장음표시 사용
31쪽
tempestatisq; iniuriis amictam, cursum suum in Lusitaniam deflexisse post o-ctiduum di naves Goam inue .gratulatione publica acceptae sunt. Sub idem tempus castellum Columbo, quod Lusitani in Insula Solon possidebant, a Rege oratu vocato, obsessum est. Obsidione locus iste potentissima insestabatur: ita, ut ad illam immista praesidio firmandam classe Goarinstructa opus esset,cui praefectus Bernariande Carualdo dabatur Sed: Goae rursius alia instructissima classis adornabatur ex multis Carauelijs, triremibus, Liburnicis,&nauibus necessariis aliis, militibusq;&caetera apparatu nobili Tima, - um,ex obsidione sorte valde periclitantem, auxilio firmatum emissa isti praeficiebatur Don Paulo de marinisa, o generis nobilitate, hellicarum virtutum laudibus praelustris: qui breui ante tempore Capitanei in Chauconicio functus consiliorum omnium successii prolperrimo semper usus erat. Qua de causa etiam ad expeditionem hanc ex caeteris selectus fuerat. Ultimo Nouembri supra dictaequatuor naves Goa iterum in Cochinum stluerunt ubi rebus suis impetratis dimissi in Portugallia redierunt insecuto post mense Decembri, obsidione castelli Columbo in Sylon urgentius continuata Goani praeter Classem superiorem,etiam potentiorem aliam apparantes, cum militum ingens defectus esset, quam plurimos vi correptoso nauib impositos,cum pecuniae,quam passim a mercatorib.&incolis suis extorserant,ingentivi illos in Solon amandarunt. Horum supremus dux Manuelis Sores Coutisho nobilis hellator illustrissimus,quondam etiam in Columbo Capitaneum defunctus,constituebatur. Quo tempore officissit,cum obsidionem Columbo valida manu profligasset, a Rege quam plurimis donis affectus, status dignitatis suae auctionem accepit, cit, obitu Viceregis totius Indiae Gubernator, ut post dicetur,constitutus est. Hic itaq; Goa soluens, quamprimum Insulam Solon attigit, Copias suas cum classe reliqua coniunxit,acieq; ad leges belli accurate instructa, cum Ratu confligere unice optauit. Qui Rex,cum ingentes Lusitanorum copias perujdisser,castris defertis castellum cum Lusitanoru magno gaudio dereliquit, ct fuga periculum anteuertit, Castello itaq; rebus omnibus necessariis, & praesidio forti rursus munito, Goam suas naues&milites retro iterum eget ut,&cuna
triumpho iubiloque publico ibi accepti sunt, Martio mense, An 83. Eiusdem anni mense Aprili Goam quoque revecta est classislon Paulo de Uma, quae, alaccam missa,ipsa milite praesidiario refecta,uiisque versus Chinani di loca alia tutis restitutis, victrix Gose salutata est id hoc fere modo trari actu est. Postquam dicta classis angustias maris prope Malaccam attigisset,nauis quaepiam
Regis Acheis ex matra ipsi obuia facta est qui Rex iuratus hostis Lusitanorum, ideoq; palmaria causa huius arcu istimete obsidionis fuerat Navi hac obuia huius Regis de Achein silia vehebatur,quam egi Ioo sponsiani tramittens, contra Lusitanosqhoc pacto ipsum in confoederatione pellicere cogitabat simulque honorari loco tormentum aereum inusitata magnitudinis,quale India nunquam vidit ipsi transmittebat. Quod etiam postmodum Lusitanis Resi Hispaniarudonatum,& ea naui ex Malacca aduectum est, quae deinde prope Insulam Tenerum submersia est.Vbi tormentum tandem machinis ingeniosis laboriosissime extractum,quod praeimmenso pondere usq; in Portugalliam promoueri non potuis set,in castellum eiusdem Jnsulae depositum est. Sed ut ad institutum reuertamur, naui ista una cum filia capta occupata,omnibusq; inuasis, cum ex deuictis militibus intellexissent,que inter Regem utrumque molitiones agerentur: recta prora versus Dor directa,militem ibi omnem in littus exposuerunt,& collecta Coro
na,vrbem Loor palis circumcirca obseptam,aedib. magna ex parte stramineis, ex.
