Iuris canonici theoria et praxis, ad forum tam sacramentale quam contentiosum, tum ecclesiasticum, tum seculare. Opus exactum, non solum ad normam juris communis & Romani, sed etiam juris Francici. Authore Joanne Cabassutio ..

발행: 1709년

분량: 699페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

X. Hae e Regula sie intelligenda est, teste Rebuta In Prol, p. I. glos

de subrogand .colliti . quod si collitigans intra meusem a die quo alter cogiti-rians cessit vel decc ssit, perierit in iura cedentis , vel desuncti subrogari , sit omniabus aliis praes rendus, tametsi alii impetrantes suerint in Data priores. Idemquetit. de subrogationi b. n. I 3. docet cori suetudinem receptam hanc esse, ut Regula ista prod 'lse indifferenter valeat tam actori quain reo seu defenseri. quana vis cap. 2.nt lite pendente in 6.prohibeat ne in jus petitoris aliquis subrogetur, sed tantiundefenseris. X I. Et lieὸt vindiciae,seu possessio Beneficii fuisset de iacto adjudicata , tamen saltem in Gallia possessio illa non continuatur ad subrogatum , uxta legem Charedes , D. de acquir. posscst quae luculenter dicit jura omnia de tincti ad haer dem transire,sed non possessionem,quia haec simul cum de Diacto interit-fie opus esse ut haeres adeat de novo possessionem hari editatis. Rebufius d. tit. de subrog collitigantorum. 27. i idem num. 28. testatur hanc esse in Gallia praxim , ut post subrogationem rescripto Summi Pontificis obtentam intra mensem , impetrentur quoque intra annum literae Regiae ad ineuiidam possessionem jure sit brogationIsthac ratione , quia Rex & Regii Iudices cognoscunt in Gallia de omni possetariodi quia aliunde Interdicta possessoria anno terminantur ac perimuntur, l. I. in princ. D. uti possidetis r & l. In honorarias , D. de obligat. de action. Et si quis per Literas Regias non petierit & proseqitimis silexit intra annum hanc in venencio subrogationem de posse suonem muli1 poterit restiriatione adversus hunc anni la sum juvari , ut multis Gallicanis Senatusconsultis probat Papo lib. 8. placitorum, tir. 7. g. 3. 6. &s. Hinc annus decurrere incipit a die notitiae provisionis ; sed si non probetur anterior notitia , computabitur saltem a die initae possessionis, ibid. g. s. X II. Quando duo pravis sint de eodem pene ficta , potest alter horum novam provisionem impetrare in clausula & forma ista: S, alteri jus non sit quaesitum. Nihil

im impedit plures titulos accumul are,ut unus alteri suppleat. Atque in hac sorma necesse est ab oratore in supplicatione exprimi litigantium nomina , statum de qualitatem aeneficii, statum quoque Ipsius cauta,cum vacationis modo. Pelinus in capes ara verb Titulus e rescriptis x II I Sed si inter duos,pluresve collitigantes novus adversarius exurgat, potetit etiam admitti sub clausula ista: Si neutri,vel Si nulli jussit qua situm. Adeo ut his causa eadentibus. Tertius iste subrogetur; sed si quid juris habent. Tertius iste su moveatur. Non enim rescriptis suis intendit Papa quia sito alterius juri praejudicare; cap. Quamvis , de testrieran 6-

CAPUT

202쪽

Praxis. Lib. II. I sCAPUT XX LII. Diversiquidam vacationis Beneficiorum modi

discutiuntur.

I. VpENDI Mus hujus libes capite s. spectabiliora Bene fieti acquirundi impedimenta : iito nunc capite tractationem suscipimus Numisi praecipuarum causarum quae vacationem Beneficiorum inducunt. quarum una est subsequens matrimonium. Ex quo mi in provisus de Beneficio matrimonium contraxit, vacat Beneficium ipso iure & facto . cap. r.& cap. DisersisAEc cap. t .m decorem,de Cier.conjug. Nec obstat quod isti Canones dicunt, Clericos qui uxores duxerunt, esse compellendos ad Beneficia dimittenda; id enim de dimittenda possessione dicitur,non de dimittendo Beneficio jam per ma-tiimonium contractum dimisso. II. Ut huic vacandi modo locus sit, debet esse matrimonium per verbi de praeis senti contractum,quod Ratum vocant; non enim sufficiunt sponsalia de futuro Canones enim loquuntur de inoribus ductis,& matrimoniis contractis. Nee requiritur ut nuptiae suerint consummatae, Hin id Cariones minime requirant. Ranchinus decisonum p. s. conclus96.&463. Rebulfus in braxi, p. l.tit. Mn. n. ss.& p. 3.tit. Regula de public. resignat. glos. I 8. n. 43. III. Vacant praeterea ipso jure benc ficta ejus , qui in Episcopum electus de eonfirmatus,& in possessionem missus,tandemque consecratus est . aut saltem tempus exegit, quod Ius ad consecrationem requirit, 'Cum in Cum verὸ, de election. Tempus autem illud ad consecrationem Episcopi requisitum est trium sinensium,can. dist. Ioo. Concilium Trident. bessi 13. cap. 2. Haec autem vacatio de quibutiumque Beneficiis intelligitur,Dignitatibus Possenatibus,OTeiis. Beneficiis curatis,simplicibus,in Titulum,in Commendam. Quin etiam hoc jus adpensiones extendunt Garcias p. 1 I.cap.6. & Gigas de pensioni b. quaest. 16. Sed hoc minus probabile est: pensiones enim non eomprehenduntur nomine Beneficiorum. de quibus solis loquitur dictum cap. Cum in cunctis. Potest autem Papa cum novo Episeopo dispensare super ista praecedentiuiu Beneficiorum vacatione. Gloll. in can.

