere usque ad supremam regionem aeris, & talis, exhalatio aut est aequaliter subtilis in omnibus suis partib. aut ina oualiter. Si in equaliter,aut magis ha- Gbet de grossis quam de subtili,& tile
quando insaniatur apparet per modum figurae piramidalis. Si vero
tantum habet de grosso, quantulude subtili, tunc apparet per modum lanceae ardentis. ISi vero talis exhalatio sit aequaliter subtilis in omnibus suis partibus, aut est continua, aut discontinua,si disco tinua apparet per modu stipularum ardentili, si vero sit continua,& parua,& sit aecensa in una parte,& non in alia, tueapparet per modii in eandelae ardentis,& huiusmodi impressiones ceneratur in suprema parte aeris. Sed si talis exhalatio sit mediocriter ca lida sic,q, non moueaturnis ad media regionem aeris,aut ergo est co-tinua,vel non continua, si ecundit, tunc apparebit per modum stipula- Hrum ardentium, si primum, vel materia est conglobata lic,q, unus globus primo infamatur, nostea allus, tunc vocantur caprae saltan tes,quas
vocat Arist. Eges. s Contingit etia,
quod talis exhalatio condensetur in nube frigida, S cum inflarmnabitur per antiperis hasim franget nubem, Se tunc apparent seintillae a dentes. Si talis non sit globata, vel est compacta, vel non, si secundum, tunc candelae apparent ardentes, si vero sit compacta, S sibi non accidat aliquid frigidum,& insanam tur, tunc solet vocati ignis satus. 'Si vero occurrat aliquod stigida, aut si in serius,aut superius,si secundu, ta propter impedimentum talis exhalatio non possit ascendere, sed
moueatur lateraliter, tunc vocatur
455쪽
A sydus volans,& quandoque contingit, quod tale frigidum concurrat, ante inflammationem,& tunc talis exhalatio inflammatur in serius, &apparet per modum draconis exunfiantis ignem. Si vero tale frigiductui et in serius, tunc exhalatio ascedit,& apparet ignis ascendens, si vero exhalatio lit debiliter calida &moueatur in infima regione aeris, tune si materia sit simul continua,& simul accensa, apparet P modum stipulae ardentis. Si autem materia sit subtilis,& leuis, itastpotest
moueri faciliter ad modum aeris, tunc apparent impressiones ignitae, per modum candelarum. Vnde candeletardates generatur ex sumo pingui aliquando etiam exsudore equidi huiusmodi impressiones aliquanu do apparent minores, & aliquando maiores secundum magnitudinem exhalationis.
fPPLARENT autem aliquando nocte serenitate existere consistentia multa samma in
coelo ΘΩΙ s T v D est secundum capituluin quo philosophus determinat de
hiatu,& voragine,quae apparent per colorem,& illuminationem exhalationis,& de alia impressione, lul voHyatu . catur sanguinei colores,& habent lvorago & materia propinqua exhalationem, sangui calidam,&siccam Scausa efiiciens te, unde pl neta, vel astrum lumine , &qsio ' suo iis mouens, S inflammans t cantur. les exhalationes.' Et sic generatur: nam per calorem solis, vel altri eleuatur exhalatio calida,& sicca a terra, quae propter frigiditatem inspi Clatur, & secundum ir diuersmode, lumen in aere recipitur apparent diuersi colores. 'Unde aliquando partes extremales apparent albae &me 'Ρdia nigra,&cum nigrum minus immutet visum,quam album,vel san- 'guineum,ideo illa partes nigra ap- . iapparet magis dillans,quam pars ex- tremalis, ideo apparet quaedam ru- .ptura,sive senestra in coelo, quae si siem agna, Vocatur Vorago , si parua, vocatur Hiatus. Ex quo patet, Phiatus,& vorago disserunt sicut magnum & paruum. Sanguinei autem colores causantur ex lumine transeunte exhalationem opacam: nam album visum per nigrum apparet rubeum & quanto lumen magis dominatur supra exhalationem, tanto apparet illa exhalatio magis alba, qua Dio vero minus,minus apparet alba.