pedite inuaseruntdi oppugnarunt Urbani itaque, visia ista ingenti copia, &illius impetu intellecto,quotquot poterant, rebus difffidentes fuga seste eruerunt, ciui- talemq;
32쪽
talemq; inanem post se reliquerul: quam tamen Lusitani ibiecto Vulcano reis
mantes, omnia diruere&prostrauere,&quoscunq; fuga reliquerat, omnes aut trucidavere,aut captiuos in Vincula dedere. Et quod mirum est, in ipsa urbe ltra 23oo. tormenta aerea, maiora minoraque nacti sunt, quae omnia post in India trauecta sunt. Tormentorum autem istorum nonnulla Musiceitae magnitudine, alia maiora caetera maxima fuerant,torcumatis illustrissime caelata quam arte a Lusitanis&Italis, fidem Christianam inficiatis ante didicerant. Horum cutota India passim multos ferat,sit,ut ab illis nihil incommodi non emergat. Quod si qui homicidij aut alteri' criminis rei, magistratus vindicias metuunt,tum eo profugiunt,&a Mahumetanis& Aethiopibus pulchre habiti, magna salaria impotrant. Sed ad rem Tormenta haec, relicta, etsi ab incolis bono quidem legitimo ordine collocata essent nihilominus tamen explodendi ea dexteritatem ipsos non habuisse, praecise apparebat, ut ex aspectu, sic etiam illorum repentina desertione, qua viam ad ea inuadenda facilem Lusitanis praebuerant Parta hac victoria animo Lusitanis iurore addito, porro in Malaccam progressi ab iis, qui ipsorum stuppetiis auxiliaribus iam omne periculum euaserunt valde honorifice&pompatice accepti sunt. Rumore porro isthoc de captiua filia ad Regem de, chera delato,dis o citius Legatos suos ad Capitaneum Do Paulo de Lymacum amplissimis honorariis praesentiis mandauit, qui de pace asserenda laborarent. Quam ut facile impetrauit a Lusitanis,sic viae illico omnes iterum reclusiae sunt,ut in Malaccam negotiaturis Undiquaque commeatus tutus esset: cuius interceptio paulo ante Lusitanis detrimetum praestiterat haud minimum. Votiue itaque de hoc felici successu omnibus gratulantibus,&in statum commodum omnibus repositis, pace firmata si Aprilem mensem ut dictum erat supra classis Goam sese recepit, & hymno sacro, Te Deum Laudamus succer talo,triumphus 1blemnis statutus est. Insequenti mense Maio Vicerex Don Duarte de Meneses upremum vitae diem obiit,postquam continuam, eaq; acutissima febri quae Indiae Endemiari plerunq; lethi fera esse solet9 correptus,Vix quatriduo dccubuisset Moerore cum in hunc morbum coniectum esse plerique suspicabantur, quod a Capitaneo in Ormo literis edoctus esset, Archiepiscopum ad lymonam mature appulisse, Rcum bona gratia Rege admissum esse. Qui quod a Vicerege cu simultate haud obscura abscessisset, ob id illum, hunc dolorem, metumque, ne de gratia Regia periclitaretur, concepisse, asseueranter pronunciabant. Sed rumorem hunc fictilium fuisse, paulo post certiore fama copertum est Archiepiscopus enim an tequam in Portugalliam penetrasset,octi duo ante in naui extinctus est ita vidis.sidium discordiamque suam utrique vita posita finierint Sepultura&funebris pompa Viceregis ad hunc se fere modum se habuit. Tum baleu monumentum defunctorum Viceregum in Coenobio quodam, ad Trei' magos id est,ad tres Reges dicto, monachis nudipedalibus facro in regione B in ad aditum Goae situ est. Eo itaque iceregis cadauere triremi,regie exornata, pulla veste undiquaque cotecta, nobilitateque uniuersa stipata,deuecto, perlatoq; priusci Coenobiu inserretur, a monachis ductis susceptu, in teplii uimentu,statutum necduillico terra obrutu est. Ad illud itaq; cum agna deum tione pri' Missa celebrata, manipuli aliquot seu fasciculi obsignataru literarum afferebantur Vias vocitat q ita occlusae a Iesiuitis asseruatae reserari nun silent, nisi ad sepultura Viceregis aut Gubernatoris defuncti qualesy quotanis aRege eo missiliatur,&numeris .2.3. 4.&c. inscributur Qusdsi itaq; Viceregii spia suo fato functus est,tum Vias numeri. I. aperta: visa,*in ea psbna scripta est,illa deinceps defuncti Viceregis Loca imem statuitur. Quod si vero, qui inmis pri-
Sepultura Viceregum ordinaria. Fiati, litera regia obsignata Vicercgem eti
madc signatus est,tu abscias sit,tunc reclusa altera ,si, quissis ibi nominat' est, praesens
33쪽
praesens sit Ucoomio illo insignitur,&ei quasi Viceregi ab omnibus paretur. Quod si porro fecundo descriptus, loco absit, singula posterioru successsiue eo Vsq; aperiuntur,dum de praeuento certo quodam pronuciatio rata sit. Quo facto, posteriores intactae relictae,a Iesiuitis posterum,in Coenobio rursus asseruatae diligenter custodiri itent. Nec ante Vias has resieratas quisquam est, defuturo Rege Qquicqua compertu habeat. Quae ob hanc quoq; causam a Iesiuitis in prae sentia omnium nobilium,Capitaneoru,praefectorum,&oΠIciarioruilemnit te publica resignari sueuerunt. Quod si autem,qui infinin nominatus est,illodem tempore fors in India aut alia quapiam Orientis regione absit, ut est Capitaneus in So=la, i et ambique, Ormo, uaticca, &locissimilibus tum re ad illu expedite nunciata,citra excusationem caetera officia omnia destituere se. ad acceptanduregimen,dum a RQ ex Portugallia aliuSmittatur,praestentare cogitur Aliis autein locis,ut in Portugallia, υ,--, aut ex adueri promontori Buono Ese-rocasii sese contineat, qui in Vias delectus est tum sequente altera effiacta eo, quo diximus, modo proceditur. His praemissis itaque iam ad id, unde digressi sumus, redeamus. Missa, ut diximus, celebrata, aesiuitis fasciculos illos seu Vim Regis sigillo munitas profererentibus, ante Viceregis contumulationem aperientibus, omnibusque adstantibus defuturo Vicerege audiendo valde sollicitis.Tandem eius titulo pronunciatus &falutatus est quidam Matthias Alburquerche, olim in Ormo Capitaneus,4 eodem ipso anno, quod crus fregisset, ac illud domi commodius curari posse putasset cum Archiepiscopo in Lusitaniam profectus. Hoc itaque tum absente,&via secunda aperta, Manuel 'im ρ δε