IV. Vacant praeterea ipso jure Beneficia eius , qui per solemnia Religionis vesaptos stionem legitimam emittit, nimirum libere,& legitima aetate.& post aianum probationis,& coram legitimo Superiore . cap. Beneficium . de Regularib. in c. Non enim licitum est cuiquam duplici fungi militia , & duobus cingulis ae stipendiis mereri, l. His quidem, C. qui milit. non poss. lib. xx. Nec se vicit ad Beneficiorum vacationem sumptio S gestatio religiosi habitus citra veram professi nem.Quin etiam in Gallia non sufficit tacita professio, sed requiritur expressa. Min scripturam ab ipso profitente subscriptam redacta.Cum dirim Constitutio Mollianens s sub Carolo IX. art. 13. nullam admittat religiosam professionem etiam testibus & plurium annorum habitus gestatione probatam,talii de eadum per scrip.

tyram , profitcnte subsis tam coincet , monachus in Regno Hanc e proses Ius

203쪽

non excidit turmias pristinis quoad forum externum claea possessa beneficIa & sum lecssiones , nisi scripto ejus professio comes ta suerit. Brodeus iii Lovetum liti B,

V. Qii aeritur si professias Regillaris ad si niuin redeat, an possit di inissa Beneis ficta recuperare ; Distinguendum hic est i s enim post legitimam & validam profensionem , etiamsi postea cum eo Papa dispensiverit , etiam ob eruisam legiti mam , qualis est notabilis infirmitas , exeat licite de monasterio, non potest nihilominus fantea libere diniissa Beneficia recuperare t quin etiam inhabilis manet ad quaevis saecularia Beneficia aut pensiones se per illis obtinendas ,ri si ad haec etiam fuerit ex prasiepcr Papam ri habilitatus. Rc buffiis tit. de dispensatione cum Regularib Eximi enim vere Rcligiosus , & ita incapax est Beneficii secularis, imo & regul tis alterius ordinis quam ubi profissus fuit, cap. Cum singula, Pis issemus , de lpraebend. ia 6. Atque licae statuendi rad prhnum distinctionis membrum. lV I. Si verδ redeat professus ad seculum ob nullitatem seu invaliditatem Gae . lprofessioiris juridice probaram & declaratam , eo casu u alia non obstent impediamenta , Capax est suscipiendi Beneficia de pensiones, potestque bona temporalia de pristina beneficia , pensiones , aliaque spirituali a jura qliae per hi valldam professionem abdicasse visus fuerat, resumere , saltem obiccitis hi, integi uin rcstiti itionis lLiteris. Sane obstare huic potest exceptio pacificae triennalis pos Iestionis; talis lenim posse Gr juvatur titulo , neque potist ipsi vis , aut nitrusio , aut simonia o jectari, quibus solis frustrari potest triennii pacifici pt ilegiun . Sed si non intercessit triennuam , haud dubiε invalide prosella competit jus regressus ad pristia lonum geneficium nullitatem enim professionis comitatur nullitas renunciationis Beneficiorum , pensionum bonorum temporalium cum omnis haec abdicatio

fundetur H sbia professone , quae prorsias irrita δc nulla filii ; sublata enim causa testitur cffcctus , dc subverso fundamento corruit omne sit persti uctum Confirmatae etiam haec deciso his Concilii Titientini ver b s sis ab . de Regular. cap. I 6- Italia renunciatis stem.m inyelligatur sortiri,ni equiva Igitur cum nulli

fuerit renunciaricinem consequia a prosissis , nullam habet vim praecedens renunciatio. Praetereae in collationibus factis ex caula vacationis Beneficiorum obtel

piotari professionem , ista juris conditio nec cinatio involvitur , si sit valida pr sessio. Hue etiam spectant hiris dispositiones de rationes quae habentur D. de coiis dictione causa data di causa non sequuta, & Dia de condictione sine causa, & l. est

ma . C. de revocand-diniation.

