Commentarius ratioregularis in quatuor libros institutionum imperalium, quo omnium, non modò in singulis paragraphis, sed etiam versiculis traditorum, rationes redduntur, & in breves ut plurimùm regulas resolvuntur. Authore Casparo Manzio ..

발행: 1671년

분량: 640페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

Lib. I. vi ic. g. a. 3. & 4. De Capiti diminut. Ad s. Minor. Σ.

Respondet impia cum civita a amit- a via. Ratio similis redditur a Mynsms L .2-titur, libertas autem retinetur. Ratini cur sq. mb. mo. .m par. por. scut enim his dum dicatur media, est ista: qυia civitas medium hias, olore re humore vitam hominis con- quiddam est inter familiam & lihertatem. stare cre ebant 1 ita interdicto rem uis ut D FIarp. iapri tit. n. . 'Dicuntur autem hanc terihs vivere non posse putabant, quorum se

mediam capitis diminutionem pati inpii mia . in in P . . . 4 4

deportati. Ratio: quia illi civitatem amittunt, ut vidimus supra F. ι. P s. mod Rar, per. 6. s. o. Deinde t illi, quibus aquil di igni inter dicitur. Nam etiam per hanc pCenam eximebatur caput, sive persona, de civitate, L. . s. f. a pub. ori Pii scis enian i temporibus nefas ridebatur, hon)hus, dii quis malos, suptilici capitis asscere ' vita civi Romano vetiisti illinis legibus eiripi non poterat. Vide indignos malefactis suis reddiderunt, vide

1osis aqua εc lyni interdixerint, ti interdicti 1 .

civitatem amiserint, redditur ab Harp. d. g. r. o. a. ut hisce subsidiis, & elementis vitae humanae maximὸ necessariis, destituti. alias in terras migrare, aliamq; in civitatem se eonferre cogerentur, in quam recepti hecessarib civitatem Romanam amittebant': neq; enis Gothos r. ae et L. I. q.: f. de υνιM.y. Nihilom: - quis clam vi arvin civitatum e vis esse poteruatus cum Romani societatem civilem a malis rat. Haec 1 poena mansit uso: ad tempora g. hominibus purgare desidet arent, facinorosos limperatorum ,GO: fr.sic. ιιι p lea sub Au- i interdicio usu ignis & aquae mulclabant. via sul imp cessau It, qui in eius lacum depor- de Gail. a. de FP. e. ι. schneideisin. s. rem talia nem inti oduNit, L. ad . ripa , ct iri Go- autem, n. . sieqq. qui modunnia restis, μι thosi. Iium ii id. n. a. schard. v. es,a O unis es. ii uri Ratio: cum s Enim horum elamento- Myn T. g. r. n. s. Harp. h. n. a. cooser , quaerum usu in hae viti nemo carere possit, per- ω si as tit. f. de merditius γιluci habebant, ac si morte multatus esset,

eivnas UAER li hoc parastapam: quae- Alia Ratio : quia utroq; hia modo similiaiaha capitis di immitio i Ad mutatur, Wesenta b. mr. Sed an hodie t Viis inani sit nainima capius di inlitiitio t quod Respondet Imp. cum libertas & denegantem Veterib, quia statun retinetur , familia autem mutatur. &caput non habuit, quod amiserit. Am . v. Ratio' cur dicatur minima, elli haec: quia ex mantem HarP. N. o. & Beloid. ι uia . ex M. . illis tribua id, quod est rhintinum, amittitur, 3--.αιρι Προ opus esse di 3. Harp. Myrint. n. 3. Sic quando ' paterfami- eunt amisisse , sufficit mutasse. Filiussam. lias, sive homo sui iuris, se arrogandum dat, nullam quidem familiam habuit : de aliena & alieno juri subjicit, dicitur minimam capi- ramen in tuam transiit, Uem; mutavit. Castis diminutionem pati, si hi iliter&taga, qui sitis di nutio . potiori tantam appellatin is patre einancipatur. Ratio habetur L. 3. An aliis modis, quibus patrid potessas amitu, U. - tit quia emancipari nemo potuit, nisi in ιmaginariam secvilatii causam dira cretur.

r. I vin manumista an relatur capitis iaminationιm ' er eur non ' a. t. U UTuRt in hoc paragrapho : utrum stio: quia eqnditio eius mutatur. Sed Imp. servus in anumissus capite minuatur, Respondet quod non . Ratio 1 est in textu : r. cnecnet Videri posset, quod sic. Ra- quid ad hoc, ut qxus Oapite diciatur minui, ne-' at o cesse

192쪽

Lib. I. Titi 1ς. s. 1.&c. De Capit. dimisIta ict

esse est, in statum mutarit; atqui servus ει- bertatem , neq; civitatem neq; simillam ha tum ti eaput nullum habuit, quamdiu in ser- het, Harp. L Ant. Perer. hic, ubi rectia --vitute suit. LM.ιnffvi cap. mon. ergo minui, tant, quod servus post manumissionem dicati mutari non potuit, privatio enim praesepia tur fieri novus quasi homo , atq; ab eo ipso ponit habitum L. manumissisnes. o. f. AJ.cti. die incipiat habere personam di statum. L. ML. tiae. , nos da V. O. & quod non est , muta- g. vi capiι. - istiri. aut amitti non potest. Ille autem neq; Ii-

Ad g. Quibus autem. s. δ

L An ecpite missan - , quibus dum adimitur ea. 62M e non 'x. UAERI TuRt in hoc paragrapho: utrum pite minuantur, quibus dignitas adi- mitur , v. g. qui a sena ut removentur: Ad quod Respondet Imp. negativὸ. Ratio iquia cui non convenit definitio, eidein nee a. fiefinitum convenit: atqui t hi non possunt dici statum muthlle quia nec libertatem, nec civitatem, nec familiam amittunt, sed liberi fle cives Romani permanent, & inter eos , atq; caeteros, qui stant de agnatione & familia. nihil ex hoc innovatur, HarP. n. a. s 3.2

ostite propter dignitas ρErgo nem capite minui, Myris. h. Ratio

vita : quia dignitas Iono alia res est, quam status, E. dignitatis accessio vel amissio statum ti caput non minoit, cum ex separatis nihil inseratur , mesenb. h. n. a. Ex quo t 3. insert Idem im. st in prece/. q. n. I. quod is ,

qui pmpter dignitatem patii, potestate liu

ratur , non ponit dici capite minutus. Ratio euia nihil patitur, ex quo caput ejus possitici minui, & familiam non mutat, aut egre dium. l