Musa Coutinho, supra quoque nominatus, delectu est: quae reS, quod Ille genere timi .. nobili non ad modii praeclaro natus esset,admirations fuit haud paucis Et quan να quam aljj quamplurimi genere multo praestantiores se per hoc excludi inique &Θρη me' simultanter ferrent: coacti tamen sensum suum reprimere,ipsum ut valde opta se usatum honorifice salutarunt, osculo eius manibus oblato, ceu designato Vice Mi , regi ipsi sacramento obedientiam suam stipulati sunt. Quibus ita exactis, adhuc φρ' inhumatu Cadauer deserentes,cumq; novo Vicerege navim redintrantes, pullas lugubresque vestes omnes abiecerunt,& nauem votivis genialibusq; vexillis operimentis, ex serico industrie intertextis,instrantes,tubis nituis streperi Goa redierunt.Vbi porro Vicere solem ni pompa acceptus,&pro more in loci supremum templum ubi hymnus,Te Deum Laudamus, personuit deductus, iuramentum praestitit,quod omnia priora priuilegia&libertates patris loco fideliter tutaturus sit. Inde porro in Viceregis palatium progressus est quod ab antece ris domesticis desertum, illi vacuum traditum est. Interim defunctus Vicerex ab aliis omnibus neglectis, fuis famulis tandem terre datus,& nulla cuiusquama mentatione defletus sepultus est. Mensib. sequentib. Iunio,iulio, Augusto An. 88. in Goa& Indicis finitimis oris omnibus alperrimavi rigidissima hyems increbuit,qualis annis aliquam ultis non visa est. Sed&continuis tribus his mensibus, absque ulla ne ad semihorulae spatium facta intermissione dies noctesque imbrib aer ita molestus fuerat,vtisthoc madore labefactatae aedes innumerae corruerent quod lapides, quibus illic eae extruillent, plerunque friabiles, praeterea etiam ex parte dimidia terra pro caemento conglutinantur. Augusto mense in ipsa Goa horredum quoddam, narratu dignissimum homicidium in Belga quodam commimum est. Quod propter Indicarum mulieru effrenem di lutissimam libidinem,qua promiscue omnes quasi in uno ludo literario edoctae sunt,&noscendam omnib.incaute fugitandam hic multis paucis recensere libuit. Intvverpius quidam adolescens,Franciscus Gning, poliendis' laevigandis Adamantibus deditus,cum peregrinandi studio tenere- tur
34쪽
habitu . Virginitate mentiri Inda dociles.
tur Venetiis a cognato suo Soo O. Coronatos pecuniae numerat accepit, ut gemmis emendis vendendisq; maestu faceret. Quo ille instituto cum in Aleppum sierecepisset: prauo idalitio illectus,pecuniae cius dimidium, neglecta negotiati ne abliguriendo confecit: ut reditus ad cognatum tempore relapso,cum comiti hus Venetias reuerti suppudesceret Perditi itaq; reparandi causa suasi quorundam cum Cassyla in Bassoram ciuitas est eius regionis opulentissima, ad fauces sinus Persici sita profectus,& Inde in Ormum delatus, cum ad Genium rediret,
nec natura mutaret, inibi de summa quod reliquia fuerat, plane pleneq; decoxit&absorpsit. Tum vero primu de vitae anteactae,&iam porro seruandae sustenda-daeque ratione cogitans,cule perdita ad cognatu redire nulla venia liceret,exercedo arte,qua didicerat, vitae suae comodis velificari deinceps statuit. Quam cuin
Goa fieri magni a quibusdam intellexisset eo profectus, quotidie pecunia haud
temnenda promerens Desua frustratus haud quail est. Sed&hica copotoribus sodalib. quotidie obrutus,cprationi b. diariis suiliceret, vix corradere potuit nudica,ut ad cognati summa redire valuerit. Ad que itaq; redeundi cum iam spesvi occasio omnis vanuisse ipsi videretur moradi illic in Goa,&aliud vitae genus ineundi incessente animo,de matrimonio cogitare coepit civideret, ex diligeticitatis suae exercitio prouentu familiae nutriendae satis amplum emergere. Quod hominis institutu,cum Gallo cuipia Ioanni Duxenae quila olim in India inquilin i factus,vxore ex Bemgatte,natione Aethiope quidem sed professione Christiana duxerat,ex eaq; praeter filios geminos filia quoq; susceperat innotuisset, sciretq; si ille teneret arte,in Goa quaestus longe maxima esse,de inescando illo,&iu filia copulando,VXoris opera adiutus,omne Via ingressus este nec a coepto isto destitit prius,ci omnib.illecebrisvi blandimentis ubicunq; locoru adhibitis,eius animuquasi cuniculis effodisset, & in ducendae filiae consensium e u pellexisset. Cosensit, duxit accubuit. Sponsa quide,etsi annoru vix duesset undecim,&ob id venustula purpurascens,amabilis ad fraudes tame,&illecebras velandas ingeniosissima magistra,siui simile vix toto orbe habuit. Hac ergo ducta,cu paulo post de dote, pcotractu nopstita, inter icerum' generusi multas oriretur,&ex hac utrisq; 1imul unis aedib.cohabitantibJexacerbationes quotidie ut fit)alie subinde post a lias pullularet,iandeq; socero mortuo difficultates nouar,uniuersa crus domo&familia aleda genero obtruderentur, pertaesus ille inco modoruistoruim nita indignabund' illis e sedib.cu uxore,liberis, clavisq; suis extulit, & coductis aliis ypriis opificio suo vacavit,&cpindustri' esset, aes breui lucratus est amplissim v. Quid fit Soci ut erat a natura indolis pessimae cogitas generi sit factsi quoquo modo ulcisci,filiasiua alias in hancre haud disticile,illicito amore quasi aperte irrctit toglutinat cu Lusitano quoda milite,iuuene, Antonio Fragosio, quivi alias genero familiariter utebatur,& ceu secretior quispiam eius fidiorq; amicus, etiatum,cu apud Qceru adhuc habitaret,ad epulu subinde abeo vocabatur Culio Flagos,silia matris institutione operato salte iam quotidie cla marito foedis .
