Plutarchi Chaeronei, ... Opuscula moralia. Quorum catalogum sequentis paginae facie secunda reperies 1

311쪽

; PLUTAR cIII cII AER. LIB. data neglectui non simia Cr tortae pullulent, . sicinis pcrstent f quum eaedem rectum assecutae patrocinuo is ctuosae sint, Cr magnopere serulas. Quae corporis mistudo non obtunditur fer propter incuriam ossissem, aemulam habitudinem non perit s Quae aurem imbe

adco natIra , quae per excrcitationes atque certamina ad maximus non augeatur vires Qui uob equi a pravis

bene domiti annis, fuis non obfcquuntur fessoribus f Quia aurem indomiti perstini, non ne ceruice duris imi, --mis stroces euuferunt s Et quid admirari caetera opus di, quum truculanti Dasstras laboribus mitigari, mari u fieri pleruns cernamus t Bene Thessalus iasiqui quam interrogaretur, quinam abiecti, mi Thcssalorom csbent: qui bcsecurum quietem rerum agunt,inquit. Ecquid meso tu opus est uerbis s confiuctudo est,quae longaeua poma neut si quis proprius, iliarcs ex confiuctudine titisti. res agat,is nullo Gerrare possc mori) uidetur. Qxa in re unico usus exemplo , amplius de hisce rebus prolixu raenarrare desinam.ocurgus ille spartanorum legislator,gcminos ex isim parentibus curiam suscipiens , haud j milibus educauit moribus. Alterum enim hclluonem luxu ris solum,altem indagine sagace, er uenationibus id neum reddidit. Postea quu aliquando Lacetimoiiij unum in locum conuenissent: Ad parandam riui uirtut Ai-ri Lacco mota , ingens di momcntum consuetudo, disciplina doctrina, uita innitutio, quae uobis illico m iiij m uebcinenter osse sciam. Duos subinde catulos a starens , quum ollam in medio, seporem, coram cis p sus re, ulter quid. m in laporem, alter in ollam magno erupit impctu. O in aulam Lacedaemon nondum quidnam id bi Et, conis cia, aut quamobrem cut pso tin

312쪽

D E L I B E R I s E D V c. a It ostenta fiet: hi Mibo, dixit stim orti parentibus,

i rum daressum uitae consuetudincm assecuti, alter gulosus, alto uousor eu cre. uita quitim ac consuetudineμ- tu conflures e turde educatione dicatur.

i liberor .

Oportet it mihi profecto uidesum matres filios educent, eis p libera porrigant, quoniam maiori cum chiritate, er impensa magis dii cntia nutrient, ut quae nutos ex intimo,Cr ut dici olet, ex unguibus ament. N trices inro er alamnae supposeram quandam,CT a i illam beneuolentium habent, utpote mercedis gratia dili-- gentes. matres eos quos progenuerint, nutrire, i acre, conueniat ipsa etiam natura dcmonsi at,umcui seriam animantiu generi quae pariunt Dircosi ut cir la-

ctis altam suppedimit. Eius quos sapientcnisi se proindentiam coclis, quae duplices mulieribus mammas ad didit, ut si gemellos pcrisbe contigcrit, duplices ad alendum fontes haberent: praeterea ut maiorem in eos Pos procreasscvi, umorem, b neuolentiumq; fouerent. Qnia mediiis fidius haud iniuria Actum est: victus cnimes que sodalirium quiddam beneuolentiae σ amoris incrementum exinit: nam π seruae, dum a sorijs pom euctant, magnum praest ferre desiderium uidentur danda proinde opera, ut matres, quemadmodum enarratam est, filios educent, ijs, ubera porrigant.Sin id Scere no: qui int, uel propter aduersam corporis ueli tudinem id nanque impedimcnto esse poterit ues propter aliorum

studium gignendorum, ala mnas ac nutrices non viles equidem, aut adacntitias, verum quammaxime idoneas,

