장음표시 사용
121쪽
is meridie. Duodecima usque ad horam secundam ut Supra. Tertia usque ad quintam exerceantur in Calechismo Germanico te rigendo et discendo ineuioriter. Generalia.
- ,,Stylum bis singulis septimanis exerceani excepia classe ullima dis Mercurii et Saturni scripta exhibeant et a praeceptoribus corrigan-ritur usque ad prandiuin A prandio hora duodecima aliud argumentum ,,dicietur. Postea ludant usque ad horam quartam et apophthegma ali quod memoriae mandandum eis proponatur, quod ante quintam recitent , In quinta Classe. ,,Prima regula Singulis pueris quotidie singula vocabula discenda sub eodem genere proponantur, ut Enput uni puero, alteri oemino, tertio neu Secunda regula Singulos interroge Praeceptor clara voce, puer reliquis omnibus audientibus Latine et Germanico recitet. DE haec omnia quisque in suo libello inscribat.
Die XXIV mensis Septembris Praeses Senatus eclesiastici,
Tum res ad Universitatis Senatum est delata, quod ex his Annalium ejus vobis apparet:
Die XX. Octobris /i materiam deliberandi suppeditavi scriptum, ,,ab Ecclesiastico Senatu ad Rectorem missum, quo monebat, ex Sere-ί,uissimi Eiecioris voluntate , de noxa Paedagogii forma esse cogitandum; siquidem Ipsius Celsitudini placeret locum mulare, augere classium, ,ac Praeceptorum numerum, inini et stipendia. D0uam ad rem feliciter peragendam necessarium videbatur, ut Academiae Senalus su ex ordine quosdam deligeret, qui cum illis,de toto conserrent negotio. plerisque suerunt cum Rectore Magnifico designati GrIL XY,,LANDER , HERMANNΓs Willex indus atque L MBERN Pithopoeus). Verum autem XYLANsῆ illud onus est deprecatus, haud obscure significans, sibimet ejusmodi consilium et institulum minime compro- bari quod viros academicos vocari existimaret, rebus jam consectis,
nullo loco ipsorum consiliis relicto. cs supra p. 92 not. 255.J320 E.R. Prot a. 1565 sol. 87. b. - 89. b. 142. a. 146. b. 321 Annali. l. l. T. VIII sol. 86. a. b.
122쪽
oceleris tamen negotium conserendi de eo negotio cum Senatu Eeoclesiastico sui commissum, et quidem ea lege, deinceps ad Acade- Diniae Senalum ut res tota referretur, qui quod ex re et publica et scholae esset, decerneret. Die XXIV. Octobr. λ' Rector cum Designatis ad aedagogii con- stitutionem accessere ad Senatum Ecclesiasticum, conserendi de eo
ZGEGERPs, qui uio onsiliu praeerat, his verbis eos
si Magnisse Domine Rector Vosque larissimi virli
illustrvisimus Princeps vult, ut aliis lassibus tres adjungantur et Daddantur Praeceptores. Vult praestare sumius, modo Universitas et oti, ad quos pertinet, ordinem praescribant, qui eo spectet, ut eccle si CHAIsri juvetur et juventuti consulatur stipendia praeceptorum,Honstituendorum ab Electore Illustrissimo constituta sunt. Universilas et Senalus Ecclesiasticus deliberent de Praeceptoribus. rivem et de ordine lectionum, celsitudo P. ut una super his delibere lur. Item de Inspectione. De numero Praeceptorum. Unusquisque dicat, quid de hac re seuliai.
In iuniversitatis Annalibus haec res pluribus verbis hunc in modum ρε exponitur:
Summam deliberalionis satis prolixae utrique pari visum est esseisin pauca apita redigendam, quo de re iota statuere aliquid posset Deerlo toius Academiae Senalus, ad quem rem omnem reserendam Desse putaverunt Designati, ut etiam jussi fuerant. OConcepti igitur fuere articuli sic enim capita appellare ipsis pla cuil), qui paulo post die XIV mense Novembri lecti suere in Se- natu eo per juris jurandi religionem vocato ac paucis coinmulalis probati suere eaque ortu rursum transmissi ad Ecclesiasticum Se-
DDemmii iraque pars in hanc formam consensit hArticuli de Constitutione atque Gubernatione novi Pae- dugogii. l. li paedagogium constituatur et regatur per Senatum Univer- sualis et Ecclesiasticum placet. 322 Annali. l. l. T. VIII sol. 86. b. 323 Κ R. prol. a. 1565 sol. 186. b. 324 Annali. l. l. T. VIII sol. 86. b. - 89. a. b.