si mo&spurcissimo adulterio comisceri occeperat Veruetia,ut fama erat,ia ante initu quoq; matrimoniu,vix annos octodunata maxima. n. illaru pars hac aetate ad pruriunt, corrupi solent,vi tame qua futuris ponsis se virgines pbent, artem comodam norunt eodem nebulone ad libidine suam explenda mature abusa fuerat. Praetextu itaq; familiaritatis Fragosius hic nihil quicqua tale suspicante Franciscu multoties inuisens,hac occasionein crus nefaria opera adiu ultra annos quatuor ia cu uxore hunc ludii tulerat uni illi interim Francisco sua secretissima concredente, eumque fratris loco habente. Quodam vero tempore, cum vir ipsius conuocatis quibusdam amicis suis,& socru epulum illis in suo horto seu viridario daret, hospitibus uniuersis laetis absens eius uxor intus in aedibus necessaria parare adornare ab omnibus crederetur. Fragosucinterim destricto sub toga gladio ad illam intio ingressus, manu arrepta secum in
35쪽
iacem proximae aediculae Musquequaq; patentis, vixq; quatuor gradus a discumbenti b.in horto couiuis dissitae vacuu,citra omne metu abduxit. Vbi ipsa pudo Bellai
Ti Velamcto detracto,inq; terra corpori substr. to,elara luce splendente die ad N oculos conspectu tum cruorii,tum famularu inaudita cofidentia se subagita et, I ripassa est. De qua re cum posta pectatoruilioru aliquib. reprehederetur, , t cautius vitae suae costulendo ibi caueret,admoneretur,respodit,modo ad satietate si ista voluptate frui posset,vitae suae iam alta iacta omne esse:quam causa amatoris istius sit,iam ultra quadrienniu delectanter habiti, ultro positura sit. A quo etia facto adhuc calens bestia ad couitias post se nihil verita intulit,&quasi probEre acta hore: cu coui uis genialiter indulsit De hoc itaq; facinore deinceps passim, quavis obscure,mussi tantib.pleris'; & de obseruanda attetius coiuge Franciscuamice cohortatibus, cuipse iam de illius libidine improba nonihilsiusipicari coepisset, distisius amicis caeteris omni b.vni Fragoseo ut intimovi fidissimo suo,hac iniuria questus est: addes de adultero se quide hactenus sciscitari nihil potuisse, d turus tamen quasi ex insidiis opera accuratissima, ut illo aliquado pervestigato cu uxore coprehensio,virosq; in ipsio facto traffigatvi obtrucet. Quod consiliu Fragosus no modo ut appositu probabat,veruetia, si opera sua opus futuria sit,ad hanc re illa ipsi iurato pollicebatur interim ipse adulteram amica se Oserens, &rem prodita maritiq; consiliu ipsi denarrans, prouenire,maritumq; priore c6sicere,co stultiusculpsia ratus est. id quod intepus comodum destinantes,sic quoq; decretu fecerunt itaq; cum paulo post Francisim quosda cum socru sua cusicia amicos ad coena inuitasset omnibus hilaritervi genialiter se gerentibus, ipse singulariter Francisci poculii Dutroa herba est, stupidoso insensatos potores prae pinsta brectans dilutu permixtumque accurarunt. Quo hausto,&conuiuis breuia se dimiLsis,ipsi cum coniuge, interioris scata ianua pro more prius occlusia,4 claue puluinari supposita,lecto se intulit. Quo breui,tum vini copia madidus, tum Dutroavi obstupciacius, esu exanimis profundissime indormiit Sub H. ergo noctis horam armatus appropera Fragosus geminis sociis comitatus,cum per ianuam impulsam ingredi non posset, adulterae de fenestra desuper prospectantis voce: monitu scalas patulis cubiculi fenestris admouit,vi ope manuq ipsius tutus camera se inseruit. Quem veniente, cum manu prehensium molliter accepisset&salutasset ad lactu stertentis adducto, En tibi,inquit, stipitem hunc truncin virum haereticu, nostr vitae in sidiatore,amorisque, voluptatis muute perturbatore. Qui, si tibi amor meus cordi est,quin eum nihil porro cunctatus expedite obtrucas'Ad quae verba adulter evaginato gladio pectus dormienti ita transfodit, ut ex dorso ille longe promineret.Nec hoc contentus, pari crudelitate utrumque quoq; latus ipsi pertudit, vel du mortuo illi insuper punctus quatuor aut quinque illi ingeminauit adeo, ut miser iste homo sub ipsium profudissimusomnum insensatus vitam suam posuerit.Latrocinio patrato, couassetis omnibus gemmis adamantibus,quoru pretium Oo oo.pardalios excesserat, postqua gladiu defuncti manibus inseruissent,via spectanti b. Franseo vim illaturus,ob id iusta vindicta oppressus crederetur, fuga sese domo esserentes,bimestre infantem secum abripuerunt. quem tamen in festinando tande limini cuidam remotiori appositu, praeteriens mane turba sustulit Mariticidae hi Goa ita elabetes,nec ulla magistratus indagine expiscabiles,tande in C ab aliis, a me vero ipso in instula SH senae visi sunt, adeo adhuc insolentesvi iactabundi, vidi re bene gessisse sibi videretur,&de enormi hoc facinore neccpellari quidem metueret. Haec de Francis 1, --Κonnig plixius ideo comemorare lubido fuit, ut de Indicarum ulierumaloge mulierumnio ex hac historia ignaris constaret. Praeterqua enim quod hoc factu praetero-π φmnem muliebris animi ausu merito videaturmullus iuxta annus effuit,quo nodis et 'aci, aut So. Viri ab uxorib. sivis venenoaut serro tollantur, ob una hac fere causam,
36쪽