313쪽

sima ac nausunt, formari componit debent, ut rinta, minimes illisua fiant, ita pucrorum mores principio

apte concinnos fingere conueniet. Illa nunque nou aetas ad fingen Acilis, Cr tenera esl,Cr ipsorum vi: mis , din molles adhuc extant,disciplime inclius instillam tur. Difficilius aut q: dura junt molliuntur. Qv admodum enim sigilla modibus imprimuntum ceris. ita crdoctrinae, dum puerilis adhuc animus est, in juntur. Apti ne igitur diuinus ille Plato nutrices admonuisse uidetur,ut nestiuolas, ac turpes pueris metas mando ne illorum animos ex initio stultitia,er corruptis imbuant moribus.Pulchre igitur P olitis poῆα monuiti Dum tener est gnatus, generosos instrue mores. αIllud etiam ne munitur dignum est, ut adolescenti ros,

qui alumnis conuicturi minaraturi sint, talis in primis

inquiramus, ut bonis ueniant lassituri moribus. Debinent patrum sermonem, ac expedita pronuntiare uerba sciunt,iae barbaris vocibus, aut deprauatis moribus in inmcti aliquia ex his uitium reporrent. Haud est ab re laudusitatum fermone prouerbium: si claudo uicinus habio

ueris,er ipsi claudus ambulare disces. Postquam pervcn tam eo entis erit, ut iam paedagogis committi pueri de beant hie ad eorum innitutioncm omnit habebitur diligentis,ne mancipi' ut barbaris,aut modis, Cr incoim; tintibus filios tradere se nociant , quum irridenda uch menter hoc tempore multorum adsit consuetudo. Praestantes; quid feruos nacti, hos quidem agri cidiores δεδgnunt ilos naucleros, alios mercatorcs,qVo da Cr domosticae rei dili estores.At si quent temulentu, scurrim ad

omnem rem gerenda prorsus timulam struum repererint, huius

314쪽

huius curae natos conmittunt. Frugi uero paedagogam talam natura esse oporici, qtialis cr Achillis paedagogus Phoenix erat,qucm idcirco Peleus, ut est apud Homerum, Achillis curae praesicisse dicitur, ut ei dicendi pariter deficiendi ductor Pret,atque nugister. Maximum omnium, longes primarum dicturus accedo. Inquirendi filiis pra

ceptores,quorum uita millis obnoxia crimitibus, irrepre--φι mores,cT optimum experimentum.Honestitis enisnsontemsimul de radicem 4be liquet, lagitimam con=q::i disciplinam. Ae ueluti coloni sepes urb sculis circumponunt ta Cr aequipimi praeceptores consona pueris instituta CT admonitiones in erunt, unde rectistina morum germina pullulini. Nunc ucro rest uendi stomachandisti nonnulli sunt genitores, qui priusquam ullam ex praeceptoribus experient an sum crint, hominibus aliquando timprobis imperitis ,ac ignorationis insignis, liberos comEdunt. Quod etsi per ignorantium Actum fucrit, ridiculum ramen est. Illici autem extremae certe stultitiae. Ouidnam inquies s quidam enim qiiunqit, quibusdam dicentibus . peritis aliquorum inscitii improbitati s cognorint, id

persu crint, cistamcn κγs optime commendant pueros. N onnulli placidis ectu uicti blanditiis. Sunt tumen qui rogantium amicora gratiae tribuunt. Qua in resinale quippiam farint,ut si quis aegroto laborans corpore doctum ac datistris omittens medicam, ut amici Pallam ineat 'impcritum hominem deligat, a quo som is in perniciem dctur: aut praestitit imo gubernatore dimisso,ob rerantibus amicis proset insipicntem π ignarum. Pro Iupi-lto,dijs omnes, est ne paternae quispiam appcllationis, qui pluris obsecransium gratiam, quam liberoram erudiationem Mat Haud ab re, quod antiquus ita crates dic q re