123쪽
DII. Placet, ut Praeceptores deligantur, examinentur, recipiantur, , ,loco moveantur, mulentur consensu uiriusque Senatus et recipiendi, juramentum praestent Illustrissimo Principi, ratione hujus muneris, De Universitati. HIII. Placuit, ut Praeceptores trium superiorum classium sint pro-Mmoii ad gradum Magisterii aut promovere promittant, et sin conjuncti,,Facultati artium ita tamen, ut propter onera Facultatis nullo iodo impediantur vel avocetitur a Suo munere. Qui vero inferioribus clas- risibus praescientur, ad uinimum Baccalaure sint, nisi aliter conlinunt
,,lV. Qui huc veniunt desideri ac studio paedagogicae institutio nis et disciplinae, recla recipiant se ad primum aedagogum, quos Hexaminalos adscribet ceriae classi. MV. Placet, ut pueri, qui in prima classe erunt, nomen dent Rectori Magnifico , et tulere nihilo miniis submillantur disciplinae et serulae Praeceptorum Paedagogii, donec e Paedagogio dimitiantur ). VI. Placet formula proposita, quae ostendit de horis lectionum, ipsis lectionibus et numero Praeceptorum. DUI. Placuit, ut ad stipendium Praeceptorum numeret niver- sitas centum quinquaginta flore nos in singulos annos duabus pensio
DUIn Placuit, ut pueri deinceps omnes graiis doceantur, et nul lum Minerva ab eis exigatur. DIX. Placuit, ut primus Paedagogus sit assiduus Inspector totius Paedagogii, iam ollicii Praeceptorum, quam adolescentum. pSe la- omen Praeceptor, ut celeri, subjicietur Inspectioni utriusque Senatus, isqui ad eam rem utrinque binos designabunt. X. Placet, ut an examina et promotione adolescentum bis in anno, nempe Paschale et festo Micu ELI , praesentibus Magia. D. Recto- re, epulatis et Paedagogis. Praemiis etiam invitandi sunt ad concer- lationem et majorem diligentiam pueri. ,,XI. Placet, si qua lis intercesserit aut quid gravius oriatur inter Praeceptores ad negotium aedagogi perlinens, quod per epulatos commode componi non possit, ut per eos res ad uirumque Senatum ,,reseratur. Quod si vero nec per eos decidi poterit, tuin Principi le- Metori exponatur, cujus decreto standum erit. . XII. Placent communi consensi Delectorum utriusque Senatus conscriptae leges, secundum quas regetur tota juventus Paedagogii. DXVI. Placet, ut, quia ex tempore non possunt omnia occurrere, risi quid successu temporis hisce addendum, adimendum aut mulandum
124쪽
articulis visum fuerit, id polissilitum Principis tanquam Patroni aucto ritate utriusque Senatus consensu fiat. MXIV. Placet denique, ut singuli Praeceptores Vocentur, ut singu- lis sua classis et lectiones per epulatos adsignentur. DDe his praeterquam quod semel et iterum in Senatu omnibus praesentibus uiuitum diuque sui deliberatum, etiam privatim ad sin-ogulorum aedes milli ac sententias etiam scripto comprehendi placuit, quod sedulo factum esse ipsa Senalorum autographa testantur. Ex quibus illud etiam eonfiat, placuisse, ut legibus c0nscriptis et lectio-rinum ordine constituto Paedagogium aperiretur, id urgente Illustrissimo, Principe. chLeges Deputatorum ab utriusque Sennius consensu latae seno traditae. Di praeceptores liora suas recte collocanto, mature in schola adsunto: si quando necessitas c0egerit lectione inierintllere, primo Praeceptori id in tempore indicanio ui eorum classi interea pro-Dspiciatur. DII. In docendo gravitatem et mi destiam quae eos decet, Ser- ovanto in auctores, quo explicant, ne in Veliuialor, sed eorum Sen- tentiam fideliter exponunto. Si quid obscurius aut alieno loco aul pa-Grum diligenter scriptum ii, audit0re modeste admonenio suos init sicio conlinenlo. III. Inter se mutuam et vere Christianam concordiam ovento. In docendo alii alios ne carpunto; si qua controversia inciderit, eam ad primum aedagogum referuuiu, aut, Si is eam cum ponere non p0S- sit, ad eos, qui ab utroque Senatu constituti sunt aedagogi Inspecto res si ne illi quidein rem transigere queant, ad utrumque Senatum Deam deserunto. Div. Si quid insigne exemplum in aliquem edenduin uerit, omne S Praeceptores adsunt et suos eo dein advocantu in hac lainen e ce- oleris omnibus castigationibus eam moderationem adllibento, ut casit - gati amorem, non odium arguat /η. 3263 unxop l. l. p. 33. - h 1379 wvrde zwischen den