VI I. Hoc tamen, constanter tenendum , quod si quῖν Invalide prosissus re- .dieat in Clerum secularem , dc inopia laboret, poterit ordinarius detrahere de se ctibus Beneficii pristini , unde per exceptionem priennii pacifici repellitur , moderatam pensionem ad ipsius sustentationem. Pastor lib.3.tit. Ir num.6. ad fin. vli I. Vacar pariter Beneficium Sacerdotio annexum , si provisus ad Saceria ldotium integro anno non curaVeri L Promoverisecap. C.n in cunctis , f. h feriarn,de lelection. ει cap. r. de aetaria& qualia& ordia praeficiendia& cap. Eiqui , de praebend. in s. de Clemenr. Ut ia , de My r. & quai praefic- & Coiicilium Triden r. scis 1a . cap. .& sest a . de rLGrm-ς p. m. f. Nemιnem. His conforme est Edictum Hei iriet 1 v. anni 16o6. mcnsiβ DςCembris , arr. r. Itaque eleetiis aut provisus de Be- .

ne fieto eurato , non est Πῆςςisse ut jam sit actu Presbyter, sed ut possit esse Presbria iter intra Ipsiim annum. id ςm juris est circa beneficia quaevis Diaconatum, aut Subia

204쪽

Egnis rem , Canonisatum aut portionem ree'iant.Collatores, ns qui aut eo Orduis ne sacrosit initiatus , quem illa Dignitas, aut 'abenda, aut portio requirit; aκt in tali aetate sit, ut intra tempus a iure ct ab hae Sacra Θnodo tuom initiari valear. Quihus ex verbis perspicue insertur,poste aliquem inchoato aetatis anno vigesinao- quarto provideri de Beneficio curato, clim ex Tridentino Concilio duo ista cons rent , de anno inchoato vigesi inoquinto posse aliquem ordinari Sacerdotio, in- si per tale illi Beneficium conserti qui possit intra eundem annum Sacerdos fieri:&ex consequenti conserri posse tale beneficium illi qui jam annum aetatis vigesimum

quartum inccepit. Enimvero susi 24. cap. i 2. g. mo, sic decernunt Tridentini P tres e Nemo ad Dῖgnitates quasscunque , quibus anm.trum cura subest , promoveatur, o nisi qui Ialtem vigesimiimquartum atatis annum attἰeerit.

I X. Vel igitur Beneficio annexi sunt ordines ympliciter de absolute , de tunc

satis est ut qui providetur in ea sit aetate , ut ad requisitum ordinem promoveri intra annum possit: aut certe Ordines sunt Praebendis annexi, ut conferri Pra

bendae non aliis possint, nisi illis qui jam actit eosdem ordines susceperint . siave jure id exigente, sive speciali statuto, sive consuetudine,sive fundatione; & isto casu talis conferri Praebenda non potest , nisi illi qui jam actu requisitum indunem susceperit, Prosper Fagnanus in cap. 1 .de aetat.& quai. & Ord. num. 3 2. reservsacram Congregationem Concilium judicalle & declarasse , si ex fundatione Capellaniae cautum sit ut Rector, seu Capellanus per se Missas celebret, id non obstare quominus conferri simplici Clerico possit, modδ in ea si aetate ut intra a num fieri Sacerdos possit; sed tamen hoc impedire ne conferri Clerico quatuord cim annorum possit; quae aetas requiritur , Tridentino Concilio ad minora Benem

cia simplicia r adjungo , neque in Gallia Clerico septenni, qui minorum smplia

'ciorum Beneficiorum&Capellaniarum in hoc Regno capax est, dummodδ pr videatur ut servitium de onus per virum debito ordine initiatum exerceatur ; qu tenus qui per alium fac Ir,per seipsum facere videtur,ex regul.juris In d. Qui faela. X. Veruntamen in Gallia annus iste promotionis ad Ordinem non incipit dinumerari nisi post annum pacificae possessionis, adeo ut post sumptam Beneficii colis lati possessionem duo anni excurrant. Sic enim Edictis Ble sensibus artie. s. s ncivit Henricus II I. de Abbatiis flede Conventualibus Prioratibus , ut his provisi se ad

Sacerdotium promoveri faciant intra annum.Et mox subjungit: Et ubi illi post bie1 niam non fuerint Sacerdotio initiatheo ipso vacabunt,st ab aliis Impetrari ejusmodi b nescia poterunt: illi vero tenebuntur fractus omnes Zerceptos restituere ad His causas a plicandos. Confirmatur quoque Henrici l V. Edicto anni 16o6. artic. i. in fine, his verbis: Ut habentes Dignitates in Eiclesiis Cathedralibus teneantur Db pdina .lsionis earum pro . veri ad Sacerdotium intra annum a die paci a possessionis in- . choantam. praete rea Clcment. Ut si qui, de aetat c qual. Sc ordin. prisc. praerequirit expressi, verbis ante annum promotionis ad ordinum pacificam pol sessionem. Idque aeqilitati consentaneum est , ne si contingar Beneficium evinci, is qui possederat, a liti ictus hae occasione ordini sacro cogatur inops, cum status Ecclesiast lai

dede re, iam liciis, lacerus S mendicatis vitam degere; quod evitandum es Ie dccet can. Diaconi, dist. 3. Itaque in Galliae Regno primus annus polselli nil Beneficii non connumeratur cum anno ad Ordin s sacri pro mori zm requi isto, eoque duorum annorum spatio dccurso vacat confestim Beneficium e jus, qui reqii situm ordinem sumere neglexit. Ita docent ex iuribus citatis , Se ex qioin plurimis Gallicanis S. natusconsultis Rehustus sit. de non promotas intra annum, num . qψ