315쪽

resolabar, quis licuistet, ubi in infimam urbis pari

confrenisset se uocistraturum aiebat: m sum ruinis . homines, qui omne in comparandis pecunire uesti m stidium scitu, suorum vero, quibus eas relinquius , nussam sane curam stipitis can 'us addodum esse censio, quod hi patres haud uiliter aciunt, quam qui magnam cadu rura ediscirem Hilient, quum interim pedi m ipsim di

nimiidant. Multi uero sunt parentes, in quibus adeo ni moram amor pariter Cr filiorum odium hepenumero imcreuit, ut ne maiora impcndunt salaria, millius existimotionis homines eorum natis deligant, uilifimorum preti rum disciplinam ipsam insistanus. Ob quam rem Aristi pus haud infulpe, qrin urbano plurimum fermone quemdam mentis inopem patrem carpsit. Quopiam enim ex copercontante, quantam instrucia gratia fiij mercedem p stularet: mille drachmas,dixitasse uer) heres tipem gnara ponulatum Drusim enim comparare Daes mis possum. Dum rivis, bubcbis eruos, CT ita , ta quem mercaberis. Et ut summatim dicum, quonam modo ab urdum non est, nostros quo dcxtra cibos cupiant, ita ussu fecisse, ut si lauam protendant, continuo in m mus,nullam aurem acere prouidentiam, ut idoneas, atque lagitimas audiant disciplinas s Quid aurem his admirandis accidat patribus, postquam mos mal. nutrierint, ma-kj instruxerint, dicere aggrediar. Nam quum si mnirili toga saltiorem, ac sene ιnsiitulin uiscndi ordinem ternantes, ad immo stud atque struites fide praecipimrint uoluptarcs, tunc in locros eruisbe panitct: qui strum excit utilitas, sise ob illorum peccata discruc t. Hi enim assentatorcs,parasioss recipium indecoros,ac ex crandos homines, er perniciosos inuntiati cures cs:

316쪽

DE LIBERIS E D V c. aista corta, meretrices, superbas, at uesumptuosas res,mum Alij ononijs Cr exquisitis ' culis dies peragunt: qiddam in alia, procacifimisi sodaliti suti tu agi demerguntur: Nonnulli timcnilibus si se magis applicantcs

malis, adulteria, libidiness complectuntur, Cr unicum morte uoluptatem existimant. Verum enismero his ci

ius iam philosophi consuetudincm habuissent, haud dii bus profecto rebus animum induxisbent: quin id Diuenis

praeceptum didicisent, qui uerbo quidcm grauiter, re aurem vere commonefaciens ait: Meretriciam ingredcre d mura , ut perdiscas quam niti,fimarum rerum pretia nullum prae est uni excellentium. Et ut succincte dicum, uaticinari magis quam admonere iure me existimans, unum in hac re primum,medium, atq; postremum cse uertic

asscurro, ut honesti uitae regula er legitima Ri eruditio. Haec esse quae ad uis turem, ac beatitudincm plurimum Drunt adiumenin caetera quum bona humana quaedam esse, pulsidat, Cr indigna quae tantis inscctcmur stud LPulchra quirim mcitiinfidius est nobilitas, sed maiorum illud nostrorum bonum existit. Pretiosae quitim diuitiae, uerum ea est fortunae pristi do, quam eas Cr haiantibus, ut ii v mcnis, Irrat,Cr minime strerantibus offrui. Magnae insuper opo signum quoddam Cr facinorosis nota

scruti, Cr calammatoribuη iacent, quoties t Vulos sagit re, adoriris concupiuerint, Cr quod maximum eli, haequos scelerutfimis communes hominibus sunt. Gloria ignalia gliacm res est , cd incor tins mimines stibilis. Torma praecipvum quoddam, CT pro qua vcndicanda magnopere dcccraetur, at caducu paruo, dinans tmpore. Pretiosa quippe sanitas, veram permutationi prorsus obnoxia. concupitae sane iures,G in parte beatifudiaq γ . nis