IVnde quando lumen medio modo dominatur, tunc apparet rebedo. Iando vero totaliter, tunc apparethedo, quando vero rem ille, apparet nigredo. IVnde istae impressiones fiunt in aere,licet propter distatiam videantur esse in coelo, & apparent magis de nocte, quam de die, quia lumen solis impedit ne videatur minus lumen,&sunt tempore, sereno,quia tempore Obscuro venti,& nubes impediunt visionem istarum impressionum.
D E cometis autem is uocato lacte dicamus dubitantes ad
I s et v o est tertium rapitulum in quo philosophus, deierminat de Dd cometis
456쪽
r cometis, & diuiditur in duas partes. res stellae coniunctae non pnt sacere G:
In prima determinat de cometis se- tantam apparentiam. I In secunda, cui dum opinionem: antiquorum, i parte determinat de cometa fm opiCometa di narrat tres opiniones. Prima fuit' nionem propriam dicens, r cometa quid quo Anaxagorae S Democriti dicetium lic penerat utinam per calorem solis quo mo cometa in esse apparitionem pluriu, S aliorum astrorum a corporib. teruetur, de stellarum errantium. Dicebant, restrib. existentibus hic in serius, &quae por- enim ' cum stellae erantes appro- viscosis eleuatur exhalatio terrestris xζΠtR in' pinquabant adinvicem, apparebant calida, &stra usq; ad supremam rσς - ' facere cometam. Alia fuit opinio sionem aeris,& ibi Pp vicinitatem
Pythagoricorum, dicetium cometa ignis inflammatur, S secundum di esse unam de itellii erratibus .ici muli uersam di spolitionem materiae dito tempore radiat sub radiis lolis,ap uersimode apparet.' Vnde udo illa paret per modum conaris. Alia suae materia extenditur in longum voca opinio Hypocratis dicentis, ' come tur stella caudata, quando enim in lautum ad corpus erat itella errati medio est grossior, & in extremis ea,& de natura csti, sed quatum ad subtilior,tunc in medio apparet, tu
eaudam erat de natura clementoru. me, & in extremis magis clarum,&Istam opinione reprobat duabus m tunc voc ai stella comata, & quandonabita, I Prima, quia tunc aliquado in serius hei partes continuas,& sub appareret sine cauda, ' est corra ex tiles tune vocatur stella barbara. Co Hperientiam . Secunda ratio,quia sequenter determinat de motu coia tunc essent plures planetae, quam se meis dicens, quando cometa inse,ptem,quod salsum est.' Secundam quitur unam stellam vel planeta cce opinionem reprobat duabus romb. li, tunc mouetur ad motu ipsius sed Prima,quia omnes stellae erraticae qn yer se mouetur, tunc non mouevidentur sub Zodiaco. sed mulis co tur ita velocito,immo retardat mul' metae apparcnt extra illum circulii tum, ita st, si hodie sit cum una stella
igitur. ISecundaro,quias se esset, coeli craitina die tardius ibit ad oc-uic no possent apparere plures come casum. I Deinde determinat de sit quod est salsum,quia aliquando gnis come is seu qd significat come
visi sunt plures cometae.Prima opi- ta, dicens,' eli signum inagnae cali nionem improbat tribus ronibus. ditatis,& multorum vetorum.Sceos Prima,quia tunc sequiret,u, disto est lignum traditionum, mortalita- luto cometa, plures deberem appare tu ,bellorum,& magnae pestis, quia re planetae,quod est salsum. Secu- tepore generationis cometo iget cada ro,quia planeis aliquando contu liditas ignea, ita si, calor multu au-suntur aliis itellis S tamen propter re tin hominibus,& etiam colera,&allam comunistione non apparet co- tunc incitantur homines ad iurgia,
meta igitur. ITertia m.' libet ilella S bella. Tertio est lignum mor- per se videtur in diuisibilis ergo plua talita tis principum, quia principes
457쪽
Aiunt subtilioris complexionis pro Her nutrimentum subtilius ,& magis delicatum, ideo facilius inflam nantur, di irascuntur. Quarto,