vt posterum licentius ipsis scortari voluptuari promptumst. Nec quam ullam aliam mortem suauiorem aut dulciorem csse citra omnem frontem judorem libere pronunciant, quam si ista in mediis plexibus, voluptatum titillationibus ingruat. Sed is ariticidae istius frater annos I . vel 13. primum natus, propter Sodomiam vivente adhuc patre: amne Francisco dicto, publico rogo crematus est: adeo mala mens,malus animus totius istius familiae fuerat. Septemb. 16. an. 88.e Lusitania Goam nauis S. Thomas applicans, de quibusda aliis nauibus Portugallicis in MoZambique morantibus retulit quae post& ipsae inibi inuectae sunt. Navium nomina erant, Almiransi Chrsophoro, S. Maria,S. Antonio,Nosra Sennora da Conseprao quae simul nunciabant de obitu Archiepiscopi domini mei Don's Vincente da Fonseca, qui ut recensitum est,in itinere Lusitanico defunctus est, .August. anno I 387. Credidere plerique, contagium fuisse, quo is abreptus sit, aut certe Apostema abscessumque in corporis viscere quopiam desubito ruptum Illo ipso etenim die, quo exspirauit, horam ante mortem unicam, per omnia prope adhuc sanus: alacer videbatur: insperato syncope tam subitanea inuadebatur, ut nec de condendo testamento cogitare posset: adeoque breui momento priusquam spiritum Vltimum duceret, integram mensuram virulenti&foetidi puris excernebat ipsie vero Episcopus cum Episcopali habitu suo pedoin annulis capta seu cistatanditus, inmarc deiectus cul Eum qui amauerant,lios rumor iste valde perculit,pacis scilicet: ccci cordiae studiosos.Contra quibus odio erat,quosique viuus de malefactis pro opicio acriter obiurgauerat, hi de eius obitu laetabantur. Nobis autem eius mini fui comprimis casus iste acerbus euenit, qui promotiones: commoda ab co largissima expectabamus, quae etiam nullo dubio a Rege nobis facile impetraturus fuisset, cum hac fere de causa potissimum iter illud suscepimet. Quae tamen deinde mor-Mρη te eius immatura omnia euersa sunt. De me autem, ut quid priuatim dicam, nuncium hoc animum sensumque mihi omnem adeo obturbauit,Vt quae antea dia usia mihi charissima&iucundissima viventeipsbfuerant,ad Omnia ista mire naus ea- ' V'-m iam eo defuncto Et quamuis mihi conditiones manendi illic tam honesta
& quaestuosiae a multis deferrentur, ex quaru administratione x Viuere. si honore esse abunde possem nihilo minus tamen ex hoc fastidio patriae meae amor in me tantopere exardescere coepit reuisendae, ut spretis omnibus iam in hoc v-no proposito tenaciter haererem. Sed insiper fratris mei ilhelmi mn, qui ex Iasiue Invia a me luens Angliamq; obiens cum nauio omnib. Contentis submersus
mergitur erat,an nunciatum triste fatum, in hoc meo praesiumpto penitus induratum me
reddidit Stante itaque hoc pacto mea sententia immota, commodum accidit, ut nauis quaepiam Santa Crux vocata Lusitano cuidam venderetur. Quae quod fatis solida&robusta, adeoque ad iter in Lusitaniam conficiendum peridonea videretur, cum hoc soluere peropportunum putabam. Rebus itaq; meis omnibus confectis collectis commeatuque sine quo nulli ex India di cedere licet)a Vicerege impetrato,&insuper rationum mearum omnium absolute matriculae redditarum testimonio honorifico mihi donato, caeterisq; pro more&consuetudine loci necessariis omnibus4 singulis procuratis& proexpeditis, disces.sionis etiam veniavi pace ab ordinariis pro rato exacta, postquam amicis, familiaribus, notisque omnibus supremum valedixissem, non leui plerorumque cum dolore singultu 3. Nouemb. naue dictam S. ingressius sum, ut eam rin stho . in Lusitaniam traij cerem Littore ergo amoti diectu Sinensis et 8 in Honor per-Φ uenimus, quod Lusitanorum castellum undiquaque bene munitum ad littora Malabar, a Goa austrum versus S. milliaria dissitum est.lbi o. Decembr. nauem pipere instruximus,& 67oo. quin talia illi imposuimus, quod optimum solidissimum ex omni illic in Malabar nato accepimus. Eodem itaque plene co-
37쪽
oneratae nauis die cum vela iterum faceremuS,loco&re ita exigente, ram con
tinenter legimus,spectaculo quidem istissimo Vniuersum enim in Malabar littus aspectu iucundissimum, longo tractu in nauigantium oculis tam propinque adsistit, ut omnes monticuli, iuga, collesque, imo singulae arbores distinctenumerari queant terra ipsis insuper vidissima, plana aequabili, rerumque petitarum fere omnium feracissima. Decembri H in Canano Lusitanorum propugnaculum appulimus subinauem nostram sesquialtero die anchoris defixam, malis aliquot recentibus,dipnaeterea necessario comeatu renouauimus, quarum ibi rerum abundantiada gissima est. Postea cursum redintegrantes, olium Calecur, Panane, dc alia plura legentes,2 . Decemb. in Cochinum inuecti illic propter alias iamdudum ante nos appulsias naues, mercibus adhuc Onerandas, adeoque cxlege&prioritatis Mos uia contractu portum ante nos egressuras, Vsque ad Ianuarii diem ao. ann. 8s subsistere coacti sumus, necessaria interim&nostrae naui accurantes. Non enim pro
arbitrio cuilibet vel manere, vel soluere, aut nauibus pluribus simul una pomtum egredi licitum est. Verum, ut ex ordine& statuto aliae post alias onerantur,
ita primae prius postremae posterius soluere, aliaeque alias sequi ex pacto publico a lent.