317쪽

a o PLVTARcHI CHAER. LIB. O collocatis mile aut aegritudine, Musene e con-.mbcscunt. Si quis omnino corporis robore glorictur , D tentia fili se discat. Humanas uitim rus mae Geteris

pars quota extat animantibas s Elephantes, inquam, -- ros,atque Icones. Nostris autem in rebus sola Cr immo rilis, Cr diuina est eruditio. Ex uniuersis duo humanae naturae perquam peculiaria bona sunt, inteIectu Cr ratio. Et intellectus qui in imperat, ratio autem obscPitur. Hunc nullus fortunae tollet incursus russa calumnia istrahet,non aegritudo corrumpct, ncque semctus uilis ast intnocumentis. solus inressisus est, qui uetustite confra repubescat: Cr quum reliqua omnia tempore diminitii

tur,scientiusenectute augescis. Bessum singula torrcntis i Er trahens, er omnia istis, solam doctrinam ne mpcre. Quocirca philol.phum Stilponem iam Megarensem mmoratu dignum fecisse res,tifum aut o Nam quam Demetrius captam urbem solo aequaslicti sti mnem interrogauis , nunquid suorum quicquam sit. cui stupor haud equidem, inquit: bellum enim ntida ex uirtute stolia ducit. concors huic er consentior illud socratis uidet or esse reston um. Nam sum Gomguis,ut arbitro percontiretur, an Persarum regem struicem esse putaret: Nescio, inquit, quantum habeat uirtatis de disciplinae: perinde ac in hisce, non aurcin fortunae bonis persi Et Mutitudo. Caeterum quemadmodum nihil β-liorum eruditione propcnsius, Cr conducibilua ficiun dum esse moneo, in incorrupta ac salubri patria insidere oportere dixerim, ita ut hiberi a popularibus Cr laudat iusquamprocul nugis abducuntur. Num multitudini quico ibucrit, is sapientibus dis liceri oportcbit. Tollimonio est Euripides ei dictitans: Intra ego furanaeos in vulgum ver us

318쪽

D E LIBER Is E D V c. a ture iis dare: Modicis uero, de aequalibus sapientior. Et prosccto φή peritis conlamptassunt, ij ad perorandum in

multitudine magis idonei habentur.Qui enis ed turbulenti, lauae gratia cr beneuolentii plebis ineunda sua conm- tuerint remitia , eos visurimam prodigos,er volaptatis avidos intueor, Cr iure quidem ac merito. Nam sipis ut uoluptarem alijs comparet , boni 'rem ntgligit, is interem, desalubres delemtiones suis anteponoe, 'ot pro uoluptuosis modi sti sectari nullo modo poterit. Ad haec,ne pueri dicunt ex tempore,cauendum erit. Menim lac to de temere dictum, fictum ire sit, id pulchrum csse nequit, ut sin proii io est: Deiciliab noti unt . Impraemeditari quoque sermones plurima leuite, incurisq; referti, neque ivide samcndum exo dium , neque ubi terminandum, acile conspicantur. Pr in alia desim, quibus exumporarie dicendum est, biad immoderatam quandam incidunt multiloquentiam. Consumta uero meditatio orationcm e congrua uagari mensura non sinit. Periclam, vi accepimus , ad per randam conuocalium miltoties populo nequaquam

diuise constit, quod impuratum se esse dierect . Eod

modo cr eius in Republica aemulator Demosthenes,quuta confidendum accreDetur a populo , rectitit: Non

enim lactructus um, est. Hanc nullo cum aurore, mendacensque traditionem esse fri 19e quis dicet: ureum in oratione contra Midium cogitationis utilitatcm palam adduxit, hunc in modum inquit ηs: Ego, viri Athenienses, consuerus e me utor, quantum in me situm est, praemeditatum uehementor esse non inlicior. Mi undis

enim certe forem ,si ita disto situs acre ' 'ii, ut quae dehisce rebrus oraturus um, inconsucrari praeterhi ci Ne