est lignum magnorum ventorum: nam, expertum est sepeta, quod quando luerunt multi cometae, tuc fueruntanni multum sicci multum ventos.' Vnde dicit, quod quodam tempore suit ventus ita impetuosus , quod lapis eleuatus est a vento, & deportatus per i Unum iter,& immediate apparuit magnus
cteus M. I s xvo est quartum capitulum in quo Philosophus determinat de
- galaxia, seu devia lactea. Et primo η narrat tres opiniones antiquorum. MPrima,suit aliquorum dicentium 1es' di i st, sol semel ductus a Phaetonte exitur,quid . uit viam suam,& tunc combussit illam partem coeli,quae nunc apparet alba, sed ista opinio est salua,& eam improbat philoisphus,quia tunc todiacus,sub quo mouetur El, esset ia. combustus.' Secunda opinio, fuit Anaxnorae,5 Democreiti dicen- ' tium gMaxiam esse lunae quorunda alitoris aggregatorii.Hanc opinione improbat Philosophus, quia tuc ga- laxia aliquando appareret prope aliquas stellas, aliqua do prope alias sed hoc est salsum. I Tertia opinio,
fuit aliquorum dicentium, i lumeastrorum immiscetur vapori humido versus coelum stellarum. Hac opinionem reprobat Philosophus quia tunc sequeretur, si Plaxia semper deberet apparere in alio,& alio loco G
cuius tamen Oppositum ur.' Finaliter determinat de salaxi a secudum propriam eius opinionem, dicens Tir ab istis inserioribus per caloremiolis, S aliorum astrorum eleuatur multae exhalationes calidae, S siccae usque ad supremam regionem a ris, in quibus recipitur lumen astrorum. O apparet claritas magna, siue albedo, ius vocatur galaxia, S u, sic generetur, probat Philosophus rone& signo. Rone sic quia virilite unius
astra eleuatur materia,ex qua gene ratur cometa , ergo virtute multoruaurorum potest eleuari multa materia,ex qua potest generari galaxia. Signo probat sic, 'uia galaxia non
apparet inter tropicos, propter nimiam caliditatem, igitur. An de impressionibus meteoricis r. Henria. QvAE TvR vim de impsi soni b. meteoricis sit scientia. Et arguit primo,l no, ea de i pressionib. Iolum est opinio, igitur de ipsis non Mest scientia. I consequentia est nota, quia scientia, & opinio sunt habitus distincti abinuicem. I Ante
cedens probat inductitie de omni bus, quae sunt,& traduntur in istis libris , quae videntur eseia , confusiones contingentes,& conse luetiae non videntur valereia, Vt non sequitur tonitruum est, ergo extintinctio ignis in nube est, quia tonitruum pol aliter fieri sine his. cundo sic'. Impressiones meteoricae non sunt termini, neve concluti nes, ergo de ipsis no en scientia. patet
458쪽
P tet consequentia,quia omnis scientia est de conclutione, vel determinis illius conci usionis, nec est dicendum lit de rebus significatis per
terminos, cum illae res sint mutabiles,& pollunt allicresse. rtio.Impressiones, ut in plurimum non Sut,
ergo de ipsis non est scientia, patet. consequentia,quia deliructo scribi destruitur scientia, ut patet in pdicamentis. IQuarto sic. Scientia proprie dicta eli de significato totali coclusionis scitis, sed nulla impressio est significatum totale conclusionis scitae ergo. Quinto sic. Omnis scietia est verorum, sed nulla impressio est vera,cum sola propositio dicatur vera, igitur de impressione non est scientia. IIn oppositum videtur esse Philosophus in textu, tradens nobis F scientiam de huiusmodi impressi
nibus. In quaestione erunt tres articuli. Quantum ad primum. Art. - PRIMO lcie.adum pro declaratione huius termini . leutia supponitur, quod de aliquo potest, haberi scientia tripliciter. Vnomotia potest y mluam de conclusione demondea liquo it rata, vel demonstrabili, & sic nec haberi. de impressionibus,neque de aliis re
- batur primo Post orum,cum dicebatur,a, scia erat veroru .& necesse sartorii, Lconclusionii verarii, & necessariarum,& non quidem necessariarum, P non possunt non esse, sed necesi triarum,quia non post uni eite satiar, saltem terminis supponent ib.