IN paragrapho finali rared. st. Hictumest,

praecipuam differentiam Inter agnationemia cognationem hanc esse, quod agnatio per omnem capitis diminutionem extinguaiatur, cognationis autem jus etiam post capitis

diminutionem maneὼ ν

utriim cognatio per nullam capitis diminutionem pereat Ad quod Respondet Imp. imo vero . fi maxima capitis diminutio interveniat, vel media, v. g. si cognatus servus fiat, vel in insulam deportetur tunc enim cognatio solvitur, non vero si minima tantum. Ratio quoad hanc posteri Orein suit tradita supti . s.f. Ratio ' quoad duas priores est haec: quia cui illas patiuntur, ut servi & deportati,pro mortuis habentur, Wese . M Wolf. h. ω in iure civili vix habetur ulla ratio servorum tiperegrinorum, Harp. h. n. a. cum enim non

gaudeant iure civitatis, quod est fundamentum huius civilis cognationis, non habentura. amplius pro cognatis. Mi Peiez. h. In i' lanium autem verum est perire cognationem, ut sublata restitui non possit, ita ut servus etiam manumissius non recipiat amplius ci

F. An etiam nain alis eunalia ita dis

gnationem civilem. Ratio secundiam Harp. n. s. quia manumissio est tantum modus inducendae Iibertatis , non cognationis, illa enim per matrimonium inducitur. Ratio ' alia se- 44 cundum Hopperi h. quia nunc censetur altu

setur. Ratio tertia: quia sola remotio caulae actus sublativae actum sublatum non redime grat, Gribaldus pertext. ιn L. militis: M. F. f. Τ ae mic testa a. a. C. de posthum. hinia , v. sola cessatio servitutis, quae est causa, cur tollat L cognatio, cognationem sublatain non restatui . Non sine i causa vero locuti sumus sem- s per de cognatione eivili. Ratio: quia merὸ naturalis cognatio , & languinis conjunctio nullo iure civili, vel capitis diminutione tollitur rita ut neq; redactio in servitutem dein

portatio , & emancipatio facere possit, quin aliquis si pater, filius vel cognatus, di nulla lege essici potest, ut qui pater vel fiater est, desinat elle pater vel frater, hoc auram beno Ius civIle potest. ne frater fiatri, aut pater filio succedat, Myns. h. Quod itaq; t tactum e. est, cognationem solui per maximam & mediam capitis diminutionem, non hum sen

o 3 suin

193쪽

ic 1 Lib. s. Titi ic. s. . De Capit. diminut.

sum habet, quasi ipsa cognatio naturalis cium in quibusdam casibus Impediate tamen omninis perimati ir; cum jus sanguinis diri ini non potest cognationem prorsus tollere 6e aut immutari non possit, ae L. R. f. de R. I. & corrumpere. idq; non tantum in cognatis , naturalia jura sint immutabilia, β. yen. Inst. de sed ne quidem in agnatis, licet enim emanci 7.'. s. 9 sed ' quod effectus cognationi a ju- patio, v. g. nomen At jus familiae in filio ex-re civili tributi, puta successiones & tutelae tinguat, 1c emciat, ut non sit ampli4s agna certis L saltem de jure Novellarum idoneis tus, non tamen efiicere potest, ut non sit hilus de. causis impediantur. Idem Harp. ad s. sed Sc cognatus , sive naturaliter ex patre geni

iurati . n. o. suo. ALIA G. cum quo con- tus , , sanguine conjimilias, Irim tria. n. r.

cordat Muns. h. ins ubi ait: licet Ius civile itaq; tantum tollia praerogativam , jure civili ea. quae sunt juris naturalis, aliquando infle- tributamia.ctat, & corrigat, ac eorum effectum & ossi-

Ad j. Cum autem. ISUMMARIA.

χ. Eumam ex pluribus lusori legirimis a. sint inaequalia gradus ad tutelam admittendi 8 3. Euid aequatis Iuc paragraphus impertinenter hoc loco res.s. , ... ω, . si reus Ergo etiam inest positus, rectius proinde a me senbe- tutela. Naturale enim est, ut qui in emolucio & Hotomanno .id praecedentem tiri mentis habent praelationem , simul in oneri- I. s.f. relatus, in eo autem Qu.FRIUR : f qui- bus sustinendis sint anteriores, Ant. Pelea.. h. nam ex pluribus tutoribus legitimis ad tute- si vero i plures sint eiusdem gradsis,tunc tu-3. iam admittendi sint, vel urgendi Z Ad hoc Re- rela ad omnes pertinet, L. c -δε υνιι spondet Imp. vel omnes sunt eiusdem & Ratio: quia pares in gradu, pares in succes- a. aequalis grados, vel inaequalis. Si f inaequa- sonet rixe 3. iris Ergo etiam in tutelis, tune non simul ad omnes tutela pertinet, Ia: ubi enim aequale speratur commodum, ibi sed ad eos tantom qui proximiore gradu aequale onus eos comitatur. Plura de hoc sunt, L. si rures. o. g. a ter ιαι. Ratior quia scripsi in comment. .ia ιιι. f. .e lusi. mi. q. s. pilor in gradu, potior in successone, s. μ 4 ubi videantu .

