Lycei Heidelbergensis origines et progressus Disseritur etiam de Schola Nicrina et contuberniis Heidelbergae olim constitutis. Commentatio historicoliteraria

11쪽

PARRi, Dav. , histor de eadem Heldelb una cum lus rosessor. , quae nucioris psius manu Heldelbergensis urbis decora est lu-

scripta. F.

12쪽

Iam ante quam divino muli onsilio 1 principes palatini suis in

lenis humanitalis et iterarum studia excitare constituerunt, atqui Heidelbergensium civitatem innium dignissimam judicarunt, in qua haec studia Universitate literarum tondenda sedem stabilem et do inicilium certum haberent, ludum literarium, in quo via ad altioris doctrinae studiaste nebatur, te esse constitutum, indubiis probatur argumentis D. CONRADd enim ille, Imperatoris iuDEntc L, Barbarossae

eognomino insignis, frater, omnium Rheni Palatinorum comitum princeps ), qui priusquam a Dalre Palatinam Rhenano a. 1155.) investiretur ), eidelbergae in castro antiquissimo supra ellias sive Iuthae collem sit δ), habitans, urbem amplificabat, assimque moenibus ingebat b, Colleyium Saeerdotum ut reserunt Acta ,

13쪽

Priscis quidem temporibus scholam, quae quum ad Nierum

suvium esse condita, Schola Neocharana appellabatur sive Nicri na, exstitisse comperium habemus 3 dolorem vero assert, quod ejus initia non salis sunt explorata. In qua, quum celebritatem essetnaeia haud exiguam, frequentes extern0rum atque advenarum , plurimi Heidelbergensium civium pueri primis literarum rudimentis imbuebantur; qui pauperes eranI, ivitatis liberali sale alebantur J. Praeerat scholae praeceptor liberalium Artium Magistri ''J dignitale ornatus lib. ccedebant collaboratores eomplures δ),

Gymnas. 798. S. . 9 RigsM1m rediv. p. 97. ANDREA: analecu. p. 8.10 Iimgn de honoribus Academicis. . Francos. 1698 4. p. 17 , - , gisterii titulo non modo qui in Artibus, verum et qui in Theologia se desudarunt, antiquitus condecorabantur donec studiosi in Theologiae, Iurisprudentiae et Medicinae Facultatibus peculiares sibi gradus ar-ἡ rogantes, ut ab Artistis discriminarentur, Doctoris titulum adscivere. μEnu esch. d. lederausblutiens issensch. Bildung. Magdeb. 1827. 8. B. I S. 169: Die philosophische Facultu emannie keine Doctoren, , sonder Magister Metate . In de Folye Meyten sic alle diUeni ἡ gen, etch et Dic die octor Uurde in ine de obem Facultd-ἡ en besassen, aueli Doctore de Philosophie et ne en. 11 Acta ord phil. T. III sol. R : I. 152L ad T calendas, Iulias in concione facta tractatum fuit de recentioris sectae Scolicae, ibid. sol. 88. a. h pro baccalaureatu tentatoribus eligendis et laeti sunt, Irenda linus Schelli ny trivialium seholarum Mechari modera-ἡtor , alii. Ibid. sol. 10, b. .A. 1522. faeta artisticae Facultatis concione X. Cal. Iul. omἡium dictae Facultatis assessores sustragiis, acciti et deputati ad consilium Universitatis Licentiatus Venda linus, Schelli ny trivialis scholae eccari praefectus, philosophiae vi , ster Getissimus. Eodem anno ad IV. GL DL concione Facultatis, habita et concluso eo P quod tentamen pro baccalaureatu in secta m- , rnorum S. Scol. sit aperiundum selecti sunt Venda linus SeheI- , ling, Midela ludimagister', alii A. 1523. ordinis philosophici Decanus idem fuit. Ibid. sol. 107. b. Summum Universitatis magistratum gessita 1528. 1533 et 1540. CL ScuW a syll. P. I p. 95. 99 103.12 Acta l. l. T. IV. sol. 66. b.