319쪽

,1, PLUTAR cIII cII AER. LIB. que uero id nunc dico, ut sit omnino dices expedita paratio reprobanda, aut quo tam ab his, qui eam rem digne exeges positivi, habenda sit exercitatio: sed hoe i ueni parce Mundi ,quoad uirilis succedat aetas, ne is ex incidenti Aciit, dignum arbitror. At quum eloquendi

vires radicem egerint, tunc ubi tempus a Muri orandi ubertatem imparthae conueniet.Sicut enim qui longo tem' pore in uincula coniecti lucrint, sit posterius soluantur,

ob diuturnum uinculorum con uetudinem ambulare noqueunt , quinimo claudis incedunt pedibus ti cr qui se monem diutius alti laxerint, si quando loquendum e templo fuerit, nihilominus eurum libum interpreti, o, seruunt. At si quis pueros ex tempore diceresina extu me causam garrulitatis instinui. Miser quidam pictor, quum suam Apelli ostenderet is rim, hanc modo pii x dixit. cui Apellex.Cr si taceas, inquit ranc subito do, pimm esse intelligo. Demiror autem quonam pacto non

plures huiuscemodi depinxeris. Et ut ad priorem maloriam referatur oratio ,sicuti theatralam ac largicum, ita cr depressam cr humilem dicendi orationem erutandam, fili danis prorsus admoneo. Tumidam nanque tionis genus, ciuile ncquaquam est: Tenue uero, nu quam mouet. Cucina odin erum corpus non solum incolarae , vera etiam boriae habitudinis esse oporici, iri Cr orationem non modo non aegram, sed etiam robusham esse conuertit. Nam quicquid tutum est, i is ti modo collaudatur. Quod uero cum Wricti fit, id etiam admiratiotim prosequimur . Eandem quoque de animi did Misione finiensium habeo. Nam neque rem ' rarium, neque audacia prorsus exutum ac timidum cse

decebit,quin lilia quidi impudentia, hoc aut seruilema crat

320쪽

. . DE LIBERII ED VC. inres turpitudine. Mediam autem in cunctis secure viam

summae CT artis,ta consionuiuia est. Adhuc quu de disci- plina commemor ,de ipsa quid opiner disserentam cen

sco. Sermonem uno constitiam 4be membro, non autem

uarijs Actinctum esse clausulta non paruum imperitis,ac dissonantiae signum fiala. Id praeterea ad exercitationcm Alidio um,o pu is intolerandum arbitror.Vnicus nan que canendi modus,er inuariatus personis adhu aborem simul,ac satieta rem gignit. Amoelia Mia usqucquaque ua-

rietas cum caeteris in rebus, tum uero in vocibus, atque

s mcidis . ingenuis igitur adolescentibus nihil vel au- ditu, i lc u debet omitti, imo nee is qui orbis disci,

planaram appcllatur. Verum haec perinde ac gustus gra- tia,uci in truti cursu podisanda sunt:feri aurem ni quis, tu in cunctis post iioncm uJcquuntur. Antiqui rem aurem,primariums Philosophiam esse ducant. Q in re inca coram ex fimilitudine quadam conituenda fen- untia. Nam cuti complures nauigando urbes obire perpulchrum est,ita in praegratifima domiciliu habere commodi, imum ac pretios inum. Urbane proficto Bian- in m. rem philosophum dicere solium accepimus:Qvcmadmodum Dum proci Penelopes congrcsum habere nequiarcnt,cius se ancillis immiscebant, ita er qui philosophiam con equi non ualent,per caeteras nullius sane crinimationis disciplines aridi f. per Cr tenues intilescunt. Quam- obrem aliarum artium crycntiarum,uti principem,con

stituere philosophiam oportebit. Ad corporis quium cu-

rum duplicem picntim humana excogitauit industria, medicinam dico, atque Dmnasticum: quarum altera sanitium,altera bonam importat habitudinem. Animorum aurem aegritudines atque languores sola est quae cu rei ac