205쪽

1 8 iuris Cano niti Theoria P

le s. Papo lib. 3. PIxcitorii in , tit. I 3. Bochellus in pr.ixi beta est vers. de or . motion. Pastor lib. s. tit. Id. Despeliscnis trach. de bent f. tir.9. s.ch. 8. ntim. ς. Isnc sequitur, C triuiii ii necduni Siccido tetra polse a i ii uiri anni tibi ad umiendum Sacerdoti una indiuiti tua ia illam Curatam Ecc Litana cum alio lieneficio peris mutare , ut docet ibid. Rebilis is num. 37. & 38. quia scilicet habri plenum ius etiam nunc in Beneficio , donec integer annus ex p raucrit. Idem docit Pengelistit. quibus mod. vacciat vel amittantur benes f. 3. n. st. Se 3 i. In omnibus enim temporalibus actionibus , nisi novissimus totus di cs iinple. tur , ius integi um per- i rat, nec finitur obligario , l. In omisitas l. D. de action.& obligar. X I. Excusat tamen ab hac ad ordinem Sacrum intra annum promotione legitima impossbditas, ut adversa valetudo, pcstis, bellum, captivitas : item dispensaelo, quae potest etiam ex rationabili causa concedi non modo a Papa, sed etiam ab Ordinario. Vide ad haec . . art. q. Edicti Ble sensis. Haec eadem tradit RebusLis p. r. praxis, tir. de dispensition. de non promovendo , num. 3. Jc 1. de De speii seus d. tir.9.sect.8.mma. Io. Qii in etiam diserte cap. Licet canon Super residentia, de

elect in s .istam in hac ipsa materia specifica dispellandi poti statem Episcopis artribuit , si naulque provide admonet, debere ab eisdeiu provideri de Vicario, qui hoc stemporis intervallo assignata sibi de proventibus Beneficii congruente portione,

Curae ministerium exequatur. IX I l. Alius vacationis Beneficiorum modus est In compatIbilitas ciam altero Benescio.Qiiii quis igitur de Beneficio provisus novum postea Beneficium acquirit cum priori inconi patibile , alterum horum amittat necesse est. Primitus quidem statuerat Lateranense sub Alexandro III. Concilium, ut taliter provisus amitteret posteritis acquisitum Beneficium , cap. Duia non ulli, de Cier. non resid. Sed posterior juris dispositio . quae nune viget, satius duxit ut privetur prius acquisito et Beneficio, eap. De multa, ae praebend. Clement. Si plures, & Clement. fin.eod. ita i&' demdira Concilium Trident. sessi . eap. . de resorm. Potest ipso jure Episcopus prius illud , utpote ipso iure vacans . alteri conserre, d. cap De multa , de C. aput Lisis o opus, de praebend. in c. Ab illa tamen Beneficii vacatione Papa dispensare potest, d. cap. De multa , de praebend. Rcbussus in praxi, pari. i. tit. de dis pensat. ad plura benes a mam. 26. usque ad mim. 3 s. quo loco docet, polse quoque Episcopum ex rationabili causa dispensare ad plura simplicia Beneficia, seAnon ad curata. Invalida porro est Papae dispensatio , cujus impetrator omiterit vel uiri in tenue Beneficium exori mere quod possidet, cap. Non potes , in princ. de praebend. In 6. Verumtamen electus in Episcopum . etsi adeptus fuerit novi Epiccopatus possessionem . non tamen jhatim excidit ante habitis Beneficiis etiam in compati dilibus cum Episcopatu , nisi post consecrationem , cap. Cum in ean tis,f.

Cum verὸ, de election. In aliis verb Dignitatibus aut Beneficiis fit jactura ex incompatibilitate secimesim jus ommune statim ab indepta corporali possessione; secunddm autem Galliae praxim , finito pacificae possessionis anno , neque opus est ut

Collator ad conserendum Beneficium ex incompatibilitate vacaus requirat, vel cu itet ejus possesserern ; sic enim docent Dan. Andr. in eap. De multa , de praebend. numero Io. & Prosper Fagnanus ibid. num. 16. probantqtie ex hisce Canonis verbis , Libere conserat, Id est sine ulla admonitione. Quod idem servui potest i in omnibus aliis quoque casibus , ubicumque beneficium quodvis ipso iure v

cat , teste Innocentio in d. c. De , num. 3. & Fagnano ibid. n. 16. Si quaeras

utrum Regula de trientiali posset fore faveat huic incompatibilia possilenti; Nego