ISecundo modo, scientia est de ali
quo tanqua in de termino,vel termim,ex quibus concluditur coclusio. demon strata,vel demonstrabilis,& G sic etia de impressionibus, non est scientia, cum impressiones non sint termini. I sertio modo, scientia elide aliquo, vel de aliquibus laquam de rebus lignificatis per terminos coclutionis demonstratae,& sic scientia potest esse de ossius rebus siue sint. perpetuae siue corruptibiles,siue ea ales siue fortuitae, quia omnes tales res pol Iunt significara per terminos conclusionis,& sic de impressionibus est bene scientia. Et de hoc satis alias visum est in 1.Poster. η Et si quisquerat.Vtrum notitiam,qua habetur de cones usionibus demonstratis in hac scientia sit certa,& euidens. Respondetur,s, aliquae coclusiones huius libri sunt ita terrae, Scverae, sicut eometrica ,vel perfecti' ci T, Vt patebit, in tertio ubi determi rinabitur de halone,& iride i. ' Aliar
sunt conclusiones huius scicntis certe certitudine naturali,ad quas sus-ficiunt rones probabiles & persuasiones naturales,sicut patet in I. huius
de stellis cadentibus,& de captis sal
maris. I Sed pro declaratione huius termini, impressio, supponitur, I
impressio tripliciter accipitur. Uno modo communiter, pro quocunq; citet. derelicto ex coniunctione, vel co inmixtione duoru in corporum, sicut dicimus,l in cera remanet impres- .sio sigilli. s Secundo modo capitur, Pro quacunque alteratione qualitatum primarum, siue etiam pro quibuscunq; qualitatib. derelictis ex alterat ione qualitate primarum. IVlttimo cὸpit P corpore naturali mixto im-
459쪽
A to imperfecto composito ex materia& sorma cuiusmodi sunt pluuic gradines, impressiones ignitae ,& sic de
altili,& dicuntur talia mixta imper - secta propter eorum subitam misetionem, & generationem,& no pN- Ephime pter eorum breuem corruptionem, di tibii, qui in mari est aliquis piscis, qui ephirue . quando de mane generatur de serora. corrumpitur, & tamen non dr corpus mixtum imperfectum.Vel dicurer mixta imperfecta quia talis mix tio vi solum esse secundum qualitates,& non secundum substantia, eum pluuia sit substantialiter aqua. IEt aduerte ut dictum est in textu, v, impressiones fiunt super terram, in media regione aeris in suprema tamen illa scientia magis denominatur ab impressionibus, ouae fiunt
3 supra, ideo dicitur scietia de impressione meteorica, qa de ipsis suit maior dissicultas inter Philosophos vel
communiter, quia sunt persectiores Imagin3-impressionibus,& dicitur a mei .ii ' ra, quod est trans,& teoros,quod est apparitio,quas apparitio ultra naturalem habitationem, vel dicitur a, meteores, laestet atra quasi impressio eleuata. An neees SECUNDO sciendum, cir- se sit nisi ca textum incidit talis dissicultas,dsi hunc utrum si necesse hunc mundum in
Ne seriorem esse continuum lationibus
nuum is superioribus, ut eius virtus inde gutioni b. su bernetur. Et videtur,' non, quia periori b , actus humani non reguntur a lati ut i Πής nib. superiorib. igitur. Afis probatur
zr' quia tuc no essent liberi. II te multi
bernet. sunt actiones in istis inferioribus, inon reguntur illis superioribus, ut combustio stupae: nam dato, a ritu Cnon moueretur, non minus ignis
applicatis stupe cobureret supam. Item hoc maxime videretur fieri mediante lumine, sed hoc no, quia multa sunt in prolando maris, ad qnon attingit lume. In op situ est Philosophus in textu.Pro cuius solutioe supponit primo de intellectu illius dicti.Necesse e huc in udu,&c. 0, ly necesse non dicit necessitatem, limpliciterinam potesse istemudus inferior ime mundo superiori, sed dicit necessitatem secundum quid, puta nat uralem,& fgnificato ordine in potentiis naturalibus & adhue sorte simpliciter non esse vera, ut statim dicetur Dr secundo, P mundus in setior est aggregatum ex quatuor elementis, & corporibus