125쪽
DV. Cum scholastico a se domum dimittunt, eos officii sui e modestiae admunent iisque bene precanior. HVI. Cuni eos lusum dimittunt, dicium aliquod insigne aut apo- phthegina proponunio, quod suo quisque decurioni recitet. HVll. Praeceptor si a Paedag0gio discedere velit aut diqcedere jubeatur, utrinque tribus mensibus ante id significetur nisi tale quid Dcommiserit, ob quod sine mora dimittendus sit. se Leges omnibus Seholasticis aedagogii communes. Di. Qui filios suos, aut eos, qui sibi commissi sunt, in Paedago- gio institui volunt, eos ad primum paedagogum deducant eique pro mittant, eos legibus et disciplinae se subjecturos admoneantur etiam a Paedagogo, ne temere eos a schola avellant, aut, si id faciant, is cum Velint, postea eos n0 receptum iri. DII. ui jurando, exsecrando aut aliis modis nomen Dei profana-DVerii, qui praecept0ri mentitus fuerit, qui rixarum, simultatum, factio num auct0 aut adjutor fuerit, aut aliud quidpiam, quod quidem enor-rime Sil contra praecepta Dei 'ogi aut ipse commiserit, aut aliunt enormiter c0inmittentem praeceptori non indicarit, is disciplinam scho lae, quam sua contumacia aut culpa labefactaverit obedientia in sus, serenda poena instaurato. III. Magistratum, Ministros Ecclesiae, rosessores Academiae, praecept0res, viros honest0 et matronas, hospites suos e parentes debito honore et observantia colunio, de iis honorifico loquunior, eo rum JuSSi Sine murmure parento, increpationes modeste serianis, non obsistunt iis, non obloquuntor, non maledicunto; sed agnoscentes voluntatem et consilium Dei, alios aliis subjicientis, sua studia, mo- res, cupiditates et asseclus honesta disciplina regi paliuntor. DIV. Nemo absque venia praeceptoris a schola abesto, aut bustae absentiae suae testimonium a parentibus aut domino adserto: omnes mature in schola adsunto priusquam lectio inchoatur, similiter prius quam d0mum discedatur, prece suis quisque vicibus reverenter reci tanto, Praeceptorem alieni et cum silentio auscultanto, aliorum stu-
dia ne perturbanio officia mutua et inter Scholasticos necessaria alii aliis ne deneganio, scripta ne alius pro alio conscito. Cum lectio re-
126쪽
Deilanda est, nemo alieri quisquam in aurem insusurrato. Qui secus, ,secerit, pro ratione delicti plectitor. DV. Qui cum altero pugnaverit, rixa lus fuerit, aut ipse se ullus,,suerit, qui sua sine venia Praeceptoris vendiderit, aut permutaverit, ,,qui alium conviciis aut calumniis petierit, qui petulanter aut scurruiriter in schola aut extra scholam se gesserit, pro modo delicii poenam
VI. Qui in suis classibus constituti tuerint Decuriones, ii suos, , ,quos in concione non Viderint, etiam eos, qui a suis aedagogis aut parentibus eo deduci solent, praeceptori indicanto. ,,VII. Diebus Mercurii, Veneris e Dominico exceptis iis, qui a risuis aedagogis aut parentibus ad templum deducuntur antequam ,,concio at tempestive in schola conveniunto atque inde omnes ex- cepta prima classe ordine in templum deducuntur concionem quisque ,,loco sibi assignato religiose et allente audiunto. MDiebus Dominicis, qui in suburbio habitant, hora, qua concio ha- Dbenda est, in templo