206쪽

2J Praxis. Lib. II. I 2

eum Fagnano ibid. num. 8. & s. qq. eo quod scienter promotus ad Ilicompatibili a habeatur pro Intruso, quem verba Regulae excludunt a Beneficii triennalis tossessione , atque ita refert judicatum a Sacra Congregatione Concilii, & appro-atu in i Papa hoc judicium die 28. Ianuarii anno is 87. Qiload porr5 alteram Regulam de annali possessere , docet ibid. Fagnanus hac juvari posse librem in compatibili uiri. Ratio est , quia Rogula illa nihil intendit, quam exesusionem novi impetrantis negligentis dimplere , quae Regula eidem facienda praescribit rneque tamen jus ullum praebet illegitimae possessioni; qua sumpta , statim locum

esse vacationi inconi patibilium docet Gloss. Ind. cap. De multa, quae voces, receptionem alterius , exponit corporalem possessionem. Qiilia etiam hoc idem di se te sancitur cap. Licet Episcopus , de praebend in 6. & consentit Fagnanus in d .cap.

De multa , num. λ.

XII l. Beneficia incompatibilia sunt duae DIgnitates , duo Personatus, duo

ossicia quae res dentiam requirunt, duo etiam Curata Beneficia, duo conformia intra eandem Ecclesiam Beneficia, ut duo Canonicatus ; item duae Vicariae perpetuae, regulare quoque Beneficium cum altero secularia' est tamen unus & idem simul esse Canonicus & Curatus in eadem Ecclesia. Ista omnia su se tractat & probat Rebussus p. a. tir. de dispensation. ration. aetat. in verta Inco Hibilia. Usus

denique generalis obtinuit , ut duae sub eodem tecto, seu Ecclesia teneti possint δCapellaniae sinui.

XIV. Ab hisce Imcompatibilitatibus excipiuntur Beneficia unita, cap. Dudum, de election. cap. Eam re, de aet. & quai. & ord . praefis. Excipiuntur pariter comis mendata Beneficia ad tempus , splicet sex mensum. Istudque genus Commendae potest Episcopis conferre ex iusta causa , ut cst necessitas aut evidens utilitas cap. Nemo deinceps, de election. in 6 Rebussus p. ι .praxis, titae commez d. n. 29. 3Ο-α 3 1. Commendam Vero perpetuam, seu ad vitam solus conferre summus Pontia sex potest. Et in universum Commendatum Beneficium , sive ad semestre, sive ad omnem vitam , non est incompatibile cum alio quovis in titulum collato Benes.cio, can. Qui plures , 2I. quaest. I.

X V. De pluribus Beneficiis si licibus Doctores in cap. Ea tispandae, cu vero , de praebend. communiter affirmant simul teneri posse per Episcopi dispei

sationem ι quamvis nullam prorsus requiri ob contrariam ubique usitatam consuetudinem, tradat Rebussis parr. 2. tit. de dispensat. ad plur. bene L num.19.

XVI. Observandum est , etiamsi possessione Beneficiorum incompatibilluim divacet primum Ipta jure , non tamen prohiberi his provisium resignare alterum ii xum , dummodo jus non saerit alicui tertio quaesitum. Nam si ex illa secund)m iuxa vacatione Papa vel ordinarius alteri de primum adepto Beneficio 'ovidisset, iam non relinqueretur resignationi locus.Aliud vero est vacare Beneficium jure Ipisso duntaxat,& aliud vacare idem ipso facto. Ubi enim vacat sol ouare, potest adhue Beneficii possesset ipsi renunciare, sive simpliciter, sive in favorem e adhuc integra, si alius nemo impetraverit. Et hac ratione potest unum resignare,qui plura possidet incompatibilia; potestque similiter resignare re adhuc integra is qui ad

ordines requisitos non est toto anno promotus. Et EpiscopuS pariter resignare po-otest beneficia ante Episcopatum adepta. Ubi vero Brnesi tum vacat ipso ficto, non relinquitur novae renunciationi locus. Vacat verb ipso facto Bene heicim per cecsum a iudecessu na,ser matrimc nium,per relis sana pro sessionem. Iis enim casibzis

in vo vitar vel expressa,vel tacita tenunciatio juris & possessionis praehab sti Beneficiῖ

207쪽

XVII. Plura de incompatibilibus Beneficiis , & qiratulonam unIus accessit ab

. . terum vacci, sive ex iure communi, sive ex jure Gallicano , requite superius in hiijusce libri titulo De re e Litionibus su favorem , ars.S. ad sine Ri. X V I II. Vacatio iiii quoque Benei ii non iniquam inducunt cria surae, aliaeque poenae Ecclosiasticae , nection perni ulti canonici defectus.Sed de his in Litus peculiari libro dissi retur. X I X. Qitando quis sive per resigna. Ionem , sive jure elevoluto B neficium in inpetrare cupit, consultissimum est ut clausillam ad ritulum quem proponit, super xaddat istam : Sive quocion rue alio modo Bem1icium vacet. Fortassis enim alius petititor consurget, qui propter alium quemcunque desectit in , aut incapacitatem possidentis , sibi deneficium hoc idem deposcat, contendatque , neque potuille ab illo possideri, neque ab eodem in alterum transinitti; cum nemo plus juris in alium transferre possit, quam ipse habet, cap. Nemo I otest , de reg. lur. in 6. & l. Nemo plus juris , D. eod.ut si erat illegitime natus , aut aliter irregularis, vel excommunicatus, raec dispensinis quando Beneficium adivit. Nihil autem inhibet ad pleni