14쪽

quibus, ut legitur in Actis, honos baculi baecalaureatas i J erat

collatus. is magistris salarium ex duorum beneficiorum reditibus, quae voeantur Praebendae , ab urbis magistratu decretum erat i J. Heidelberga igitur in iis est Germanias urbibus, in quibus primis publica schola est fundala et onstituta. Etenim reperimus hujsis generis scholas institutas esse Golhae a. 11 44. δ), Lubecae a. 1166., Vralistaviae a. 1267., amburgi a. 1281. Lignili a. 1309. Nor husi a. 1319. Stellini a. 1390. Lipsiae a. 1393. Brunsvici a. 1407. Norimbergae a. 480. quae eadem Norimbergensis schesaa. 1525. a MELANmTRONE in integrum restitula est β), Tubiugae a. 1482. Augustae Vindelicorum a. 1500. 73. soldbergas scholam a. 1523. TROTIENDORFius Valenti Friedland instituit 'Det Francolarii a. 1527. Icmds ' ; OA E STI: Id Argentora tenses scholas a. 1537. restituit q); schola Ileseldensis a. 1543.

15쪽

per Micn1 Eu RANDRun, MELANCOII0NIs diseipulum et amicum, est aperia eodem anno schola Portensis 3 et schola Asra-na sunt conditae, coronensis a. 15 44 a J, slebensis a.

1546. β). Ploraheam quoquo et I nrtachii antiquis jam temporibus scholas fuisse aperias, negari nequit q). Primus vero, quod sciam, magistratus eidelbergensis fuit, qui scholae praeceptoribus annuum eonstitui stipendium. uo liο- noro quod viigoprius ornatum vult δ' Notalingensem magistratum,

a vero multum abhorret.

16쪽

Neque oro in schola ierina solum, sed etiam in collegiis, Contuberniis ivo Bismis, quae dicuntur de quibus infra uberius disputabimus), lingua Latina, Graeca, Hebraica Dialectica atque Rhetorica tradebantur liberalium Artium Magistris, quibus munus

17쪽

scholasticum publico nondum erat delatum, privatim has disciplinas docere licebat β). . Florui aulem Schola ierina aetate Electoris Misaici Dc1449 1476.3, qui Victoriosi sive Gloriosi cognomine insignis, et Ares et Marsis studiosissimus, in aula sua plurimos et doctrina et prudentia nobiles clarosque viros secum habuit D; oruit lectore Pili Lupo 1477 150M qui ab ingenua generosaque animi indole Ingenuus orominabatur, et ne quid Europaeis in scholis,

ut apram verbis utar δ'), clarum eximiumque esset, fide bergam, propostilis grandibus praemiis, disciplinas undique et clarissima ex toto terrarum orbe ingenia evocabat .ib. Magna indo hujus scholae existimatio sui inprimis e praeclara praeceptorum erudition parta, movico V. regnante i 508 - 5443, cui cognomen Patisto inditum est. Qui Princeps lector, Musarum Maecenas, Universilatis nostrae privilegiis confirmatis, variisque Prosessorum dissidiis, quae in dies ingravescebant, prudentissimo et clementissime composilis, omnibus viribus enixus id effecit, ut ne principio bellum in Germania pro religione susceptum mar- desceret D.

28 Annali. l. l. T. I sol. 432. b. 433. a. saliggras IIo-ΗgNRIc Reformat. S. de quo libello infra pluribus p. 13 321. 29 RigsM rediv. p. 60 sqq. ibique laudata Son'II orat de Acad. Heideib apud C. AN BYLEn in fascic. I libror rar. p. 189 222. Vita hujus Principis, quam collegit P. 1 cuκNisac et primus ex S. edidit Io. Η ΚΓc NBΕcxER. en et Lips. 1739. . p. 15. 16.30 RigsM. l. I. p. 63. 31 BoncxvAn de ling lal. . II p. 208. haec scribit: Philip

pus, Palatinus Elector, omnium virorum doctorum amatorem e praebuit, teste Io Trit hemio lib. I. p. 32. WΓFB Magag. B. II.