De Lint scholani ex India in Pori agam nauigatione,
R M A Ianuariidie anni89 nauis S. Maria quod caeteris antiquior esset, e portu soluit hac ex causa nonnihil maturius, ut occasione commodiore uti posset. Quo enim maturius& citius Cochino soluitur, eo ni elior tempestasvi ventus ad promontorium Δὼ -υ n sese offert. Et pariter, quo serius ibi impellitur, eo inclementior fortuna sustinenda est: quod tum temporis Sol ab Austro seu meridie ad Septentrionalem se reclinat. Qua de causa plerunquesblidiores&robustiores naues ad extremum tempus differuntur, quia procellisin violentis tempestatibus constantius reniti possunt. In insula autem sese inuicem e pectantes conueniunt omnes, usque ad viij 23. diem, nec serius, quod ista a Rege dies extrema ita constituta est quo se tum tempore&loco mouere uniuersae, noque quasi in comitatu in Lusitaniam protendere selent. Nam ab India usque ad S.Helenae insulam ipsis nullo comitatu opus est, quod a pyratis isthaec interuallo nullum periculum sit adeo ut ad euitandam prope onaum et periclitationem tormentasia inibi nauibus omnia recondant. Navis nostra Sennora da Consepra , Ianuari die sexto exportu se extulit: quam io eiuLdem Almirans S. Christophorus i. S. Antonior 13. S. Thomas, quae caeterarum omnium maxima&fortissima,pariterque cutissima erat, insecutae sunt.ao lanuarij has omnes, postrema nostra excepit in qua numeratis nautis, militibus Eclatiis, homines circiter etoo vehebantur. x India milites pauci ermitti, nec sine ViceRegis venia blent qui tamen deinde in Portugallia Regi sua ossicia deferunt, de recompensatione preteritorum meritorum ipsum salutant. Quam praesertim qui in India aliquamdiu fideliter meruerunt,&siumptus in Portu gallia perueniendi sufficientes habent, facile impetrant. Caeteri qui pauperiores ad
hoc audendurn nihil residij habent,nec ad traij ciendum quicquam corradere
38쪽
sumptuum possimi, egestate ibi quasi defixivi religati, cum Indianis tandem
Acthiopicis mulieribus sese copulare coguntur, saltem, ut victum apud eas quotidianum habeant,quem tamen ipsum difficilem tenuemque experi utur. Minoris enim quam 2 oo. aut OO. parda uis in Portu gallia nemo trauehi solet quae pecunia pro cibo potuque expendenda est quam ob id summam militi aut alij cuipiam priuato pendere perdifficile accidit, nisi aut amici cognatique alicuius ope aut fauore nobilis capitaneique,alteriusive potentioris personae suppetiis adiutus trajjciatur. In hoc itinere Portugallico Rex liberum nihil largitur, nisi v cturam, milites&peregrinatores,&cistam seu arcam vacuam .sipithamas altam latamque,&7. longam,quae istorum libertas est,qui Regi in Indiam triennio deseruierunt. Praeter hanc cistam habent suo in conclaui, aliam a vectigali pendendo immunem,quam in India mercatoribus vendere, si,ut plerunque solent, cupiant,ipsis permissum est.Loca haec seu libertates plerunque C. aut So. parda-uis veneunt,quas qui redimit aut conducit,nomine venditoris inscribi curat uel postmodum priuilegio istodi libertate in suum commodum uti frui queat Pari ratione nautae quoquevi officiarij in nauibus reliqui, qui inscripti sunt,iuxta cubicula sua aut conclauia quilibet cistam eiusdem quantitatis a vectigali dando , symbolam possidet quae postmodum tamen omnes: singulae, ubi Vlymonam delatae sunt,informicem Regiu, quem domum mercatoriam Indicam vocant, deponuntur:vbi visitatae ex ordine,an vetitarum quid mercium, Ut piper, Anyb, Indigo,&c.insit,examinantur. Quod si quid huius conditionis insit,tum regi accensetur. Sed Ecclesiae appertinentia bona ibidem aestimari solent quae si ioo. Mitrisses, id est,roo .floren superat,de reliquo vectigal pendendu est. Quod prioruni tempore Regum fieri noniblebat: ubi recta a quolibet cista sua domini ima portata, altem indicium nauis curatoribus fiebat. De qua innovatione etiamsi nautae subinde ad Regem quiritentur, de restituendis tamen libertatibus dictis Cur axis nihil hactenus ab eo consensium est. Hinc itaqiue sit, ut milites ex India paucissi--i Mς mi Portugalliam remeare possint. Nam