suburbano conventuulo ex Praeceptoribus aliisquis illis adesto cum discipulis, quo visum fuerit opus esse. A con- ,,cione catechelica ne minimi quidem absunto, et a Ministro interrogati,,Verecunde et lare respondento eum precatio recitatur, omnes in genua procumbunio. Psalmos cum reliqua Ecclesia modeste canunto. Ex templo ordine eodem in scholam revertuntor a concione lamen ,calechetica domum se recipiunto. MVIII. mnes, excepta inlima classe, inter se domi forisque Laline,,loquuntor. Qui nolam per noctem relinuerint, aut injuste alteri ob-Dtrudendo aut eam recusando rixati fuerint, aut notam habentes alii Germanice loquendi licentiam dederint, post preces matutinas aut im-Hperata memoriter recte recitanto, aut pro consilio Praeceptoris pu-
,,IX. Qui in prima, secunda et tertia classe barbare aut non Gram, malice locuIus fuerit similiter qui Germanice Ioculus suerit, notator Dei punitor. ,,x. Qui alicui aliquod damnum intulerit, idem et praeceptori sa- , tisfacito ς,,XL Catalogus in singulis classibus ante preces recitator. DXII. Qui disciplina corrigi posse non videntur, consilio prae ceptorum aut Inspectorum e Paedagogi ejiciuntor qui vero ad literas, inepti Iudicantur, quo tempore publica examina habentur λD, ad assu0 remittunior' )27 Lavranvs l. l. p. 52. haec addit: , S lange in den f hernini omen in dem adagogium iis te, Histe die Κω
127쪽
Tum demum aedagogii rebus ita constitutis, tempus adsuit, quo de Praeceptoribus eligendis ageretur. OLIVERIis BocKIΓs, ad deliberationes de schola instituenda persaepe adhibitus et primarii praeceptoris munere ornatus, non modo Paedagogii moderator est creatus 88J, sed ejus curae qua draginta pueri, quos Paedag0gii incolas sumtibus Principis alendos Supra p. 100. commemoravimus, sunt commissi, quemadmodum Uiisimus Collegi Sapientiae praesectus erat βῖ',
,,xYL NDE dicit De LivRRI non est dubitatio, num sit admit-
sidem Numen Recreations me Id.
32M .R. Prol. . . sol. 191. 329 At etiN l. l. p. 93. 194. Ams l. l. p. 262. 330 li R. Prol. l. l. sol. 190. b. 331 N TnANARLEM nostrum Mengingae, pago cratcbgoviae, a. 1543. naturi, ac MATTHAEI EocnuhFu sacrorum ministri illo tempore Mengingensis, silium et Divinis illius CuYTRAE Kochlias fratrem suisse pro explorais non habemus. ATu N Em enim a. 1564. linguae latinae docendi munus Rosiochii demandatum est, et a. 1565. idem erat in itinere per
128쪽
,,Nicrinae, non rejiciendus, ita hi, qui praefuerunt aedagogio, minus rejiciendi. Constitula forma vocandi et audiendi sunt ii. - Nemo de obe temere ejici. ,,WITExINDLis hanc sententiam sert: ut suerunt in Paedagogio, etiamnunc ad illud admittendi si lanios labores nolint recipere, ho- Mneste dimittendi. DREcΗΚLAW, qui erat a consiliis sacris, censet primo et se- ,,cundo Praeceptore jam consillulum est. I u AT NAEL autem haec )ὸ in Attis reperiuntur NATHANAEL in angeZelgi, te sal d Paedagogio cogitet, ie,,2uV0 angeZelgi, vii diesset e secundae classi praeliciendus, ut die, ,horae lectionum ipsique authures, quos- praelegere debeat, eruiet di,,und surgetesen orden. Erit conjunctus Universitati. Sol praetor0a,,curam Nicrinae scholae gerere, si autem Princeps eum hoc onere le- ,,vaverit, non impediment futuros Senatores. Sullen im leges prae scribirt,erden Si velit promittere, se diligentem suturum tu ossicio, debet hoc indicare. ,,NATHANAL dicit, se illas lectiones velle diligenter praelegere. Begehri novas leges Nicrinae scholae praescribi, ut facilius curam onus gerere possit.
De tertio praeceptore haec sunt noctis
DTertius labet esse maritus, ut si etiam Inspector Tum DTertius Praeceptor debet esse maritus, ut ei committantur pueri Uprincipis instituendi 3 3.