DE LEGITIMA, ΡATRONORUM

SUMMARIA.

r. Secutas ἴferies legitime tutela qua

a. diuare Mitima dicta 37. I Hvomodo ex mente legis introducti Z . Cur etiam adliberos patram desicendat s. An haereae .u impuberis necessurio Magna-1. ripstiui secunda species legitimae tute-dilae, quae non ex verbis legis II. tab. sed ex mente D sententia ejusdem descendit , nimirum tutela patronorum. Nam si dominus servum suum, vel.ancillam adhuc impuberem manumittit , ipse Ac liberi ejus tutelam consequuntur, quae te spsa legitima tutela vo a. catur. Ratior licet enim det hac tutela nihil expressa & nominatim, vel disertis verbis in L. tr. tab. fuerit dispositum, & cautum, nihilominus, quia mens legis habenda pro lege , L. 6.f. in V. S. perinde accepta est . per interpretationem antiquorum Utorum, a. ne si verbis testis introducta esset. Ratio i interpretationis habetur in textu : quia lex II.

tab. Ideo agnatos tutores esse jusse,quia eos adhaereditatem vocavit: cum igitur smilitethtreditates libertorum libertarumq; ,si ira stari Em istenti iusserit lex ad nativnos, liberosve eorum pertinere, credit runt veteres, volu-. isse Iegem tacitε,per consequentiam etiam tuis telas ad eos pertinere. Ratio rationis mox subnectitur: quia purums ubi successionis est emolumentum, ibi & tutelae onus esse debet, L. 3. in pris de rei ras. D quo haereditas pervenit, eo tutela redit, L. n. in n.f is R. I. Rassor curi haec tutela non tantum ad 4

liatronum , sed etiam ad liberos patroni deiacendat , est haec: quia ex L. II. tab. non m do patrent, sed etiam eorum liberi ad iactes sionem

194쪽

Lib. I. Titi 1 . Detegit patron. Ure.

sonem liberii vocantur, & post mortem pa- Si autem patrem habet, a quo emancipatuaternam ejus fiunt patroni, quale & tutores fuit, tunc ipse legitimam tutelam sterere de Amerito legitimi, Wesenb. n. . G Dotaria rare. bet, ut M. ut videbimus. Si mater ti paubi Rationem rationis lubjungit: quia his non rentes materni adlunt, uel etiam paterni.qui minus, qutim eorum parentibus beneficium impuberem in potestate non li inent succe, manumissionis debetur, cum domini futuri dunt hodie tanquam coinati non minus it suissent, nisi manumissione liberias data esset. agnati, Ergo non minus tutela gravantur ita Nam si libertus a Domino manumissus non ut raro contingat casus, in quo tutelae onus sit esset, in liberorum eius manus venisset, his sine commodo successionis, ea autem.quaera- ut sereus omnia acquisivisset, de ab his liber- ro continRunt, regulam non mutant' Quoatatem eorum arbitratu suillet accepturus. Non modo & quando patronus liberio ilice attritur mirum , si hos pro patronis agnoscere, videbimus infra, tib. . t t. ff. d. s. e . '& colere debeat, quos dominos habiturus en DICEs f SEC Do : Imo vero: si scemi- 7.set, nisi patereoram mam misisset. Imo am- na sit patrona, At manumittat impuberem fer plius filii propter potestate in , sultatem, ac vum , ipsa adhaereditatem vocatui non ad idem jus familiae, etiam vivente patre, domi- tutelam , tera. in fine μνaeraph, nostri Simini sunt quodam modo rerum paternarum, & liter si formina sit proxima agnata L 1, A iea propter etiam servorum, a T. L. M. f. Mub. s. sim .L. GluM. tis. . ras. e. s tu ic enim est pomum. L. to. . vi Mint. My cum ud proXimum agnatum tutela devolvitur itaq: eorum jus, quod vivo parre in ejus bo- Respondeo id verum esse, ae proinde subi inis habebant, manumissione fuerit diminu- studio dictum, quod , . i. e. ubi successio- tum , illa diminutio aliqualiter per jus patrO- nis est emolumentum, ibi & tutelae onus esse naisis fuit recompensat . debeat, ut significaretur casus nonnullos ex s. . Dic Es : haereditas i pupilli non necessa- ceptos esse. Ratio autem f exceptionis in s. rio ad agnato & pati Onos pervenit,Ergo non praelemi casu, est haec: quia osticium tutela sunt propterea tutela gravandi. Ant. Prob. est virile & publicum, L. fg ἀεμι,t f ιι Nam vel faciunt testamentum, vel decedunt P. reae seminae autem ab omnibus publicis &intestati. Si testantur. possunt extraneos e X- virilibus ossiciis abstinere decient o F d. eclusis agnatis 3κ patronis instituere, non enim L L δ. C. qua is Me, & munera publica viis sunt necessarii haeredes. Si moriuntur sine rinum sunt, non mulierum, d L a qua tamen testimento, prima causa est liberorum & pa- in re peculiare aliquid matri , aviae induloearentum. Respondeo: nos hic loqui de pu- tur, ut tutrices esse possim liberorum si totum pillo, id est . de impubere, sive minore 14. auth. mat . C. quatio munia id. ive non illeCannis,ille autem testamentum facere non pot- praecisε, quia liberis dulcedunt, sed propter est, s. rvier . ins ι νιλ non sper-g. & quid singula m assectionem & amorem eroa libeade jure civili nuttias contrahere nequit, priW. ros, Treuiter, MI a. Ei p. st εω ν ω ὰ f. de nurum etiam liberos, qui ab intestato Plures exceptiones retuli in comment ad 6. succedant, non habet. Sed i nec pat in sup tit. Τ δε luit. ιut. lim. s. ubi videri ponitur habere, quia ali lis tutore non indige- posita ia

DE LEGITIMA PARENTUM

TUTELA

TITULUS XVIII.

SUMMARIA.

e. Raris ora is se eonti auatio. a. Esanam tertia Musma tura secies R. Cur non ex verbu ueM defendat . Cur non ex mente or siententi. 3s. Cur parer successu temporis ad baridum

r. ci uitur i tertia legitimae tutelae species,

ἰ quae neq; ex verbis L. II. tab. descendit, neque ex mente Si sententia legis , sed exemplo tutelae patronorum ex interpretatione prudentum, nimirum tutela parentum,

Nam f si quis filium aut filiam , nepotem aut Ianeptem , vel deinceps descendentes, adhue impuberes, emancipaverit, hic de jure Dige

195쪽

1σι Lib. h Tt. U. De Legitima parentum tutela.

ff. Bhri m. taedi de iure autem Institutioni ni,

3. Dee s. Latio Dei t non ex verbigdescendat, est illa : quia lex i a. ab. expres, Ses agnatis qui iur : filius autem a patre emancipatus non eii amplius agnatus. Ratio rationis:

quia agnati sunt, qui ejusdem familiae sunt,

Duar. ad ιM.f. ἀιθροι. tui. atqui emancipatus

non est amplius ejusdem familiae. mesenb.