ex I Co militibus , qui quotannisi a Indiam transmittuntur,quovis anno Vix Ioo in Portugalliam remeant etsi id sibi contingere posse optent modo no omnes. Nec eo qui redeunt alio stremo, do traijciunt, quam quod incomitatum aut ipsius Viceregis aut Capitanes nobilisve cuiusdam aut osticiarii sciti&cooptati sunt. Haec denumero nauigan. tium dicta sint. Iam ad nauem ipsam veniamus,quae ita fere diuis avidisposita est. Gubernator stationem suam in suprema puppis parte ad dextram habet, duabus tribu sive cameris costantem. Quo loco ipse nunquam descendit, hoc in teriminum agens,Vt pro temporis ratione nauitae praestituat, quado velum vel demittere vel attollere debeat,in caeteris suo saltem officio vacans, expendens, quo cursus agendus,quae dimensio Solis sit,cosignans pariter&annotans, quid quotidie accidat,quam viam iam teneant, quo signo,quo vento, & qua tempestate cuiuslibet diei nauigatio exacta sit. Nahicleri sedes apsia insuperiore parte puppis post gubernatorem ad la uam est, numero aequalibus cameris cum gubernatore covenien S. illic loci cum argentea fistula stans, maioris mali vela curat&moderatur, nihilominus intorirn de tota naui, caeteris illi necessariis, ut de velis constendis farciendis. sollicitus qua opera simul, ne naui quid desit,&vt omnia recte fiant, prouidet, tormentaque casu pol cente tum promi tum condi iubet. Qui si quare ut linteis pro velis conficiendis, funibus ii milibus quandoque opus habet a Factore siue scriba postulatum facile impetrat,qui adsignata omnia post in rationes cogit. Nautarum primus locum in priore parte seu castello nauis leuet cuius Diicium est, malum&vela priora minoraq; regere,cui&ipsi cum argentea fistula stanti cura cst,malum dictum attendere, anchoras deligari c6mode mandare. Guardia
Libertates nautarum minuta. pace re
39쪽
Guardianus propter malum maximum ad laruam eXtrorsum diuertit suis A. Nam parte dextra antliadsocus coquendo necessiarius posita sunt.Hic cameramisi. unam habet: itidem argentea fistula instructus imperium in sentinatores habet. Huius cura est, navim sciatina exinaniri cluique, funes asseruari, scapham maiorem commode regi. Connestabili seu armamentari praefecti introrsum a malo ad guberna c.,hou. culum in primo tabulato considentis ossicium est, assidue iuxta malum noctes diesque ad nautam conuerti, ut, si iste fistula signum det, tormentorum explosores tormenta aut educere aut recondere iubeat. Sed alia omnia ad hanc rem necessaria procurat. Vicegubernato gubernatorem adiuuat,in absenti locum tuetur. Sed meostibὸν- ωduo tresve peritissimorum nautarum e medio eliguntur , qui quieicentis, φρ -- aut dormientis gubernatoris sedem tenentes, communi studio necessitatibus prolpiciunt i Nautae caeteri in pro castello,&circa illud prorsum Vorsum consident missatis sciopetari seu tormentari post Connestabitum infra eius tabulatum cu- rarium. ram operas nullas habent alias, quam ut tormenta ad imperata eius aut profe- v
Bulgeri,quicquid ab ossiciariis caeteris ipsis imperatur,confectum dare coguntur. Sed ad remos non obligantur, quod ossicium istorum naurarum estivi contra si neci tinare stilent, nec velum attollunt, quorum hoc millim Sila-uorum que, illud sentinatorum opus ordinarium est. gnarius,uietor, calefactor,hi disereti suas quique operas curant, ut sum Caterom malim dicam, suo ossicio quilibet ita praecisse vacat, ut nemo quisquam acturus aliud sibi non imperatum sit, etiamsi iam iam peritura nauis videatur. Non imperatum ne attingunt quidem.
Nauarchus seu Centurio Galeriam siue pergulam cubiculum posterius camiraηῶ. occupat,iblis militibus ad excubias nocturnas agendas imperat. Gubernator,nauclerus,4 nauta primarius valde se splendidoso ampullatos gerunt a Sclauis: ministris eorum argenteis, malluviis, poculis sateris, quorum abundantia apud eos est singularis, prolatis &porrectis. Sed nautae,&qui in naui sunt caeteri, cum inopia plerumque conflictantur grauissima, quod cuilibet, ut diximus, de suo vivendum, commeatusque quotidianus numerata pecunia redimendus est.