S. 152: mer issensch lliehe Aufhlumn in dem Furfursierimum malet unter de Regierun de Eurfurate Philipp. ' cademiam nostram, Philippo regnante, propter pestilentiam, quae in urbem inciderit, Spiram Nemetum aliquantum temporis esse translatam, docet LEnMANN. in chronic Spir. p. 933. Adde RiEsM. l. l. p. 63. AcilLN-BER l. l. p. 24 32 RIgsM. l. l. p. 78. - Sub hoc Electore studia linguarum Latinae, Graecae, ebraicae in nostra Universitate diligentissime excoli

18쪽

Summam vero amam celebritatemque schola nostra tempor illo nacta est, quo M. JOANNEM BENNUM, Suevosuriensem, virum clarissimum et doctissimum, moderatorem habebat, ad quem JAc0BUs Micrivvs N a. 1539. librum de ratione ramisandorum Demsuum a se conscriptum misit. M. JOANNEs Ic Ids, qui and-

sehu hemii, vico non ignobili D prope Ileidelbergam si , a. 1523.

nalus, quondam inhusii sacris procurandis praeerat, BENZIo praeceptore usus est. me, ut quae VEisSENBERGEnus . do illo praedicat, ad verbum deseripla pr0seram, memoriam Benzii prae-

,,ceptoris grato se animo complecti saepe declaravit, cum fidem, inis atrium et gratiam docendi singularem et indefessum in erudiendis adolescentibus studium hujus viri satis se praedicare po33 negaret. Inter etera eo ingenio praeditum fuisse Urmabat, ut suo ossicio operfunctum se esse minime crederet, si ipse modo pensum suum de liter absolvisset, nisi hypodidascali quoque sui, quorum opera uteba-ritur, injuncto muneri respondissent. Oua de re, ut in tempore certior redderetur et liquid sibi constare posset, rationem instituendi e do- ,,cendi pueros, in singulis classibus, non solum ipsum observare et er-npendere, e percontari quoque familiariter interdum discipulos soli- ,,tum visae referebat an paedotribae illis satisfacerent, et utrum Daemonem et idiomata docentium, eum alii natione Suevi, alii Franci, alii Belgae et et aliis provinciis et regionibus oriundi saevi , asse ,,querentur, nec ne ouod si culpa vel imperitia alicujus, quisquis is,, 3et, puero3, dei suae concreditos vel negligi, vel minus in sudiis ,,progredi, vel dinotuta praeceptorum vita et lenta socordia corrumpi,,seristaset, moritali finis3o, alium magis idoneum eum apud Icad ,,demiam in promptu semper e33ent plurimi mature sufecisse, et, qui- ,,buscunque potueri modis, commodis et profectui discentium semperisconsulere rudui33e. Prae ceteri vero, quo tum raedagogium illud 33 Vide, quae de viro insignis eruditionis ac doctrinae commemoravimus in libello, qui inscribitur: Aconis MicYLLPs, Argentoralensis, Philologus et Poeta Commentali historico-hleraria. eideib. 18 2 8. μ3n dimidi histor und topograph DenkWurdigkelie Von and-schuhsheim Mannheim 1840. 35 0rat in obitum M. Io NicRMI. Francos ad Moen. 1580. . p. 1 - 13. Rigis. l. l. p. 98 99. Acta l. l. T. m. sol. 14, b: A. 536. o. Benetius, jurium studiosus, Arritum phil. Magister ac Scholae eccharanae moderator in Decanatum Facultatis artium e3 electus.' de Acta laudata sol. 148. a. sol. 158. a.

19쪽

hNicrinum habuit synemo ει colluboratores, si appellabantur, seram Ckiliani Gunιher i Franci, e quod mazime esse diducti- ,,cus, vatila probavit, eamque sibi multum profuisae, ingenue ussus Hest. Posse Benetius eae paedagogo fortuna sic volente, resignatus hin utroque jure Doctor factus, Vangiones Ormatiam se contulit, ,.ub incorrupti et nullius persona respeetum habentis, Iudicis delegarii, pici perfuncisa, in extrema senecta luminibus evrus vltimum suum ,,in terris diem clavsi vir doctus e bonus, et de pube Meraris prae- iselare meritus. Haec EISSENBERGERES.