ad rub. u. vostra m /. exit enim de familia patris, & incipit ipse patet familias esse, Ac propriam familiam habere. Ratio alia r quia qui emancipatur, capitis dem inutionem patitur , 6. - τι-. s. sest. de ea . m. Omnis autem

capitis diminutio consequenter 8e emancipalio ius agnationi, perimit, f hop. vile ti. . Mnat. tuti Ratio t cur non descendat ex mente λ: sententia legis , uti patronotum tutela, est ista: quia mens legis innititur successioni: atqui pater olim non vocabatur ad successio Dem liberorum emancipatorum , sicuti patru-Dus ad succe Ilionem libertorum, cum emancipatione, ut dictuin, omnia familiae, atq; ita etiam successionum iura suerint sublata, mesenb. - ρarat. n. 3 Is is legit. diu. ct adris. F. κη'. n. a. Sed quia i dominerat, ut pater privaretur illius hau editate, cui contulit e mancipationis beneficium, & cu i causam Se occasionem praebuit .acquirendorum honorum nam si in potestate patris filius mansisset, quodcunq; sibi acquireret, emolumentum ejus patri acquisivisset, L. 1. in . .si a pareme quum. man.) Praeterea id i tendebat' contra favorem& ut litatem pupilli emancipati, quod pater

ab ejus tutela amoveretur. Nam pater talu biius consilium pro liberis capere, L. nec ιπμ. ain f a. f. a. L.Jucci edult. nec minue eorum bona, L. pen in f pr. C Gad p scd augere , iisdemq; optimε consulere te prospicere

de nemo melius tutelam filii gereret, quam

pater. Qua de causa Icti Quibus permissum

erat jura condere, g. resso a. t. si p. de I. N. G. ct C. Ac quorum inter relationes pro jure civili more maiorum sunt habitat, pr. - . deae-cri'. per arrogat. -senb. ἡ n. ι. ex quadam r. aequitate succurrerunt, Llyn s. n. . b. 8e viam fatq; modum excogitarunt. per quani pater adflii sui emancipati successionem, consequentetr 8t tutelam admitteretii l. si nimirum fi Ii umcontiacta fiducia emancipasset Ne qua eman-eipatione vide notata suprata . s. m . qua b. moaepat pol. situ. hoc est, s prius filium alteri hac fiducia in servitutem quodammodo vendidisset, ut sibi postea retro venditum instar alicujus servi manumitteret, quo in casu pater ' tutelam filii nanciscebatur, quae olim 8, sduciaria dicebatur, teste u . instar em. ιt. L. 6 arres liberinis. Ratio secundum inesen b. h. G m. s r. n. t. quia oritur potius ex fiducia emancipationis , quum ex L. I a. tab. 8c quia non aliter eam consequebatur , nisi contracta fiducia emancipasset, fidaT. .. n. Nihilominus tamen duplici de causa Seras ne cepit tutela haec legitima appellari. Prima erat ista: quia intei pretationes JCtorum, qui solennium illorum authores elant, pro iure civili antiquitus fuerunt habitae, cret Ua. 3 seupra in iuri Mar. eienb. h. n. . Se cunda e quia exemplo patroni pater filio emancipato succedebat, L. r. Τ.μ a ρ r. L MC. ad SC. Tereust. R itio rationis et quia i pater per P istam manu iniissionem pationus filii efficiebatur, 1e velut patronus haei editatem ejus piebat, ν. f. mst. δε ι M. Vn. s.cccss. Ergo eadem , qua palmnus ratione tutelam quoq; Ω-

quae legitima biit Ob id a I pellata, quod vicein

legitimi tutoris, nimirum patroni, lusi mei et L. 3. f. s. f. de legit. tui. Wesenb M. s r. n. r. σε. T. admis. n. s. sed quia Imp. lustinianus in L. fi C. de ensam ιρ. lib. solennem illam emancipationem, quae contracta fiducia fiebat, sustulit, per Rationes, suρ. 4 f o. n. ra. ct secis

examinatas sc omnem emancipationzm,

quae apud competentes iudices fit, eandem vim habere voluit, ideo parentes , qui liberos suos minus solenniter emancipant, nihilominus ad te ei limam luccessionem admi sit, ae S.

, M. Lis sua patestatis , sive sis perestate, consequenter ipsis etiam tutelam detulit, g. s. ita ut hodie, inspecti, jure Institutionum & Codicis , ex Lege Iulii. uani inc tuto clegitii nivocent vi, non tantum patres , sed etiam matres, Di. et . C. quando mul tui. of Vres. ιμ mar.

n. . multo magis de jure Novellarum: quia de inre Novellaim in lublatum est in succes- sonibus discrimen inter suos & emancipatos, inter agnatos L cognatos, sed aequaliter adhaereditatem admittuntur, ae amissi. υδ. c. . .

Ergo aequaliter etiam ad tutelam , ut m p. ad ιII. de tu. arn. tu . di inim fuit. Conser quae scriapsi an epitisucos ab mrest. ΦII. cro. F. cms σ

196쪽

Lib. I. Tit. 19. De Fiduciaris tutela. tqDE FIDUCIARIA TUTELA

r. TMetu uetaria qua deatur p.r. Cuae filis emancipauris in tureia sucus-

ῖ. Cur non legit ira ores fuerint vocati' o. Ex ver . s. mente es sententra legis. . vel exempl. patroni.

