Marini Guarani

321쪽

3o8 Synta RomJuris, ac Pur. Lib.Lrit. Q. re proditae, quae Vacationem a tutela, vel cura darent. Ejusmodi fere octodecim hic recensentur; plures tamen edisserimtur in C. h. t. R in pam dehis sub rubrica vacat. oe excusat. mun. Excusatio autem desiniri queat iussa causa , me exemtio , qua quis, Magistratu adito, a tutela, mel cura immunitatem obtinex. At vero, quod adverti velim , illum etiam excusari Iurisconsulti dicunt, qui a tutela arcetur invitus, ut exemplis insita liquebit. Hinc apud doctores increbuit encusationum divisio in volun=arias, & necessarias :illae oppositae tutori prosunt, ne suscipiat tutelam invitus,hae, licet non opponantur , eum ad tintelam accedere , aut aspirare non sinunt. Cuicuimodi excusationes sint, pertinent ad tutores Gmnes seu legitimos, seu testamentarios, seu dat,

vos .

II. Primum igitur tutelae vacationem habent, qui jure liberorum utuntur. Cautum id lege Papia . Lidet enim sub ipsa libera Republica compluscula privilegia parentum essent, Augustus tamen cum censu peracto miram in Urbe selit, dinem comperisset , coelibum poenas, ac praemia parentum intendit, ut bearet nova sobole Civit, rem per tot bella Civilia dimidio sere capitum .imminutam Appian. de best. Cisit. a. Nimirum probe norat prudentissimus ille Princeps , dominam rerum Urbem sine copia Civium diutius stare non misse ὁ eam ad tuendum Imperium saepius eumdem hostem Iacessere oportere e eo autem nil perniciosius Civitati, quae numerosissimo Cive se tueri non posset , ex Spartanorum exemplo did, cerat . Hi enim in tanta paucitate suorum, praelio Leuctrico depugnato , copias suas instaurare ruri

322쪽

m e cusat. tutori vel eurator. 3O9 potuerunt. Succurrebat etiam arcanum illud Romanae potentiae , potissimum Urbi principi, iacontinentibus regionibus ingenti hominum vi consulendum : ita adversus Hannibalem imperium retinuisse Romanos. Haec igitur serio reputans, ut plures allicerentur ad nuptias , praemia parem tum auxit, ac praeter alia Papia rogatione cavit, ut, qui liberos tres quidem Romae , quatuor in Italia, quinque in Provinciis haberet incolumes, munerum personalium omnium, ac proinde tutelae quoque, vacationem nancisceretur La. f. de vacat. oe exesi. o princ. insi. h. r. Hinc manavit jus liberorum apud veteres celeberrimum, idque non selum in tutelarum immunitate proderat , sed in honoribus etiam obtinendis , C, vitate adipiscenda , atque, ut octiittam alia, in hereditatibus quoque capiundis. Non mirum igitur, si ipsi coelibes, aut frustra matrimonium experti homines id juris a Principe lapissime postmlarint. At vero in praemiis parentum potiundis non personariam, aut originis , sed domicilii rationem haberi placuit. Benignius cum eis Meium , qui principem Urbem incolerent: inter rat enim , eam potissimum frequentiorem esse. Contra si Civis in Provincia agere mallet , quinque ei liberis opus, ut parentum praemiis e tiretur . Licet vero post Caracallae constitutionem, in orbe Romano qui essent , Cives cens rentur omnes, stetit tamen ad Iustinianum usque discrimen in ea re Romae, Provinciarum, Italiae. Ceterum jure trium , quatuor, aut quinque liberorum onera tantum personalia remittuntur. PM . trimoniorum enim, aut mixta, duodecim tandem

lib-rum jure generatim primus remitti voluit

323쪽

3I o Onia Itom. - , α PaM.LibaTit. 6V. Julianus L et . C. deeur. Eoque jure quidem In soro utimur. Verum serio comendit Cujacius in d. l. sedecim lagi oportere, ac librariorum ne gligentia mendum in codices irrepsisse. Sane m is. 2. F. iur'. immun. qua primum id privulisum , singulare illud quidem, concessum, sed cim quoque legitur; R Constantinus Harmenopu lus ipsam pene constitutionem ita vertit: ο εχων

qui fi ecim balet libreos , ab omnibus muneribus eximitur. Hic igitur, ut saepe alias, in italo jusfacit error.