Hoc ergo modo instructi, austrum Versius ad lineam aequinoctialem Iso. milliaria progressi sumus,&inde porro gradibus eptem ad cibo de Boiona Ese
Haec via ante nos a nemine nauigata erat cum ex Cochino alias ad Qtsti Nbu filium hybernum per mediam mi ni insitam alias innumeras, tumulosque ' V arenarum iuxta insulam S.Loreneto, porro ad promontorium cursum suum 'ia, is agerent.Viam hanc gubernator iste aperuit, qui olim nauem S.Iago scopulis ut diximus illisit,&paulo post etianauis S m- gubernator constitutus,ut priorem maculam nouo Inuento elueret,aoo. aut 3 oo milliaria circum uectus,hunc cursum primus&tentauit,&tutorem inuentum adseruit quod nec ullae insulae nec scopuli, nec arenarum tumuli ita obstarent, aut nauibus periculum intentarent. Post etiam Regis mandato publico haec teneri via com muniter coepta est. Ianuarii o die sub noctem lineam aequinoctialem transcendentes, postero die nauem quampiam es conlpectum datam habuimus, quam tum temporis S. Thomas dictam arbitrabamur. Eodem die puer quidam e nauis tabulis iri mare elapsius est quem ut stapha religata redimeremus, cum omnem diligentiam impenderemus: priusquam tamen illam extricaremus, itaneex pedire-
40쪽
pediremus,iam puer ultra milliaria duo post nos relictus, ibi suffocatus est.
Februari 3 die ad nauem dictam proxime accessimus,&quod intelligere mus, vere esse S. Thomas, quod antea saltem opinabamur, ut colloqueremur inuicem, propius ad eam impulimus Naue autem nostra ab ipsis ex albis ru dentibus ex Cayro Indico confectis agnita, cum reputarent secum, quod certo post ipsas interuallo primum ex Cochino Qtuissemus, dolerentque nauem suam, quae nostra&velis instructior, reliquo apparatu munitior fuerat, non longo nos interstitio anticipasse ideo contemptu odioque nostri perciti sese a nobis euertentes colloquium detrectarunt. Quod nostri videntes officiarij, nauem deflecti iusserunt: sic ab utraque parte deinceps certatim de altera lorugius anteuertenda laboratum est. Sed fastum hunc breui tempore non sperato quidem, sed luctuoῖ tamen interitu illi expiarunt. Nam cum hoc unum a gerent, ut velis incitatissimis promontorium ante noSexuperarent, accidit, Vt ad ipsum promontorium aduersa tempcstate desubito coorta , velis cor tractis nihilominus tamen contra fluctus quoquo modo pugnarent, saltem utcbtius traiecti promontori gloriam tenerent. Nostra vero nauis iisdem procellis acta, cum ad tam violentum impetum sustinendum longe infirmior esset, saniore consilio a nobis ventis credi, interdumque longo spati Q retroagi, quam tempestati frementi reluctari maluit. Illa autem altera iam diu absque velis fluctuans , suoque roboriin firmitati unice fisa violenter turbini contrapugnans, tandem maris impetus ponderis grauitate impulsa, fractain contrita, adeoque maris aluo absorpta est, mersis una uniuersis&hominibus& Luitiis, ut postmodum nos ipsi ad promontorium ex arcis,Vasculis, tabulis, malorum fragmentis, cadaueribus naturalibus, caeterisque tristissimi aspectus signis intelleximus, praeter id post in S. Helenae insula a caeteris nautis secutis confirmatum accepimus. Fuit haec omnium opulantissima nauis, qualis permultis annis in Oceano Indico non visa est. Quae, quod magni nominis esset, adhuc lidissima fortissimaque plerique omnes ista&se,in sua bona vehi, quasi certatim contenderant. Hac ipsa naui vehebatur quoque Don Paulo de Lyma pereira, qui Malaccam nuper obsidione liberauerat,in ultra o annos Regi in India fideliter meruerat, victoriasque quam plurimas numerauerat quarum cum iam recompensationem Rege quaereret, misere hoc fato suo frustratus occubuit. Ex India is secum pecuniae, gemmarum , caeterarumque diuitiarum immeniam vim, ut&dilectissimam suam coniugem cum liberis, fratre,&aliis nobilibus ministrisque auexerat quam plurimis. Sed&nobili stemmate prognati inibi lo vel a mulieres fuerant, suos viros partim se cum partim in Lusitania relictos habentcs. Et ut compendio dicam , nauis hominum selectissimo numero praegnans erat quos omnes una hora tam miserabili fato occumberes, plus quam dolendum merito erat. Sed etiam n bis s. Marti ad 23 gradus cleuatis Meucclis, ventus ab oriente ingenti turbine&nimbo obortus, gubernaculi firmamentum, cum omnibus adnexis violento impetu perfregit, ita ut procellarum insultibus nauem undiquaque tentantibu sin infestantibus, vix ullus in naui locus aridus superesset, nosque integrum biduum ista tempestate unius fortunae arbitrio circumageremur. Nocte vero nouissima ex mali maioris corbes, tin aliis nauis locis signum illud nobis di 1piciebatur , quod Corpo Samio Lusitani Hispani S. Ehno vocitant Graeci, ceu Ouidius memin it, olim Hellanin Phryxum appellauerunt. Quo viso plerisque persuasum est, tempestatem tranquilliorem sponderi,&denunciari. Eodem primum notato, fistula inflata nauta primarius illico signumdat,in illud cum veneratione, Ialue corpesant se misericordia pene accenta magcio clamore salutari jubet. Nostri itaque instantis turbinis violentia prope enccti,