rem securitatem jura plura accumulare: & quando plures eandem in rem concurrere possunt actiones , una alteram non excludit, & una deficiente, altera jus qua

situm roborat, ult. Instit. si quadrup. pauper. sec. dicat. S l. penult. D. de obli-iciat. & actioni b. & cap. Nullus pluribus, de regul. jur. in 6.

CAPUT XX l V.

De Electione , simulque de Capituli jure, potestate.

I. ITULO RU M jura singularIa neque prosequi velim, neque siu vellem possim , cum sepenumero contrariis statutis & oppositis consuetudinibus regantur. Sed ea sola attingere mens est , quae sunt e -- communis juris. Electio facienda est omnibus vocatis & praesentubus , qui possunt commode interesse. Et si unus , aut alter jus habens sui ragii vo-ς tus non sit , ad ejus prosequutionem irrita fiet electio etiam confirmata. Sed ea-σdem valida erit, si non voeatus eidem studio pacis acquieverit, cap. Quod sicut 18. de election. Hic ergo casus exeipitur ab illa regula iuris , ψod ab initio non valet, tractu temporis non convalesiit, leg. Quod Initio, D. de regul. jur. Et, Non 'matur tractu temporis, quod de jure ab initio non subsistit : cap. Non firmatur,eod. tit.in 6. cessat hic etiam alia regula : Ratum quis hae ere non potest, quodsuo nomine non est gestum, cap. Ratum. eod.in 6. Similiter in Iure Civili testamentum patris alioquio irritum de inossiciosum valet. si filius praeteritus non conqueratur, l. Filiopreterito, D. de injus . rupto vel irrito testam. II. Absens legitime impeditus ne possit Capitulo interesse , procuratorem constituere potest de corpore ipsius Capituli in negotio electionis, cap. Quia pro prer . g. Illud autem, de election. & cap. Cupientes , f. Insuper, & 3. Eleens,eod.

tit. in 6.δc cap. Si quis justo impedimento, eod. in 6. Valetque hic illa juris regula: Potest quisper alium , quod potest facere per seipsum, cap. Potest qui de reg. jur. in 6., Quamvis

208쪽

Praxis. Lib. II. I 8 1

Quamvis fuerit olina Galliae consuetudo , ut absentes vocandἱ esse iit ad Capitulum

de toto Regno , ut testatur cap. D Genesi, de citction. Illa tamen consuetudo pior-siis antiquata eli, nec uli ibi lurvatur , adeo ut non vocentur nili soli qui sunt in civitate vcl oppido , in quo Capitulum convocatur : si secus agendum csset, excidi ret scpe Capitulum jiitibus li. s, & per ejus moram aperiretur locus aut pr.evelationi P apae , .l Legati aut devolvitioni ad Superiorem , maxime clim in electione Vicarii Gencratis Sede vacante Capitulum non habeat plusqtiam octo dies, ut ii, sci doccbimus , N. IS.

III. In Capitulis sive Cathedralibus , sive Collegialibuς, sive Rcgularibus virorum nemo vocem ac suffragium habere potest , qui non lit subdiaconus , ut si titit Concilium Vietineti se in Clement. Ut ii qui in diruuis,de aetat. dc qual. bc ord.& Concillum Trident. sess. 11. cap. . de risor . IV. Triplicem canonicae et cchionis formam proponit caput , de .el Eh. desimettum ex Concilio Generali Lateranens tib Innocentio III. si illectper Sciutinium , ut praesentibus omnibus qui debent, & volunt, & possunt commode interesse , assumantur tres de collegio fide digni qui sectere & sigillatim vota cunctorum diligenter cxquirant, & in scriptis redacta mox publicent in communi, tu is coli itione habita eligatur, in quem omnes , aut major de finior pars Capitu li consenserit: vel per Compromissum , quo potestas eligetidi aliquibus viris id 1icis committitur , qui vIce omnium provideant S eligant: vel lper inspirationem, quum sine fraude & vitio omnes communi sensu convcniunt in unam personam,& se eam eliguur. V. Caeterum praedictam seriitinii sormam quia non satis L creta erat, Concilium Tridentinum abrogavit scis. 21. de Regii l. cap 6. sanciens βιri deinc eps per vota

creta, ita ut singulorum eligentium nomina nu rerumn patu cenim . V orat praeter a vcν-ces & suffragia absentium suppleti Et addit: Si vero contra h. jus decreti constitutionem aliquis electus fueris , electio irrita sit.