III. Rurius ne pupillorum emolumentum Rei publidae commodis praeserri videretur, a tutela, Vel cura vacationem omnes habere placuit, quoscunque Priocipi, vel 'Reipublicae operam navare oporteret. Primo igitur excusantur catholici, & pro curatores Principis , seu sinsularis Provinciae, seu rerum omnium procuratio eis mandata fuerit r. r. Deinde eodem immunitatis iure censentu'qui absunt Reipublicae causa; cujusvis jitur Muni eipii , aut Coloniae etiam: & tac enim Reipublicae vocabulo saepissime apud veteres contineri, r. Oe contra Vinnium monet Euerardus Otto ad 2. h. r. Hoc amplius absentibus Reipublicae causa datum, ut, si intra antum, ex qua reversi

cscuntur, ad novas tutelas vocentur , anni vacantionem habeant. Ιidem reversi tamen veterum

tutelarum onus statim recipiunt ε. M A D. . ι Io. 'ine. d. eod. Ceterum quamdiui absint, in ipserum liaum curator pupilla datur,. aut tu tor etiam, s tamdiu quis abesse debeat, ut neue

ius pupillum jam puberem sit invenitivus d. et . A r. . L IM P cis tu-. Tertia ob libablicanti

324쪽

De excusat. ruto . vel curator. 3II quoque causam excusationem habent non selum

Magistratus majores in Urbe , sed in Municipiis etiam, si & ipsi majores Municipiorum Magi

stratus sint , veluti Duumviri Civitatum L AI 6. F. de excuc. Nam minores Magistratust in Municipiis Urbanorum exemplo hac immunitate caruisse crediderim : ita Modestinum ind. I. ro. facile conciliaris cum Ulpiano in I. 23. de excus. Quarto Publica etiam utilitas emeusari suasit grammaticos , rhetores, & gener tim prosetares Omnes, modo aut Romae, aut in Patria intra numerum essent; medicos etiam seu clinteos seu in umbratili otio sedentariam operam juventuti navantes i. s. C. de med. oe pro-f . Eadem de causa denique vacatio militibus dura est : eorum tamen excusetionem necessariam esse placuit, ne alias abstraherentur a signis. ML lites igitur, nisi ultro se excusent , a tutelis a centur inviti f. h. t. . 'IV. Praeterea cum incivile si, quempiam svpra vires Publicis premi muneribus , primo qui tres tutelas gerit , vacationem a quarta nanciscitur s. h. r. Id tamen intellige, modo ne quis tutelas affectarit tenues, quarum obtentu excusstionem sibi pararet. Affectasse tutelam videtur tutor, sui pauperculos pupillos dicis causa tuemdos suscipit , ut imminentium tutelarum molestiam arceat L Is. Is.ss de extus Proinde miror, contraria plane sententia Curtium επιτρωπ λεοπατην apud Theophilum in s. h. r. venisse tutelam opulentam. Nam praeter vocabis tum res ipsa monet, de tutela tenuissima paraphrasten accipiendum esse. Id quidem advertit, Vinnius 3 nossem tamen, eum negligentiae do- . V 4 cam

325쪽

3Ia Duta Rom furis, ac Pare.Lib.LTit.xXV. cam 'Gothostedo scripsisse , quasi is ad Theoph, tum Curtii errorem haud viderit , cum aperte Gothostedus Theophili locum de tutela tenuissima monuerit accipiendum. Sed in his immorari nolim . Potius adverti velim, certa regula demniri non Iposse , quis tutelarum numerus vacatimnem tribuat , idque . totum religione judicis mstimari oportere. Aliquando enim vel una tui: la paulo quidem diffinior vacationem praestat LAI. 8. st eod. Rursus eadem aequitatis ratio pauperes excusare debet s. h. t. Hi enim, si vitam labore tolerent, Sc liberos Reipublicae alant, sat utiles Civitati erunt. At vero senes supra jeptuagesimum annum non solum a tutela, sed ab omni etiam personali ibunere vacationem habent l. de iur. - . Neque obstat LMD. C. qur alat. vel profus eam enim locus iese: suadet ad Decurionatum pertinere, cujus imiuunes erant , qui quinquagesimum quintum amnum. excesserant. Proinde ego non video, qui

post Cujacium Heineccius ad instit. A t. adve sus codicum fidem septuagesmum legi velit in

L. l. ult. C. qui aetat. vel profess. Quod ad minores viginti quinque annis , olim quidem, allegata aetatis infirmitate , ad tempus . excusare se poterant; verum hodie necessario excusantur, ac,

si tutelam ambiant. ab ea arcentur inviti ex Jusiniani constiti itione in I. uit. C. de leg. tui. In ea re quidem Mapulat Imperator; Verum eius cainsam adversus Vinnium, & Bachovium 13.

- V. Quae .sequuntur excusationes , haud absur

ide fugitivas dixeris .. Diversi sun ierum tingenii.