JAconvs MYLivs Mulier λδ sui a Senai Ecclesiastico exami-ndalus et idoneus judicatus, qui tertiae classi praeliceretur, cuique, ,,quia uxoratu et notus, pueri quoad disciplinam committantur 4 f. De eodem praeterea haec δ' cum memorantur: 3ritanniam, Galliam et Italiam. s. AvTER . l. p. 22. incuER Gelelist. Lex. S. v. anscu und Gni BL Encyclop. s. v. An MI vilae Theoll. p. 323. 332 Κ R. proi. d. d. XXI. mens Novembr. 0l. 245. b. 333 Ibid. sol. m. h. 33i Ibid. sol. 220. a. 335 Qua in civitate Mi Lit si natus, n0n est c0mperium. STRΓ- Lis l. l. p. 264. 296 385. Inhrixis niLIPPI MYLII , qui MYL Et qu0- qud appellatur, menti0nem facit. 1PTER Gesch. 1800. p. 23. 336 Κ.R. Prol. l. l. sol. 223. a. 337 Ibid. sol. 2 6. b.
129쪽
MYLiis. Er,eis die andiun des aedagogii cogitatum sue- ora de eo tertiae classi praeficiendo, quia autem in Germanica linguaisnon exercitatus, mutatum est consilium. Visum est, ut quartae classi proponatur. Seindram die horae lectionum vn authores angea igi , orden, ur aue inspecti puerorum Im Drlegi Werden. Resp. Non est sollicitus, cui classi praeficiatur, promitti dili gentiam. Ini gesagi erisur ex Dom. 0LIvgni de aliis rebus Be- richi ei nnelimen aD.
Do gvsgno iisdem in Aetis legimus:
DERAsris censet )D: De EtsERo, quia egens est in Contu bernio ου , quamvis hanc conditionem laolle relicturus, tamen etiam, interrogandus.
Dis surgehallen, Principem mutasse formam aedagogii Majorem numerii suturum hujus instiluti. Quaeritur, an sidem, industriam, odiligentiam praestare et huic studio lotum se dare velit, an studia su- ris persequi cogitet. Respondit, se in hoo ossici non posse persequi studia luris, Deliamsi vellet ε,,Monetur, ut Si bene e0eperit, melius pergat. De moribus et pietate, ea conjungenda cum literis. Juventus instituenda et moriuns Het eruditione ac pietate, adhibeatque majorem diligentiam, quam an-ntea. Habituri sunt inspectores, qui curam et Praeceptorum et juve-Dnum gerant.
. Ini angraeigi, es se en leges praescriptae, quae exhibebuntur. Werde die praeceptores disseibeno hallen juramentum praestirenomvssen. De stipendi et classe, cui praeliceretur, postea iudica- ,,bitur ei. ,,ΗΚLSERVS Se daturum operam, ut intelligant Domini diligentiam a fidem suam '. Tum selm angeZelgi, das Im erit Zugesagi Wiari. Se in Stipendium ist: 33M 1LTER l. l. p. 25.: Dem Mylius,urae aurae aer vireri
339 κ. R. Prol. . . sol. 88. 34M nnall. l. l. T. VIII sol. 82. b. 341 Κ.R. Prol. l. l. sol. 246. a.
130쪽
, rs die Behausun im Paedagogio ad de Tiseh. argu in orenos, alliclis insigetts D. HGratias egit, promisit, ut prius, diligentiam ac si dem. O in sorirecepit, dum de alio genere vllae cogitaver . e schon ellicti Jahr lan in dem Beruss ge est. Non cupit relinquere aedagogium, sedissortasse formam vivendi mutare.
De Edric vi hae exstant in Actis;
. aliquot reliquis classibus quintae et sextae possent praelici 342 Ibid. sol. 2 7. a. 344 CL supra p. 89. 34, Κ. R. Prol. . . sol. 87. b. 88. . . 345 Ibid. sol. 87. b. 346 Ibid. sol. 189. a. 337 LxPTER l. l. p. 26. DOhne wese is de erwahnte Adam
ἡν octobr. 1568. Petierat Senatus Ecclesiasticus a M. D. ectore , ut se a retinus ei de Ilus praeceptor S tue Iussis Pue sisti, vi, eo rumismo infectus esse dicebatur, ut totius nori Testamenti, auctoritatem in dubium vocaret, statim rem meretiir ub ossicio. Id. cum Senatui . Rector visSet, lucvit, it riusquam ille re- Amoreretur, dilissenter ominaretur e Drureturque, num ita res fisese haberet, eoque cognitiaturueretur. aereminutis et e loratio 'υ-
rasoribus Theologis est demandata 349 Κ.B. Prot. . . sol. 22 . . .