V I. Circa electionem Abbatissarum idem Tridentinum sessi 21. cap.7. sic providet : Abbatissa,ct Priarissa, st quacumque nomine praefecta vel Praeposita appelletur,

eligatur non minor annD quadraginta , cst qμα octo annisaeost expressam profisonem laudabiliter Uxerit. ειοι se Iis quialliatibus non refieriatur in eodem mon. steris , ex alio ejusdem ordinis eligi possit. Si hoc etiam incommodum Superiori, qui elei innipraeia

est,uideatur,ex iis qua in eo em monasterio annum trigesimum excesserint, er quique

Niem annis post pro sessionem recte vixerint, sopo des alio Superiore consemiente eligatur. Duobus vero monasterii nulla praficiatur. Et paulo poli: Is vero qui ele tioni praest Disi opus , sive alius Superior, claustra monasterii non ingrediatur , fidante cancellorum fenestellam votasingularum audiat vel excipiat. In reliquis fero iatursingulorum ordinum vel Monasteriorum constitutianes. V II. Ex h s liquet , Concilium in hoc maxime intendere , ut electiones libem omnuabsn &secretae quoad eligentium personas ac nolitana,&ut si sexus fiat, pro nu li habeantur. Et Suarer tom. . de religione , lib. 2. cap. s. n. I t. re fert & sequi ut declarationes Congregationis Carditi alium,necnon decisiones Romanae Rotae, quibus statuitur nullam fore electionern , si vel unius vocalium no men etiam fortuito innotuerit. Patia scribit etiam Barbosa ad citata paulo ante Tiidentini loca.

VII . Suffragiorum libertati suSagatur Cancillum Lugdunense, cui praeses

209쪽

.nbiiriam inquitὶ vel inordhiatus captivat asscctus , vel ad certum aliquem obista Dianis cujuserue necessitas aut eis, cessat elemo um libertas adimitur eligendi. Et districto prohibetur illis qui electionibus praesunt , ne libertatem eligentium restringant ad unum de duobus vel tribus , quos proposuerint, eligendum , cap. Ckm terra, de

election. Qito loco Panormitanus ait consuetudinem illam nulla temporum praeiacriptione valere posse , qua Capitulum cligat aliquem ail alterius nutum, nec sit In plena libertate elcctorum ci ctio ipsa ; nam libertas est de ei chionis cmentia. Sylvester hoc idem altruit verb. Eleritio I. num. 16. Rodericus in quaestionibus renularibus, art. ro. allegat Pii V. Bullam anni is i. quae constituit, ut si Com- .n istarius , aliusve qui praeest electioni, convictus fuerit quocumque modo impedivisse libertatem eligentium, removeatur ab ossicio. Idemque Rodericus artic. t t. se tibit se vidiise tres electiones annullatas , eo quod ii qui illis praesederant, eas restrinxi Tnt ad tres , aut quatuor per senas eligendas. I X. Et certe cum Sacri Canones electionem irritam & nullam decIarent, Ita qua vel unus vocalium neglectus fuerit appellari, cap. quod sicut, de elect. quan-

id major erit invaliditatis causa, si plures habentes ius passivae vocis simul excludantur , ut duo tresve duntaxat ad idem ius admittantur passivi suffragii, & omnium simul vocalium jus & libertas activi suffragii adimatur quoad reliquorum

omnium electionem , ut restringatur ad duos, vel tres tantummodd eligendos di

li erga personam quae polleat authoritate supra vocales , non minus irritam fieri

electionem , quὶm matrimonium ex solo revercntiali metu contractum. Constituistiones Ordinis Praedicatorum dist. r. cap.2. f. . prohibent in clectionibus proponia Superioribus certas personas eligendas,& jubent acceptari indiffcrenter aliarum personarum elcctiones,si sint idoneae& suffragii passivi capaces.Rodericus vero Ordinis Franciscanorum loco cit. refert istam sui ordinis Constitutionem,quod nulla electio possit coarctari; de si suerit ad eertum eligendorum numerum coarctata,si irrita de nulla , nisi forte ceciderit electio in aliam non propositam personam.

X. Quod attinet ad electioncm per compromissum , tenentur compromittente&elcctum a compromissarso acceptareis s sit idoneus, c. Causam de elcction. in quo agitur de quadam electione quam Nioniales In Epis opum compromiserantia P XI. Procuratores, quales sunt de prirati singulo tam Conventuum ad Capitulum , sive Generale , sive Provinciale , quantumvis hab ant generale mandatum , non possitne compromittere , neque transigere sine sp ciali mandaro , cap. Per tκas Iitra as , de ibi Glcissa , de arbitris: l Acindato, D. de procurat. l. Transuritionis, Cis de transact. Rebufiis in Concordata, ad fin. tit. de elictioriis derogatione, refert quaqraginta septem casus , ad quos non po est gen rate mandatum cxtendi, atquctin his refert compromissima & transactionem. Additque generaliter in omni o euisu . iis elli & gravis momenti requiri in procuratore speciale mandatum , id quo

multis testimoni s confirmaria

XII. In omni ci ctione quae fit per comp omisi im, duo haec necessarid requiruntur. Primo nccrate pst omnes ta lingulos vocalcs consentire ad compromi Tim , nemine excrpto, alioqui nillil aritur, cap. Qu a prop:er. q. I et caltem, de ibi Glos. sa vers. Gce omui in , de clection. Rodoricus in quaestionibus de Regularib. q. sq. artic ι 2. asserit omnes Doctores in hac re consentire. Secundo post factam& publicatam ex compromitso cli ctionem interponendum est aliquod tempus ad exploranduin num electae a compro In illariis Peri .ae lint idoneae. Non enim compromittente