326쪽

De ex fac tutori veι curatori

nee ab eodem principio pendent omnes . Ita ροῖ dem ex Divi Pii rescripto vacationem habet, qu1 Iiterarum est expers , 8. A t. Verum si tutor negotiis non sit impar , kasque ephemeridas per alium haud incommode stribere queat , excusar, frustra desiderat 26. h. vis. F. de ex C. Plures enim literas ignorasse novimus , quos tamen in rebus expediendis selertia commendavit. Sane Joannes Cappadox, ad quem tot extant Iustiniani constDtutiones , primarum litterarum vix gnarus soler tissimus fuit judiciorum arbiter, teste Procopio libr. r. de bell. Pers Humanum visum est etiam, e cusari eum , qui capitales inimicitias cum patre

pupilli gessit 31. A t. non quia sit indulge

dum eorum odiis, quos ne mors quidem inimic1

placat, sed quod ignoscendum videatur illis, qu

sinistrina a se suspicionem amoliri student, ne alias tamquam sui pesti removeantur Mi pedi. tui. Praeterea qui tutelam alicujus gessit,

invitum ejusdem curatorem esse noluere veteres,

ne quis per longum viginti quinque gnn'rum aevum alienis ne otiis distineretur h. t. cI' I. s. 17. F. eod. Verum excusationem istam apud nos non admiserim. In Regno enim inter tutelam &curam vix quidquam interest, & minorum apud

nos aetas intra duodevicesimum annum coercita molestiam curatori levat. Denique, ut omittam alia , a cura uxoris maritus excusabatur olima'. h. t.. Id factum oportuit , ne maritus rationum securus in rebus uxoris impune grassaretur. Proinde, excusatio isthaec necessaria erat ex rescripto Alexandri in i. a. C. qui dar. xui. Verum hodie - ubique sere Gentium curator uxoris est

vir Gudet. de jurii novus i. 7. & ipso Iustiniani

a iure

327쪽

3r4 OntamRom uris, ac Pare.Lib. I LXXV. ire in I. aD. C. de passi. eonvene. maritus pamphemalium omnium legitimus est administrator ;nis mulier id diserte prohibeat l. 8. C. eod. VI. Iam vero a die scientiae quidem ad tui res pertinet tutelae periculum I. r. l. r. F. deis . . per c. tum quicumque sint ii tamen

seu testamentarii , seu legitimi , seu dativi , si

duas excusationis causas habent, excusare se possunt Is. h. t. Quod si cui plures sint immunitatis causae, aliis quidem rejectis, intra praestitintum tempus aliis uti non prohibebitur, modo eas ρrincipio eontestetur omnes, nec trahendi neginfii causa poma novas excogitet L I 3. 8. ff. aeretaeus Licet' autem alias, ad munus Publicum qui

vocuntur,' excusatione non aliter uti queant, quam fi appellationem adversus nominationem interposuerint L I. prine. F. de Cacat. . excus sectas tamen Marens Antoninus favore pupillorum de tintela statuit. Recta enim a datione tutorem ainpellare vetuit ; id ei tandem licere voluit, si, propostis immunitatis causis , eas rejecisset judex L r. r. F. quod. appeti. Si quando igitur in m legas, datos tutores appellasse, id ne ita accipias, quasi appellarint statim a datione, sed ubi

excusationum causae rejectae forent. Ceterum siislsis ali otionibus tutor immunitatem extorserit, in ipsum adhue pertinebit tutelae periculum I. I. C. f ruti mei curat. falc. alle . - VII. Porro toti quidem excusationis motio Dragendo quatuor menses continuos constitui placuit i. 38. st de Meus at ipsis excusationum camsis contestandis' quinquaginta dies ι. I 3. I. seod. Tempus autem excusationum contestandarum

partim utile, partitii continuum dici potest. Utile

328쪽

qtudem, quatenias dinumerantur quinquaginta ex quo quis resciverit , tutorem se datum eo; continuum Vero, Fatenus ubi fuerit ab tutore re scitum, tutelam ad se pertinere, dies omnes comtinenter cedunt, seu lasti, seu nesasti . Ceterum excusationibus suidem contestandis unos Uinqua ginta dies praestituere veteres, modo ne tutor ta men ultra centesimum Aeflet ab Ur lapidem . Ei enim, qui . ulterius agexet, excusamnibus Op ponendis primo praecipui dabantur triginta

deinde singuli adhuc dies in singula vicem muli ria. Si quis mulctio igitur abesset ab Urbe lapide , o hi inta dies ei dari oportebat. At V tota ist,aec ratio ita ineunda erat, ne miuus Mui quaginta di s darentur et , qui ageret i idem

