Commercii epistolaris Vffenbachiani selecta variis observationibus illustrauit ... Io. Ge. Schelhornius

61쪽

ris cultoribus minus esse necessariam, in Scholis neglexisset, nunc vero probe aSnOsceret, neminem sine ejus cognitione ad so-ndam pervenire eruditionem posse , probro sibi minime duxit, literas Graecas etiamnum

addiscere. Obtulit ipsi se in hoc studio ducem quidam Artium liberalium Magister, Friebemus, homo probus ac doctiis , qui

tanta eum dexteritate instituit , ut elapsis duobus mensibus Novum Testamentum Graecum intelligere atque exponere sitis hene Valeret. Strenue deinde in hoc laudabili instituto perrexit, ac , divina gratia secundante, simul in pietatis praxi egregie prosecit, ad quam quavis occasione , quam ipsi loci vel vocis cujusdam explica tio facile suggerebat, graviter illum exci-

rare pius Praeceptor HIaboraVit. Hoc tempore non modo dolores illos oculorum, quibus Argentorati iam VeX

tus fuit, d alia etiam incommoda sensit, duae lucubrationibus , quibus nimium in-ulgebat, adscribenda videbantur. Decreis Vit igitur auroram, communi tum Mediis eorum , tum aliorum opinione, Musis ami-Cam eXperiri, ac matutinis studiis assuescere. Verum invita quasi Minerva isthoc consilii cepit. Licet enim per integrum mensis spatium id tentaret, irrito tamen hoc se-hat successu, adeo, ut inter legendum ac

scribendum somno nondum exacto opprimeratur. Quantumvis etiam, ut eo alacrius

62쪽

surgeret , corpus quieti citius dederit, sis

Dore tamen ante suetum circa mediam noctem tempus non obrepente , inanis omnis non eo duntaxat tempore , sed quoties cunque id tentaret , fuit esus Conatus.

Mense Octobri duas Celeberrimus BUD DEUS aperuit scholas , quibus doctrinam politicam & Historiam recentiorςm expliacandam auditoribus offerebat , qua sedul

frequentare magis e re Videbatur , quas

in historia antiqua tantμm temporis con sumere. Haud equidem Themidos cultori negligenda est historia prisca ς. ast opu non videtur, ut oninea Assyriorum, Medois rum, Persarum , AEgyptiorum , Graeco rum, aliarumque Vetultar*m gentiumRegesi in numerato habeat, incerta4 Veterum φp0chas omni studio rimetur, ac fabulosis ste ne de gestis eorum narr*tiqnel excutiat. ded potissimum omnino studium in medii, aevi ac recentiori a Caroli Μ, temporibu historia collocandum videtur, Hujus enim penitior cognitio n0n ad alia solum Juri . publici & seudalis praesertim studia rite tractanda pernecessaria , sed i' omni etiam vita civili insignem plane Usum praestat , ,

Ipsis Kalendis Novembris Vir illustri Christianus THOMASIUS novum lectio

num vel doctrinarum suarum circulum adductum systematis sui, sub titulo et Grund-i Lehren &c. divulgati, ordiebatur, Insignis hujusce Doctoris fama, ac variorum Scri .

63쪽

ptorum eius. quam haud iniucunde , nec inutiliter hacienus instituerat , Iectio Nostrum alliciebat , ut ejus quoque se audiviorem praeberet; pulus iam de Viro hoc cev lebratissimo iudicium ipsis eius verbis ς

ponere non piget . Mox intestexi , ut verum fatear , N mastu multo meliorem acsolidiorem Scriptorem esse , quam Doctorem. Agnoscebam enim , genium hujus viri 'inus aptum esse ad docenda ordine incul Udaque Irρηψus principia , cum Omne fere tempus in dubiis movendis ac digressovibus tereret. Vt attentos atque faventes agditaret redderet , jocis

mrem gravem mi'us de nMM , scorticis etiam e Collegis aliisque viris Octis jμdiciis ac narrat unculii praeustio' suas Gndira solebat. 0bser ista. am igitur, τέrum hunc magis idoneum esse ad Orum a imos cumdos, qui apud aliot debita jum jam fundamenta jecissent , quam ad docenda print sipia , ac sermania rudium ingenia. ID adeo ve. rum deprehendi , a plures nomerim , qui praejudiasio auctoritatis, quod ille seduIρ μυeηdum alios inscriptis suis monuerat, capti , eo sis Praeceptore , Ut, d solidam eruditionem minime perwnerunt ssed paradoxarum opi'ionum sectararet ac, defensore satis inepti evaserunt , in Repubsic miηus com modi , vel utiles in Collegiis 4tque incisi, quibus to sea admoti , Obstinati, morosi Ac turbulenti , Ac

denique ad res tractandas gerendasque parum apis.