A divinitus quasi instilulum esse intelligimus, ut a ipsa ae lale, qua per literarum studia via ad altiorem religionis cognitione in magis aperta desiderabatur, summi illi viri existerent reolores elmi scholastita principes, qui omni modo excellereni. Ex magno enim diseipulorum numero, ni ex hujus schola spatiis prodierunt, mulli alii atque hi praecipuis laudibus eminent: JOANNES BRENTIus quem Vitae Sueviae oppido natum, quum annuim undecimum ageret, huic scholae, ut optimis artibus imbueretur, parentes a. 1510. tradiderunt ΑΠΕΓs Astus 33, qui Taberius Ahenanis natus, a patre octo baciorum viatico instructus R, uel delbergam a. 1515. missus est, ut in hanc seliolam reciperetur, tu qua septem annos est e0mmoratus; NICOLAUS CI Ends 7 , qui Mosbachii natus hujus scholae usque ad annum 1544. ut alumnus, quo anno in collegium Dionysianitin recuplus est. Haud paucos doctos viros ex schola Nicrina, quae lum illustre Paedagogium fuit,

prodiisse Cis1ERus saepe praedicabat 7'J. Itaque aliquanto cupidius

36 Linguae ebraicae a. 15l, Marrit Eo II DRI No duce HeideIbergae peram dare coepit. Eodem anno baccalaureatu a philosophoruin ordine est ornatus. ii anno adolescens XV annorum sui Bug3etiis, quare jure u in praecocibus ingeniis numerandus est, de quibus Mollvoviis PoIylust P. I. p. l8. disserit. Vita ejus est descripta in hist. Univers. S. sol. 111 - 114. ABAM Vitae Theologg. p. 208 sqq. ANnAE E spicileg. IV. . . Eisci LA Lebensbeschreib. 0h. BRENTii. Adderacta l. I. T. III sol. 71. b. sol. m. b. sol. m. b. TZscuiuNκ undSτ gunt i hirchenhisi Archi 1826. iER0nDT die sieben ersie Jahreaus de Resormat.-Gesch des ad Landes. aris r. 1839 8. S. 21.3D DAM. l. l. p. 99 sqq. ANDRE l. l. I. p. 4. AGII et CIs-3gRi vitas infra adumbrabimus 37 aD CL CisNgni vita ed. ΗΟTTilis , de qua infra.

20쪽

'uΟΜΑ ΕnΑWss, de quo infra pluribus disseremus, de schola Νi- crina in uno modum judicat '): Schola Nicrina fuit semper abjecta, quia nunquam sub niversitate Quum autem scholae hujus discipuli saepe in ivitatem Academicam, ut Acta ducent 'b recepti sint, BRENTII, FAGII, CISNERI, aliorum nomina in Albo Academico quoque reperiuntur. Haec de Schola ierina, do qua infra latius e sustus dicendum erit, nunc sufficiant q).

heii 1786. S. S. 100: Fur das Immatriculire sol de Student is er,burgerlichen Mandes 10 kr. yehor eroum Furaten, Gratie οὐ r,sserre Mand 1 st. inschreibyebuli yeben 'M In errore versantur BERNn Ruus IRENIc Exeges German praes. p. III.), LAMPADivs Belirage g. Valeriandsgeschichi S. 209. , cuWARZ-Πs l. l. T. II p. 298.3, qui ludum litorarium eidelbergae quondam fuisse, quae Schola Cathurina gatharinen - Schule nominaretur eique IREFiet. Friedlib a. 15i'. praefuisse contendunt. Hujus nominis schola hic nulla unquam fuit, sed Contuberatum Dinae citharinae dedicatum, cujus moderator illo anno erat IRκNicis. s. Acta l. l. T. lII.

lal. 88. a. Qua de re plura vide infra, ubi de Conruberniis copiosius