contetis in i s. Dicitur tertio, quodli- Dbet continuum capitur pro contiguo . I Dicitur,quarto,mper lati nes intelliguntur motus cmporum superiorum, vel ipsemet corpora superiora. Dicitur, quinto, quod per sqlum virtutem intelligitur potentia, siue sy 'et activa, siue passiua, di hoc potentia Ictiora. naturali & non libera, & y ly gubernetur,in telligit agat vel patiat, ita lsit sensus necesse est huc mudu insoriore esse cotinuum .i. cotisuu lati nib. su Piorib. i. corporib.superiorib. seu motib. eoru,ut virtus. i. potetia naturalis gubernetur. i.agat vel pa-
tiatur. Supponitur ulter ius uic tu
agit in ista in seriora tripliciter. spermotum lume,& influentia per m tu noninmotus sit ca essectiva, sed per motum adducitur generans, &
agens, ita quod illud dicitur, feri
460쪽
E a motibus superioribtri quod sit a cplo.&ab intellisentiis mouentibus, coelum. Quod agat per lunae notu, est. Et op agat per influentia patet: nain protundo terrae inulta mineralia
Senerant virtute planetarii. s Et si quis qti rat,quae res est illa influentia. Respondet ip est quida qualitas
dissula per totum medus, quemadmodum multiplicatur spes coloris, vel lucis,& hoc visum est in lib. de
Generatione. I Et aduertet multu disserunt turren,& influentia: nam
lunae est qualita sensibilis, sed non illae miluentiae. ISecudo, quia talis
influentia non impeditur altem totaliter si aliquod corpus inter ponat sed transit per corpora opaca . quae non piper transire lumen. I Tercio differt, quia lunae sol ugnat a corpo F re luminoso, sed influetiae bene cantur ab aliis pat tibus caeli. Ita omnibus istis sit conclusio responsalis o is
virtus naturalis huius mundi inserioris gubernatura cito. i. agit vel l patitur virtute coeli, quia oelii agit: - aliqua hic inferius, ergo cocurrit ad actionem illorum in serior., non citest imaginandum ui ilia inferiora &motus illorum inferiorum habeant dependentiam essentialem a motu,
ct corporibus superioribus, re sicui non possit seri motus in istis ins riorib, sine motu superiorum,na dato Scitum non moueretur,& stupa appropinquaretur ignigignis adhue combureret, sed hoc serte non concederet Ariit. IVltima coclusio, noobstantibus ili is, actus humani, qui sui libere, sicut velle, nolle non regiitur a cetio, ideo dicitur in conci ullone prscedeti omnis virtus naturalis oracludendo virtutes ronales, ut intellectus,& voluntas. Et ex istis faciliter respolidetur ad rationes . TERTIO sciendum , 'adhue Conclu de actione corporum superiorum in tiones ad illa inferiora ponuntur aliqus coctu ' in 'sones. IR ima conclusio,corpora superiora habent actionem in elementa,& hoc dupliciter. 1 quo ad altera,
tionem,&quo ad generationem. accendente enim sole, & aliis itelli, calidis ad renitti alicuius regionis, ele setamenta superiora, scilicet ignis & aer augmentantur, S in seriora, scilicet
terra,& aqua minuuntur& conuertuntur,in superiora,& econuerso recedente sole,& accedentibus stellis, seu planetis effectivae frigidis, ut est
Saturnus,& Mercurius accidit generatio elementorum aqui& terrae. Et Hsi dicatur si hoc esset verum,sequeretur , sphaera a sui aliquando esset maior,& aliquando minor. I Videtur etia ' esset dabile vacuum, nisi is ivnum proportionabiliter latum au- reretur,quantum aliud diminuit. Respon detur 9, qua do sol, ascendit ad 1enith alicuius regionis, tuc recedit ab alia regione,3 tunc sicut diminuitur in una part roportionabiliter augmentatur in alia. I Secunda,
conci usio, stet is haben t actionem in ilia inferiora quoad loci mutatione
superior. n.pars aeris mouetur circulariterad motum Hii, quod patet, quia impressiones ignitae,& comete quae ibi generantur,apparent moueri circulariter,& multo magis sphera ignis cum sit spinquior c lo cat .... etiam motum in istis inferioribus, ut in