- - Digestorum nuspiam legitima, sed 'du. AE craria appellatur. Nam si pater filium vel siliam, nepotem vel neptem, vel alioa descendentes impuberes sol imitet emancipasset, Ze modo supra tis.p1accae. n. p. dicita tua mimisisset, tunc ad exempIum pationi legiti.

mam nanciscebatur eorum tutelam , per Rationes sιd Mn. . adductis. Si autem pater moriebatur, ante uam emancipatus aet. tempupillarem attigillat, tunc ejus filii in tutela Iuccedebant, di fiducia i ii tuto. e, dicti cuntur. a. Ratio.' cur filii emancipatori, in tutula patiis sudoegerint, est ista: quia cum ad hos suιB iu miliae, fiduciae, fle luitatis transeant, merito εc onera tutelae, quae patri incubuerant; ad

Ratio aliat quia filius patroni manumittentis fit tutor eius, quem pater manumisit : Ergo filius patria emancipiantis fit tutor ejus, quem pater emancipaviI, Ioatii. HOpper. l . Ra s . tio t autem, cur non legitimi tuto, es fuerint vocatic estina: quipnem ex verbis, neq; ex sententia At interpretatione L. I a. tab. neque exempla cartei Oium , tutelam istam conle- - quuntur. Nout eX verbis ideo: quia lexitimam tutelam Iex 4 a. tab. desert tantum agna tis : atqui emancipatus desit esse caeterorum Iiberorum agnatus, quia jus agnationis etiam minima capitis diminutione extinguitur, tis. tollitur. Nomext mente propterea : quia mens & sententia legis fundatur in luccestione : atqui emancipatorum , & in potestate re tentorum nulla i ure veteri erat 1 cessio legitima , sed Plaetoria tantum , ians aenise gnaτι. Ergo neq; legitima tutela. Wese . b. c. n. 3. Ratio t cur non Gemplo patroni &patris , est haec: quia illi succedunt in praemium &authorii mentum manumissionis, tiemancipationis: atqui gratitudo emancipationis a patre acceptae nulla statribus debe-

suerint tutores fiduciarii, est haec: quia utra. Casein primuri

rst. Ramnes discriminis alia

Io. An Miae hae muti sit legitim dictum non ob ius siccessionis . neq; ob

agnationem, quae emancipatione erat lubIara , neq; jure familiae quippe istino per

emancipationem familiae jure, 3. - νινι es. N Q dehar .ari νtest. d. .. M. sed propin is iam fiduciam diligentiae, & fidei tralemae in introducta fuit, ' esknb. ι ν 'εν- n. .st aeuli tin. Jus enim fiduciam habet de his personis quibus eam tutelam defert, quod nimiium pupillorum rebus optimὸ consulere possint,

δκ velint, Ant. Peter h. maior enim rides atti ibuit m fratri, v. g. in tutela tristi is impune ris, cuius pinens deiunctus antea tutelam gesserat, quam extraneis, Duar. ad. d. m. - i

Cum his i concordat Myns. h. n. 3 ubi 8. ait: quia hisc tutelam lex non sine lueinditatis . aut successionis ut epe dictum est .sed ista quadam fiducia conjunctionis sanguinis deferebat, ideo dicta est fiduciaria, & tutor ipse non legitimus , sed fiduciarius appellatus. Ratio rationis redditur ab Eodem n. a.

ubi dicit: propter sanguinis conjuninoirem, quae devincit cnaritate homines. de qua lex multum confidere solet & cuius respecti multa 1pecialia in iure sunt recepta, vide

mo, lex magnam de fratre spem atq: sduciam concepit, ideδ effectum est ut impubes

emancipatus post mortem pauis sui tutelae fratris concreditu s fiterit, quasi nemo eo fidelius & diligentius administraturus esset re fratris impuberis. Ratiot alia, at haec tute- s. la fiduciaria si dicta , redditur a Dd. talis: Muia tutela patris emancipantis transit in ejugstium di atqui tutela patiis erat fiduciaria , propter pactum fiduciae , sue ob fiduciam in emancipatione , & solenni huius actus ritu

contractam, mesenb. in parat. n. . f. ia legititnur. nam ut μ' ω.α ν..dictum est , fiducia . revenditionis constabat,) Ergo inam tutela filii est fiduciari a. sicut enim pater reliquoia

197쪽

ιος Lib. I. Titi l . De Fiduciam.tutela.

iam ac re reliqua fiduciae I revenditionis iis aliud nomen fueraia ita nam ut pN pacta ad haeredes transmittebat, L . d aeri tit. dictum, exedi opmoni lagItimus , velim. - . ita quoq; fiduciariae tutelae appella- quasi legitimus tutor incipiebat vocari ideo I O tionem, Wesem. b. mi. Ratio autem, cur t obtinuit, ut nomen hoc alii speciali tutelae tri- appellatio fiduciariae tutelae in filio tantum bueretur, nimhum i Ili, quam quasi ex suc-

manserit, & non in patre, redditur a Bacho- cessione liberi patentis emancipatoris inpo-vio an notu ad mesenb. f. ia tum Din. v. - - testate retenti, ita hos, qui a patre em/ncipatim istilis, talis: quia tutela patris emancipan- grant, consequetrentu A

Ad Versic. Quo defuncto.

M LIAMTu R ' in hoc Versicu o, quibus deseratur tutela fiduciaria Sive quiue bus in casibus haec fiduetaria tutela locum habeat Ad hoc Respondetur in tribus potissimis . ra Primus t easus est iste: quando pater duos habet filios , Titium, v. g. Se Caium, unum puberem, assium impuberem. &postea minorem natu, sive Caium adhuc impuberem emancipaverit, Titium autem in potestate retinuerit sicuti bene sacere potest, ius est enim patia unum ex liberis, quos voluerit, caeteris in potestate retentis, mancipare, fi

iIlius Cati legitimus tutor efficitur. Patre Oiuncto frater ejus Titius Et tutor hujus e mancipati fratris impuberis Caji fidueiarius,

13 Secundust casus est: si quis filium habet, e nepotem adhuc impuberem, filio autem in potestate retento nepotem emancipaverit rc jus est enim illi primi vel secundi grados li--heros emancipace, d. S. r. hoc in celu quamoetu vivit, illius nepotis emancipati Iegiumam , vel quasi legitimam tutelam consequ1tur, ipQ autem mortuδ filius , id est, pater hujus nepotis adhue impuberis, fit tutor non legitimus, ut avus, sed fiduciarius. Et hoc est, quod Imp. in textu dieit: fiduciarios tiniatores propriorum tutorum βου-- aliquos e fici posta. ἰ . HI Sed quia vulgaria textus has voeea non habe ἔrtio aliqui figurana rasum de hapotibus ita a aliquis h het aam nepotes, vel ex isno. vel ex dctobos filiis, mianorem natu emancipati vel ita: aliquia habet filium deo alio filio nepotem, nepotem emancipat.JΤertius t calus desumi potest ex L. a. c. I ae latim. ιH. Nam si quis nabuerit duos filios , Perrum ti Paulum , Rex Paulo nep tem Joannem , adhue impuherem , eumque mortu5 Pauld emancipaverit,eius testimus ves quasi legitimus ni tutor. Postea av Semancipatore mortus Petrus, tanquam patruus istius nepotis ex fratre fit tutor fiduelatius. Et hoc vorunt verba texius nostri rat roraem, mesenh. b.n. a. BactOviva tic. m. ubi addit: Gothostedum malὶ haec verba , a taminam expunxis .