ultra centesimum ae 16. A a. Sed in his un-inorari nolim nullius apud nostrates usus ,i eum uix usquam Provincia supra quadringemin lapide absit a principe Regni time. Id enim fieri op te ret, si cui se ex laturo ultra quinquagint

indulgendi krent. . t

m δε pectis ratoribus is , ΡUpillorum aetas , di solitudo merere. videbotur, ut. non tam : finita tutela adversus tutores praestit eis esset tutelari mictum sed ut in ipse etiami gesti me tutor, se dolose veriaretur, aut quoquci modo iuspiciota Bret, pupilis adhuc impubere , a, tutela. tamquam suspinus removeri et . G gloria; lesum Romanarum peculiarisiuit, is nuci stilum eruntia ipsa , .set .mdam quo

ia que

329쪽

3 σε Onta .Ron uris, ae Pare.tib.LT LXXVLque suspicionem in judicium vocari sinerent. Ut igitur alias ob solam adulterii suspicionem rite

uxor in judicium vocabatur a viro I. go. C. ad ι. Iul. Maiest. ita , quo tutores magis in ossicio continerentur , si de se malignam suspicionem darent, tamquam suspem postulari, ac, dolo comperto , a tutela removeri poterant l. I. F. h. r. Notum in vulgus est Decemvirale carmen : s tutor dolo malo gerat , vituperato. Inde ex Ulpiani sententia in I. I. F. h. t. repetendum suspecti crimen . II. Iam vero quemadmodum apud Atheniemses promiscue omnibus in Civitate suspecti judicium dictare licebat Iul. . Poll. Iibr. 8. c. 6. ita omnes apud Romanos suspecti actionem instiuiuere poterant, cognati, amnes, extranei, ne minlieribus , quidem exceptis , , modo eas pietatis nocessitudo ad judicium provocaret, nec Verecum diam sexus egrederentur d. l. I. 3. h. t.

Hoc amplius; accusatore deficiente, si Publica s,ma accusatoris vice sungeretur, ipsi etiam ex officio Magistratus in tutorem suspectum inquirere

non vetabantur ι. g. g. 4. 'F. eod. Propterea quasi Puplicam hanc actionem appellat Ulpianus ind. I. I. 6. V. eod. Non oportebat tamen, hanc actionem vere Publicam pronunciare Petitum ad levissimo . illo argumento, quod ad eam scilicet ipsae mulieres admittebantur. Ea enim,

si inde discesseris, cum Publicis judiciis nil commune habet. Nam neque ex lege aliqua Publicorum judiciorum manat , neque ab ea desistens in i Senatusconsultum Turpilianum committit, ut aperte scribit Marcianus in L I. ad

natusc. Xurpit. M accedit , quod Publica. ψ-'dicia

330쪽

dicia coercitionis gratia, & in corpus ulpturbmum , sint comparata l. a. F. de publ. iud. Atqui criminalis judicii exitus is esse nequit, ne si imsamia quidem accedat, quae in Civili quoque judicio sexcenties irrogatur. Praetereo , quod se

ma , & finis Publicorum judiciorum a suspem

accusatione abest , di Praetori tutelari non erat merum imperium, sine quo suspecti judicium enpediri non potuisset, si inter vera crimina a Romanis relatum esset. Hinc licet Praetor, aut is, cui mandata foret jurisdictio, de hoc crimine rite cognosceret , si quid tamen atrocius admisisset tutor , eum ad Praesectum Urbis puniendum remitti oportebat l. i. 3. ult. F. h. t. Stet illud igitur, hanc actionem Civilem esse; quasi Publica eo tantum nomine dicitur , quod patet omnibus . Proinde sicubi Iurisconsulti ajunt crimen, accusationem suspecti , vocabula isthaec κατ' αν λογιαν accipe ; ea enim ad judicia vere Publica proprie pertinent. ΙΙΙ- Suspectus est autem tutor , qui non ex fide tutelam gerit f. s. h. t. Ex fide non gerit, qui , quod in se recepit , tutoris ossicio non recte sungitur. Proinde ne credas , fidem hic opponi dolo. Nam & qui segniter inerter, aut simplicius gerit , suspectus postulari poterit t. 3.uis. F. h. r. Quin, quod mirum videri queat, antequam quis tutelam occipiat , suspectus rite iristulatur , eumque , si qua justa causa Praetori videbitur, a tutela rejici oportebit ; veluti si satisdare nolit, aut quoquo modo moribus suis sinisicionem injiciat , eoque pertinent ρ. . Io. h. t. Neque vero audiendus est tutor, si jactet, se solvendo esse, aut satisdationem offerat. Stultum