Quod variis exemplis , s. hujus loci est , probare possem. 'Imo , s ingenge dicensum , i quia re/. ess

64쪽

omines fere auditores Tymnasiani hoc Ditiis laborant, uti nomarum , singuιιrium ac paradoxaram opinionum sudiosiores sint , adeoque aliis , Theologici inprimis ordinis luminibus, molesti, suo ii 'atque odissi asse ΝΙ - : Propria sane experientia hoc me docuit ipsum , S haud leves molestiae inde mihi e nata , quod pro Sectatore Thomasiano fuerim. bais bitus , licet in hajus AD Rri verba nunquam juraverim , plures ejus opiniones minime adoptarim vel lprobarim, ac contradicendi studium , quantum rario ac agaitas permisit , omni modo etitare snduiserim. , Hoc vero meam , at libere , quod sentiam, . dicam , de T HIASIO semper fuit iudicium r Eum in Philosophia , inprimis florali , excessuisse, lis reliqais scien s Criticum , ac iro Dandi potius dium , quam profundam solidamque eradistionem commonstrasse ι in humanioribus literis minus peritum , ' is historia vera literaria fere hospitem inritisse. -- vem , ut famae tanti viri , quem semper maximi feci , ac cujus etiam manes ea , 'qua par est , 'reverentia veneror , hoc meo judicio δε- trahere velim ς hoc enim ingrati discipuli esset , cum grato potius animo multum me huic quoque Praeceptori meo debere agnoscam. Mentem itaque meana melius explieabo hoc modo e Philosophus fuit mο- lMASIUS eximius , ac judicii acuti elimatique mi lac praestanti maxima plaeditus , iis vero , quah die a Viro docto in seculo hoc nostro, ut ita diis Mus , ροθhistorico requiruntur , varia eruditionis subsidiis noη satis instrastur. Propriis , ut ignea i- siusmodi tumia flent , meditationibus inhaerere Maluit , quam mult4 Iectione variam eruditionem

65쪽

Scoplicata fuerit is signis. Prob. urique ClarissimιHEUMANNI de TI OMASIO sententiam ,

quam in eleganti Conjectu suo Reipublicae Iiterariae tertiam edito , duobus in lacis tulit. Primo enim p. 376. ubi Scriptores in primanos , .secundanos Urertianas haud inepte dividit, THOMASIUMis exemplum Prim i jure posuit. Vocat autem -

HANNUS primanos , qui ingenis judicioque M. sentismi ex isa ipsorum penu proferunt M novas

magni momenti meritates, inveteratorum erro-

-m detectiones. ' Altera in Ioco p. 36a. fu mum ac merissimam hoc eidem tribuit elogium, quod primus fuerit THOMASIUS , qui Philosophiam μεlecticam , prostraris pristinis. erroribus innumeris , in Germanicas Academias introduxerit. mm MASIUS non modo in Philosephisis , sed in Om. nibus fere aliis disciplinis atque scientiis auream Antiendi libertatem sabilivit ημsque exemplumaeon modo Collegae , sed alii in Academiis Doctores frenue securi , sandam libertatem in docenda at e seribenda omnibus horie tropugnant viribus.

Initio anni MDCCII. quarto videlieet decimum usque quartum mensis Januarii diem D. Fridericus HOFM ANNUS sectionem anatomicam sceminae cujusdam capite plexae, instituit , cui lubens, ut ea quae Argentorati in anatomicis didicerat Prepeteret, interfuit UFFEN BACH lLIS. Bene quidem pro sua in his dexteritate. Illu-

66쪽

steis HOFMANNUS hanc anatomen git 3 ast, cum non nisi unicum suppeteret

cadaVer , praeparationes . ac demonstratio nes deproperandae erant, nec ea Cura atque industria institui poterant, qua Argentorati ubi in dies nova e Nos omio haberi

potuerunt corpora fiebant.Singularem Veriro quandam , observationem haud sine inis genti Sectoris gaudio hu3us cadaveris ana tome subministravit. Scilicet deprehende .hat HOFMANNuS foramen , quod nuncupUt, OVale, per quod scelus in utero Loguis a dextro ad sinistrum Ventriculum meare dicitur, adhuc apertum, quod alias consolidari solet. Narrabat Vir 1ummus s. quod in nonnullis salis coctorum Halensi

um cad veribus idom animadverterit, Cain samque credebat tenellorum infantum in m

quM. immersionem , a patribus , ferocioris genii homuncionibus, fieri solitam ratus idςo illus homines tam diu respiratione C vero , ac sub aquis subsistere posse, cum huiusce foraminis ovalis beneficio foetus in utero tam diu sine respiratione vivertaque nia ' /praeludium veluti majorum itinerum facturus, cum quibusdam bonae frugis amicis Leucopetram sive Weissenselsium iteranimi pausa suscepit, ac deinde paulo eost reditum Dresdam, Saxoniae Metropolin , &