210쪽

li: omittentes tenentur electos a compromissariis acceptare,nisi sub hac eondition r. c. C:nsam qua, de cli ctioi . cap. Cum dileRus, cod. cap. Cum olim, de arb'ti s , &cap. Si compromi J rrius, f.Si et stro, de clect. In 6. habentque compromittentos I leni jus quod habot Superior antequam admittat & confirm2t pia tentatam sibi ab li fr-rio libas elcctionem , cap., de clech X l l I. Is qui non est pro f. isus, non potest eligi Iu Abbat m. cap. Cἰιm lam t-gistitim, & cap. Chm cap. Cum .id nostrin, de clech. Miserum enim e staeum fieri magistruna qui formam discipul: noli ali himpsit, caia. III am , si . d st.& d. cap. Cum in magistrum. X I V. Observandum, ubi jus requirit majorem & saniorem Capituli seu eli- gQntium partum , ut in d. cap. Quia propter, partem minus sanam non aliter intelligendam esse, nisi si eligat, vel statuat contra Sycroriam Canonum praescripta. Exempli causa , s maior Capituli pars sit interdicta vel suspeida , aut si major Capituli pars consentiat in electionem per nae secundum iura incapacis & inhabilis; timc enim jus eligendi ad minorem partem , quae sanior est, devolvitur , cap. Graium , de postulat. Praelat. Haec cst doctrina Glossae In cap. Ea nositur , vers Iga-jori si saniori, de his quae fiunt a Praelar. sine cons. Capit. Praeclareque dicit cap. Inrimu tati, g. Ut autem, de Electa in 6. in electione non Zeli ad actum, nequemcriti ad meritum . sed numeri ad numerum faciendam esse collationem. Et ut iaque si aliter res esset, injiceretur inter vocales pomum discordiae amar Icantis zeli, mutitarum accitiationum de contumeliarum , de implacabilis odii fomenta, si merita vel demerita essent exploranda , de invicem comparanda vocalium

XV. Invalida prorsus est rei Ecclesiae alienario per Episcopum facta sine Capituli consensu , cap. i. de his quae fiunt , Praelata fine cons. Capituli. Neque debet

Episcopus negotia Ecclesiae tractare, statuere , immutare, corrigere sine colasti Capituli, cap. Novit , dc cap. Quantὸ , cod. tit. Ibique ait Panormitanus , Capitulum esse hoc idem respectu Episcopi, quod Cardinales Ecclesiae Romanae recpectu Papae , ut sic Canonici sint senatus Assitares, At Consiliarii Ipsitis Episcopi. Addit ibidem, Episcopum non posse inconsilio Capitulo nova st.itu a condor'. Similiter Abbates & Abbatissae nihil possunt de monast crii temporalibus alienare sine Capituli proprii consensu , cap. 2. eod. tir. In alio natione quoque rzrum Eccle-sae quilibet de Capitulo ius habet contradicendi caeteris omnibus vocalibi is,& alienationem soliis impedire , aut factam revocare potest , eap. Si quis, de rob. Eccl. non alien . Atque hic valet juris regula : In re communi potior est condisio prohibentis, cap. v re commum , de regul. jur. In 6.

XVI. Istud hie in primis sciendum , valde differre consilium 1 consensu. Multa eniim potest Episcopus sire consensu Capituli, qiuae tamen non possi. t irreqiuisito Cipituli consilio. Et Capirulum habet plerumque j iis consiliitivae vocis, & non decisuae : plerumque etiam habet jus simul consultivae dc decisivae vocis eiuri Episcopo. Quando igitur iura praescribunt Episcopo ut agat cum consensu Caiapituli , non potest Episcopus a Capitulo dissentire , ut diximus in alienatione rerum Ecclesiae , quam facere non potest Episcopus, nisi cum Capituli consensit. Ubi verδ ius exigit Capituli consilium ab Episcopo exquiri, ut in cap. Novit, Sccap. anto , de his quae fiunt a Praelat. sufficit si Episccpus Capitulo proponat,

ejusque consilium exquirat, quod tamen sequi minime tenetur. Ad haec textus est expressus in cap. Cum olim , de arbitris : de GloK. in cap. Si pro te, ver b. Asensus, de rescript. in 6. de in c. unico , S. cium vero , in verb. Assensum, ne Sede vacante.

SEARCH

MENU NAVIGATION