Ad Versic. Atqui.

SEd contra haec omnia, quae hactenus sue

rant relata & explicata, prauertim contra argumentum 1 fliis patroni ad filios

emancipatoris μγ. n.a. ductum,

is Dicas t & objicies: liberi patroni maianumittentis post obitum ejus legitimam tutelam liberti manu inisti consequuntur, &Iegi itini tutores essiciuntur. Ergo etiam in praedictis tribus, & similibus aliis casibus liberi patris emancipantis, emancipatorum legitimi tutores efficiuntur. Ad hoc Respondetur, 36 negando consequentiam. Ratio differentiae test ista : quia jus patronatus tanquam aliquid

male transit in liberos patroni, aum rame tum autem emancipationis tanquam persona te non transit in librens emancipantis, Was. h. ad m,...e est ad ux . O. sive e liberi patroni ipsi quoq; sunt patroni, ideoq; etiam mortuo patre legitimi tutores : at Iiberi patria emancipantis non sunt emancipatores, ut pa i ter,& sic nec legitimi tutores. Harp. .... .rν Ratio t rationis habetur in textu nostror quia si libertus non suitat manumitas, sed servus mansisset, eodem jure apud liberos domini post mortem qua suturus suisset, di ab illis manumitti potuisset, consequenter Iegitimam tutelam nancisti: filius autem defuncti eman eipatoris, si non esset . vlvo patre emancipatus , post obitum ejus sui iuri, stimi ekous, neq; in potestatem fratrum recidisset, fleper consequena non potuisset i fratre emancipa ri,ia in ejus legitimam tuteldm recidere. INsTABis: haec tralio, in primo Se ratertio quidem casu valere po est, sed non in secundo, nimirum non valet in nepote impu here ab avo emancipato, i enim, si emancipatus non fuisset, utiq; in potestatem filii, tanquam patris sui, post obitum avi recidisset, e pr. Inst. μ8. 4 1.3b. - . t. t.sum Ergδ etiani filius ad umilitudinem liberorem patroni legitimam , non fiduciariam tutelam habebit. Ad hanc Instantiam Respondet--b. Lin Leoncedendo , Rationem disserentiae traditam. Instiniano falsam esse in patre M avo, Aesubtiliorem, utina veriorem , proinde Myns. h. in f infert, mirem tantum fiduciarium tutorem esse: sed id negat seis. h. n. . ebqubdob unum exemplum dissimile non fuerit regula mutanda. t

198쪽

Isb. I. Tit. 16. De AttiIiano tutore. ' ' γιν

-δuot epim, L minorem natu e ncipis, ilinum etari debet. Tertia : Ius Illud. quod datur filium. ves ex alio Sio nepotem, quem emanop Q patrono. ab ipsa teste proficiscitur, eoq; me Quia igitur haec ratio Imperatoris moest rho transit ad liberos : ius emancipationis ιdaequata & universalis, sicuti esse deberet, personale est, ex IC. tantum interpretatione , nam ratio non est bona , nisi sit generalis, in Wesenta ad ext. mist. Cum itaq; lex non υ omni casu locύ inveniens, Ant. Monach. dus luerit liberos emancipatoris in tute hujus ruasi s R --.ma.9 ideo t Do res nostri conantur patronatus succedere , per consequenS nec νο- asia1 rationes differentiae inter liberos patris luit jus fuceessionis tutelae legitimae habere, emancipantis, & patroni manumittentis assi- ιμμο ιλα quarta differentia colligi potest ex gnare, quarum Prima est ista: quod servi an- relatis μp.ritin. .

te manumissionem , fle ins patronat sis post Et haec de iure veteri. Sed quia ' hodie manumissionem sit in bonis, ted neq; filii ante insuccessionibus ab intestato omnis disserentia

emancipationem, L. . . . de rei ve . neq; p. emancipationis L suitatis, sive patriae poteritria potestas est in bonis, proinde neq; trans- statis, item agnationis & cognationis, subla- missibilis, sed cuiq; ex suo jure competit . ta est. 8t frater fratri emancipato prae aliis re- Cum itaq; emancipatio sit adscribenda tan- motioribus agnatis & cognatis ex Iege Anatum patri, &cum hoc factum sit personale, stasii l . in L. .. da u. tw.8c Iustiniani, nihil transit ad haeredem, utpote cui non de- L. L memim . s. C. dae leps hetur emancipatio, a defuncto praestita, me- item ex μυιst. DL de hered δε must succedit, senh. h. Secunda : aliud & long) majus est consentaneum est, etiam hanc tutelam vere neficium libertatis, L. liberi, νὰ, R. t quod nunc esse, & vocari posse legitimam, L .. C. accipit tervus ei Domino per manumissionem, de tegat. tur. Harp. h. n. r. Duarentis ad tit.=. do quam quod filius jam ante liber accieit me Qu.ra . Vesenb. in Isag. Atia . Anton. Pe L. emancipationem. Ergo aliquid amplius ope- λmf. Myns. h.'Lσα

Ad Uersici. Ita tamen.

IN hoc Versiculo subnectit Diip. aJiquam

generalem regulam qu es tam in fiduciariis, quam in omnibus aliis tu tibi ibus s. curam-xibus observanda venit, videlicet. ut non aliter ad tutelam vel curam admittantur, nisi

persectae sint aetatis, hoc est, vigesimum quintum aetatis suae annum compleverint. Ra tio: quia incivile est, ut hi qui ab aliis reguntur . et alieno auxilio in rebus suis egere noscuntur, alios regant, ti vel tutelam, vel curam habeant, I.uem a ior.- . δ ex Liuia

DE ATTILIANO TUTOR

O - Ad Rubricam

SUMMARIA.