67쪽

quantum fieri poterat, non modo qua Vis memorabilia in urbibus , templis, arcibus scimeliarchiis , bibliothecis, armamentariis, hortis ac theriotrophiis probe perlustr vit, sed studiose etiam in pugillares rei iit. Freibergae contemplatus est in arda Cathedrali augustissimum Electorum ac Duin cum Saxoniae Mau leum , & argenti inclinas. Descendit quoque in unam eX praevicipuis , Vestibus, metalli fossoribus solitis, indutus , ac lampade instruinis r & ob- se vavit omnes, qui in fodinis , tum inmineris per varia instrumenta eruendis, ac per cuniculos pulveris pyrii vi disiciendis, tum etiam in comportandis ac in sintum evehendis exantiandi sunt , labores

horrendos & periculosissimos. Visis fodinis , omnes insuper officinas

perlustravit, ubi metalla tunduntur, iunduntur, liquantur, separantur ac purificantur , & infinitas , quae ad ea tractanda adhibentur, operas haud sine Voluptate perspexit. Ad Musarum suarum sedem redux , non solum hoc sequenti anno

praelectionibus THOMASII in Olearianam historiam , quae sub titulo : Eintri- DV ear Raemiso-Nurschen uissorie , non sine applausu excepta fuit, Ethicam item si

am , & Ill. COCCEJI Jurisprudentiam tublicam , nec non D. Jac. Frid. LUDOVICI prinico , ut vocant , Collegio sen

68쪽

dulo interfuit , verum etiam in numerum auditorum excellentissimi JCti , Samuelis STRYCKII, qui novum juris , ut in Α cademiis loquuntur , Cursum tum eXOrsus est , eo lubentius concess1t, quod solida ac perspicua summi Viri jura docendi ratio , cum' eius praelectionibus non nunquam interfuisset , ei maxime placuinerit.

Tanta etiam erat venerandi senis in docendo sedulitas , ut vix unam alterisamve horam per integrum Semestre ne glexerit , quamvis ob ingravestens, seniis um perpetuo esset valetudinarius , asthinmate inprimis ac pedum tumore ita la borans , ut in auditorium , quod in altis sima sedium Contignatione; sub ipso stilicet tecto, erat , primum per duos homines in sella quadam gestatoria e corio Rustico facta, ferri deberet; deinde autem , Cum non sine ratione gerulorum cesipitationem lapsumque metueret , quod ipse ob pro

ceram staturam obesitatemque admodum fravis ac ponderosus , cochlidium Verci

apideum , per quod astendendum dc ' deis

Pendendum erat , satis esset angustum , per Mathematicum quendam ' machinam sitis commodam fieri curaret. Sella eras cruribus carens , , quae ope , duorum funiatum , duarumque in parte saperiore stat decurrentium rotarum , ab unico homi per

69쪽

1urium ac deorsum fereb-tur. . . ' iMensa, dum in Academia Halensi veri saretur, utebatur publica in diversorio primario , quod insigne Borustici Resni Heredis hab*t. Licet enim maiores ipsi sumtus essent impendendi, varia tamen in inde emolumenta percepit. Commensiales ibi non modo ordinarios offendebat praeter alios viros spectatissimos Jo. Erdmannum ITTE c Consiliarium regium , ac Niticolaum Hieronymum GUNDI INGIUM , tunc temporis Ephorum duorum Patriciorum Noribergensium ; sed plurimi insuper honestae ac illustris etiam conditionis ad Venis , qui Berotinum transibant , vel illinc redibant, ho*ites dc convictores erant. Ex talium itaque conVersatione . ac usu haud parum profecit , ac , quae in publicis tunc asebantur , magno cum emolumento didicit. De rebus etiam eruditis crebri misicebantur sermones , quos GUNDLINGIUS ero ea, qua jam tum instructus erat, doctrina exquisita non tantum alebat , Verum pro ingeni etiam ,

co vid. Iac. BURCKARDI de sita ipsius

Vita Commentar. p. 38. sqq. eiusdemque 'Analecta ad hunc Commentar. p. a

sqq. ac Cel, G. G. KLISTEM, mihi amiscutita, Marchiae literatae Specimen X.

70쪽

quo gaudebat, festiVo atque iucundo,mulisto sale condiebat. Longe sane honestioriae liberiori vivendi ratione hic ei licuituti , quam in ordinario studiosorum contaviau , ubi pravorum quorundam Consomtium ac inevitabilis fere imitationis neceΩfitas multos corrumpere solet. Tandem vero , ut omniunt rerum est satietas, Vitae eum academicae taedium sitabito invasit. Mactatus autem est ante stabitum, post emensium feliciter liberalium artium ac Iurisprudentiae ambitum , dc exploratam contestatamque solitis examinia hus eruditionem , iis honoribus , quos inodefessa ejus industria , ac decorae sociata virtuti scientia merebatur, brabeuta Viro

Illustri Christiano THOMASIO, Docturae in Civili & Canonico Jure charactere ac privilegiis insignitus, sub cuius etiam praeasidio die VIII. Sept. A. MDCCIII plaudenate auditorum caterva , Dissertationem sua am inauguralem de Quasi - Εmancipatione Germanorum , occa ne Reformationis Francossitiante Part. II. Tit. I. S. IX. ma-stule de dit. N