T. Rasis strinus'. 3. Car in hoc tisalo far iura obselera traca. Cur astimo luό de dativa taleia agatar ' dotar ex. a BAlut1 t tutela testamentaria & legiti- positionem huius tituli ingrediamur, moni-

restat explicanda dativa, quae vide- tos volumus iuris tyrones, ut memores sint a. licet a masistratu constituitur. Ratio t eorum, quae supra in prui omenis ad pronein cur ultimo loco , est haec: quia pis que de- mium fi notavimus, quod videlicet'ficientibus aliis tutelis locum habet, Wesenb. Imp. Iustinianus breviter sibi exponere pro mρ--. n. . . da tui. σ cura . quando nec te potuerit, Sc quod olim obtinebat, uod suestamentariae, neq; legitimae tutelae spes ulla cessu temporis immutatum suit, ut nimirum superest, Myns. h. a rub. Ratio rationis: cognosceremus iuris constituti originem, i quia magistratus ei prospicere non tenetur, progressum, incrementum, mutationem , iacui jam vel ex testamento , vel lege prospe- modemi juris cum pristino collati aequitactum est. Sicut ergo legitima tutela cessat, tem. Id quod in hoc titulo, qui totus reseria quamdiu speratur testamentaria : ita ti dati- tus est antiquitatibus, & juribus obsoletis osva cessat, ii vel testamentaria superest, vel le- antiquatis, opere ipso prassitiva. g. gituna, Harp. b. a. Priusquam i autem exin

199쪽

Lib. I. Tit. Lo. Princip. De Attiliano tutore.

Ad Principium Tituli.

SUMMARIA.

s diuinam tutores dare posist e . Cur magis rasin 'γ. Cur non omnes ex Turaris dario an sis iurisdictiois, vel imperiit o. auibus magistrari e rutoris duris instrete frem concessarra. Cur praetori urbano er. U ER I Tu R ' in hoc princ. quomodo

prospectum iit pupillo, si pater ejus

nullum ei in testamento tutorem asi una verit,uel nullus ex agnatis, vel aliis,quos

ex ad tutelam vocat, supersit, vel illi legiti-mε excusati & impediti sint i ad hoc Respondetur, quod tunc tutor . magistratu sit dandus, qui proinde dativus, alio nomine Attilianus vocatur. Ratio prioris denominati z. nis per se patet, posterioris i autem est haec: quia primum dati sunt Romae ex L. Attilia, ut paulo post dicetur, pleriimq; autem essectus denominationem a tua causa accipit. Ratio 3. rei est i generalis illa : ut impubes aetas paterno cor filio destituta, tutoris beneficio re Agatur, 3t defendatur, 3c quae habetur in s. f. h. T. quia naturali juri conveniens est, ut is, qui perfectae aetatis Mon est, alterius consiIio reis q. gatur. Si autem et desideras Rationem specialem, cape tibi hanc: sicuti parentum error

filiis ossicere non debet : ita nec incuria patris, vel negligentia in tutore nominando,quarire in eo casu, ubi homo non providet, provisonem ejus lex supplet. Sed quia lex cerias personas ad tutelam vocavit, quae naturaliter deficere possunt, durum autem est casum fortuitum in alicujus detrimentum admitti, I. sed n . . . a Q. SC. Testi P. 8c planὶ fortuitum, atq; per accidens est, habere axnatos, vel non

habere, ideo ut esset, qui desectum testatoris, legis Ze naturae suppletet, voluerunt antiqui legumlatores ad magistratum hane klici luci nem & provisionem deserre. Ratio, cur ad magistratum . est haec: quia cum pupilli sint seminarium rei p. ad magistratus cura eorum

merito resertuno.

. QuAERI Tu R i itaq; SECuNDO : quinam magistratus tutores dare possint i Refrendetur, quod olim non omnes , sed aliqui tantum , Sc pro varietate quidem temporum de morum varii, prout Imp. toto h8c titulo declarat ,& quidem illi soli , quibus vel lex, vel SCtum , vel Princeps nominatim hoc dedit,

vel concessit, text. in L. muto, o. s. . is tui. Ratio, quia eiectis regibus tuta tu elatum at mgati um, populus Romanus ad se revocavit, post GH-

n. Cur resiani plebis ad ancti'υ. A gus sex istitia tisa II. Cur constensi mavoris partis Assueris tr . uox in erim consentire' δέ. Cur sex passi Car lex isti 'ia in urbe tantum μετ deris In αua alia lex in protinetis provideris per quare era. Cur Wasidibus hae injunxeris ap. A quo lata lex Ialia vita.

Ratior quia i licet tuteIae datio illis me- Crito competere debeat, qui iurisdictionem vel imperium habent, Se nemo tutor a magistra in

tu dari possit, nisi ille , qui est de territorio, in quo ipse jurisdictionem exercet, L 3. f. δε ρε- ναι vel quod idem est, nemo nisi suae jurisdictioni subjectum tutorem dare possit, L. f. Uaar. tui. ita ut si cui tutelam decernat, & is administrationem suscipere nolit, etiam invitum vi jurisdictionis & imperii sui cogere

possit, Bacho vius in notia adussienb. in ρουσα. de tui. dat. tamen i quia est res magni momen- r. ti tutoris datio, Ioach. Hopper. h. yred. L. o. s. εc tutela munus publicum, noluerunt veteres, quemlibet magi malum tutelae dationem usu

pare , 8c vi ordinariae juiisdictionis hunc actum exercere , quia qui jurisdictionem habet, causas privatas tantum dijudicare potest,non publicas, neq; ossiciales ad munus publicum constituere. Sicut ergo quosdam alios actus jurisdictionales magis arduos specia liter 8t nominatim certo magistratui detulerunt, vel reservarunt, ne quilibet magistrat eos sibi usurpet, Si alteri demandare queat,

num publicorum : ita Ac tutoris dationem t 8. ordinariae jurisdictionis δt imperii esse noluerunt, d L. muto. o. g. ast de twιαν. hoc est, non

competere magistratibus iure magistratus, ut aliae pleraeq; causae iurisdictionis ves imperii mix sed speciali legis concessione, Besold. loci eis. qua de causa aliqui dicunt tutoris dationem esse non ordinariae , sed legalia Si specialis jurisdictionis, Bach ovius M. eis. De qua letali jurisdictione vide Natth. Stephan. Me .

xRiτuRt itaq; TERTI δ: quibus ma- p. gistratibus in specie tutoris datici fuerit concessa Ad hoc Respondet Imp. quod primo te ora, in urbe Romana concessa fuerit ex in Lege

200쪽

Lib. I. Ti. o. Princi p.

Lege Attilia Praetori urbano , cum majore Io parte tribunorum plebis. Ratio 1 cur Praetori urbano, redditur . b Antonio perer . talis: quia is proprius civium Romanorum in agistratus erat, de quo vide, quae scripsimus seup. a I ril. a. I. r.-ι Ermis. Ratio, cur ' Tribuni plebis, de quibus egimus su p. rv. a. s. .. n. s.ct seqq. ipsi suerint adiuncti, est ista : quia lex Attilia lata fuit inrisimiliter plebis rogatione, sub Lucio Attilio, & Claudio Martio Tribuanis, ut putat Myns. n. 2 LIOst Ferra r. Cothos ad uae . nost. & quidem illo tempore, quo tanta fuit Tribunorum authoritas, ut nihil ratum haberetur, quod senatus flecrevisset, nisi Tri Ahuni ipsi approbassent, ut scribit Valer. Maiaxim. t. a. e. de Inst. MI, 3. & posseum Prevot. de magist. Rom. c. p. vel qua a popuIm reservavis sui

Ia ea. qua essent iuris Dbωι. Dixi l Ore, similitis Ratio, quia plures Reiunt Attilii, etiam C sues Romani, ut videre licet in theatro hi sorico Helvici proinde aliqui existimant, hanc legem ab Attilio Calatino, anno ab urbe condita 4, 3. alii ab Attilio Regulo latam suisse, mesenb. h. h. s. Ratio probabilitatis est istat quia ipse in primo bello Punico victus in potestatem hostium venit, Turse l. Ly. in M. s. populin. cum multis militibus adverso praeialio caess complures domi pupilli relicti essent, mesenb. Ide. eis. Verum hoc totum ab historia pendet, quae quia in antiquis valde est dubia, ideo Hotomannus legum Romanarum

De Attiliano tutore I

sedulus investigator divinare noluit, D in In- 'dice suo nulli hanc lege adscribere ausus fuit. Ratio, cur maioris ' partis consensus susti- I3ciat , assignatur a mesesi. 'talis: eis alias unius Tribunorum plebis tuterceita reliquoariun collegarum decreta 4mpedire potuerit: tamen favore pupillorum, ne horum res per actiones & dissidia Tribunorum damnum paterentur, lege Attilia cautum suit, ut qui tutor , praetore, timaiore parte Τribunorum, videlicet a sex eorum datus esset, eius datio unius vel pauciorum intercestione non posset in controversam adduci. Ratio rationis rquia in plerisq; aliis , quod maior pars con- a 4 cludit, pro eo habetur, ac s omnes egerint,

sertur enim ad universos , cquod public E fit

per maiorem partem, Liae a, Ioo. 3 ρ. 1f. de R. I. Harp. n. . o Ant. Pere r. h. Ratio i auia is em, cur de sex Tribunis locuti fuerimus est

illa : quia licet ab initio post primam secessionem populi in Aventinum montem , ae quis νιδώp.rita. g. . n. fi esse . tantium duo Tribuni plebi A suerint creati, Prevot. Act. eis. circ. n. tamen post secundam , is Aa inde .. F. .. n. p. esse . Ouinq; eorum facti, quibus postea . alii ouinq; fuerunt adiuncti, ut decem omnino fuerint Tribuni plebis , Prev t. υς. cu. g. ἀ--. O sin Myns. h. n. .. Harp. ms. παsenb. n. a. ct Jul. Pac. h.

Ad Versic. In provinciis.

I 6 ' π ridimus, s quomodo in urbe Romana I pupillis suerit per L. Attiliam prospe-

m. Sed quia ista lex ante occupa ras editaras provincias lata suit , 'agesesi. h. n. 3. nam quingentis sere annis populus Romanus domi luilatus suit, & in subigenda so- a Italia laboravit, postea autem ducentorum annorum spatio Africam, Europam, Asam, S totam pene orbem terrarum bellis , victoriisq; peragravit, & in suam ditionem rederit, L. Florus histori t. a c/.ct Turseil. cf. hist. Nu. g. putilus. mahisius.)

s Alii tradunt, ἰnsantiam populi Reman ἱ-annctis

rum est stitui, quibus G1timos domuit, adolescentiamatio. annorum, quibus Italiam subegiti iuventam aso. annorum. quibus totum orbem paravit: senectutem Ioci.

Et proinde ad provincias postea captas non extendebatur, sed angustissimis finibus civitatis Romanae continebatur, ideo i postea ex quadam alia lege, quae Iulia Titia dicta est, Ilaec cura Praesidibus provinciarum fuit injuncta, ur ipsi in se is provinciis pupillis tutores darent. Ratio, cur dandi, est saec: quia favores convenit ampliari, c. odia, vi R. t. in s. & non ad certum locum restringi. Ratio ' cur a Praesidibus, est haec: quia Praesides 1 8

In provinciis omnium magistratuum urbanorum vice languntur. L. ra. & soli Praesides inprovinciis ea sustinent, quae Romae varios magistratus habent, L. Omnia, M.f. deos praesita.

Ioach. Hopper. & Wesmb. h. de quibus e go Consules & Praetores, caeteriq; Romae cognoscunt, de iis in provinciis Praesdum est cognitio, L. to. f. eod. Plura de Praesidibus vi de apud mesenb. in ' M. F. in Q. prasid Aquoi autem suetit lata lex Iulia Dd. non con- Is veniunt, mesenb., Iulio vel Augusto lata mutat, sed non est credibile, quod ab Anno uris conditae scio. quo provinetae Rhipi ceperunt , usq; ad annum oci. & amplius, quo Iulius Caesar imperium invast,& ei anno rio. occiso, cetide Iv. rit. I. g. s. n. l.) Augu stus successit, B sc per ducentos annos pupilli inprovinciis dativis tutoribus suerint destituti. Cum itaq; etiam hic historia deficiat, ideo Franciscus Howmannus in indice Lesum Roma narum authorem huius laetis nominare omisit a.

SEARCH

MENU NAVIGATION